“Η Βαγγελιώ-δεν-είσαι-εντάξει”, του Γιώργου Σκαμπαρδώνη, προέρχεται από τη συλλογή διηγημάτων “Η στενωπός των υφασμάτων” (1992), που βραβεύτηκε με το Κρατικό Βραβείο Διηγήματος το 1993. Ο Γ. Σκαμπαρδώνης ανήκει στη γενιά των σύγχρονων λογοτεχνών που ασχολούνται με απλά καθημερινά ζητήματα της σύγχρονης ζωής. Η γάτα με το ασυνήθιστο όνομα Η Βαγγελιώ-δεν-είσαι-εντάξει παίζει τα βράδια ένα ριψοκίνδυνο παιχνίδι το οποίο κάποια στιγμή αποβαίνει θανάσιμο.

Οι άνθρωποι συχνά δένονται πολύ με τα ζώα και διαμορφώνουν δεσμούς και συνθήκες συμβίωσης που τους ικανοποιούν σε σημαντικό βαθμό. Αναφέρεται συχνά ότι το δέσιμο και η συνύπαρξη με τα ζώα είναι γενετικά καθορισμένα καθώς ο άνθρωπος πάντα είχε την τάση να βρίσκεται κοντά στα ζώα για προστασία αλλά και για ανεύρεση τροφής, νερού κλπ. Παράλληλα, τα ζώα αναπτύσσουν μια εξάρτηση από τους ανθρώπους με τους οποίους συμβιώνουν που διακινεί έντονα συναισθήματα, παρόμοια ίσως με εκείνα που διακινούνται από τα μικρά παιδιά και την ανάγκη να τα προστατεύσουμε από διάφορους κινδύνους. Με αυτό τον τρόπο, βέβαια, νιώθουμε κι εμείς σημαντικοί, χωρίς παράλληλα να εγκυμονεί και ο κίνδυνος της απογοήτευσης ή της προδοσίας που αντιμετωπίζονται συχνά στις σχέσεις μας με τους άλλους ανθρώπους. Αναφέρεται χαρακτηριστικά ότι είναι τόσο εύκολο να ικανοποιήσεις ένα ζώο που σε αγαπά άνευ όρων και δεν πρόκειται να σε προδώσει ποτέ. Τα ζώα επίσης έχουν χαρακτηριστικά που μας αρέσουν (μεγάλα αυτιά, φουντωτή ουρά…) τα οποία βέβαια εμείς φροντίσαμε να διαμορφώσουμε με διάφορες μεταλλάξεις.

Το πιο σημαντικό όμως είναι ότι τα ζώα μας φέρνουν πιο κοντά σε αυτό το οποίο ανήκουμε και έχουμε χάσει χωρίς πια καν να το συνειδητοποιούμε, δηλαδή την εγγύτητα με τη φύση.

Το τραγούδι από το οποίο πήρε το όνομά του το διήγημα και η πρωταγωνίστρια γάτα

Η γάτα στην αρχαία Αίγυπτο  ΕΔΩ

Τί ξέρουμε για τη γάτα στην αρχαία Ελλάδα;    ΕΔΩ

Ράτσες γατών

Μερικές πληροφορίες για την κακοποίηση των ζώων από τη Βικιπαίδεια:

Σύνδεση με την ενδοοικογενειακή βία

Σύμφωνα με Αμερικανούς αξιωματούχους, η κακοποίηση ζώων μπορεί να συνδεθεί με τη βία και ιδίως την ενδοοικογενειακή.^[59].

Στις ΗΠΑ υπάρχει πλήρης οργάνωση από το 1950, ως προς την προστασία των ζώων εστιάζοντας την αφετηρία και την πηγή του προβλήματος μέσα στην οικογένεια.^[60] Οι ειδικοί ωστόσο, εκτιμούν, ότι το νομικό πλαίσιο προστασίας των ζώων στην Ελλάδα χρειάζεται αρκετές βελτιώσεις ακόμη.

