Το πρώτο Εργαστήριο Δεξιοτήτων της φετινής χρονιάς (2022-23, Δ’ τάξη) αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα και έχει τίτλο “Δικαιώματα Ανθρώπων – Παιδιών – Όλων” . Ανήκει στη θεματική “Ενεργώ”, υποθεματική “Κοινωνική Συναίσθηση και Ευθύνη”
Για την υλοποίηση αυτού του Εργαστηρίου χρησιμοποιούμε δράσεις φιλαναγνωσίας αλλά και ψηφιακό υλικό που λειτουργεί συμπληρωματικά.
Το αρχικό σχέδιο εργασίας μπορείτε να το βρείτε στο Δικαιώματα Ανθρώπων – Παιδιών – Όλων.
Σημείωση: Οι τίτλοι των εργαστηρίων είναι υπερσύνδεσμοι και οδηγούν σε άρθρα που περιγράφουν αναλυτικότερα τις δράσεις φιλαναγνωσίας. Εκεί θα βρείτε και φωτογραφικό υλικό.
1ο & 2ο εργαστήριο: Φ.Ε.: Το μαγικό μολύβι της Μαλάλα (4 δ.ώ.)
Χρησιμοποιώντας ως αφόρμηση μια εικόνα από το διαδίκτυο οδηγούμαστε στη μελέτη του βιβλίου “Το μαγικό μολύβι της Μαλάλα” (εκδ. Πατάκη) και μιλάμε για τα ανθρώπινα δικαιώματα επιχειρώντας να εντοπίσουμε με ποιο τρόπο μπορούν αυτά να περιοριστούν και να καταστρατηγηθούν.
Στη συνέχεια μελετάμε τους περιορισμούς που μπορεί να νιώθει ένα αγόρι σε ανάλογες κοινωνικοπολιτισμικές συνθήκες.
Στο τέλος φτιάχνουμε το δικό μας “μαγικό μολύβι” και σημειώνουμε τι θα αλλάζαμε εμείς με αυτό (αρχική ιδέα Μάριος Μάζαρης).
3ο & 4ο εργαστήριο: Φ.Ε.: Ένας καλύτερος κόσμος – τα δικαιώματα του παιδιού (3 δ.ώ.)
Αποτυπώνουμε σε χαρτόνι τις ιδέες των παιδιών για το τι είναι τα δικαιώματα και το τοποθετούμε σε εμφανές σημείο της τάξης. παρακολουθούμε βίντεο που εξηγεί την ιστορία των ανθρώπινων δικαιωμάτων και κουβεντιάζουμε πάνω σε αυτό.
Ακολουθεί διαπίστωση της ανάγκης καταγραφής των δικαιωμάτων των παιδιών και δράση φιλαναγνωσίας κατά την οποία παρατηρούμε τις εικόνες του βιβλίου “Ένας καλύτερος κόσμος – τα δικαιώματα του παιδιού” (εκδ. Παπαδόπουλος) και προσπαθούμε να καταλάβουμε για πιο δικαίωμα μας ενημερώνει.
Δημιουργούμε νέο χάρτη εννοιών με κεντρικό άξονα τα “δικαιώματα” και τον αντιπαραβάλλουμε με τον αρχικό ώστε να δούμε πώς άλλαξε η αντίληψή μας μετά την προσφορά των νέων πληροφοριών.
5ο & 6ο εργαστήριο: Φ.Ε.: Συναίνεση (για παιδιά) (4 δ.ώ.)
Ένα από τα βασικά δικαιώματα των παιδιών είναι αυτό της αυτοπροστασίας και αυτοπροφύλαξης. Για τον λόγο αυτό διαβάζουμε μαζί τους το βιβλίο “Συναίνεση (για παιδιά) (εκδ. Κάκτος). Το βιβλίο περιέχει έξοχα παραδείγματα που μπορούνε να μας δείξουν πότε ένα παιδί μπορεί να βρίσκεται σε κίνδυνο, πώς μπορεί να το αναγνωρίσει και τι μπορεί να κάνει για να προστατευτεί ή να προστατεύσει κάποιον άλλον.
