Θέματα 14-5-2010, Πανελληνίων εξετάσεων επί υπουργείας Α.Δ.

Γ1) Ο παππούς μου συνελήφθη για τα πολιτικά του φρονήματα την επαύριο του πραξικοπήματος της 21ης Απριλίου 1967 και παρέμεινε φυλακισμένος και εξόριστος μέχρι την αμνηστεία του 1972. «Έχασες πέντε χρόνια από τη ζωή σου…» τον συμπονούσαν οι γείτονες που τον συναντούσαν μετά την απελευθέρωσή του. «Δεν τα’χασα – τα πρόσφερα σε μία δίκαιη κοινή υπόθεση!» απαντούσε περήφανα. «Πέρα όμως από αυτό, ο χρόνος που πέρασα στο κελί δεν πήγε στράφι. Μελετώντας με μεθόδους άνευ διδασκάλου, έμαθα δύο γλώσσες: Γαλλικά και ρώσσικα. Διαβάζοντας δε Ντοστογιέφσκι και Μπαλζάκ από το πρωτότυπο, αντίκρισα τη ζωή και τον κόσμο όπως δεν είχα μέχρι τότε καν υποψιαστεί…»
Ο παππούς έλεγε την αλήθεια: Ενώ μέχρι τη σύλληψή του από τη χούντα δούλευε βοηθός σε φαρμακείο, κατάφερε στη συνέχεια όχι απλώς να βιοποριστεί αλλά και να διακριθεί ως μεταφραστής λογοτεχνίας. Μέχρι το τέλος δε εξακολούθησε να διευρύνει τους ορίζοντές του. Παραμονές του θανάτου του, ολοκλήρωσε την απόδοση στα ελληνικά μιάς συλλογής γιαπωνέζικων χαϊκού, το πιο συγκινητικό από τα οποία είναι χαραγμένο στο μάρμαρο του τάφου του.
Τι μπορεί να μας διδάξει η ιστορία του παππού: Πρώτον, ότι αληθινά ελεύθερος δεν είναι ο άνθρωπος που διαφυλάσσει, σκύβοντας εν ανάγκη το κεφάλι, την κανονική ζωή του αλλά εκείνος που -διατηρώντας την ανεξαρτησία του φρονήματος του και πληρώνοντας το κόστος της- βρίσκει τρόπους, κάτω κι από τις πιο αντίξοες συνθήκες, να αναπτύσσει και να απολαμβάνει την προσωπικότητά του. Δεύτερον, πως η εκπαίδευση –και πολύ περισσότερο η μόρφωση- δεν αποτελούν διαδικασίες που ολοκληρώνονται με την αποφοίτηση από το σχολείο είτε από κάποιο ανώτερο ή ανώτατο ίδρυμα. Τα χρόνια που περνάμε στα θρανία –εφόσον ευτυχήσουμε να έχουμε καλούς δασκάλους- μας ανοίγουν απλώς την όρεξη, μας προικίζουν πιθανόν και με μια μέθοδο μελέτης. Κάποιος όμως που είναι «φανατικός για γράμματα», όπως θα το έθετε ο Καβάφης, ποτέ δεν θα αισθανθεί την περιέργειά του κορεσμένη και τα εφόδια του αρκετά. Πάντα θα αναζητά το καινούργιο, το καινοτόμο, το διαφορετικό.

Από την εποχή του παππού μου έχει περάσει σχεδόν μισός αιώνας. Καθώς δε οι κοινωνικές και παραγωγικές συνθήκες μεταβάλλονται με ολοένα και αυξανόμενη –σχεδόν ιλιγγιώδη πλέον- ταχύτητα, η αυτομόρφωση από επιλογή καθίσταται αναγκαιότητα. Το ζητούμενο για την κοινωνία είναι να προσφέρει τακτικά στα μέλη της την δυνατότητα να ξεφεύγουν από το καθημερινό μόχθο της εργασίας και να έρχονται σε επαφή με τα νέα επιτεύγματα της τεχνολογίας και της επιστήμης στο γνωσιακό τους χώρο αλλά και γενικότερα. Έτσι ώστε -επιστρέφοντας στη συνέχεια στην παραγωγική διαδικασία- να’ναι σε θέση να συγχρονιστούν με τις εξελίξεις και όχι να τρέχουν πίσω τους ασθμαίνοντας.

Επιμορφωτικά σεμινάρια, εκπαιδευτικά ταξίδια, ανταλλαγές γνώσεων και εμπειριών μεταξύ συναδέλφων που εργάζονται σε διαφορετικά σημεία του πλανήτη, γόνιμοι πειραματισμοί και τολμηρά ρίσκα θα έσπρωχναν τη ζωή μπροστά. Στην πατρίδα μας ιδίως -που δύο παραδοσιακοί πυλώνες της ανάπτυξης, η γεωργία και η ελαφρά βιομηχανία, κινδυνεύουν τα τελευταία χρόνια από μαρασμό εξαιτίας των δραματικών εξελίξεων σε διεθνές επίπεδο- η ευελιξία και η προσαρμογή στις νέες συνθήκες αποτελούν μονόδρομο.