Σκιαγράφηση της βαρβαρότητας κατά των ζώων

Σύμφωνα με έρευνες και μελέτες ψυχολόγων, κοινωνιολόγων και τα πορίσματα της Εγκληματολογίας, πρόκειται για άτομα με χαμηλό πνευματικό, μορφωτικό και κοινωνικό επίπεδο, με συμπλέγματα κατωτερότητας και χαμηλής αυτοεκτίμησης, πολλά από αυτά έχουν υποστεί bullying στην παιδική και εφηβική τους ηλικία, υπάρχει δυσλειτουργία στη διαχείριση των συναισθημάτων τους σε σχέση με τους άλλους, συχνά δε, παρουσιάζουν συμπτώματα κατάθλιψης και χρήζουν ψυχιατρικής φροντίδας.^[61][62]

Βία εξ απαλών ονύχων

Έχει παρατηρηθεί ότι, πασίγνωστοι δολοφόνοι γνωστοί για την αγριότητα, με την οποία βασάνιζαν και σκότωναν τα θύματά τους, είχαν προϋπάρξει ως δολοφόνοι και βασανιστές ζώων από πολύ μικρή ηλικία. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι αυτό των: Τεντ Μπάντυ,Ντέιβιντ Μπέρκοβιτς, Brenda Spencer,Τζέφρυ Ντάμερ,^[63] Kip Kinkel κ.ά.^[64][65]

Ημέρες αφιερωμένες στα ζώα

• Η Παγκόσμια Ημέρα των Ζώων πρωτογιορτάστηκε το 1931 σ’ ένα συνέδριο περιβαλλοντιστών στη Φλωρεντία, ως ένας τρόπος για την ευαισθητοποίηση κοινού και ειδικών για τα υπό εξαφάνιση ζώα. Από τότε, η γιορτή διευρύνθηκε και περιλαμβάνει όλα τα είδη του ζωικού βασιλείου. Η 4η Οκτωβρίου καθιερώθηκε ως Παγκόσμια Ημέρα Ζώων, επειδή συμπίπτει με τον εορτασμό της μνήμης του Αγίου Φραγκίσκου της Ασίζης, που έχει αναγορευτεί από την Καθολική Εκκλησία ως προστάτης των ζώων και του περιβάλλοντος.
• Η Παγκόσμια Εβδομάδα Κατάργησης Πειραμάτων σε Ζώα εορτάζεται από τις 18 έως τις 24 Απριλίου το 2016 ως εβδομάδα μνήμης για τα εκατομμύρια πειραματόζωα, που υποφέρουν και χάνονται κάθε χρόνο στο όνομα της επιστήμης και το υποτιθέμενο καλό της ανθρωπότητας. Διοργανώνεται από την Animal Aid, υπό την αιγίδα του ΟΗΕ.^[66]

Άρθρο 16 Κακοποίηση των ζώων

και ο πενταψήφιος αριθμός “10410″ στον οποίο απευθυνόμαστε για να καταγγέλλουμε την κακοποίηση ζώων

και οι φιλοζωικές οργανώσεις που υπάρχουν στη Θεσσαλονίκη ΕΔΩ

Ανάλυση

ΘΕΜΑ

Το θανάσιμο παιχνίδι της γάτας.

ΕΝΟΤΗΤΕΣ:

1^η: «Κάθομαι στην ημικυκλική….την τελευταία φορά». Ο αφηγητής στην βεράντα.

2^η: «Σουρούπωνε…και  γλίστρησε έξω στο σκοτάδι». Το παράξενο και επικίνδυνο παιχνίδι της γάτας.

3^η: «Θα ‘χε περάσει μια ώρα…με την όπισθεν». Ο θάνατος της γάτας.

ΤΙΤΛΟΣ

Είναι το περίεργο και ασυνήθιστο όνομα της γάτας που  προέρχεται από στίχο παλιού ρεμπέτικου τραγουδιού.

ΗΡΩΕΣ

Η γάτα πρωταγωνιστεί, ενώ σε δεύτερο πλάνο είναι ο αφηγητής, ο οδηγός του αυτοκινήτου και έμμεσα η παρέα του αφηγητή.

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟ ΕΙΔΟΣ: Διήγημα.

