"Οι δρόμοι …..της Σοφίας"

Γιορτάζουμε 21 Φλεβάρη τα 105 χρόνια από την απελευθέρωση της πόλης των Ιωαννίνων. Ο  αγώνας που με αυταπάρνηση και ηρωισμό έδωσαν οι πρόγονοί μας, υπήρξε η στρατιωτική αντιπαράθεση μεταξύ Ελλάδας και Οθωμανικής Αυτοκρατορίας στο μέτωπο της Ηπείρου, κατά τη διάρκεια του Α’ Βαλκανικού Πολέμου (1912-1913). Η πολεμική αναμέτρηση για την κατάληψη της πρωτεύουσας της Ηπείρου κράτησε σχεδόν τρεις μήνες, από του Νοέμβριο του 1912-έως τον Φεβρουάριο του 1913, οπότε οι οθωμανικές δυνάμεις παραδόθηκαν στου διάδοχο Κωνσταντίνο, που ηγείτο των ελληνικών όπλων.

Οι ελληνικές δυνάμεις υπολείπονταν των οθωμανικών δυνάμεων, που διέθεταν για την υπεράσπιση της περιοχής δύο μεραρχίες υπό την διοίκηση του Εσάτ Πασά ,ενός Οθωμανού στρατηγού που είχε γεννηθεί στα Ιωάννινα.

Ο ελληνικός στρατός ανέλαβε επιθετικές πρωτοβουλίες, κατέλαβε τη Φιλιππιάδα και την Πρέβεζα και στη συνέχεια κινήθηκε προς την πεδιάδα των Ιωαννίνων, όπου είχε συγκεντρωθεί ο κύριος όγκος των τουρκικών δυνάμεων, που εν τω μεταξύ είχε ενισχυθεί με νέες δυνάμεις. Η κατάληψη των Ιωαννίνων φάνταζε δύσκολη υπόθεση, καθότι ο ελληνικός ς στρατός έπρεπε να εκπορθήσει τα οχυρά του Μπιζανίου. Η κυβέρνηση Βενιζέλου επιζητούσε τη γρήγορη απελευθέρωση της Ηπείρου.

Ο  αρχηγός του ελληνικού στρατού, ο Κωνσταντίνος, και οι επιτελείς του εκπόνησαν σχέδιο για την εκπόρθηση του Μπιζανίου που προέβλεπε την εκδήλωση της κύριας επίθεσης στις 20 Φεβρουαρίου 1913. Νωρίτερα, με επιστολή του προς του Εσάτ Πασά τού είχε ζητήσει την παράδοση των Ιωαννίνων για λόγους ανθρωπιστικούς, μιας και η Τουρκία είχε ουσιαστικά χάσει τον πόλεμο. Η απάντηση του Τούρκου διοικητή ήταν αρνητική.

Η γενική ελληνική επίθεση εκδηλώθηκε τις πρωινές ώρες της 20ης Φεβρουαρίου και μέχρι τις πρώτες βραδινές ώρες της ίδιας ημέρας τα ελληνικά στρατεύματα με ε ‘ όπλου λόγχη και μάχες εκ του συστάδην Είχαν φθάσει στις παρυφές τω Ιωαννίνων,  στον Άγιο Ιωάννη. Καθοριστική συμβολή στην εξέλιξη αυτή, είχε το 9ο Τάγμα του 1ου Συντάγματος Ευζώνων υπό τον ταγματάρχη Ιωάννη Βελισσαρίου. Οι εύζωνες φρόντισαν να καταστρέψουν τα τηλεφωνικά δίκτυα, διακόπτοντας την επικοινωνία της τουρκικής διοίκησης με τον στρατό της, που παρέμενε αποκομμένος, αλλά άθικτος στο Μπιζάνι. Η σφοδρή αυτή επίθεση είχε ως αποτέλεσμα τον αιφνιδιασμό των Τούρκων και την «άνευ όρων» παράδοση στον Ελληνικό Στρατό της πόλεως των Ιωαννίνων, μετά δύο ημέρες, 21 Φεβρουαρίου 1913, από τον Τούρκο Διοικητή Εσσάτ Πασά.

