ΘΕΜΑΤΙΚΕΣ ΕΝΟΤΗΤΕΣ Β ΛΥΚΕΙΟΥ- ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑΤΑ
ΨΕΥΤΙΚΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ -FAKE NEWS
Ψεύτικες ειδήσεις /Fake news
Είναι ένας τύπος κίτρινης δημοσιογραφίας ή προπαγάνδας που αποτελείται από εσκεμμένη παραπληροφόρηση ή φάρσες που διαδίδονται μέσω παραδοσιακών μέσων εκτύπωσης και εκπομπής ειδήσεων ή μέσω διαδικτυακών κοινωνικών μέσων .
Οι ψεύτικες ειδήσεις γράφονται και δημοσιεύονται με σκοπό να παραπλανήσουν, προκειμένου να βλάψουν έναν οργανισμό, οντότητα ή πρόσωπο και / ή να κερδίσουν οικονομικά ή πολιτικά, συχνά με εντυπωσιακά, υπερβολικά ή φανερά ψευδείς τίτλους που τραβούν την προσοχή.
Οι παραπλανητικές και παραπλανητικές πλαστές ειδήσεις είναι διαφορετικές από την προφανή σάτιρα ή την παρωδία η οποία προορίζεται για το χιούμορ και όχι για να παραπλανήσει το ακροατήριό της. Τα ψεύτικα νέα συχνά απασχολούν εντυπωσιακά πρωτοσέλιδα ή εξ ολοκλήρου κατασκευασμένες ειδήσεις για την αύξηση της αναγνωσιμότητας, της διανομής μέσω διαδικτύου και των εσόδων από κλικ στο Internet. Στην τελευταία περίπτωση, είναι παρόμοια με τους εντυπωσιακούς online τίτλους » clickbait » και βασίζεται στα έσοδα από διαφημίσεις που παράγονται από αυτή τη δραστηριότητα, ανεξάρτητα από την αλήθεια των δημοσιευμένων ιστοριών. Οι ψεύτικες ειδήσεις υπονομεύουν επίσης τη σοβαρή κάλυψη των μέσων ενημέρωσης και καθιστούν δυσκολότερη για τους δημοσιογράφους την κάλυψη σημαντικών ειδήσεων.
ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ
ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ
Θετικά.
• Μέσω του διαδικτύου διευρύνονται οι γνώσεις και οι ορίζοντες των ατόμων προσφέροντας δυνατότητες πρόσβασης σε αρχεία ξένων βιβλιοθηκών άλλων χωρών, ο άνθρωπος δηλαδή συγκεντρώνει γρήγορα και εύκολα βιβλιογραφικό υλικό για την πραγματοποίηση εργασιών, όπως επιστημονική μελέτη κ.λπ. Η ίδια η διαδικασία της γνώσης πραγματοποιείται με πιο ευχάριστο τρόπο, γιατί συνδυάζεται με εικόνα, ήχο κ.λπ.
• Γνωρίζουμε ταυτόχρονα τον τρόπο σκέψης και τις συνήθειες άλλων λαών και πολιτισμών, γιατί μέσω του διαδικτύου ταξιδεύουμε, ανταλλάσσουμε πληροφορίες με πολίτες άλλων χωρών και ωριμάζουμε καθώς ξεφεύγουμε από προκαταλήψεις και στερεότυπα.
• Ο κόσμος γίνεται μικρότερος μέσω του διαδικτύου, οι επιστήμονες διευκολύνονται ως προς τη μεταξύ τους συνεργασία και στρέφονται σε νέες ιδέες, με αποτέλεσμα την επιστημονική και τεχνολογική εξέλιξη.
• Προάγεται και η οικονομική ανάπτυξη, εφόσον, ειδικά τα τελευταία χρόνια, κάθε επιχείρηση διαθέτει μια ιστοσελίδα στο διαδίκτυο και μπορεί να διαφημίσει τα προϊόντα της πραγματοποιώντας οικονομικές συναλλαγές με τους καταναλωτές πιο εύκολα και πιο γρήγορα.
• Προσφέρει νέες δυνατότητες στην εκπαίδευση, συμβάλλει στον προγραμματισμό από την πλευρά των παιδιών, στην οργανωμένη παρουσίαση εργασιών σε συνεργασία και με μαθητές από άλλα σχολεία ή και άλλες χώρες.
• Τέλος, επικοινωνούν οι λαοί, προάγεται ο διάλογος και η συνεργασία τους και διευρύνεται η δημοκρατία.
Αρνητικά.
• Πνευματικός Τομέας
• Ο άνθρωπος και δη ο νέος εθίζεται στις εύκολες λύσεις και την έτοιμη τροφή. Παθητικοποιείται και δεν αναπτύσσει την κριτική του σκέψη, απομακρύνεται από το βιβλίο και γενικότερα, καθώς προσκολλάται στο τεχνοκρατικό μοντέλο ζωής, αδιαφορεί για την ευρύτερη πνευματική του καλλιέργεια και τις ηθικές αξίες.
• Κίνδυνος μαζοποίησης και χειραγώγησης ιδιαίτερα για τους αναπτυσσόμενους λαούς, γιατί το διαδίκτυο αποτελεί τεχνολογία υψηλής στάθμης που ελέγχουν οι πιο ανεπτυγμένες χώρες.