«Δεν θέλουν πιά το μπαμπάκι του κάμπου, παππού! Στην Ινδία, λέει, βγάζουν φθηνότερο και καλύτερο!» «Μην γκρινιάζεις, εγγονέ! Μάθε να καλλιεργείς αβοκάντο. Ακτινίδια. Λαχανάκια Βρυξελλών εν ανάγκη…» «Κλείνει το κλωστοϋφαντουργείο, παππού! Το μεταφέρουν στη Βουλγαρία, που έχει φτηνότερα μεροκάματα…» «Τέλεια! Εμείς δεν θα φτιάχνουμε πιά νήματα αλλά εξαρτήματα κομπιούτερ!» «Πού θα μάθουμε πώς;» «Βουρ, πίσω στα θρανία!» «Μα η κυβέρνηση δεν μας επιδοτεί!» «Να τη μαυρίσετε! Να τη ανατρέψετε!» «Και μέχρι τότε;» «Να μορφωθείτε μόνοι σας, από το υστέρημα σας. Από το υστέρημα σε χρήμα αλλά και σε χρόνο. Η γνώση είναι η πιο λαχταριστή γυναίκα. Όσες ξάγρυπνες νύχτες κι αν αγκομαχήσεις στα σεντόνια της δεν τη χορταίνεις.» «Σαν πολύ εύκολα δεν μας τα λες, βρε παππού; Μήπως μιλάς αφ’υψηλού επειδή είσαι πεθαμένος;» «Είμαι πιο ζωντανός, εγγονέ μου, από πολλούς συνομηλίκους σου…»-

Α1) Οι ραγδαίες μεταβολές των εργασιακών και των βιωτικών εν γένει συνθηκών στο σημερινό κόσμο επιβάλλουν στους ανθρώπους να εξελίσσουν διαρκώς τις δεξιότητές τους ή και να αναπτύσσουν εντελώς καινούργιες κατά τη διάρκεια της επαγγελματικής τους ζωής. Η διαρκής αυτομόρφωση συνεπώς δεν αποτελεί πλέον επιλογή αλλά ανάγκη για το σύνολο των μελών της κοινωνίας. Δεν σημαίνει βεβαίως ότι ο κάθε άνθρωπος, μετά το πέρας των εγκύκλιων σπουδών του, θα αφήνεται μόνος του να εμπλουτίσει τις γνώσεις και να προαγάγει την παιδεία του. Οφείλει τουναντίον η κοινωνία να παρέχει και να ενισχύει τη δυνατότητα της αυτομόρφωσης, σε μια δημιουργική σχέση ηλικιών, φύλων και φυλών. Έτσι ώστε η εκπαίδευση να καταστεί όχι μόνο στα λόγια αλλά και στην πράξη από στατική δυναμική διαδικασία.
Β1) Στον ανεπτυγμένο βιομηχανικό και μεταβιομηχανικό κόσμο, οι παραγωγικές συνθήκες και ανάγκες αλλάζουν με τέτοιους ρυθμούς ώστε το μεγαλύτερο ίσως προσόν του καθενός μας να είναι η προσαρμοστικότητα. Καθένας οφείλει από τα πράγματα να’ναι έτοιμος να εγκαταλείψει το αρχικό του επάγγελμα και να ασκήσει κάποιο άλλο, ει δυνατόν εξίσου ή και περισσότερο δημιουργικό και προσοδοφόρο. Κι εάν όμως οι περιστάσεις επιβάλουν στο απόφοιτο πανεπιστημίου να τρέχει με το μηχανάκι και να μοιράζει πίτσες, ας μην απελπίζεται: Στην επόμενη στροφή του δρόμου δεν αποκλείεται να τον περιμένει ο «απολαυστικός» ρόλος του συνοδού ηλικιωμένων κυριών.

Β2) α,β) Η συγγραφέας του κειμένου ξεκινάει από την φράση ενός εμβληματικού στοχαστή, την ανατρέπει με βάση την σύγχρονη κοινωνική εμπειρία και καταλήγει στο γενικό της συμπέρασμα, το οποίο και εκφράζει με τρόπο άμεσο, προφορικό σχεδόν.

Β3) α) συλλογική, απαγορεύουν, επαρκείς, ίδιες, συρρικνώνεται. β) διαρκή, ωφελιμότητα, απότοκα, ταλέντα, γίνεται.

Β4) Σαφήνεια, επίκληση πραγματικών δεδομένων, επαγωγικοί συλλογισμοί.

 για την αντιγραφή, από το protagon.gr

Τα εξιλαστήρια θύματα βρίσκονται πάντα εύκολα. Οι διαπλεκόμενοι της εξουσίας και κατέχοντες όχι.

Λαμπρινή Χ. Θωμά 07/03/2010 | 10:08  

Καλούνται από τους πρώτους να πληρώσουν την νύφη ―συγγνώμη, την κρίση. Είναι εκείνοι που άμεσα χτυπήθηκαν από τα νέα μέτρα για τον 13ο και 14ο μισθό και τα επιδόματα. Δημόσιοι υπάλληλοι. Ο βολικός, εύκολος στόχος: «πάρα πολλοί» και «τεμπέληδες» και «όλες οι θέσεις του δημοσίου είναι περίπου αργομισθίες» και «κάθονται» και «απολαμβάνουν έξτρα παροχές».