Η απελευθέρωση των Ιωαννίνων πέρα από την εξουδετέρωση κάθε σοβαρής τουρκικής αντιστάσεως στην ‘Ηπειρο είχε πρώτιστα σοβαρή επίδραση στο ελληνικό γόητρο, το οποίο μετά και από την επιτυχία αυτή εξυψώθηκε διεθνώς. Ο  ενθουσιασμός, με τον οποίο ο λαός των Ιωαννίνων δέχτηκε την είσοδο στην πόλη των ελληνικών στρατευμάτων, κατόπτριζε και τον πανελλήνιο ενθουσιασμό, που ήταν πράγματι πρωτοφανής.  Έτσι το πρωί της 22ας Φεβρουαρίου 1913 οι πρώτες μονάδες του ελληνικού στρατού παρέλασαν στην πόλη υπό τις επευφημίες των κατοίκων. Τα Ιωάννινα, μετά από 483 χρόνια δουλείας, ήταν και πάλι ελεύθερα. Το χαρμόσυνο άγγελμα για την απελευθέρωση των Ιωαννίνων έγινε αμέσως γνωστό στην Αθήνα, σκορπώντας φρενίτιδα ενθουσιασμού.

Οι επιχειρήσεις στο Μπιζάνι σήμαναν ουσιαστικά και τη λήξη του Α’ Βαλκανικού Πολέμου στο στρατιωτικό πεδίο. Τις επόμενες ημέρες ο ελληνικός στρατός κινήθηκε βορειότερα και ως τις 5 Μαρτίου 1913 είχε απελευθερώσει τη Βόρειο Ήπειρο. Η νίκη είχε βραβεύσει τις ακαταπόνητες προσπάθειες, του απαράμιλλο ενθουσιασμό, τη φιλοπατρία και την ακλόνητη πίστη του Έλληνα μαχητή.

Τα λόγια του Παύλου Βρέλλη αποδίδουν με εξαιρετικό τρόπο το λαμπρό κατόρθωμα των προγόνων μας: «Ευχαριστώ  αυτούς που κράτησαν τη Θρησκεία μου, τη Γλώσσα μου και την Εθνικότητά μου, για να είμαι Χριστιανός και να λέγομαι Έλληνας».

«483 σκλαβιάς μας γεμίζουνε μνήμες…. 105 χρόνια λευτεριάς μας γεμίζουν ευθύνες!»

 «Για τα Γιάννενα και την υπόλοιπη Ήπειρο (κι όχι μόνο) πολέμησαν οι πρόγονοί μας το 1912-13 και νιώθω ότι δικαιώθηκαν σε μεγάλο βαθμό οι θυσίες τους. Όμως για να δικαιωθούν απόλυτα χρειάζεται να μπολιαστεί η συλλογική μνήμη με το μέγεθος του αγώνα τους και με την ευθύνη που μας κληροδότησαν για μια ελεύθερη Ελλάδα. Μια Ελλάδα με πολίτες που ζουν με αξιοπρέπεια, δε βολεύονται, δε φοβούνται, στοχάζονται και νοιάζονται για την ελληνική γλώσσα. Με πολίτες που διεκδικούν κι ονειρεύονται τους ανθούς στο δέντρο, χωρίς όμως να λησμονούν τις ρίζες του. Ρίζες που σημαίνουν γνώση και τιμή για το άξιο έργο των προπατόρων μας, μόχθο, ευθύνη, περηφάνια, φιλότιμο και πολλές φορές πόνο. Ρίζες ίδιες με τη ζωή, ίδιες με τα αργόσυρτα Ηπειρώτικα τραγούδια, όπου ζυμώνεται η γενναία θλίψη με το φτεροκόπημα της χαράς». Γιάννης Καλπούζος