• Υπάρχουν οι λεγόμενοι «χάκερς» που σπάνε κωδικούς και εισέρχονται στα αρχεία εταιρειών, επιχειρήσεων, ακόμη και κρατικών υπηρεσιών και εκμεταλλεύονται τα στοιχεία που βρίσκουν.
• Πολλοί έχουν φτάσει στο σημείο να διατυπώνουν και ανησυχίες για τον κίνδυνο του «ηλεκτρονικού μας φακελώματος» μέσω διαδικτύου και της παραβίασης των προσωπικών μας δεδομένων, γεγονός που απειλεί την πνευματική μας ελευθερία.
• Κοινωνικός Τομέας
• Η καθήλωση στην οθόνη των Η/Υ επιφέρει την αποξένωση των ανθρώπων και ενώ τυπικά το διαδίκτυο διευκολύνει την επικοινωνία ανθρώπων και λαών, την ίδια στιγμή συμβάλλει και στον περιορισμό των διαπροσωπικών σχέσεων.
• Προάγονται κυκλώματα παιδεραστίας, πορνείας, ναρκωτικών, φαινόμενα κοινωνικής νοσηρότητας.
• Πολιτιστικός Τομέας
• Ο άνθρωπος προσκολλάται στο τεχνοκρατικό μοντέλο ζωής, γίνεται προοδόπληκτος και απομακρύνεται από την παράδοση και από πνευματικές αξίες.
• Άκριτη υιοθέτηση ξένου λεξιλογίου – ξενομανία. Κωδικοποίηση της γλώσσας, άρα και αλλοίωση της. Μέσω των Η/Υ επιχειρείται και επιτυγχάνεται ευκολότερα η πολιτιστική διείσδυση και η επιβολή των ανεπτυγμένων χωρών στις αναπτυσσόμενες.
• Ψυχολογικός Τομέας
• Πρόκληση άγχους απ’ τους γρήγορους ρυθμούς και τα πάρα πολλά μηνύματα που μας καταιγίζουν απ’ το διαδίκτυο και από την αγωνία για αφομοίωση τους.
• Σύγκριση διαδικτύου με άλλα μέσα.
• Στο διαδίκτυο είναι πιο ενεργητική η στάση του δέκτη και ο καθένας μπορεί ν’ αποτελέσει ταυτόχρονα και ταχύτατα δέκτη και πομπό πληροφοριών. Στο internet επιλέγουμε εμείς τις πληροφορίες, ενώ στα ΜΜΕ αποφασίζουν άλλοι για εμάς.
• Στο διαδίκτυο υπάρχει η δυνατότητα για πολλές και διαφορετικές μορφές επικοινωνίας (διαλόγος, αποστολή μηνυμάτων, εικόνων – βίντεο κ.λπ., πραγματοποίησης συναλλαγών κ.ά.). Μέσω του διαδικτύου πραγματοποιείται πιο ευχάριστα η πρόσβαση στη γνώση. Συνδυάζεται η εικόνα με τον ήχο και την κίνηση. Για παράδειγμα αντλώντας πληροφοριακό υλικό για το Μότσαρτ, έχουμε τη δυνατότητα να βλέπουμε μπροστά μας την εικόνα του και ν’ ακούμε ταυτόχρονα τη μουσική του.
• Το διαδίκτυο χρησιμοποιείται από ένα μεγάλο μέρος των ανθρώπων σήμερα και απευθύνεται σ` ένα εξίσου μεγάλο μέρος, ενώ, αντίθετα, στα υπόλοιπα ΜΜΕ έχουν πρόσβαση όλοι ευκολότερα
• Το διαδίκτυο έχει περισσότερο διεθνή και παγκόσμιο χαρακτήρα, ενώ τα άλλα ΜΜΕ πληροφορούν για θέματα διεθνή, δίνουν, ωστόσο, προτεραιότητα και βαρύτητα στα γεγονότα της εκάστοτε χώρας.
• Πομποί και δέκτες μπορούν να είναι ταυτόχρονα εκατομμύρια χρήστες του διαδικτύου, ενώ στα άλλα ΜΜΕ η σχέση μεταξύ πομπού και δέκτη δεν είναι συνήθως αμφίδρομη.
• Το διαδίκτυο προσαρμόζεται πιο εύκολα και κατάλληλα στις ανάγκες των χρηστών.
• Στο διαδίκτυο έχουμε έναν τεράστιο όγκο πληροφοριών και υπάρχει κίνδυνος πολλές από αυτές να είναι ανεξέλεγκτα γραμμένες, μη εξακριβωμένες κ.λπ. Η/Υ αυτό και μπορεί να προωθηθούν πιο εύκολα επικίνδυνα κυκλώματα πορνείας, σωματεμπορίας, παιδεραστίας κ.λπ., να ενισχυθεί η παραπληροφόρηση των δεκτών ή να ελεγχθούν με ύπουλο τρόπο οι προτιμήσεις τους (κίνδυνος ηλεκτρονικού φακελώματος). Αντίθετα, στα κανάλια της τηλεόρασης και στους ραδιοφωνικούς σταθμούς υπάρχει το ραδιοτηλεοπτικό συμβούλιο, στις εφημερίδες οι δημοσιογράφοι, οι εκδότες, η ένωση συντακτών κ.λπ. που ελέγχουν έως κάποιο βαθμό την.