Η πραγματικότητα είναι μάλλον διαφορετική, τολμώ να υποστηρίξω, με το δικαίωμα που μου δίνουν δύο γονείς δημόσιοι υπάλληλοι και 25 συναπτά εργάσιμα έτη στον ιδιωτικό τομέα.

Οι περισσότεροι δημόσιοι υπάλληλοι δεν ανήκουν στα «ρετιρέ» του Δημοσίου. Πληρώνονται έναν κανονικό μισθό ―συχνά μικρότερο από τους μισθούς ατόμων με τα ίδια προσόντα που εργάζονται στον ιδιωτικό τομέα (το επίδομα για το διδακτορικό ήταν 45 ευρώ το μήνα προ ΓΑΠ). Παράλληλα, έχουν μικρότερες προοπτικές εξέλιξης και κάνουν τη δουλειά τους όπως όλοι. Οι περισσότεροι εξ ημών τους αδικούμε. Θυμόμαστε ότι καθυστέρησαν να μας εξυπηρετήσουν στη ΔΕΗ αλλά ξεχνάμε την τεράστια ουρά όσων, όπως και εμείς, πήγαν τελευταία στιγμή να πληρώσουν το λογαριασμό τους. Θυμόμαστε το γιατρό με το φακελάκι, αλλά ξεχνάμε τους άλλους γιατρούς και τις άλλες νοσοκόμες που μας στάθηκαν αφιλοκερδώς σε δύσκολες ώρες, που εργάζονται ηρωικά σε άθλιους χώρους, με ελλείψεις σε προσωπικό και εξοπλισμό, σε ένα σύστημα υγείας προβληματικό μεν αλλά άπιαστο όνειρο για το μέσο Αμερικανό πολίτη.
Διαβάστε την συνέχεια »

Του ΑΧΙΛΛΕΑ ΦΑΚΑΤΣΕΛΗ

Στις αρχές Φεβρουαρίου, η 12χρονη Αλέξα Γκονζάλες, μαθήτρια σε δημοτικό σχολείο του Κουίνς της Νέας Υόρκης, συνελήφθη μέσα στο σχολικό κτίριο από ένοπλους αστυνομικούς που της φόρεσαν χειροπέδες και την οδήγησαν στο αστυνομικό τμήμα της γειτονιάς.

Το έγκλημά της; Εγραψε με μαρκαδόρο πάνω στο θρανίο της «από εδώ πέρασε η Αλέξα». Εκατοντάδες μίλια βορειότερα, τις ίδιες μέρες, ο 15χρονος Μπλέικ Ρόμπινς, μαθητής στο Μέριον της Πενσυλβάνιας, οδηγήθηκε επίσης σιδηροδέσμιος στο αστυνομικό τμήμα επειδή αρνήθηκε να υπακούσει σε εντολή της δασκάλας του.

Δύο «μεμονωμένα» περιστατικά που απασχόλησαν την τοπική ειδησεογραφία, έφτασαν μαζί με μερικά παρόμοια που προστέθηκαν λίγες μέρες αργότερα, ώς τα πρωτοσέλιδα των πανεθνικών αμερικανικών εφημερίδων. Κοινή απορία των δημοσιογράφων που συνέταξαν τα σχετικά ρεπορτάζ: μήπως το παρακάνουμε; Και πιο συγκεκριμένα, μήπως το πνεύμα της διαβόητης «μηδενικής ανοχής» που πνέει στις κακοτοπιές της κοινής ποινικής παραβατικότητας δεν πρέπει να απλωθεί και στις σχολικές αυλές;

Διαβάστε την συνέχεια »

Στοχασμοί εκτός πλαισίου

Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΡΟΥΣΗ Καθηγητή  στο Πάντειο Πανεπιστήμιο
grousis@panteion.gr

Μια από τις πιο αντιδραστικές πτυχές αντιμετώπισης της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης, της ελληνικής εκδοχής της, και γενικότερα της κυρίαρχης τάξης πραγμάτων, είναι ότι αυτές αντιμετωπίζονται λες και ο κυρίαρχος τρόπος παραγωγής στον οποίο εντάσσονται αποτελεί το τέλος του κόσμου, το τέλος της ιστορίας, και ότι τίποτε άλλο πέρα από αυτόν δεν μπορεί να υπάρξει.

Αν όμως η ανθρωπότητα πορευόταν στη βάση αυτής της συλλογιστικής, τόσο στο πεδίο των θετικών επιστημών όσο και σ’ εκείνο της κοινωνικής οργάνωσης, τότε ο Ήλιος έπρεπε να γυρίζει γύρω από τη Γη και όχι το αντίστροφο, όπως συμβαίνει στην πραγματικότητα· τότε ο γύρος του κόσμου σε ογδόντα μέρες θα ήταν ακόμη μόνον ένα παραμύθι κι όχι μια μάλλον πανεύκολα υλοποιήσιμη δυνατότητα· τότε δεν θα κυριαρχούσαν οι αυτόματες μηχανές και οι κομπιούτερ, αλλά ο μύλος και το άροτρο· τότε η ανθρωπότητα θα παρέπαιε ακόμη στο δουλοκτητικό σύστημα…

Να, όμως, που, αν ακόμη και μεγάλοι επαναστάτες όπως ο Σπάρτακος ήταν δύσκολο να διανοηθούν έναν κόσμο πέρα από τον υπάρχοντα κατά την εποχή τους και εν προκειμένω ένα κόσμο με καταργημένη τη δουλεία(1), αυτή καταργήθηκε στο μεγαλύτερο τμήμα της ανθρωπότητας, και το ίδιο συνέβη αργότερα με τη φεουδαρχία, αλλά και με το απολυταρχικό κράτος, για να φθάσουμε στις σύγχρονες αστικές δημοκρατίες.