Χρόνια πολλά

Είναι πια Καθαροδευτέρα. Οι φούρνοι όση ώρα εξελίσσεται το αποκριάτικο ξεφάντωμα εργάζονται πυρετωδώς για να βγάλουν ζεστή την νηστίσιμη λαγάνα. Οι λαγάνες βγαίνουν αχνιστές προτού χαράξει και καταβροχθίζονται στη στιγμή… Η φωτιά σιγά -σιγά έχει κάψει και τα τελευταία κούτσουρα. Μια εδώ, μια εκεί, οι μικρές γλωσσίτσες της φανερώνουν πως ετοιμάζεται πια να σβήσει. Μείναν λίγα κάρβουνα και η στάχτη. Όλος ο κύκλος της εστίας γέμισε από στάχτη. Στάχτη πολλή… Με τις πρώτες αχτίδες της αυγής, κάποιοι που απόμειναν να τριγυρνούν μεθυσμένοι, γέρνουν να αποκοιμηθούν επιτόπου. Φώτισε… κι η εικόνα της τζαμάλας δεν φεύγει απ’ το μυαλό.

Η Καθαρά Δευτέρα σηματοδοτεί την έναρξη της Σαρακοστής για την ορθόδοξη εκκλησία. και το τέλος των Απόκρεω, της κραιπάλης και της κρεοφαγίας. Οι επόμενες 48 ημέρες για την ακρίβεια που ακολουθούν μέχρι την ημέρα του Πάσχα, είναι ημέρες νηστείας και κάθαρσης της ψυχής και του σώματος εξού και ο χαρακτηρισμός «Καθαρά». Έτσι λοιπόν νηστίσιμα εδέσματα όπως λαγάνα (αζύμωτο ψωμί), ταραμάς, χόρτα κα. γεμίζουν τα τραπέζια εκείνη την ημέρα.

Η ιστορία της λαγάνας διατρέχει όλη τη διατροφική παράδοση από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Ο Αριστοφάνης στις «Εκκλησιάζουσες» λέει «Λαγάνα πέττεται», ενώ ο Οράτιος στα κείμενά του, αναφέρει τη λαγάνα ως «Το γλύκισμα των φτωχών».

Η λαγάνα είναι ο «πρωταγωνιστής» στο νηστίσιμο τραπέζι της Καθαράς Δευτέρας. Η λαγάνα είναι άζυμος άρτος, που σημαίνει ότι παρασκευάζεται χωρίς προζύμι και φαίνεται ότι χρησιμοποιήθηκε από τους Ισραηλίτες κατά τη νύχτα της Εξόδου τους από την Αίγυπτο, υπό την καθοδήγηση του Μωυσή. Έκτοτε, επιβαλλόταν από το Μωσαϊκό Νόμο για όλες τις ημέρες της εορτής του Πάσχα, μέχρι που ο Χριστός στο τελευταίο του Πάσχα ευλόγησε τον ένζυμο άρτο.

Όμως πώς συνδέεται το έθιμο του πετάγματος του Χαρταετού και η έξοδος στη φύση με την Καθαρά Δευτέρα; Ανήμερα της  Καθαράς  Δευτέρας  η  εκκλησία  θυμάται    την    έξοδο των Προπατόρων, Αδάμ και Εύας από τον Πα-ράδεισο, εξαιτίας της ανυπακοής τους, χάνοντας ότι τους χαρίστηκε απλόχερα, ακόμα και τη σχέση με το Θεό. Οι πόρτες του παράδεισου έκλεισαν πίσω τους. Γλυκύτατοι ύμνοι ηχούν στις εκκλησιές μας όλη την περίοδο του Τριωδίου και κυρίως την Καθαρά Δευτέρα, εξιστορώντας την έξοδο και τις συνέπειές της.

