Ονοματικοί προσδιορισμοί

Ονοματικοί ομοιόπτωτοι προσδιορισμοί

Παράθεση

  • Είναι ένα ουσιαστικό ή ουσιαστικοποιημένη λέξη που τίθεται ως ομοιόπτωτος προσδιορισμός ενός άλλου ουσιαστικού
  • Του προσθέτει ένα κύριο και γνωστό γνώρισμα ή απλώς το χαρακτηρίζει
  • όταν δίνεται στο ουσιαστικό που προσδιορίζεται ένα κύριο και γνωστό γνώρισμα
  • στην παράθεση πηγαίνουμε από μερικές σε γενικές έννοιες
  • η παράθεση μπορεί να αναλυθεί σε αναφορική πρόταση (ο οποίος, που)
  • παράθεση , εκτός από ουσιαστικά δέχονται και οι αντωνυμίες (κυρίως προσωπικές και δεικτικές) αλλά και άλλα μέρη του λόγου ή και μια ολόκληρη πρόταση
  • ως παράθεση ενός ουσιαστικού μπορούν να τεθούν και περισσότερα του ενός ουσιαστικά (Ἀλέξανδρος, ὁ Φιλίππου, Μακεδών)
  • η παράθεση που προσδιορίζει μια ολόκληρη πρόταση κανονικά προτάσσεται και γι’ αυτό λέγεται προεξαγγελτική παράθεση (συνήθως χρησιμοποιούνται οι φράσεις: τό λεγόμενον, τόμέγιστον, τό δεινότατον, τοὐναντίον κ.τ.λ.,ουδέτερα ουσιαστικοποιημένων μετοχών, επιθέτων και φράσεων, αναφορική πρόταση που εισάγεται με το ὁ

Επεξήγηση

  • όταν επεξηγεί, διασαφηνίζει την έννοια του ουσιαστικού που προσδιορίζει, η οποία είναι γενική και αόριστη
  • μεταφράζεται με το «δηλαδή»
  • ως επεξήγηση μπορεί να χρησιμοποιηθεί  όχι μόνο ουσιαστικό αλλά και άλλη λέξη ή και ολόκληρη πρόταση
  • επεξήγηση, εκτός από ουσιαστικά δέχονται και οι αντωνυμίες αλλά και άλλα μέρη του λόγου ή και μια ολόκληρη πρόταση

Επιθετικός προσδιορισμός

  • λέγεται το επίθετο που προσδιορίζει ένα ουσιαστικό και φανερώνει μια μόνιμη ιδιότητά του
  • συμφωνεί με το ουσιαστικό που προσδιορίζει στο γένος, στον αριθμό και στην πτώση
  • ως επιθετικοί προσδιορισμοί εκτός από τα επίθετα χρησιμοποιούνται: αντωνυμίες, αριθμητικά, μετοχές, ουσιαστικά που δηλώνουν ηλικία, επάγγελμα, εθνικότητα, κύρια ονόματα γεωγραφικών όρων του ίδιου γένους και αριθμού και προτάσσονται με το άρθρο.

Κατηγορηματικός προσδιορισμός

  • εκφέρεται με επίθετο ή μετοχή και αποδίδει στο ουσιαστικό που προσδιορίζει μια παροδική ιδιότητα
  • ως κατηγορηματικοί προσδιορισμοί χρησιμοποιούνται συνήθως τα επίθετα: ἄκρος, μέσος, ἔσχατος, πᾶς, ἅπας, ὅλος, μόνος, αὐτός, ἕκαστος (με άρθρο τα παραπάνω επίθετα χρησιμοποιούνται ως επιθετικοί προσδιορισμοί και έχουν άλλη σημασία)

 Ονοματικοίετερόπτωτοι προσδιορισμοί : πλάγιες πτώσεις

Γενική

  • προσδιορίζει ουσιαστικά κι επίθετα και είναι: κτητική, διαιρετική, της ύλης ή του περιεχομένου,της ιδιότητας, της αξίας, της αιτίας, υποκειμενική, αντικειμενική

·        Κτητικήà τῶν δυστυχούντων οὐδείς ἐστί φίλος.

·        Του δημιουργούà ἑξήκοντα τῶν νεῶν.

·        Της ύληςà νόμισμα ἀργύρου.

·        Του περιεχομένουà ἡ στρατιά τῶν Ἑλλήνων.

·        Της αιτίαςà μεγάλων ἀδικημάτων ὀργή.

·        Συγκριτικήà ὁ Ὄλυμπος ὑψηλότερος τῆς Ὄσσας ἐστίν.

·        Υποκειμενικήà ἡ νίκη τῶν Ἑλλήνων.

·        Αντικειμενικήà ὁ φόβος τῶν Εἱλώτων.

κ.τ.λ.

Δοτική

  • προσδιορίζει κυρίως επίθετα (σπάνια ουσιαστικά) που σημαίνουν: ωφέλεια, βλάβη, φιλία, έχθρα, υποταγή, ακολουθία, επικοινωνία,ταυτότητα, ομοιότητα, συμφωνία, διαφωνία κ.τ.λ.
  • σε επίθετα ή ουσιαστικά σημαίνει πολλές φορές αναφορά: δοτική της αναφορά

·        Αντικειμενικήàὠφέλιμος τῇ πατρίδι.

Αιτιατική

  • δεν είναι πολύ συχνή
  • συμαίνει κυρίως την αναφορά
  • μεταφράζεται: ως προς, στο…

·        Της αναφοράςà τυφλός τά τ’ ὦτα τόν τε νοῦν τά τ’ ὄμματα εἶ.

·        Συνήθεις αιτιατικές είναι αυτές που δείχνουν το εύρος, το ύψος, το πλήθος, το όνομα, το μήκος, το βάθος, το μέγεθος.

 

 

Αφήστε μια απάντηση

Αλλαγή μεγέθους γραμματοσειράς
Αντίθεση