Σε αντίθεση λοιπόν με το πώς την αντιμετωπίζει η αστική ιδεολογία και η εγκλωβισμένη στη δίνη της αναρχίας της αγοράς τεχνοκρατική σκέψη, η υπάρχουσα πραγματικότητα πρέπει να αντιμετωπίζεται διαλεκτικά, να αντιμετωπίζεται δηλαδή στην κίνησή της και όχι στατικά, να αντιμετωπίζεται όχι ως κάτι μόνιμο και αμετακίνητο αλλά ως φορέας μιας παρελθούσας ιστορικής εξέλιξης και ταυτόχρονα ως φορέας μιας μελλοντικής προοπτικής.

Οπως πολύ εύστοχα παρατηρεί ο Γκιόργκ Λούκατς, «μόνον όταν ο άνθρωπος είναι σε θέση να συλλάβει το παρόν ως γίγνεσθαι, αναγνωρίζοντας τις τάσεις η διαλεκτική αντίθεση των οποίων του επιτρέπει να δημιουργήσει το μέλλον, [αυτό] το παρόν, μπορεί να γίνει το παρόν του. Μόνον όποιος έχει την έφεση και τη θέληση να γεννήσει το μέλλον μπορεί να δει τη συγκεκριμένη αλήθεια του παρόντος»,(2) μπορεί να δει ότι «μες στο [τωρινό] σκοτάδι βρίσκεται το [φωτεινό μας] μέλλον.»(3)

Μόνον μέσα από μια τέτοια ουτοπική (υπό την έννοια του μη υπάρχοντος και όχι του ανέφικτου) οπτική γωνία είναι δυνατόν να βρεθούν λύσεις ικανές να μας βγάλουν από τη σημερινή δομική κρίση του συστήματος. Σε αντίθετη περίπτωση, όταν δηλαδή το παρόν αντιμετωπίζεται ως κάτι το αξεπέραστο και οι εγγενείς αντιθέσεις του, από φορείς προόδου που μπορεί να γίνουν αν επιλυθούν με την υπέρβασή τους, αντιμετωπιστούν με μέτρα που το μόνο που κάνουν είναι να τις αναπαράγουν και μάλιστα με οξυμένη μορφή, τότε είναι βέβαιο ότι όχι μόνον δεν θα βγούμε από τη βαρβαρότητα αλλά θα βυθιστούμε ακόμη βαθύτερα σ’ αυτήν.

Ας τολμήσουμε λοιπόν να στοχαστούμε πέρα και έξω από το στενό πλαίσιο του κυρίαρχου παρόντος, πέρα και έξω από τον ανορθολογισμό που αυτό γεννά και οι ιδεολογικοί του εκπρόσωποι μονοδιάστατα αναπαράγουν. Ας τολμήσουμε να φανταστούμε ότι ένας άλλος κόσμος πέρα και έξω από την προϊστορία της ανθρωπότητας που μας καταδυναστεύει είναι εφικτός.

Ας «επιβιβαστούμε /στις ράχες των γλάρων/ με τους αμετάφραστους πόθους μας».(4)

(1) Βλέπε Ρίγκομπερτ Γκίντερ, «Η εξέγερση του Σπάρτακου», «Σύγχρονη Εποχή» 1988, σελίδα 37.

(2) Georg Lukacs, «Histoire et conscience de classe», «Les Editions de minuit», 1960, σελίδα 251.

(3) Από το ποίημα «Για την αυτοκτονία του πρόσφυγα Β. Μπ.» του Μπέρτολντ Μπρεχτ.

(4) Από το ποίημα «Alles ist Weg» της Νάντιας Γαβαλά.

πηγή Κυριακάτικη Ε:

http://www.enet.gr/?i=issue.el.home&date=07/03/2010&id=138769

24/12/2009-Καθημερινή

Η νόσος των «λειτουργικά αναλφάβητων» παιδιών εξαπλώνεται

Του Σπυρου Γιανναρα

Η υπέρμετρη αγωνία των στελεχών των ΜΜΕ και ιδιαίτερα της τηλεόρασης να διασφαλίσουν την πελατεία του μέλλοντος (τους) δεν είναι καινούργια. Πέρυσι το καλοκαίρι οι εφημερίδες πέραν του Ατλαντικού ασχολήθηκαν αρκετές μέρες με το πόρισμα έρευνας της αμερικανικής τράπεζας επενδύσεων Morgan Stanley για τη σχέση των εφήβων με τα ΜΜΕ, το οποίο αποπειράθηκε να δρέψει δάφνες απόλυτης αξιοπιστίας, καθώς το είχε συντάξει 15χρονος από το Λονδίνο.

Το αφυές πόρισμα (που ωστόσο θεωρήθηκε εξαιρετικά ρηξικέλευθο) προκάλεσε χιονοστιβάδα νέων σχετικών πορισμάτων, το οποίο συναγωνίζονται στην πιστότητα της αποτύπωσης της σχέσης των 15άρηδων με τα ΜΜΕ.

