Το έθιμο της βαφής των κόκκινων αυγών είναι άρρηκτα δεμένο με την χριστιανική παράδοση και τις μέρες που διανύουμε.

Παραδόσεις για το πώς ξεκίνησαν να βάφονται τα αυγά υπάρχουν πάρα πολλές στο λαό μας αλλά και σε όλο το χώρο της νοτιοανατολικής Ευρώπης.

Μια παράδοση αναφέρεται στη δυσπιστία μιας γυναίκας. Η γυναίκα πληροφορήθηκε για την Ανάσταση του Χριστού ενώ ήταν στο δρόμο και κρατούσε ένα καλάθι με αυγά. Δεν πίστεψε όμως ότι αναστήθηκε ο Χριστός και για να δει αν ήταν αλήθεια είπε πως θα το πίστευε αν κοκκίνιζαν τα αυγά. Τα αυγά με μιας έγιναν κατακόκκινα και η παράδοση αυτή συνεχίζεται έως σήμερα. Ενώ μία παραλλαγή αυτής της ιστορίας αναφέρει τον Ρωμαίο αυτοκράτορα να δυσπιστεί και να λέει κάτι ανάλογο.

Άλλη μία εκδοχή είναι ότι πάνω σε ένα καλάθι με αυγά που κρατούσε η Παναγία έπεσαν τα δάκρυα της και αυτά βάφτηκαν κόκκινα. Η πλέον επικρατέστερη εκδοχή της χριστιανική παράδοσης αναφέρει ότι η Παναγία έβαλε ένα καλάθι με αυγά στα πόδια του εσταυρωμένου Ιησού τα οποία βάφτηκαν με το αίμα που έτρεχε από τις πληγές του. Αυτή είναι και η πλέον κυρίαρχη παράδοση που επικρατεί και σε όλο το χώρο της νοτιοανατολικής Ευρώπης.

Για να ερμηνευθεί λίγο ο συμβολισμός του αυγού πρέπει να πούμε ότι το αυγό ως δώρο προϋπήρχε στην αρχαία Ρώμη, Ελλάδα, Κίνα, Περσία και τα χάριζαν στις ανοιξιάτικες γιορτές ως σύμβολο γονιμότητας.Το αυγό συμβολίζει για τους Χριστιανούς τον ερμητικά κλειστό τάφο του Χριστού που και από αυτόν ανάβλυσε η ζωή όταν αναστήθηκε Εκείνος. Προχριστιανικό σύμβολο της ζωής, ενισχυμένο από το συμβολισμό του κόκκινου χρώματος από το αίμα της θυσίας του Χριστού. Το σπάσιμο του αυγού,το τσούγκρισμα  και το τσούγκρισμα συμβολίζει τη γέννηση. Όπως σπάει το τσόφλι και βγαίνει μια νέα ύπαρξη στο φως έτσι στο χριστιανικό κόσμο συμβολίζει την καινούρια ύπαρξη.

Τα αυγά βάφονται από τις νοικοκυρές την Μεγάλη Πέμπτη και τα τρώγονται την Κυριακή του Πάσχα αφού τα τσουγκρίσουν. Το πρώτο αυγό που βάφεται είναι της Παναγίας και φυλάγεται στο εικονοστάσι όλο το χρόνο  και παράδοση λέει πως δεν χαλάει-μέχρι το επόμενο Πάσχα.

Σε πολλά μέρη επίσης οι νοικοκυρές βγάζουν έξω στο μπαλκόνι ή στο παράθυρο ένα κόκκινο πανί για να δείξουν ότι βάφουν τα αυγά τους. Τα μόνα σπίτια που δεν βάφουν αυγά είναι όσα πενθούν. Το πανί αυτό, ονομάζεται κοκκινοπεμπτιάτικο.