ΑΠΟΨΕΙΣ ΤΟΥ ΑΦΗΓΗΤΗ ΓΙΑ ΤΟ ΘΑΝΑΣΙΜΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΤΗΣ ΓΑΤΑΣ

α) Η γάτα το κάνει αυτό για να ικανοποιήσει το κυνηγετικό της ένστικτο. Επειδή δεν είναι πια αναγκασμένη να κυνηγά, ψάχνει για κάποιο θήραμα και οργανώνει το κυνήγι της, έστω κι αν το θήραμα είναι ένα κουνούπι.

β) Ίσως ο λόγος ήταν διαφορετικός  και δεν μπορούσε να τον κατανοήσει ο ανθρώπινος νους. Ο αφηγητής έκανε διάφορες σκέψεις που δεν τις αναφέρει.

γ) Ίσως η γάτα επιθυμούσε να θέτει έναν στόχο και να τον πετυχαίνει, παίζοντας ένα ριψοκίνδυνο παιχνίδι.

ΤΟΠΟΣ

Το σπίτι του αφηγητή (βεράντα , κήπος), ο δρόμος, η συνοικία.

ΧΡΟΝΟΣ

Α)(ΣΕΙΡΑ) ΑΦΗΓΗΣΗΣΤΩΝ ΓΕΓΟΝΟΤΩΝ

Ο αφηγητής δεν παρουσιάζει τα γεγονότα με  χρονολογική σειρά.  Αντίθετα ξεκινά την ιστορία από το τέλος  και έπειτα κάνει αναδρομή στο παρελθόν(αναδρομική αφήγηση).

Β) Ο ΧΡΟΝΟΣ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ

Ο χρόνος της ιστορίας κινείται σε δύο επίπεδα, το παρόν (απολαμβάνει το καθιερωμένο ποτό) και το παρελθόν (αναπολεί όσα συνέβησαν ένα χρόνο και δύο μήνες νωρίτερα).

ΑΦΗΓΗΤΗΣ

Πρωτοπρόσωπος, ομοδιηγητικός, γιατί συμμετέχει στην ιστορία.

ΑΦΗΓΗΜΑΤΙΚΟΙ ΤΡΟΠΟΙ

Αφήγηση που αποδίδει τα γεγονότα της ιστορίας

Περιγραφή για να αποδοθεί η κίνηση της γάτας, το παιχνίδι της κ.α.

Σκέψεις αφηγητή για τις αιτίες του παιχνιδιού.

ΓΛΩΣΣΑ

Απλή δημοτική. Χρησιμοποιούνται πολλά ρήματα στον ενεστώτα για να αποδίδονται ζωντανά οι εικόνες και οι ενέργειες του αφηγητή.

ΥΦΟΣ

Απλό, χωρίς πολλά σχήματα λόγου. Είναι ζωντανό και παραστατικό, χάρη στις πολλές λεπτομέρειες με τις οποίες δίνονται οι κινήσεις της γάτας. Είναι σκληρό και ωμό όταν περιγράφει με άκρως ρεαλιστικό τρόπο, το ατύχημα και την εικόνα της νεκρής γάτας.

ΣΧΗΜΑΤΑ ΛΟΓΟΥ

Μεταφορές: «Θανάσιμος όγκος του αυτοκινήτου», «αυτοκρατορικά νωχελική» κ.α,

Παρομοιώσεις: «γλιστρούσε πόντο πόντο σαν ναρκοσυλλέκτης» κ.α.

Ασύνδετα: «μεγάλωνε, διαστελλόταν, μάκραινε, γινόταν θηριώδης» κ.α.

Εικόνες: οπτικές, οπτικοακουστικές,  απτικές (τριβόταν ηδονικά στα πόδια του)

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΙ

ΓΑΤΑ: Περίεργη, με παράξενη συμπεριφορά. Ήταν προσεκτική, καθώς κινούνταν αργά παίρνοντας  όλες τις προφυλάξεις, ήταν υπομονετική, καθώς περίμενε το θήραμά της, είχε έντονο κυνηγετικό ένστικτο, ήταν έξυπνη, γρήγορη, πονηρή αλλά και χαδιάρα.