Ελάχιστη, ωστόσο, σημασία έχει σε ποια οθόνη επιλέγουν οι έφηβοι να ξοδέψουν τον χρόνο τους. Αν δηλαδή είναι εκείνη της τηλεόρασης, του υπολογιστή ή της παιχνιδομηχανής τους. Τέτοιες αγωνίες έχουν μόνο τα μεγαλοστελέχη των πολυεθνικών που ιδρώνουν για να «πιάσουν» σαν τα ποντίκια στη φάκα, τους εν δυνάμει (διαφεύγοντες) πελάτες μέχρι 40 ετών, και κυρίως τους εφήβους. Ενώ όμως η εμπορική τους αγωνία γίνεται αισθητή σε όλο το φάσμα των ΜΜΕ, οι ανησυχητικές επιπτώσεις της προσκόλλησης των παιδιών στις οθόνες δεν φαίνεται δυσκολεύουν τον ύπνο κανενός. Κι όμως το διακύβευμα του αυξανόμενου ποσοστού των οιονεί «λειτουργικά αναλφάβητων» παιδιών δεν είναι άλλο από την ποιότητα της ίδιας τους της ζωής.

Ενας λοιπόν από τους κρίσιμους στόχους της δεκαετίας, τον οποίον η Ε.Ε, είχε θέσει το 2000 ήταν η μείωση του ποσοστού των 15άρηδων που αντιμετωπίζουν μεγάλες δυσκολίες στην κατανόηση ενός κειμένου, τουλάχιστον κατά 20%. Οπως, όμως, προκύπτει από τα στοιχεία που δημοσιεύει η γαλλική εφημερίδα «La Croix» το ποσοστό αυτό που κυμαινόταν στο 21,3% το 2000, ξεπέρασε το 26% το 2006. Το δε ποσοστό των εφήβων που αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην ανάγνωση ανήλθε από το 15,2% στο 21,7%. Σύμφωνα με τα λεγόμενα του Ευρωπαίου επιτρόπου, αρμόδιου σε θέματα εκπαίδευσης, Μάρος Σέφκοβιτς, η αύξηση του ποσοστού των παιδιών που ερχόμενα σε επαφή με ένα κείμενο δυσκολεύονται να κατανοήσουν τι διαβάζουν που ανιχνεύθηκε στις αναπτυγμένες τεχνολογικά χώρες όπως τις ΗΠΑ, την Ιαπωνία και την Νότια Κορέα, εξαπλώθηκε και στην Ευρώπη.

Το ποσοστό αυτό σε Ελλάδα, Ισπανία, Ιταλία και Πορτογαλία ξεπερνάει το 25%. «Στη Βόρεια Ευρώπη αντίθετα (Ολλανδία, Δανία ή Πολωνία) κυμαίνεται στο 15%. Στη Σκανδιναβία όμως, όποιος δεν ξέρει να διαβάζει αποκλείεται από την αγορά εργασίας και περιθωριοποιείται. Κάτι που δεν συμβαίνει ακόμα στη Νότια Ευρώπη», προσθέτει ο κ. Σέφκοβιτς.

Αν δε, κανείς προσθέσει σε αυτές τις από κάθε άποψη οδυνηρές διαπιστώσεις, την ιδιαιτερότητα του ελληνικού -τουλάχιστον δυσλειτουργικού- εκπαιδευτικού συστήματος της κατάληψης και της αποχαυνωτικής αποστήθισης τις χρόνιες αναπηρίες που έχουν παροπλίσει το κράτος, θα πρέπει μάλλον να αρχίσει να αναρωτιέται για τις δυνατότητες επιβίωσης του ελλαδικού κρατιδίου.

Οι ποσότητες κάθε είδους σνακ, αναψυκτικών και φαγητών που καταβροχθίζουμε κάθε μέρα έχουν πολύ λίγη σχέση με την πείνα ή τη δίψα μας, και εξαρτώνται άμεσα με το τι βρίσκεται πρόχειρο, μπροστά μας…

Ερευνά και γράφει η ΑΓΛΑΪΑ ΚΡΕΜΕΖΗ από την Ελευθεροτυπία

«0 20ος αιώνας ήταν ο αιώνας της ιατρικής. Εντούτοις είναι ο αιώνας της αλλαγής συμπεριφοράς. Η ιατρική εξακολουθεί να πραγματοποιεί θεμελιώδεις ανακαλύψεις που καταπολεμούν τις αρρώστιες. Έχει γίνει κατανοητό, όμως, ότι μόνο αλλάζοντας την καθημερινή συμπεριφορά τους θα κατορθώσουν οι άνθρωποι να απολαύσουν ποιότητα ζωή5 και υγεία μέχρι τα βαθιά γεράματα», παρατηρεί ο Brian Wansink κάπου στις τελευταίες σελίδες του βιβλίου του «Mindless eating» (Τρώγοντας Αφηρημένα).

