Έχει η Γη εισέλθει σε μία νέα γεωλογική εποχή, την Ανθρωπόκαινο; Το ερώτημα αυτό απασχόλησε επιστήμονες, οι οποίοι κατά τη διάρκεια του ετήσιου συνεδρίου της Αμερικανικής Ένωσης Γεωφυσικών, την περασμένη εβδομάδα, επιχείρησαν να προσδιορίσουν τα χρονικά όριά της.
Μέχρι σήμερα ο συγκεκριμένος όρος χρησιμοποιούνταν ανεπίσημα για να προσδιορίσει γεωλογικά την εποχή, κατά την οποία οι ανθρώπινες δραστηριότητες αφήνουν το τεράστιο «αποτύπωμά» τους στον πλανήτη και στα οικοσυστήματά του.
Παρότι κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει ότι ο άνθρωπος επηρεάζει ποικιλοτρόπως το περιβάλλον του – οι ρύποι βιομηχανιών και αυτοκινήτων, η αποψίλωση, τα απορρίμματα και τα απόβλητά μας είναι μόνο μερικοί τρόποι- ο προσδιορισμός της εποχής που διανύουμε προβληματίζει και διχάζει τους ειδικούς.
«Εάν πρόκειται να μιλήσουμε για μια ξεχωριστή γεωλογική περίοδο, θα πρέπει αυτή να αποτυπώνεται στα γεωλογικά δεδομένα», δήλωσε στο LiveScience ο ʼντονι Μπράουν από το βρετανικό Πανεπιστήμιο του Σαουθάμπτον. Καθώς η γεωλογία μελετά το μακρινό παρελθόν, τέτοια θέματα θα έπρεπε να εξετάζονται κάθε 100 χιλιάδες με 1 εκατομμύριο χρόνια, εξήγησε. «Αφού δεν υπάρχει η δυνατότητα να ταξιδεύουμε στο χρόνο, θα πρέπει να εξετάσουμε εάν έχουμε αρκετά στοιχεία για να προσδιορίσουμε μία νέα γεωλογική περίοδο».
Έτσι, ερευνητές όπως ο Μπράουν έχουν στραφεί σε δείκτες, οι οποίοι θα τους βοηθήσουν να ορίσουν χρονικά την Ανθρωπόκαινο. Τέτοιοι δείκτες είναι για παράδειγμα τα ιζήματα και το πώς αυτά αλλάζουν εξαιτίας της γεωργίας. Το πρόβλημα με αυτήν τη μέθοδο, σύμφωνα με τον Μπράουν, είναι ότι οι εντατικές γεωργικές δραστηριότητες σε κάθε περιοχή του κόσμου άρχισαν σε διαφορετικές περιόδους.
Ένας πιο αξιόπιστος δείκτης είναι πιθανώς τα χημικά ιζήματα, καθώς π.χ. η εκτεταμένη χρήση βενζίνης και μπογιάς θα έχει αφήσει στο έδαφος υψηλά επίπεδα μολύβδου, όπως λέει ο Μάικλ Κρούγκε από το Κρατικό Πανεπιστήμιο Μόντκλερ στο Νιου Τζέρσεϊ.
«Στα μέσα του 20ού αιώνα, βλέπουμε μεγάλη και απότομη αύξηση τέτοιων συστατικών στα ιζήματα», δήλωσε ο ερευνητής. Με αυτό ως δεδομένο, πιστεύει ότι η Ανθρωπόκαινος συμπίπτει χρονικά με τη βιομηχανοποίηση, χιλιάδες χρόνια μετά την έναρξη των γεωργικών δραστηριοτήτων.
Το πρόβλημα με τις διάφορες προτάσεις που ακούστηκαν στο συνέδριο είναι ότι αυτές οι ανθρωπογενείς αλλαγές θα πρέπει να συνδυαστούν με τις φυσικές μεταβολές, που συνήθως σηματοδοτούν την αλλαγή γεωλογικής εποχής.
Για παράδειγμα το ολόκαινο, δηλαδή η εποχή που επισήμως διανύουμε, συνδέεται με το κλίμα μας, την έκταση των παγετώνων κ.λπ. και χαρακτηρίζεται από την τροχιά της Γης, η οποία δεν έχει αλλάξει εξαιτίας του ανθρώπου.