Το αυγό έχει αποτελέσει πηγή έμπνευσης για αναρίθμητους μύθους και παραδόσεις από την αρχαιότητα έως σήμερα. Τα παιδιά θα χωριστούν σε ομάδες και θα φέρουν στοιχεία (ομοιότητες και διαφορές για την παράδοση βαφής των πασχαλινών αυγών στις χώρες της νοτιοανατολικής Ευρώπης (Ρουμανία, τη Σερβία, την Κροατία και γενικότερα στα Βαλκάνια).αι κάτι άλλο. Αλήθεια γνωρίζετε από πού ξεκίνησε το έθιμο του αυγού που βάζουμε πάνω στα τσουρέκια; Όποιος το βρει κερδίζει τσουρέκι!Παρακάτω παραθέτουμε ένα απόσπασμα από την Παιδική Πασχαλιά του Α. Παπαδιαμάντη που θα μπορούσε να αναλυθεί και στην τάξη«Παιδική πασχαλιά» του Αλ. Παπαδιαμάντη

Ἄχ! Τί γλυκιὰ πού ῾ν᾿ ἡ ζωή!

Πέρυσι ὤ! πέρυσι τὴν Μεγάλην Πέμπτην πρωί, ἀφοῦ ἐγύρισαν ἀπὸ τὴν ἐκκλησίαν ὅπου εἶχον μεταλάβει ὅλοι, ἡ καλὴ καὶ προκομμένη μήτηρ, καίτοι ἄγουσα ἤδη τὸν ἕβδομον μήνα τῆς ἐγκυμοσύνης της, ἀνεσφουγγώθη καὶ ἤρχισε νὰ βάφῃ ἐν τῇ χύτρᾳ τὰ αὐγά, μὲ ῥιζάρι, κιννάβαρι καὶ ὄξος. Εἶτα ἤρχισαν νὰ ἔρχωνται εἷς τὴν θύραν ἀνὰ ζεύγη τὰ παιδία τῆς πολίχνης, μὲ τὸν ὑψηλὸν καλάμινον σταυρὸν στεφανωμένον μὲ ρόδα εὐώδη καὶ μὲ μήκωνας κατακοκκίνους, μὲ δενδρολίβανον καὶ μὲ ποικιλόχροα ἀγριολούλουδα, μὲ τὸν ἀποσπασθέντα ἀπὸ τ᾿ Ὀχτωήχι χάρτινον Ἐσταυρωμένον εἰς τὸ μέσον τοῦ σταυροῦ, καὶ μὲ ἐρυθρὸν μανδήλιον κυματίζον, μέλποντα τὸ ἄσμα:

Βλέπεις ἐκεῖνο τὸ βουνὶ μὲ κόκκινη παντιέρα;
Ἐκεῖ σταυρῶσαν τὸ Χριστὸ τὸν πάντων βασιλέα.
……………………………………………………….
Σύρε μητέρα μ᾿ στὸ καλὸ καὶ στὴν καλὴ τὴν ὥρα,
Κ᾿ ἐμένα νὰ μὲ καρτερῆς τὸ Σάββατο τὸ βράδυ
Ὅταν σημαίνουν ἐκκλησιὲς καὶ ψέλνουνε παπάδες,
Τότες καὶ σύ, μαννούλα μου, να᾿ χῆς χαρὲς μεγάλες.

Καὶ τί χαρὲς μεγάλες τῷ ὄντι, τί χαρὲς δ᾿ ὅλα τὰ παιδία! Καὶ ἢ καλῆ ἡ μήτηρ της προθυμότατα ἔδιδεν ἀνὰ δυὸ ἀρτιβαφὴ αὐγὰ εἰς ὅλα τὰ παιδία δυὸ αὐγὰ κόκκινα, καὶ τί εὐτυχία! τί νίκη! ἐνῷ ἡ μάμμη ἐφώναζεν ὅτι ἀρκετὰ παιδία ἦλθαν, καὶ ἀρκατὰ ἐτραγούδησαν, καὶ ὅτι ἔπρεπε νὰ ὑπάγουν καὶ ἀλλοῦ.

Μετὰ ταῦτα ἡ μήτηρ ἤρχισε νὰ ζυμώνῃ καὶ ἔπλασεν ἀρκετὲς κουλοῦρες μετ᾿ αὐγῶν διὰ τὸν σύζυγον, ἐπιδημοῦντα τότε, διὰ τὴν πενθεράν της, δι᾿ ἐαυτήν, διὰ τὲς κουμπάρες, ὡς καὶ μικρὲς «κοκῶνες» διὰ τὴν Μόρφω, διὰ τὸν Εὐαγγελινόν, διὰ τ᾿ ἀνεδεξίμια της καὶ διὰ τὰ πτωχὰ παιδιὰ τῆς γειτονιᾶς.

Ετικέτες: , , , ,