Έτσι λοιπόν κι εμείς λαχταρώντας την επιστροφή στον παράδεισο βγαίνουμε στην εξοχή κι ερχόμαστε κοντά στη φύση. Νηστεύουμε για την κάθαρση της ψυχής, την εξιλέωση της ανθρωπότητας από το Προπατορικό αμάρτημα. Πετάμε τον χαρταετό σαν το πέταγμα της ψυχής μας στους Ουρανούς, για να φθάσουμε το Θεό…

Ο εορτασμός της Καθαράς  Δευτέρας έχει τις ρίζες του στα βυζαντινά χρόνια όπου  ονομαζό-ταν Απόδοση- Απόθεση και τελούταν με συνοδευτικά δρώμενα. Το έθιμο του χαρταετού είναι μεταγενέστερο, δανεισμένο από την Ανατολή (κυρίως την Κίνα όπου η πρώτη κατασκευή χαρταετού χρονολογείται το 1000πΧ.

Καλή Σαρακοστή

Πηγές

http://www.nomika-epilekta.gr/arthra/thriskeytika-arthra/o-symbolismos-tis-katharas-deyteras-kai-toy-xartaetoy

http://www.cnn.gr/news/ellada/story/118278/kathara-deytera-2018-giati-trome-lagana-tin-kathara-deytera

http://www.giannena-e.gr/Giannena/apokries/Tzamales_Samaras_Thodoris.aspx

Ο ποιητής θα ψάλλει:

Πως μου θαμπώνεται τον νου
Πανάρχαια μεγαλεία
Φεγγοβολιές οράματα και βιβλική μαγεία

Το έθιμο, αποτελεί  μια ιεροτελεστία εξαγνισμού που πάντα στην κοινή αντίληψη του λαού θα έχει την δύναμη να αποδιώχνει το κακό. Να αποτρέπει τα «δαιμόνια». Να επιφέρει την «κάθαρση».  Οι τζαμάλες είναι ένα από αυτά τα λεγόμενα καθαρτήρια, ευετηρικά έθιμα, με τα οποία επιχειρεί ο λαός να ανοίξει την νέα χρονική περίοδο, αυτήν που στην προκειμένη περίπτωση θα πάρει την σκυτάλη από τον Χειμώνα. Να την «ανοίξει»  όμως, με τις καλύτερες, όσο το δυνατό, προϋποθέσεις, αυτές που θα του εξασφαλίσουν την ευτυχία, την υγεία, την μακροημέρευση. Άλλωστε, το μέγεθος της φωτιάς και ο τόπος (ανάμεσα στα σπίτια, στις γειτονιές, στα σταυροδρόμια της πόλης κλπ.) όπου ανάβουν, τούτο αποδεικνύει: την καθαρτήρια δύναμη∙ ανάβουν για το καλό…

Ανάβουν και φωτίζουν στο πρόσωπο τους νυχτερινούς συμπο­σιαστές, που συγκεντρωμένοι γύρω απ’ αυτές, τραγουδούν και χορεύουν. Μέσα στο ξέσπασμα της χαράς και του κεφιού λύεται και το άγχος της καθημερινότητας της σύγχρονης ζωής, της οποίας ο μονότονος ρυθμός φθείρει τον άνθρωπο. Κι είναι το άναμμα μιας φωτιάς, που δίνει συγχρόνως και το σύνθημα για δράση: προκαλεί ένα σκίρτημα στην καρδιά. Όπως φουντώνουν και λαμπαδιάζουν τα πισσωμένα κούτσουρα, το ίδιο «φουντώνει» και η καρδιά του ανθρώπου και η φύση ολάκερη που ετοιμάζεται να «φέρει» την  Άνοιξη.

Μικροί, μεγάλοι, μασκαρεμένοι, παραδίδονται σε ένα ξενύχτι, που κρατάει μέχρι το ξημέρωμα. Το γλέντι αρχίζει με χορούς αλλά και ζεστή φασολάδα. Από τις παρέες δεν λείπουν τα πειράγματα και οι ευρηματικές ατάκες. Παλιότερα γινόταν ένα άτυπος διαγωνισμός για το ποια γειτονιά θα ανάψει τη μεγαλύτερη φωτιά.