Η μελέτη του βιβλίου γίνεται μέσω προβολής των σελίδων στον πίνακα με προβολικό σύστημα και διαλογικών διαδικασιών που δίνουν χώρο στα παιδιά να καταθέσουν δικές τους εμπειρίες και να συνδέσουν γεγονότα της ζωής τους με τα παραδείγματα του βιβλίου.
7ο εργαστήριο: Φ.Ε.: Τα αγόρια/κορίτσια έχουν το δικαίωμα (2 δ.ώ.)
Στο τελευταίο εργαστήριο ασχολούμαστε και με τα κοινωνικά έμφυλα στερεότυπα αλλά και το πώς μπορούμε να απεμπλακούμε από αυτά και να αναγνωρίσουμε τον κάθε άνθρωπο ως ένα ξεχωριστό και μοναδικό ον που έχει δικαίωμα να ενεργεί και να νιώθει ό,τι θέλει πέρα και έξω από όσα «αναμένονται» από το φύλο του.
Τα βιβλία «Τα αγόρια έχουν το δικαίωμα» και «Τα κορίτσια έχουν το δικαίωμα» (εκδ. Διόπτρα, συγγ: Elisabeth Brami, εικ: Estelle Billon-Spagnol) επιχειρούν αυτό ακριβώς. Μέσα από 15 δικαιώματα για κάθε φύλο, σπάνε τα στερεότυπα ενώ η εικονογράφηση λειτουργεί επεξηγηματικά πάνω στο κείμενο, προσφέροντας ποικιλία παραδειγμάτων.
Τα παιδιά, χωρισμένα σε ομάδες, επεξεργάζονται τα 2 βιβλία, ακολουθεί διάλογος στο σύνολο της τάξης, καταγραφή 2 ακόμη δικαιωμάτων για κάθε βιβλίο και στη συνέχεια δημιουργία των τελευταίων σελίδων του βιβλίου με κείμενα και εικόνες δικής μας δημιουργίας.
Στο τέλος αναρτώνται στον τοίχο της τάξης μας δίπλα στα “μαγικά μας μολύβια”.
Ως συνέχεια – συνέπεια του εργαστηρίου αλλά και του ενδιαφέροντος των παιδιών, ασχοληθήκαμε και με τα δικαιώματα των ΑΜΕΑ στις 3 Δεκεμβρίου στη δράση Γνωρίζοντας άτομα με αναπηρία – 2022 (2 δ.ώ.).
Αξιολόγηση του εργαστηρίου:
Οι δραστηριότητες που σχεδιάστηκαν κάλυψαν ακριβώς τον προβλεπόμενο από το υπουργείο χρόνο των Εργαστηρίων Δεξιοτήτων. Τα παιδιά έδειξαν ενδιαφέρον σε όλες τις δράσεις, ήταν όμως δύσκολο να κατανοήσουν απόλυτα ποια είναι τα ανθρώπινα δικαιώματα. Αυτό δεν είναι περίεργο, αν σκεφτεί κανείς τις απαντήσεις που έδωσαν και ενήλικες στο βίντεο του 3ου εργαστηρίου (θυμήσου εδώ).
Αυτό που σίγουρα κατανόησαν είναι ότι η εξασφάλιση των δικαιωμάτων του ανθρώπου μας αφορά όλους άμεσα, από το σπίτι μας μέσα ακόμη, και δεν είναι κάτι που προβληματίζει τόπους μακριά από εμάς.
Η προσωπική μου εκτίμηση είναι πώς στη δυσκολία τους αυτή μπορεί να συντέλεσε και το γεγονός ότι ήταν το πρώτο εργαστήριο της σχολικής μας χρονιάς και τα παιδιά ακόμη δεν είναι εξοικειωμένα με τον τρόπο εργασίας μου.