Ο Wansink δεν είναι διαιτολόγος, ούτε γιατρός, αλλά οικονομολόγος, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Cornell, και το βιβλίο του, που κυκλοφόρησε πέρσι αθόρυβα, συζητιέται τώρα σε εφημερίδες, περιοδικά, συνέδρια και στα ειδικά ιατρικά έντυπα των ΗΠΑ. Ο 46χρονος καθηγητής έκανε μια σειρά πολύ ενδιαφέροντα πειράματα. Για παράδειγμα, έδωσε στους θεατές ενός σινεμά στα περίχωρα του Σικάγου κουτιά με μπαγιάτικο ποπκόρν. Όλα τα κουτιά ήταν σημαντικά μεγαλύτερα από τα συνήθη που αγοράζουμε, και κάποια ήταν πράγματι τεράστια. Το ποπκόρν ήταν τόσο μπαγιάτικο, που έτριζε καθώς το έτρωγες. Οταν οι θεατές βγήκαν από το σινεμά, ο Wansink ζύγισε τα κουτιά και ότι είχε απομείνει μέσα.

Βρέθηκε, λοιπόν, ότι εκείνοι που πήραν τα τεράστια κουτιά έφαγαν κάπου μιάμιση φορά περισσότερο μπαγιάτικο ποπκόρν από εκείνους που είχαν μικρότερα κουτιά. Ανάλογα πειράματα έκανε και με εθελοντές οι οποίοι καλούνταν να φάνε ντοματόσουπα από ένα πιάτο που αυτόματα ξαναγέμιζε, με κάποιο σωλήνα στο κάτω μέρος του. Κι αυτοί έφαγαν πολύ περισσότερη σούπα από όση συνήθως τρώει ένας κανονικός άνθρωπος.

Τα πειράματα αυτά, και άλλα αντίστοιχα, οδηγούν στο συμπέρασμα ότι οι ποσότητες που καταβροχθίζουμε κάθε μέρα έχουν λίγη σχέση με το πόσο πεινάμε και εξαρτώνται άμεσα με το τι βρίσκεται μπροστά μας. Σύμφωνα με τα συμπεράσματα του καθηγητή, οι περισσότεροι Αμερικανοί τρώνε κάπου 200 θερμίδες επιπλέον κάθε μέρα, παρασυρόμενοι και από τις τεράστιες μερίδες που προσφέρονται στα κάθε λογής εστιατόρια, χωρίς καν να το πάρουν χαμπάρι. Και μόνο όταν δεν μπορούν πια να κουμπώσουν το παντελόνι τους, συνειδητοποιούν ότι έχουν παχύνει…

Καλά θα ήταν αυτή η τελείως παράλογη αφηρημένη πολυφαγία να χαρακτήριζε μονάχα τους πληθωρικούς Αμερικανούς. Δυστυχώς, όμως, έχει πλέον εξαπλωθεί παντού στον «πολιτισμένο» κόσμο. Οι κάθε λογής λιχουδιές που προσφέρονται για να τις μασουλάμε μπροστά στην τηλεόραση, στο γραφείο και στο δρόμο έχουν αυξήσει σημαντικά το μέσο βάρος των ανθρώπων σε όλη την υφήλιο. Και τα ευρωπαϊκά αυτοκίνητα διαθέτουν τώρα θέση για μεγάλο ποτήρι με αναψυκτικό και δεν βλέπει κανείς πλέον μόνο στις ΗΠΑ τους οδηγούς να μασουλούν ακατάπαυστα και να πίνουν αναψυκτικά από κάτι τεράστια ποτήρια καθώς περιμένουν εγκλωβισμένοι στην κίνηση. Τα κάθε είδους γλυκερά δροσιστικά ποτά, που τόσο τα συνηθίσαμε κι εμείς, είναι στην πλειονότητα τους γεμάτα ζάχαρη και το καθένα προσθέτει εκτός από «δροσιά» και θερμίδες όσες περίπου και μια ολόκληρη πλάκα σοκολάτα…

Μετά την επιτυχία του βιβλίου του, ο Brian Wansink αναλαμβάνει και ρόλο συμβούλου, βοηθώντας όσους θέλουν να βελτιώσουν τις διατροφικές τους συνήθειες. Αυτός και μέλη της ομάδας του επισκέπτονται τις κουζίνες σπιτιών και κοιτάζουν ψυγεία και ντουλάπια. Μεγάλα μπουκάλια με δημοφιλή αναψυκτικά στο ψυγείο, στην κατάψυξη παγωτά σε υπερμεγέθεις συσκευασίες ή ντουλάπια γεμάτα μπισκότα, κουλουράκια, τσιπς, γαριδάκια και άλλα τέτοια πολυεπεξεργασμένα σκουπιδοτρόφιμα, και καθόλου φρούτα, λαχανικά ή άλλα υλικά, που δείχνουν ότι στο σπίτι μαγειρεύεται κανονικό φαγητό κάθε μέρα, δείχνουν ότι οι ιδιόκτητες βρίσκονται σε τελείως λάθος δρόμο.

