Πάνος Βασιλόπουλος

Οι ποσότητες κάθε είδους σνακ, αναψυκτικών και φαγητών που καταβροχθίζουμε κάθε μέρα έχουν πολύ λίγη σχέση με την πείνα ή τη δίψα μας, και εξαρτώνται άμεσα με το τι βρίσκεται πρόχειρο, μπροστά μας…

Ερευνά και γράφει η ΑΓΛΑΪΑ ΚΡΕΜΕΖΗ από την Ελευθεροτυπία

«0 20ος αιώνας ήταν ο αιώνας της ιατρικής. Εντούτοις είναι ο αιώνας της αλλαγής συμπεριφοράς. Η ιατρική εξακολουθεί να πραγματοποιεί θεμελιώδεις ανακαλύψεις που καταπολεμούν τις αρρώστιες. Έχει γίνει κατανοητό, όμως, ότι μόνο αλλάζοντας την καθημερινή συμπεριφορά τους θα κατορθώσουν οι άνθρωποι να απολαύσουν ποιότητα ζωή5 και υγεία μέχρι τα βαθιά γεράματα», παρατηρεί ο Brian Wansink κάπου στις τελευταίες σελίδες του βιβλίου του «Mindless eating» (Τρώγοντας Αφηρημένα).

Ο Wansink δεν είναι διαιτολόγος, ούτε γιατρός, αλλά οικονομολόγος, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Cornell, και το βιβλίο του, που κυκλοφόρησε πέρσι αθόρυβα, συζητιέται τώρα σε εφημερίδες, περιοδικά, συνέδρια και στα ειδικά ιατρικά έντυπα των ΗΠΑ. Ο 46χρονος καθηγητής έκανε μια σειρά πολύ ενδιαφέροντα πειράματα. Για παράδειγμα, έδωσε στους θεατές ενός σινεμά στα περίχωρα του Σικάγου κουτιά με μπαγιάτικο ποπκόρν. Όλα τα κουτιά ήταν σημαντικά μεγαλύτερα από τα συνήθη που αγοράζουμε, και κάποια ήταν πράγματι τεράστια. Το ποπκόρν ήταν τόσο μπαγιάτικο, που έτριζε καθώς το έτρωγες. Οταν οι θεατές βγήκαν από το σινεμά, ο Wansink ζύγισε τα κουτιά και ότι είχε απομείνει μέσα.

Βρέθηκε, λοιπόν, ότι εκείνοι που πήραν τα τεράστια κουτιά έφαγαν κάπου μιάμιση φορά περισσότερο μπαγιάτικο ποπκόρν από εκείνους που είχαν μικρότερα κουτιά. Ανάλογα πειράματα έκανε και με εθελοντές οι οποίοι καλούνταν να φάνε ντοματόσουπα από ένα πιάτο που αυτόματα ξαναγέμιζε, με κάποιο σωλήνα στο κάτω μέρος του. Κι αυτοί έφαγαν πολύ περισσότερη σούπα από όση συνήθως τρώει ένας κανονικός άνθρωπος.

Τα πειράματα αυτά, και άλλα αντίστοιχα, οδηγούν στο συμπέρασμα ότι οι ποσότητες που καταβροχθίζουμε κάθε μέρα έχουν λίγη σχέση με το πόσο πεινάμε και εξαρτώνται άμεσα με το τι βρίσκεται μπροστά μας. Σύμφωνα με τα συμπεράσματα του καθηγητή, οι περισσότεροι Αμερικανοί τρώνε κάπου 200 θερμίδες επιπλέον κάθε μέρα, παρασυρόμενοι και από τις τεράστιες μερίδες που προσφέρονται στα κάθε λογής εστιατόρια, χωρίς καν να το πάρουν χαμπάρι. Και μόνο όταν δεν μπορούν πια να κουμπώσουν το παντελόνι τους, συνειδητοποιούν ότι έχουν παχύνει…

Καλά θα ήταν αυτή η τελείως παράλογη αφηρημένη πολυφαγία να χαρακτήριζε μονάχα τους πληθωρικούς Αμερικανούς. Δυστυχώς, όμως, έχει πλέον εξαπλωθεί παντού στον «πολιτισμένο» κόσμο. Οι κάθε λογής λιχουδιές που προσφέρονται για να τις μασουλάμε μπροστά στην τηλεόραση, στο γραφείο και στο δρόμο έχουν αυξήσει σημαντικά το μέσο βάρος των ανθρώπων σε όλη την υφήλιο. Και τα ευρωπαϊκά αυτοκίνητα διαθέτουν τώρα θέση για μεγάλο ποτήρι με αναψυκτικό και δεν βλέπει κανείς πλέον μόνο στις ΗΠΑ τους οδηγούς να μασουλούν ακατάπαυστα και να πίνουν αναψυκτικά από κάτι τεράστια ποτήρια καθώς περιμένουν εγκλωβισμένοι στην κίνηση. Τα κάθε είδους γλυκερά δροσιστικά ποτά, που τόσο τα συνηθίσαμε κι εμείς, είναι στην πλειονότητα τους γεμάτα ζάχαρη και το καθένα προσθέτει εκτός από «δροσιά» και θερμίδες όσες περίπου και μια ολόκληρη πλάκα σοκολάτα…

Μετά την επιτυχία του βιβλίου του, ο Brian Wansink αναλαμβάνει και ρόλο συμβούλου, βοηθώντας όσους θέλουν να βελτιώσουν τις διατροφικές τους συνήθειες. Αυτός και μέλη της ομάδας του επισκέπτονται τις κουζίνες σπιτιών και κοιτάζουν ψυγεία και ντουλάπια. Μεγάλα μπουκάλια με δημοφιλή αναψυκτικά στο ψυγείο, στην κατάψυξη παγωτά σε υπερμεγέθεις συσκευασίες ή ντουλάπια γεμάτα μπισκότα, κουλουράκια, τσιπς, γαριδάκια και άλλα τέτοια πολυεπεξεργασμένα σκουπιδοτρόφιμα, και καθόλου φρούτα, λαχανικά ή άλλα υλικά, που δείχνουν ότι στο σπίτι μαγειρεύεται κανονικό φαγητό κάθε μέρα, δείχνουν ότι οι ιδιόκτητες βρίσκονται σε τελείως λάθος δρόμο.

Φαντάζομαι ότι θα το βλέπετε κι εσείς, αντικρίζοντας τα καρότσια του σουπερμάρκετ στην ουρά για το ταμείο. Όσο περισσότερα μισομαγειρεμένα και έτοιμα πιάτα, τσιπς, αλλαντικά και μπουκάλια με γλυκερά ποτά περιέχει το καλάθι, τόσο μεγαλύτερη είναι η διάσταση της μέσης εκείνου που το σπρώχνει…