Επιρρηματικοί προσδιορισμοί

προσδιορίζουν ρήματα, απαρέμφατα ή μετοχές

1. Επιρρήματα που δηλώνουν:

• • τόπο (στάση, κίνηση σε τόπο, κίνηση από τόπο,κίνηση διαμέσου τόπου) à ὅπου, πανταχοῦ, θύρασι, αὐτοῦ κ.ἄ.
  • χρόνο à ὕστερον, παραχρῆμα, οὐκέτι κ.ἄ.
  • ποσό àσφόδρα, μάλα, παντελῶς κ.ἄ.
  • τρόπο à εὐγενῶς, σαφῶς, καλῶς κ.ἄ.

π.χ. Κατέβην χθές εἰς Πειραιᾶ.

2. εμπρόθετοι προσδιορισμοί

·        η πρόθεση είναι άκλιτη λέξη που συνήθως μπαίνει μπροστά από κλιτές λέξεις για να δηλώσουν μαζί με αυτές επιρρηματικές σχέσεις.

·        πρόθεση μαζί με ουσιαστικό (ή άλλη ουσιαστικοποιημένη λέξη, σπάνια επίρρημα) αποτελούν έναν προσδιορισμό που ονομάζεται εμπρόθετος προσδιορισμός και ισοδυναμεί με επίρρημα.

π.χ. ἐπί γῆς, σύν θεοῖς, πρός τόν λόφον κ.ἄ.

·        δηλώνουν κυρίως:στάση σε τόπο, κίνηση από τόπο, κίνηση προς τόπο, χρόνο, προέλευση, ύλη, όργανο ή μέσο, αιτία, σκοπό, αναφορά, συνοδεία, εναντίωση, υπεράσπιση, συμφωνία.

π.χ. Διά τοῦτο οὐκ ἤθελον.

3. πλάγιες πτώσεις

·        οι πλάγιες πτώσεις (γενική, δοτική, αιτιατική) χρησιμοποιούνται συχνά με επιρρηματική σημασία και δηλώνουν κυρίως τόπο, χρόνο, αιτία, αναφορά, ποσό, τρόπο.

π.χ. Λιμῷ ἀπέθανον.

      4.   επιρρηματικές μετοχές

·        μετοχές που δηλώνουν αιτία (αιτιολογική), χρόνο (χρονική), σκοπό (τελική), εναντίωση (εναντιωματική),υπόθεση (υποθετική), τρόπο (τροπική).

π.χ. Ἐλθών εἶπε

     5.   επιρρηματικές δευτερεύουσες προτάσεις

·        αιτιολογικές, χρονικές, τελικές, εναντιωματικές, υποθετικές, αναφορικές επιρρηματικές, συμπερασματικές.

π.χ. Ἀθηναῖοι ἐνόμιζον λελύσθαι τάς σπονδάς, διότι εἰς χεῖρας ἦλθον.