• Η γλώσσα στο διαδίκτυο δεν είναι ιδιαίτερα ποιοτική, είναι μάλλον κωδικοποιημένη σε αρκετές περιπτώσεις και, το κυριότερο, μη ελεγχόμενη, ενώ στα υπόλοιπα ΜΜΕ ιδίως στον Τύπο, η κατάσταση είναι καλύτερη ως προς τη γλώσσα (ο γραπτός λόγος είναι πιο προσεγμένος).
ΠΑΡΑΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ
ΠΑΡΑΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ
• Ορισμός.
• Είναι η νοθευμένη, μη αληθινή πληροφόρηση του πολίτη, σε θέματα κοινού ενδιαφέροντος. Δεν πρόκειται για μια απλή αυθόρμητη ενέργεια επικοινωνίας μεταξύ πομπού και δέκτη, αλλά για μια ειδικά σχεδιασμένη μετάδοση μηνύματος, με σκοπό την παραποίηση της αλήθειας και την παραπλάνηση της κοινής γνώμης.
• Αίτια παραπληροφόρησης (από Πομπούς).
• Εξυπηρέτηση κομματικών συμφερόντων – φιλοδοξίες πολιτικών και έλλειψη ανάλογου ήθους από μέρους τους – στυγνός επαγγελματισμός χωρίς συναίσθηση του λειτουργήματος που επιτελούν.
• Πολιτικός φανατισμός – κομματικός ρατσισμός – κοινωνικές προκαταλήψεις.
• Σε ολοκληρωτικά καθεστώτα, αλλά και σε κατ` όνομα δημοκρατίες, η ίδια η εξουσία επιδιώκει ν` αποστρέψει το ενδιαφέρον του κοινού απ` τα βασικά πολιτικοκοινωνικά θέματα σε άλλες κατευθύνσεις, ώστε να μην αφυπνίζεται ο λαός. Έτσι, πραγματοποιείται απόκρυψη στοιχείων και παραπληροφόρηση.
• Εμπορευματοποίηση των ΜΜΕ – αναγωγή τους σε κερδοσκοπικές επιχειρήσεις με προτεραιότητα το υλικό κέρδος και όχι την ποιότητα της πληροφόρησης.
• Ανώτεροι λόγοι ή λόγοι εθνικού-δημόσιου συμφέροντος «δικαιολογούν» την παραπληροφόρηση, προκειμένου ν` αποφευχθούν άλλες, περισσότερο αρνητικές συνέπειες (π.χ. πρόκληση πανικού).
• Κρίση αξιών – εποχή ηθικής ρευστότητας – έλλειψη ηθικών αναστολών.
• Έλλειψη παιδείας, εσωτερικό κενό, ανασφάλειες, συμπλέγματα, εγωκεντρικές τάσεις, επικράτηση ατομικιστικού πνεύματος-κρίση σχέσεων-αστικοποιημένες κοινωνίες – έλλειψη σεβασμού στο συνάνθρωπο.
• Αίτια παραπληροφόρησης (από Δέκτες).
• Επικράτηση στείρας τεχνοκρατικής αντίληψης, θεοποίηση της τεχνολογίας. Στα πλαίσια της ηθικοπνευματικής κρίσης που επέρχεται, παρατηρείται έλλειψη ενδιαφέροντος για πολύπλευρη ενημέρωση. Μην έχοντας συγκροτημένη άποψη για τα τεκταινόμενα ο πολίτης, είναι πολύ ευκολότερο να παραπληροφορηθεί.
• Στροφή στο χρήμα και την υπερκατανάλωση-αδιαφορία για τις πολιτικοκοινωνικές εξελίξεις.
• Συνθετότητα – πολυπλοκότητα σημερινών κοινωνιών. Πολλοί και αλληλοσυγκρουόμενοι οι ρόλοι που επιτελεί ο σύγχρονος άνθρωπος, πολλαπλά τα μηνύματα που χρειάζεται ν` αφομοιωθούν, γρήγοροι οι ρυθμοί εκτύλιξης των γεγονότων – ραγδαίες οι αλλαγές, υπεραυξημένες οι ανάγκες και οι απαιτήσεις. Επομένως, δεν υπάρχει ούτε ελεύθερος χρόνος αλλά ούτε διάθεση, στις περισσότερες περιπτώσεις, για ενασχόληση του μέσου πολίτη με τα κοινά. Είναι σαφώς ευκολότερο να διαστρεβλωθεί γι` αυτόν η αλήθεια.
• Απουσία μελέτης – παράδοση του ατόμου στην εντυπωσιακή και «εύπεπτη πληροφόρηση» που δεν απαιτεί πνευματική κόπωση, βαθύ προβληματισμό και αναζήτηση της αλήθειας.
