• Πώς εισάγονται:

Με τους ειδικούς συνδέσμους ὅτι, ὡς και σπανίως με το ὅπως.

Το ὅτι εισάγει κάτι που θεωρείται ή είναι πραγματικό ενώ το ὡς εισάγει υποκειμενική γνώμη.

• Από τι εξαρτώνται:

1.Από ρήματα λεκτικά, αισθητικά και γνωστικά ή από εκφράσεις παρόμοιας σημασίας ως αντικείμενά τους.

π.χ. λέγω, ἀγγέλω, διδάσκω, δηλῶ, δείκνυμι, μαρτυρῶ, αἰσθάνομαι, ὁρῶ, ἀκούω, γιγνώσκω, μανθάνω, μέμνημαι κἂ.

2. Από απρόσωπα ρήματα ή απρόσωπες εκφράσεις παρόμοιας σημασίας με τα παραπάνω ρήματα ως υποκείμενά τους.

π.χ. λέγεται, ἀγγέλεται, δῆλον ἐστιν,

φανερόν ἐστιν, ἐλπίς ἐστιν κἂ.

3. Όταν στα παραπάνω ρήματα τη θέση του υποκειμένου ή του αντικειμένου πάρει το ουδέτερο δεικτικής αντωνυμίας, τότε οι ειδικές προτάσεις ακολουθούν ως επεξηγήσεις αυτής.

• Πώς εκφέρονται:

1.Με τις εγκλίσεις των προτάσεων κρίσης, δηλαδή με απλή οριστική, δυνητική οριστική και δυνητική ευκτική.*

2. Με ευκτική του πλαγίου λόγου * όταν εξαρτώνται από ρήμα ιστορικού χρόνου.

 

Παραδείγματα

1.      Οὗτοι ἔλεγον ὅτι Κῦρος τέθνηκεν.

2.       Ἀπαγγέλει ὅτι φεύγουσιν ἀνά κράτος.

3.      Λέγει ὁ κατήγορος ὡς ὑβριστής εἰμί.

4.      Γνώσεσθε ὅτι οὐκ ἐν Ἑλλάδι ἐστέ.

5.      Δείξομεν τοῖς βαρβάροις ὅτι δυνάμεθα τούς ἐχθρούς τιμωρεῖσθαι.

6.      Οἱ Ἕλληνες ᾔσθοντο ὅτι βασιλεύς ἐν τοῖς σκευοφόροις εἴη.

7.      Οὐ γαρ ἠγγέλθη αὐτοῖς ὅτι τεθνηκότες εἶεν.

8.      Δῆλον γάρ ἐστί ὅτι νῦν οὐ περί δόξης πολεμοῦσιν.

9.      Τῷ φθόνῳ τοῦτο μόνον ἀγαθόν πρόσεστιν, ὅτι μέγιστον κακόν τοῖς ἔχουσιν ἐστιν.

10.  Τοῦτο λέγω, ὡς τό παράπαν οὐ νομίζεις θεούς.

11.  Ἐγώ δέ οὐκ ἀγνοῶ τοῦθ’, ὅτι ὑμεῖς ἐν ὀργῇ ποιεῖσθε τούςς ὑστάτους εἰπόντας περί τῶν πραγμάτων.

12.   Ἠγγέλθη αυτοῖς ὡς ἑορτή τοῦ Ἀπόλλωνος εἴη.

13.  Λέγουσι οἱ σοφισταί ὡς οὐδέν δέονται χρημάτων.

14.  Δῆλον ἦν ὅτι ἐν Θερμοπύλαις οὐκ ἄν ἠττήθησαν ὑπό τῶν Περςῶν.

15.  Πάντες ἐπίστασθε ὅτι ὁ πόλεμος αἴτιος πολλῶν δεινῶν γεγένηται.

16.  Οἶδα  μέν ὅτι πάντες εἰώθασι πλείω χάριν ἔχειν τοῖς ἐπαινοῦσι ἤ τοῖς συμβουλεύουσι.

 

 

 

 

 

 

 

 

*Δυνητική Οριστικήàοριστική παρελθοντικού χρόνου (Παρατατικού, Αορίστου, Υπερσυντέλικου) με το δυνητικό «ἄν»

Μεταφράζεταιàθα μπορούσε να… ή θα+Παρατατικός

Εκφράζει κάτι που μπορούσε να γίνει στο παρελθόν ή κάτι το απραγματοποίητο, το αντίθετο του πραγματικού.

π.χ. Οὐκ ἄν ἐποίησε τοῦτο àδε θα μπορούσε να το κάνει ή δε θα το έκανε αυτό.

Δυνητική ΕυκτικήàΕυκτική οποιουδήποτε χρόνου,εκτός του Μέλλοντα +ἄν

Εκφράζει κάτι που μπορεί να γίνει στο παρόν και στο μέλλον

Μεταφράζεται με θα+παρατατικό όταν βρίσκεται σε Ενεστώτα ή με το «είναι δυνατό να..»

π.χ. Ἔχοις ἄν με διδάξαι;àμπορείς να με διδάξεις;

 

Ευκτική του πλαγίου λόγουàΌταν στην κύρια πρόταση έχουμε ρήμα ιστορικού χρόνου, τότε η ευκτική που έχουμε στη δευτερεύουσα πρόταση λέγεται Ευκτική του πλαγίου λόγου.

π.χ.Οἱ Ἕλληνες ᾔσθοντο ὅτι βασιλεύς ἐν τοῖς σκευοφόροις εἴη.