Επί Τουρκοκρατίας, ο χορός γύρω από τη φωτιά, έβγαζε τον πόθο των σκλαβωμένων για τη λευτεριά. Τότε, οι Γιαννιώτες, έπαιρναν ειδική άδεια  από τη διοίκηση της πόλης για την τέλεση του εθίμου.

Η λέξη «τζαμάλα», όπως υποστηρίζουν ειδικοί, για τους Γιαννιώτες μάλλον είναι ανερμήνευτη, ωστόσο ορισμένοι λένε πως είναι αρβανίτικη ή τουρκική. Ο λογογράφος Θοδωρής Σαμαράς, σε έρευνά του για την ετυμολογία της λέξης, μεταξύ άλλων αναφέρει: «… και η λέξη τζαμάλα συνειρμικά συγγενεύει με τη δαμάλα, λέξη αρχαία ελληνική, δηλαδή χοντροκαμωμένη…

Πηγές

http://www.giannena-e.gr/Giannena/apokries/Tzamales_Samaras_Thodoris.aspx

http://news.in.gr/culture/article/?aid=1500199555

Flowers, with their bright colours and unique shapes, are a wonder of the nature. They make the world a beautiful place. Be it the much known rose or the lesser known orchids, flowers are always mesmerizing. Let us look at some of the most beautiful and strange flowers that adorn the world around us.

10. Bleeding Heart

The flower, especially in the bud form, of the Lamprocapnos, a flowering plant of the poppy family, oddly resembles the conventional shape of the heart with e droplet beneath. That is why, it has been given the name, a bleeding heart. The outer petals are bright fuchsia in colour. As the flower blooms further and the outer petals open up, the inner, white parts, often called the ‘lady in a bath’ become more visible. This plant is found in Siberia, northern China, Korea and Japan.

Διαβάστε όλο το άρθρο »

Ο όρος «κομποστοποίηση» φαντάζει άγνωστη λέξη. Προέρχεται από τη λέξη κομπόστ, το φυτικό «λίπασμα» δηλαδή, που παράγεται από την αποσύνθεση των οργανικών-βιοαποικοδομήσιμων υλικών. 

Στο παρακάτω βιντεάκι μπορείτε να παρακολουθήσετε την διαδικασία δημιουργίας κομποστοποίησης, που χρησιμεύει συνήθως στην ανακύκλωση των ξερών και χλωρών κλαδεμάτων, χόρτων και κοπριάς από τον κήπο ή το χωράφι μας.

Η οικιακή κομποστοποίηση είναι μία απολύτως ασφαλή μέθοδος και πολύ εύκολα μπορεί να την κάνει πράξη ο καθένας μας. 

Είναι μια πόλη που σκουριάζει
στη φθινοπωρινή βροχή, η πόλη μου,
κι όπως το χρώμα της αλλάζει
γιεννιούνται αγρίμια στην ψυχή οι φόβοι μου. Διαβάστε όλο το άρθρο »

Μύρισε Χριστούγεννα! Αφήστε την αγάπη να τρυπώσει στις καρδιές σας!»

Λίγα λόγια για τη Βιολογική Γεωργία

Η βιολογική γεωργία είναι  ένα σύστημα παραγωγής βασιζόμενο στην αμειψισπορά των καλλιεργειών, την ανακύκλωση των φυτικών υπολειμμάτων και της ζωικής κοπριάς,  τη χλωρή λίπανση,  τη λογική χρήση των γεωργικών μηχανημάτων και τις βιολογικές μορφές καταπολέμησης. Διαβάστε όλο το άρθρο »

Και μπαίνεις λοιπόν το πρωί στην τάξη με την καλημέρα σου (που δεν επιστρέφετε πάντα από όλους τους παρευρισκόμενους) για να συνυπάρξεις με 20 διαφορετικά άτομα “ανακαλύπτοντας” ένα κοινό κώδικα επικοινωνίας.

Και αρχίζουν λοιπόν τα ΠΡΕΠΕΙ: Διαβάστε όλο το άρθρο »