• Στο πλαίσιο του σημερινού βιομηχανοποιημένου τρόπου ζωής, ο άνθρωπος μετατρέπεται σε γρανάζι, της μηχανής, εγκλωβίζεται στην ειδίκευση, συρρικνώνοντας τα υπόλοιπα ενδιαφέροντα του και η παραπληροφόρηση είναι συχνό επακόλουθο αυτής του της μονομέρειας.
• Ιδεολογική σύγχυση της εποχής μας – κενό ιδεολογίας και απουσία νέων φιλοσοφικών συστημάτων, νέων κοινωνικοπολιτικών τάσεων κ.λπ. Όλα αυτά απευαισθητοποιούν το σύγχρονο πολίτη και γίνεται πιο επιρρεπής στην παραπληροφόρηση, γιατί δεν έχει το απαιτούμενο ιδεολογικό υπόβαθρο.
• Ζωτικά προβλήματα που εξακολουθούν να υπάρχουν ακόμη και σήμερα, όπως η ανεργία, οι αδικίες, οι ανισότητες σε συνδυασμό με την επιτηδειότητα ορισμένων πολιτικών ηγετών, οι οποίοι διαπνεόμενοι από ψηφοθηρικό πνεύμα τροφοδοτούν τους πολίτες-θύματα αυτών των καταστάσεων με φρούδες ελπίδες ικανοποίησης των αιτημάτων τους, παρασύρουν πολλούς στην παραπληροφόρηση.
• Χρησιμοποιούνται συνήθως έντεχνοι – ύπουλοι μηχανισμοί (π.χ. ωραιοποίηση. πλύση εγκεφάλου κ.λπ.) οπότε είναι πιο εύκολο να παρασυρθεί ο κόσμος.
• Συνέπειες παραπληροφόρησης.
• Οι παραπληροφορημένοι πολίτες βλέπουν τα πράγματα μονοδιάστατα και γίνονται θύματα φανατισμού, χειραγώγησης και αποπροσανατολισμού. Στερούνται λοιπόν τη δυνατότητα να εμβαθύνουν στα πράγματα και να διαμορφώσουν μια οργανωμένη αντίληψη για τον κόσμο.
• Περιορίζεται, η κριτική σκέψη και δεν είναι σε θέση να αμφιβάλλουν γόνιμα ή ν’ αμφισβητούν.
• Οι πολίτες αυτοί ουσιαστικά δεν είναι σε θέση να ασκήσουν αποτελεσματικό έλεγχο στους ηγέτες άρα και να συνειδητοποιήσουν τις όποιες ατασθαλίες ή παραβιάσεις αυτών.
• Την ίδια στιγμή, όταν η παραπληροφόρηση προέρχεται από φορείς της αντιπολίτευσης, τότε οι παραπληροφορημένοι πολίτες δεν είναι σε θέση να εκτιμήσουν το έργο των κυβερνώντων όσο σπουδαίο κι αν είναι και συχνά τους παρεμποδίζουν ως προς την ολοκλήρωση του.
• Στα δημοκρατικά πολιτεύματα οι πολίτες πρέπει να είναι έγκυρα και έγκαιρα πληροφορημένοι, ώστε να διεκδικούν τα δικαιώματα τους εφόσον τα γνωρίζουν, να υλοποιούν τις υποχρεώσεις τους και να συμμετέχουν αποτελεσματικά στα κοινά. Αντίθετα πολίτες παραπληροφορημένοι είναι πολίτες-θύματα του λαϊκισμού και της δημαγωγίας, πολίτες χωρίς ουσιαστική πολιτική γνώση, που μπορεί να γίνουν άθυρμα στα χέρια επιτήδειων πολιτικών που προωθούν τον τυφλό κομματισμό σε βάρος τους.
• Ακόμη και στη βία ή το έγκλημα μπορεί να καταλήξουν πολίτες λόγω της παραπληροφόρησης, γιατί καθώς δεν έχουν σαφή αντίληψη των πραγμάτων, καταλήγουν συχνά σε ακρότητες. Μπορεί να υποδουλωθούν ακόμη και σε ρατσιστικές αντιλήψεις, να γίνουν θύματα του ρατσισμού και της όποιας προπαγάνδας, να οδηγηθούν σε συγκρούσεις ακόμη και σε πολέμους, εφόσον δε γνωρίζουν την αλήθεια και παρασύρονται.
• Όταν σε μια κοινωνία ευδοκιμεί η παραπληροφόρηση, η κοινή γνώμη αποπροσανατολίζεται, η δημοκρατία ναρκοθετείται και περιορίζονται ο σεβασμός προς το συνάνθρωπο και η πνευματική ελευθερία των πολιτών.
• Τρόποι αντιμετώπισης.
• ΜΜΕ:
• Σκοπός τους πρέπει να είναι η απρόσκοπτη ενημέρωση, ο σεβασμός στον πολίτη, η αντικειμενική πληροφόρηση, χωρίς τάσεις υπερδιόγκωσης και εντυπωσιασμού. Όταν οι λειτουργοί των ΜΜΕ προβούν σε αυτοανάλυση, τότε θα υλοποιηθεί ο στόχος τους και έτσι δε θα αποτελούν πια την ίδια ιδεολογία, αλλά θα είναι ατραποί ιδεολογίας, βήμα πραγματικής ελευθεροτυπίας, άρα δε θα παραπληροφορούν. Χρειάζεται επίσης διάκριση είδησης -σχολίου, απαλλαγή από προκαταλήψεις και φανατισμό, ήθος κι υπευθυνότητα απ’ τους δημοσιογράφους και τήρηση από μέρους τους του κώδικα επαγγελματικής δεοντολογίας.