Φαντάζομαι ότι θα το βλέπετε κι εσείς, αντικρίζοντας τα καρότσια του σουπερμάρκετ στην ουρά για το ταμείο. Όσο περισσότερα μισομαγειρεμένα και έτοιμα πιάτα, τσιπς, αλλαντικά και μπουκάλια με γλυκερά ποτά περιέχει το καλάθι, τόσο μεγαλύτερη είναι η διάσταση της μέσης εκείνου που το σπρώχνει…

ΠΛΗΘΑΙΝΟΥΝ ΟΙ ΦΩΝΕΣ ΑΠΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥΣ ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΑΛΛΟΥΣ ΠΟΛΙΤΕΣ, ΠΟΥ ΒΛΕΠΟΥΝ ΟΤΙ ΔΕΝ ΠΡΟΣΦΕΡΟΥΝ ΚΑΤΙ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΟ ΚΑΙ ΑΠΟΤΕΛΟΥΝ ΚΑΤΑΛΟΙΠΟ ΑΛΛΩΝ ΕΠΟΧΩΝ

Των ΑΝΝΑΣ ΑΝΔΡΙΤΣΑΚΗ ΓΙΩΡΓΟΥ ΚΙΟΥΣΗ

«Οι μαθητικές παρελάσεις, που κληρονομήσαμε από τον Μεταξά, δεν έχουν νόημα. Πουθενά αλλού δεν γίνονται. Τη 14η Ιουλίου, οι Γάλλοι πολίτες βγαίνουν και χορεύουν στους δρόμους. Πρέπει να βρούμε άλλους τρόπους γιορτής, πιο ζωντανούς. Ομως εμείς φανατιζόμαστε. Φοβόμαστε μη χάσουμε τη σημαία μας…».
Λόγια της Αλκης Ζέη, πριν από δύο χρόνια περίπου, αναφορικά και με τις μαθητικές παρελάσεις, μια επινόηση του Φρειδερίκου της Πρωσίας, όταν ήταν υπό διαμόρφωση τα εθνικά κράτη, που αποθεώθηκε στη χιτλερική Γερμανία και η οποία καθιερώθηκε στην Ελλάδα επί Μεταξά και ήταν εθνικό πρόταγμα της δικτατορίας του. Την παλιά τους «αίγλη» αναστήλωσε το 1967 η δικτατορία του Παπαδόπουλου.

Ολα αυτά τα ΛΟΚ-ΟΥΚ-ΠΟΥΚ…-ΚΔΟΑ μού φαίνονται πολύ γελοία όταν βολτάρουν καμαρωτά στην Πανεπιστημίου. Ακόμα ηχεί στ’ αυτιά μου η φωνή του εκφωνητή της ΥΕΝΕΔ να τσαμπουκαλεύεται με τον επίδοξο εισβολέα που θα δει τα μούσκουλα και όχι να τολμήσει… αλλά ούτε να του περάσει από το νου. Η έννοια της μαθητικής παρέλασης μου προκαλεί ανατριχίλα. Με υποχρέωσαν να παρελάσω επί χούντας, και ποτέ δεν το αποδέχτηκα, αλλά που υποχρέωσαν την κόρη μου να παρελάσει το 2000, ποτέ δεν το κατάλαβα. Τη στιγμή μάλιστα που “υπερπατριώτες” απαγορεύουν σε άριστους “μετέχοντες της ελληνικής παιδείας” να παρελάσουν. Φαίνεται πως η Ελλάδα σήμερα μπορεί να μην είναι περήφανη για τα μυαλά που τρέφει και γαλουχεί, αλλά είναι περήφανη για τα μπούτια που την περπατούν και την παρελαύνουν».

πηγή:

27/10/2009

(να καταργηθούν-συνυπογράφω…Πάνος)

από συνέντευξη στον Βασίλη Mπουρδουκούτα του Ρίτσαρντ Σένετ,

καθηγητή Κοινωνιολογίας στο London School of Economics

…….

– Στην πηγή των σημερινών δεινών βρίσκεται για πολλούς αναλυτές η δημιουργία και αξιοποίηση χρηματιστηριακών προϊόντων, τα οποία μάθαμε να αποκαλούμε τοξικά. Από ό,τι φαίνεται παρά την ευρύτατη διάδοσή τους, η γνώση μας γι’ αυτά παρέμενε πρόδηλα ελλιπής. Ποια είναι η γνώμη σας γι’ αυτό το γεγονός;

– Το συγκεκριμένο ζήτημα διαθέτει αναντίρρητα κάτι το ιλαροτραγικό. Φανταζόμασταν πάντοτε ότι όσοι διαθέτουν την ικανότητα να κερδίζουν πολλά χρήματα και να παραγάγουν πλούτο, διαθέτουν ταυτόχρονα και την απαιτούμενη γνώση για κάτι τέτοιο, γνωρίζουν δηλαδή σε βάθος αυτό που κάνουν. Η αλήθεια όμως -η αλήθεια που μας αποκάλυψε αυτή η κρίση- είναι ότι μπορεί να είσαι χαζός και παρ’ όλα αυτά να κερδίζεις πολλά χρήματα. Μπορεί δηλαδή να μην καταλαβαίνεις τι πουλάς, τι αγοράζεις, αλλά να κερδίζεις παρ’ όλα αυτά πολλά, πάρα πολλά λεφτά. Κι αυτό είδαμε τους τελευταίους μήνες. Οι άνθρωποι στην κορυφή, οι σούπερ πλούσιοι, δεν είχαν κατανοήσει το περιεχόμενο του τι συναλλάσσονταν. Αποδεικνύεται, συνεπώς, ότι οι ταλαντούχοι και οικονομικά ενάρετοι υπήρξαν και βλάκες, μια και αγνοούσαν την ίδια τη φυσιογνωμία των προϊόντων που τους βοηθούσαν να πλουτίζουν. Αυτή η άγνοια, θεωρώ, εξηγεί και τους λόγους για τους οποίους η εκδήλωση της κρίσης υπήρξε τόσο ταχεία.

