Πάνος Βασιλόπουλος

24/12/2009-Καθημερινή

Η νόσος των «λειτουργικά αναλφάβητων» παιδιών εξαπλώνεται

Του Σπυρου Γιανναρα

Η υπέρμετρη αγωνία των στελεχών των ΜΜΕ και ιδιαίτερα της τηλεόρασης να διασφαλίσουν την πελατεία του μέλλοντος (τους) δεν είναι καινούργια. Πέρυσι το καλοκαίρι οι εφημερίδες πέραν του Ατλαντικού ασχολήθηκαν αρκετές μέρες με το πόρισμα έρευνας της αμερικανικής τράπεζας επενδύσεων Morgan Stanley για τη σχέση των εφήβων με τα ΜΜΕ, το οποίο αποπειράθηκε να δρέψει δάφνες απόλυτης αξιοπιστίας, καθώς το είχε συντάξει 15χρονος από το Λονδίνο.

Το αφυές πόρισμα (που ωστόσο θεωρήθηκε εξαιρετικά ρηξικέλευθο) προκάλεσε χιονοστιβάδα νέων σχετικών πορισμάτων, το οποίο συναγωνίζονται στην πιστότητα της αποτύπωσης της σχέσης των 15άρηδων με τα ΜΜΕ.

Ελάχιστη, ωστόσο, σημασία έχει σε ποια οθόνη επιλέγουν οι έφηβοι να ξοδέψουν τον χρόνο τους. Αν δηλαδή είναι εκείνη της τηλεόρασης, του υπολογιστή ή της παιχνιδομηχανής τους. Τέτοιες αγωνίες έχουν μόνο τα μεγαλοστελέχη των πολυεθνικών που ιδρώνουν για να «πιάσουν» σαν τα ποντίκια στη φάκα, τους εν δυνάμει (διαφεύγοντες) πελάτες μέχρι 40 ετών, και κυρίως τους εφήβους. Ενώ όμως η εμπορική τους αγωνία γίνεται αισθητή σε όλο το φάσμα των ΜΜΕ, οι ανησυχητικές επιπτώσεις της προσκόλλησης των παιδιών στις οθόνες δεν φαίνεται δυσκολεύουν τον ύπνο κανενός. Κι όμως το διακύβευμα του αυξανόμενου ποσοστού των οιονεί «λειτουργικά αναλφάβητων» παιδιών δεν είναι άλλο από την ποιότητα της ίδιας τους της ζωής.

Ενας λοιπόν από τους κρίσιμους στόχους της δεκαετίας, τον οποίον η Ε.Ε, είχε θέσει το 2000 ήταν η μείωση του ποσοστού των 15άρηδων που αντιμετωπίζουν μεγάλες δυσκολίες στην κατανόηση ενός κειμένου, τουλάχιστον κατά 20%. Οπως, όμως, προκύπτει από τα στοιχεία που δημοσιεύει η γαλλική εφημερίδα «La Croix» το ποσοστό αυτό που κυμαινόταν στο 21,3% το 2000, ξεπέρασε το 26% το 2006. Το δε ποσοστό των εφήβων που αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην ανάγνωση ανήλθε από το 15,2% στο 21,7%. Σύμφωνα με τα λεγόμενα του Ευρωπαίου επιτρόπου, αρμόδιου σε θέματα εκπαίδευσης, Μάρος Σέφκοβιτς, η αύξηση του ποσοστού των παιδιών που ερχόμενα σε επαφή με ένα κείμενο δυσκολεύονται να κατανοήσουν τι διαβάζουν που ανιχνεύθηκε στις αναπτυγμένες τεχνολογικά χώρες όπως τις ΗΠΑ, την Ιαπωνία και την Νότια Κορέα, εξαπλώθηκε και στην Ευρώπη.

Το ποσοστό αυτό σε Ελλάδα, Ισπανία, Ιταλία και Πορτογαλία ξεπερνάει το 25%. «Στη Βόρεια Ευρώπη αντίθετα (Ολλανδία, Δανία ή Πολωνία) κυμαίνεται στο 15%. Στη Σκανδιναβία όμως, όποιος δεν ξέρει να διαβάζει αποκλείεται από την αγορά εργασίας και περιθωριοποιείται. Κάτι που δεν συμβαίνει ακόμα στη Νότια Ευρώπη», προσθέτει ο κ. Σέφκοβιτς.

Αν δε, κανείς προσθέσει σε αυτές τις από κάθε άποψη οδυνηρές διαπιστώσεις, την ιδιαιτερότητα του ελληνικού -τουλάχιστον δυσλειτουργικού- εκπαιδευτικού συστήματος της κατάληψης και της αποχαυνωτικής αποστήθισης τις χρόνιες αναπηρίες που έχουν παροπλίσει το κράτος, θα πρέπει μάλλον να αρχίσει να αναρωτιέται για τις δυνατότητες επιβίωσης του ελλαδικού κρατιδίου.