• Οικογένεια:
• Μετάγγιση αρχών και αξιών τέτοιων, ώστε οι νέοι να διαμορφώσουν έναν υγιή χαρακτήρα, που θα αποτρέπει στο μέλλον κάθε φαινόμενο παραπληροφόρησης.
• Έλεγχος από τους γονείς των μηνυμάτων που δέχεται το παιδί και ουσιαστική συζήτηση, για την αποκωδικοποίηση και επεξεργασία τους.
• Γενικότερα, αντιμετώπιση της κρίσης του οικογενειακού θεσμού μέσα από τη γόνιμη επικοινωνία.
• Σχολείο:
• Το σύγχρονο εκπαιδευτικό σύστημα χρειάζεται αναδιάρθρωση με προσανατολισμό ανθρωποκεντρικό. Τη στείρα αποστήθιση και συσσώρευση γνώσεων πρέπει να διαδεχθεί η ανάπτυξη της κριτικής ικανότητας, ώστε από μικρή ηλικία ο νέος να εθίζεται στον προβληματισμό, ο οποίος συμβάλλει στην άμβλυνση της παραπληροφόρησης. Η σχολική κοινότητα οφείλει να καλλιεργεί την κοινωνική συνείδηση έναντι του ανταγωνισμού, που κατισχύει στις μέρες μας, με αφετηρία το γόνιμο διάλογο διδασκόντων-διδασκομένων.
• Πολίτευμα – Κράτος:
• Μόνο σ’ ένα δημοκρατικό πολίτευμα μπορεί να υπάρξουν ευσυνείδητοι πολίτες-επαγγελματίες. που θα διαπνέονται από υψηλές αρχές και θα βιώνουν το δημοκρατικό τρόπο ζωής.
• Η πολιτεία ακολουθώντας τον κώδικα επαγγελματικής δεοντολογίας και αποτελώντας υπερκομματικό όργανο ελέγχου, είναι σε θέση να ελαχιστοποιήσει τα κρούσματα παραπληροφόρησης από τα ΜΜΕ.
• Επίσης, αναγκαία είναι η αναβάθμιση του βιοτικού επιπέδου του λαού, ώστε κάθε πολίτης να μπορεί να προσεγγίσει πνευματικά αγαθά με τα οποία θα αντισταθεί σε κάθε μηχανισμό παραπληροφόρησης.
• Οι πολιτικοί, τέλος, οφείλουν να λειτουργούν ως αντιπρόσωποι του λαού και όχι ως φερέφωνα κομματικών σχηματισμών πρέπει να ασκούν το λειτούργημα τους με γνώμονα το κοινό καλό, γεγονός που σημαίνει περισσότερη αλήθεια και λιγότερο ψεύδος.
• Πνευματική ηγεσία:
• Οφείλουν να στηλιτεύουν φαινόμενα παραπληροφόρησης και να μην αποστασιοποιούνται. Κυρίως δεν πρέπει να εξυπηρετούν συμφέροντα, είτε πρόκειται για επιστήμονες (διαφημιστές, ιστορικοί, κοινωνιολόγοι) είτε για καλλιτέχνες.
• Στόχος τους είναι να παρουσιάζουν το «βασιλιά γυμνό», χωρίς τάσεις ωραιοποίησης.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΚΗ ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑ
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΚΗ ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑ
Δημοσιογραφική δεοντολογία είναι το σύνολο των κανόνων που ρυθμίζουν τον τρόπο με τον οποίο πρέπει να συμπεριφέρεται ένας δημοσιογράφος καθώς και οι μέθοδοι που επιτρέπονται κατά την άσκηση του επαγγελματικού του καθήκοντος.
παραδείγματα έλλειψης δημοσιογραφικής δεοντολογίας
• βάρβαρη εισβολή στην ιδιωτική ζωή επώνυμων και ανώνυμων πολιτών
• δημιουργεί καταστάσεις κοινωνικές και πολιτικές με ανυπολόγιστες συνέπειες στη συλλογική ζωή και τη ψυχολογία του ίδιου του ατόμου
• πιέζει τη δικαιοσύνη και την καθοδηγεί
• προεξοφλούνται οι ευθύνες για διάφορα ζητήματα και συχνά δεν ακούγονται οι απόψεις των αντιπάλων (μονόλογος, προπαγάνδα). Οι κατηγορούμενοι ή οι συλληφθέντες παρουσιάζονται -ανάλογα με τα συμφέροντα ή την κοινωνική στάση- ως ένοχοι.
