Μια  ιδιαίτερη κατηγορία ασκητών είναι οι στυλίτες άγιοι, που αντιπροσωπεύουν έναν ακραίο φανατικό ασκητισμό.  Oνομάζονται στυλίτες λόγω του τρόπου της άσκησης που ακολουθούν: μένουν όλη τους τη ζωή πάνω σ’ ένα στύλο, στην κορυφή του οποίου υπάρχει ένα στενό κουβούκλιο. Παραμένουν όρθιοι, σε στάση σταυρική και προσεύχονται αδιάκοπα, ανεξάρτητα από τα καιρικά φαινόμενα. Yποδηλώνουν έτσι την πλήρη διάστασή τους από τα εγκόσμια. Οι άγιοι αυτοί ανήκουν στη συροπαλαιστινιακή παράδοση της αγιογραφίας. Περίφημοι στυλίτες είναι ο Δανιήλ, ο Συμεών, ο Συμεών Nέος και ο Aλύπιος.
Aνάλογοι ασκητές υπήρξαν οι δενδρίτες και οι κλωβίτες, που εγκαταβιούσαν αντίστοιχα σε δέντρα και σε στενά κουβούκλια σαν κλουβιά.  Η Συρία θεωρείται η κοιτίδα του ερημιτικού βίου. Στη Συρία αναπτύχθηκαν ακραίες μορφές του αναχωρητισμού, όπως είναι οι “δια Χριστόν σαλοί”, οι έγκλειστοι, οι στυλίτες, “βοσκοί”, κ.ά.  Αναπτύσσονται ο τύπος του “ανοικτού μέσου”, που ανήκουν οι στυλίτες ή κιονίτες, δενδρίτες και “βοσκοί”, καθώς και ο τύπος του “κλειστού μέσου”, στον οποίο ανήκουν κυρίως οι έγκλειστοι ασκητές. Από την Ασκητική Γραμματεία (Θεοδώρητος Κύρου, Ιωάννης Μόσχος, Συμεών ο Μεταφραστής) παίρνουμε πληροφορίες για τους Οσ. Συμεών τον παλαιό, Δανιήλ το Στυλίτη, Συμεών τον Νέο, Αλύπιο τον Κιονίτη, κ.ά., για να καταλήξουμε στην ύπαρξη στυλιτών μέχρι τον 19ο αι. Υπήρξε στυλίτης και στην Πάτρα, καθώς και στο Zεμενό Κορινθίας (10ος αι.). Την ίδια με τους στυλίτες άσκηση ακολουθούν και οι δενδρίτες, που χρησιμοποιούν αντί του στύλου το δέντρο. Γνωστοί δενδρίτες ήσαν ο όσιος Δαβίδ ο “εν Θεσσαλονίκη” (5ος – 6ος αι.) και ο βούλγαρος οσ. Ιωάννης της Ρίλα (9ος – 10ος αι.) . Στον “ανοικτού μέσου” τύπο ανήκουν και οι “βοσκοί” (Pastori). Σύμφωνα με τους “βίους” ζούσαν ελεύθερα στην έρημο ή στα όρη και τρέφονταν ως “οι βόσκοντες” με χόρτα και ρίζες. Νυχθημερόν δοξολογούσαν τον Θεό.
Στον “κλειστού μέσου” τύπο ανήκουν οι έγκλειστοι (Reclusi). Ο τρόπος αυτός άσκησης ξεκινάει τον 4ο αι. Οι ασκητές αυτού του τύπου κλείνονταν σε κελλί ή σε σπηλιά, ακόμη και σε τάφο, σφράγιζαν την είσοδο και άφηναν ένα μικρό άνοιγμα για να παίρνουν τη λιτή τροφή τους και να διδάσκουν τους επισκέπτες τους. Ονομαστοί, επίσης, έγκλειστοι υπήρξαν οι όσιοι Βαρσανούφιος και Ιωάννης ο προφήτης (6ος αι.), καθώς και ο οσ. Νεόφυτος ο Κύπριος (12ος αι.). Τελευταίος έγκλειστος υπήρξε ο οσ. Θεοφάνης ο Ρώσος (19ος αι.). Έζησε ως έγκλειστος στην έρημο Visensk 28 χρόνια και ασχολήθηκε με την “Ταχυδρομική ποιμαντική”. Ανακηρύχθηκε άγιος από την Ι. Σύνοδο της Ρωσικής Εκκλησίας το 1988.
Πηγή: Από άρθρο του κ. Παναγιώτη Μαρτίνη, Δρ. Θεολογίας, τ. Σχολ. Συμβούλου