……

και το υπόλοιπο είναι καλό διαβάστε το!

http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_civ_1_14/06/2009_318278

ελπίζουμε όλοι να γίνουμε πλούσιοι ή καμαρώνουμε για τα πτυχία μας με 3 και 60;

Βραβείο Νόμπελ Χημείας 2008

«Ο Καπνός του τσιγάρου περιέχει 4.000 χημικές ουσίες, 55 από τις οποίες είναι δυνητικά καρκινογόνες»

Χωρίς καμία αμφιβολία, ο Καρκίνος του Πνεύμονα (ΚΠ) απο­τελεί μία σύγχρονη επιδημία. Κάθε χρόνο διαγιγνώσκονται πα­γκοσμίως πάνω από 1,5 εκατομμύρια άτομα με ΚΠ, ενώ στην Ελλάδα καταγράφονται 7.000 θάνατοι από ΚΠ ετησίως. Οι πε­ρισσότεροι ασθενείς με ΚΠ είναι καπνιστές. Τόσο οι ίδιοι όσο και οι συγγενείς τους, παρουσιάζουν ένα «ενοχικό σύνδρομο» που απορρέει από την άποψη ότι «αφού κάπνιζαν, υφίστανται τις συ­νέπειες». Είναι πλέον τεκμηριωμένο ότι το κάπνισμα ενοχοποι­είται για τις περισσότερες περιπτώσεις ΚΠ. Το 90% των ασθενών με ΚΠ είναι ενεργοί ή πρώην καπνιστές. 0 ΚΠ στατιστικά είναι 10 φορές συχνότερος στους καπνιστές απ’ ότι στους μη καπνιστές. Ο κίνδυνος αυξάνει όσο αυξάνει η ποσότητα και η διάρκεια του κα­πνίσματος και όσο μικρότερη είναι η ηλικία έναρξης. Το κάπνι­σμα ευθύνεται και για άλλες κακοήθειες, όπως είναι ο καρκίνος του λάρυγγα, του οισοφάγου, της ουροδόχου κύστης κ.ά., αλλά και για το 80-90% των χρόνιων αναπνευστικών νοσημάτων και το 23-40% των εμφραγμάτων του μυοκαρδίου. Και το παθητικό κάπνισμα έχει ενοχοποιηθεί για την ανάπτυξη ΚΠ. Επιδημιολο­γικές μελέτες έχουν δείξει ότι ενήλικες που συζούν με καπνιστές και δεν καπνίζουν, έχουν 15% περισσότερες πιθανότητες να νο­σήσουν από ασθένειες που σχετίζονται με το κάπνισμα και να καταλήξουν από αυτές, σε σύγκριση με ενήλικες που κατοικούν σε σπίτι που δεν υπάρχουν καπνιστές. Ο κίνδυνος ανάπτυξης του ΚΠ αυξάνεται κατά 20-30%.

Το κάπνισμα παραμένει μια στοχευμένη, δύσκολα αντιμετωπίσιμη συνήθεια, που αποτελεί δυστυχώς σημαντική αιτία θνη­σιμότητας παγκοσμίως. Η διακοπή του καπνίσματος έχει άμεσες και μακροπρόθεσμες ωφέλειες σε κάθε ηλικία και είναι ευεργετι­κή, τόσο σε άτομα που δεν έχουν οποιαδήποτε συμπτώματα νο­σηρότητας, όσο και σε εκείνα που υποφέρουν από σοβαρά προ­βλήματα υγείας. Οι αποτελεσματικές προσεγγίσεις για τη διακο­πή του καπνίσματος, περιλαμβάνουν την παροχή σύντομης συμ­βουλευτικής παρακίνησης από τους επαγγελματίες υγείας, τη φαρμακοθεραπεία, τη χορήγηση υλικού αυτοβοήθειας, τη συνέ­ντευξη παροχής κινήτρων (Σ.Π.Κ.) καθώς και τη γνωσιακή-συμπεριφορίστικη θεραπεία (Γ.Σ.Θ.). Ενδεδειγμένη θεραπεία είναι η θεραπεία υποκατάστασης με νικοτίνη. Υπάρχουν 6 ενδεδειγμένες διαθέσιμες μορφές: η τσίχλα, το αυτοκόλλητο, η ρινική και η εισπνεύσιμη μορφή χορήγησης, η υπογλώσσια μορφή και οι παστίλιες.Άλλες εναλλακτικές είναι η θεραπεία με βουπροπιόνη, τα τρικυκλικά αντικαταθλιπτικά όπως η νορτριπτυλίνη και η κλονιδίνη και η βαρενικλίνη. Παράλληλα με τη φαρμακευτική ή τη συμβουλευτική παρέμβαση ενδείκνυται η χορήγηση ενημερωτι­κών δελτίων, εγχειριδίων και οπτικοακουστικού υλικού.

Πηγή

ΝΕΑ ΥΓΕΙΑ, τεύχος 62

Για τη Συντακτική Επιτροπή των Χημικών Χρονικών τ.4/2009 Οριάνα Λανίτου