συχνές παραβιάσεις της δεοντολογίας
√ υπακούν σε κομματικά και πολιτικά συμφέροντα (προπαγάνδα)
√ δεν ελέγχεται η εγκυρότητα πληροφοριών και συχνά γίνονται (συνειδητά ή ασυνείδητα) θύματα πολιτικών σκοπιμοτήτων με τον καταιγισμό ανεξακρίβωτων πληροφοριών
√ υποκινούνται από το γρήγορο κέρδος και τη δόξα
√ διαπλέκονται με οικονομικά και κομματικά συμφέροντα
√ δε λειτουργούν με αντικειμενική γνώμη και καθαρή σκέψη, αλλά παρασύρονται από ιδεολογικά σχήματα και εντυπωσιακά στοιχεία
√ εμπλέκουν την είδηση με το σχόλιο (δηλαδή το γεγονός με τον υποκειμενικό σχολιασμό του)
√ κατασκευάζονται ειδήσεις
√ στέκονται μονόπλευρα σε ορισμένες ειδήσεις και εκτιμήσεις
√ κιτρινισμός του τύπου (ανούσια σκανδαλολογία για την προσωπική ζωή επωνύμων –συνήθως καλλιτεχνών)
τρόποι αντιμετώπισης
≈ μόνος τρόπος αντιμετώπισης φαίνεται να είναι η απομόνωση τέτοιων άρθρων και κυρίως τηλεοπτικών εκπομπών. Όσο πέφτει η τηλεθέαση αυτών των εκπομπών τόσο θα μειώνεται το φαινόμενο. Ωστόσο, για να φτάσουμε σε αυτό το σημείο (είναι δύσκολο επειδή πολλές αντιδεοντολογικά οργανωμένες εκπομπές έχουν υψηλή τηλεθέαση και μεγάλα ποσοστά κέρδους στο κανάλι που τις φιλοξενεί) πρέπει:
≈ οι ίδιοι οι πολίτες να συνειδητοποιήσουν την επικινδυνότητα τέτοιων τακτικών. Ό,τι στρέφεται κατά ενός πολίτη -επωνύμου ή ανωνύμου- μπορεί να στραφεί αργότερα και εναντίον ημών.
≈ η παιδεία να αναδείξει τέτοια φαινόμενα μέσα από μία βιωματική κριτική θεώρηση (διαθεματικότητα, εισαγωγή διδακτικού αντικειμένου με θέμα τα ΜΜΕ κτλ).
≈ η διά βίου μάθηση να στραφεί και προς αυτή την κατεύθυνση (ρόλος και τακτικές των ΜΜΕ κτλ)
Βασικές αρχές του ηθικού κώδικα των δημοσιογράφων.
• Κοινωνική ευθύνη:
• ευαισθησία και ενεργός συμμετοχή για την ανάδειξη και επίλυση των κοινωνικών προβλημάτων
• σεβασμός στους θεσμούς και στις αξίες και προώθηση συλλογικών προτύπων
• υπεύθυνη άσκηση των επαγγελματικών καθηκόντων
• υπεράσπιση της Αλήθειας, της Δικαιοσύνης, της Δημοκρατίας, της Ελευθερίας
• αντικειμενικός έλεγχος και τεκμηριωμένη κριτική στην πολιτική εξουσία
• αποκάλυψη της αδικίας, της παρανομίας και κάθε μορφής κοινωνικής σήψης αλλά και αποφυγή διόγκωσης των κοινωνικών προβλημάτων
• προβολή με παρρησία της γνώμης, έναντι οποιουδήποτε προσωπικού κόστους
• απόρριψη μεθόδων που διχάζουν και φανατίζουν το λαό
• στηλίτευση της παραπληροφόρησης
• αποκάλυψη φαινομένων δημαγωγίας και κάθε μορφής λαϊκισμού.
• Επαγγελματική ακεραιότητα:
• άρτια επαγγελματική κατάρτιση
• γενικότερη μόρφωση
• εγκυρότητα στην πληροφόρηση (διασταύρωση πληροφοριών)
• αποφυγή παραπληροφόρησης
• καλλιέργεια στο κοινό της κριτικής προσέγγισης της κοινωνικής πραγματικότητας
• ικανότητα πειθούς και άριστη γνώση τόσο της μητρικής όσο και άλλων γλωσσών
• συναίσθηση του παιδαγωγικού τους ρόλου, λόγω της δύναμης των ΜΜΕ στην κοινωνία
• ανιδιοτέλεια, πνεύμα συνεργασίας και ομαδικότητας, έλλειψη βεντετισμού, καριερισμού και τυχοδιωκτισμού
• αδωροληψία. ηθικότητα, εντιμότητα, ειλικρίνεια, πνεύμα δικαιοσύνης, επαγγελματική ευσυνειδησία και εχεμύθεια
• απόσταση από οικονομικά και πολιτικά συμφέροντα.
• Σεβασμός της ιδιωτικής ζωής και της αξιοπρέπειας του ανθρώπου:
• διακριτικότητα
• αποκαλύψεις θεμάτων που αφορούν το δημόσιο συμφέρον κι όχι την προσωπική ζωή
• αποφυγή αποπροσανατολισμού, σκανδαλοθηρίας, λασπολογίας, σπίλωσης της προσωπικής ζωής. δυσφήμισης, ρυπαρογραφίας (κίτρινος Τύπος ), προκειμένου να αυξηθεί η ακροαματικότητα / θεαματικότητα
• σεβασμός του απόρρητου της ιδιωτικής ζωής επώνυμων και ανώνυμων (συνταγματικά κατοχυρωμένο δικαίωμα του ανθρώπου)
• συμπόνια και αρωγή στον πόνο, στη δυστυχία και στις ιδιαίτερες στιγμές των ανθρώπων κι όχι κοινοποίηση και εκμετάλλευση τους για ικανοποίηση της αδηφάφου περιέργειας του κοινού.
