Ο Μ. Κωνσταντίνος απαγόρευσε να λειτουργούν τα δικαστήρια και οι δημόσιες υπηρεσίες την Κυριακή. Η εορτή του Ευαγγελισμού ορίστηκε την 25η Μαρτίου που θεωρούνταν ημέρα της εαρινής ισημερίας και τα Χριστούγεννα ύστερα από εννέα μήνες,  την 25η Δεκεμβρίου. Την εορτή των Χριστουγέννων τη βρίσκουμε για πρώτη φορά σε εορτολόγιο της Ρώμης, συνταγμένο το 354, τα εόρταζαν όμως εκεί από το 335. Έτσι καθιερώθηκε και η έννοια της εβδομάδας που δεν υπήρχε τότε. Τα ονόματα των ημερών στη Δύση εξακολουθούν να είναι παράγωγα από τα ονόματα των πλανητών, ενώ στην Ανατολή ονομάστηκαν από την αριθμητική τους σειρά, Δευτέρα, Τρίτη, κ.λ.π Ο Μ. Θεοδόσιος απαγόρευσε τις θεατρικές παραστάσεις και την απαγόρευση επανέλαβε ο Θεοδόσιος Β΄. Στα Ευαγγέλια υπήρχαν οι διηγήσεις για τον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου και τη γέννηση του Χριστού.

Από τη Δύση η εορτή έγινε γνωστή και στην Ανατολή, πρώτα στην Αντιόχεια το 376. Στην Κωνσταντινούπολη την έκανε γνωστή ο Γρηγόριος Ναζιανζηνός το 379, στην Αλεξάνδρεια ο Κύριλλος το 433, Στα Ιεροσόλυμα καθιερώθηκε το τέλος του Στ΄ αιώνα. Οι Αρμένιοι δε δέχθηκαν αυτή τη γιορτή και συνέχισαν να γιορτάζουν τη γέννηση μαζί με τη βάπτιση, τα Επιφάνεια, την 6η Ιανουαρίου, όπως γίνονταν αρχικά σε όλη την Ανατολή. Η 25η Δεκεμβρίου προτιμήθηκε γιατί οι ειδωλολάτρες Ρωμαίοι γιόρταζαν την ημέρα αυτή τα Βρουμάλια, δηλ. τα γενέθλια του Θεού Ήλιου (Natalis Solis Invicti) καθορισμένα στο χειμερινό ηλιοστάσιο. Η εκκλησία αντιπαρέταξε τη γέννηση του αληθινού φωτός, του ηλίου της Δικαιοσύνης όπως ονομαζόταν ο Χριστός από τον Γ΄ αιώνα . Από την εορτή αυτή προήλθαν και οι άλλες Δεσποτικές εορτές.

Τον Ε΄ αι. ορίστηκε την 1η Ιανουαρίου η εορτή της Περιτομής του Χριστού. Η ημέρα αυτή ήταν πρωτομηνιά του Ιανουαρίου των ειδωλολατρών και γιορτάζονταν με άκομψες διασκεδάσεις, μεταμφιέσεις και παρεκτροπές, γι΄ αυτό και η εκκλησία την είχε κηρύξει αρχικά ημέρα νηστείας. Η νηστεία όμως καταργήθηκε μετά την καθιέρωση της εορτής της Περιτομής. Η εορτή των Βαΐων εορταζόταν στα Ιεροσόλυμα ήδη τον Δ΄ αι. Γινόταν λιτανεία από το όρος των Ελαιών μέχρι το ναό της Αναστάσεως, όπου τελούσαν εσπερινό, όπως πληροφορούμαστε από το οδοιπορικό της Αιθερίας.

Μετά τον καθορισμό της ημερομηνίας της εορτής του Πάσχα από τη Α΄ Οικουμενική Σύνοδο συμμορφώθηκαν και οι Πρωτοπασχίτες και έτσι εόρταζαν όλοι το Πάσχα ομοιόμορφα. Η σύνοδος ανέθεσε στην εκκλησία της Αλεξάνδρειας να στέλνει επιστολές για να αναγγέλλει στις άλλες εκκλησίες την ημερομηνία της εορτής του Πάσχα. Οι επιστολές αυτές ονομάστηκαν Πασχάλιες και με την ευκαιρία οι επίσκοποι Αλεξανδρείας έγραφαν και για άλλα σημαντικά γεγονότα που συνέβαιναν. Έπαυσαν να στέλνουν τις επιστολές αυτές όταν μετά τη ΄Δ Οικουμενική Σύνοδο επικράτησαν στην Αλεξάνδρεια οι μονοφυσίτες.

Στη Δύση ο μοναχός Διονύσιος ο Μικρός εισήγαγε το 19ετή κύκλο για τον υπολογισμό της εορτής του Πάσχα. Με βάση τον υπολογισμό του Κυρίλλου Αλεξανδρείας σύνθεσε νέο πασχάλιο πίνακα 95 ετών (532-626) ο οποίος βαθμιαία επικράτησε στη Δύση. Μέχρι την εποχή του Μ. Καρόλου υπήρξε σύγχυση για τον εορτασμό. Από τότε όμως επικράτησε ομοιομορφία. Ο Διονύσιος υπολόγισε και το έτος γεννήσεως του Χριστού το 754 από τη χρονολογία της κτίσεως της Ρώμης. Έκανε όμως λάθος γιατί το σωστό είναι το 748 ή 749 κι έτσι η χρονολογία είναι λάθος 5 ή 6 χρόνια. Άλλη εορτή καθιερώθηκε της Αναλήψεως 40 ημέρες μετά το Πάσχα. Στο χρονικό διάστημα ανάμεσα στον Έ και ΄Ζ αι. καθιερώθηκε και η εορτή της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος.

Ετικέτες: , , , ,