• Σεβασμός του δημόσιου συμφέροντος. Αυτό επιτυγχάνεται με την:
• έγκυρη και έγκαιρη ενημέρωση του κοινού
• διατήρηση άγρυπνης της κοινωνικής συνείδησης
• γνώση των προβλημάτων που απασχολούν το λαό και συστράτευση στην επίλυση τους
• πρόταξη του δημόσιου έναντι του ατομικού συμφέροντος
• αποφυγή δημιουργίας και εξυπηρέτησης διαπλεκομένων συμφερόντων
• καταγγελία φαινομένων ηθικής διαφθοράς δημόσιων λειτουργών
• αποκάλυψη κατασπατάλησης του δημόσιου χρήματος και συμβάσεων που βλάπτουν το δημόσιο συμφέρον.
• δημιουργία προϋποθέσεων για δυνατότητα πρόσβασης τον κοινού στα ΜΜΕ.
• δημοκρατική και ελεύθερη λειτουργία των ΜΜΕ
• ανεξαρτησία από κάθε είδους κέντρα εξουσίας και εξυπηρέτησης συμφερόντων
• οργάνωση συζητήσεων με συμμετοχή εκπροσώπων των κοινωνικών φορέων
• συνεχής επικοινωνία του δημοσιογράφου με το κοινό και δημοσιοποίηση των προβλημάτων, των θέσεων και των απόψεων του (αμφίδρομη επικοινωνία Τύπου-κοινού).
• Τι πρέπει να γίνει.
• Για την εφαρμογή του κώδικα δημοσιογραφικής δεοντολογίας πρέπει:
• Οι δημοσιογράφοι:
• να αντιληφθούν ότι την ευθύνη για την εφαρμογή του Κ.Δ.Δ. έχουν οι ίδιοι, όταν:
• πιστεύουν σ΄ αυτό που κάνουν
• σέβονται τη δουλειά τους
• εμπεδώσουν ότι η ποιότητα και η εγκυρότητα της ενημέρωσης είναι καθήκον αλλά και συμφέρον τους.
• Το ΕΣΡ:
• να συντάξει και να δημοσιοποιήσει τους βασικούς άξονες του κώδικα δημοσιογραφικής δεοντολογίας
• να εντείνει την εποπτεία της ραδιοτηλεοπτικής αγοράς στην Κοινωνία της Πληροφορίας.
• Οι επιχειρήσεις ενημέρωσης να:
• αναλάβουν τις ευθύνες τους απέναντι στην κοινή γνώμη
• μην αντιμετωπίζουν τους δημοσιογράφους ως αναλώσιμο είδος μερικών χρήσεων
• μην εκμεταλλεύονται την ανεργία των νέων που θέλουν να ασχοληθούνε το δημοσιογραφικό επάγγελμα.
• Η πολιτεία να:
• μεριμνήσει για τη διασφάλιση των εργασιακών σχέσεων των δημοσιογράφων, έτσι ώστε απρόσκοπτα να ασκούν το έργο τους
• επιβάλει αυστηρές κυρώσεις, όταν παραβιάζονται βασικές αρχές της ελευθερίας των πολιτών και τα ατομικά τους δικαιώματα
• πάρει μέτρα για την καταπολέμηση των διαπλεκόμενων συμφερόντων(αλληλεξαρτώμενα συμφέροντα μεταξύ πολιτικών και επιχειρηματιών του χώρου των ΜΜΕ)
• επιδιώξει τη πολυφωνία και την ελεύθερη έκφραση, μέσα από τα ΜΜΕ
• διασφαλίσει τα δικαιώματα των πολιτών και τη συνοχή μιας δημοκρατικής κοινωνίας
• δημιουργήσει κανόνες που θα επιτρέπουν και θα ενθαρρύνουν τις επιχειρηματικές δράσεις με τα νέα μέσα
• απελευθερώσει και αναδιαρθρώσει τους μηχανισμούς ελέγχου της αγοράς.
• Οι πολίτες:
• να αποκτήσουν πολιτική συνείδηση
• κριτική σκέψη
• ενδιαφέρον για ουσιαστική ενημέρωση.
ΔΙΑΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
Διαπολιτισμικότητα είναι η συνάντηση πολιτισμών, η αμοιβαία επίδραση και η συνεργασία. Έτσι ως διαπολιτισμική εκπαίδευση εννοούμε την εκπαίδευση που ως δυναμική διαδικασία βοηθά στην αλληλεπίδραση και τη συνεργασία ομάδων μαθητών από διαφορετικά έθνη και πολιτισμούς και σκοπό έχει τη δημιουργία κοινωνίας με τα χαρακτηριστικά της κατανόησης, της αλληλοαποδοχής και της αλληλεγγύης.
Βασικές αρχές διαπολιτισμικής εκπαίδευσης
1. Οι διαφορετικοί πολιτισμοί έχουν ισότιμη αλληλεπίδραση. Επιδίωξη δεν είναι η ανάπτυξη ενός ενιαίου πολιτισμού. Ιστορικά αποδεικνύεται ότι οι πολιτισμοί των ανθρώπων επέζησαν επειδή έρχονταν σε επαφή με άλλους πολιτισμούς. Η ισότιμη μεταχείριση είναι δεδομένη, όσο πρέπει και να είναι κατανοητό και αποδεκτό ότι ο πολιτισμός της χώρας υποδοχής είναι πάντα ο πολιτισμός που έχει τις πιο ισχυρές επιρροές.
2. Τα παιδιά των μεταναστών, τα παιδιά άλλων ενθικοτήτων και πολιτισμών πρέπει να έχουν ίση εκπαιδευτική μεταχείριση. Επιδίωξη της διαπολιτισμικής εκπαίδευσης είναι παροχή ίσων ευκαιριών.
3. Η εκπαίδευση, η Παιδεία πρέπει να καθοδηγεί τους νέους και διαφορετικούς ανθρώπους στην κατανόηση, αλληλεγγύη, ανοχή και την ειρηνική συμβίωση.
Στόχοι διαπολιτισμικής εκπαίδευσης
1. Πρωταρχικός στόχος της διαπολιτισμικής εκπαίδευσης είναι η ανάκτηση των ικανοτήτων που συμβάλλουν στην εποικοδομητική συμβίωση μέσα σε ένα πολυπολιτισμικό κοινωνικό ιστό. Φέρνει μαζί της όχι μόνο την αποδοχή και τον σεβασμό του διαφορετικού, αλλά επίσης την αναγνώριση της πολιτισμικής τους ταυτότητας, μέσα από μια καθημερινή προσπάθεια διαλόγου, κατανόησης και συνεργασίας.
2. Η διαπολιτισμική εκπαίδευση αξιοποιεί τους διάφορους πολιτισμούς, επιδιώκει να εμποδίσει το σχηματισμό στερεότυπων και προκαταλήψεων, απέναντι σε πρόσωπα και πολιτισμούς και να υπερβεί κάθε μορφή εθνοκεντρικής αντιμετώπισης, πραγματοποιώντας μια εκπαιδευτική διαδικασία που δίνει ουσία στα ανθρώπινα δικαιώματα προωθώντας την κατανόηση και τη συνεργασία μεταξύ των λαών για να οδηγηθούν οι κοινωνίες στην πρόοδο και την ειρήνη.
3. Η διαπολιτισμική εκπαίδευση έχει σαν στόχο την εξάλειψη των διακρίσεων και του αποκλεισμού, προσπαθεί να λάβει υπόψη τις ιδιαιτερότητες, κοινωνικές και πολιτισμικές . Η διαπολιτισμική παιδεία δε διδάσκει την ανοχή για το διαφορετικό . Δημιουργεί το πνευματικό υπόβαθρο που επιτρέπει την εκτίμηση για το διαφορετικό, ώστε να δημιουργηθούν ανοικτές κοινωνίες, πολιτισμικά αρμονικές, που θα διακρίνονται από ισονομία, αλληλοκατανόηση, αλληλοαποδοχή και αλληλεγγύη. Αναμφισβήτητα, λοιπόν, η διαπολιτισμική εκπαίδευση συμβάλει στην καλλιέργεια της ισότητας και του δημοκρατικού φρονήματος.
Προϋποθέσεις για την αποτελεσματική λειτουργία του διαπολιτισμικού σχολείου
1. Αποβολή ρατσιστικής αντιμετώπισης των αλλοδαπών εκ μέρους των καθηγητών. Προς την κατεύθυνση αυτή η παρακολούθηση επιμορφωτικών σεμιναρίων θα είχε πολλαπλά οφέλη.
2. Στάση αξιοπρέπειας προς τους μαθητές διαφορετικής θρησκείας και γενικότερα διαφορετικών πολιτιστικών καταβολών από την πλευρά των Ελλήνων μαθητών. Οι τελευταίοι πρέπει να διάκεινται φιλικά και όχι εχθρικά προς τους αλλοδαπούς. Βέβαια, αυτό προϋποθέτει τη μετάδοση του πνεύματος κοσμοπολιτισμού από τη διδασκαλική κοινότητα στα πλαίσια της διαπολιτισμικής αγωγής στο χώρο του σχολείου.
ΤΥΠΟΣ- ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ -ΚΙΤΡΙΝΟΣ ΤΥΠΟΣ
ΣΠΟΥΔΑΙΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΤΥΠΟΥ: ΤΥΠΟΣ
ΟΡΙΣΜΟΣ:
Τύπος είναι κάθε είδους έντυπα που αποσκοπούν στην ειδησεογραφία και τη πληροφόρηση. Ειδικότερα, τον διακρίνουμε σε ημερήσιο (εφημερίδες) και περιοδικό τύπο (περιοδικά, εβδομαδιαίες, μηνιαίες εφημερίδες). Το περιεχόμενό του είναι ποικίλο και αφορά θέματα κοινωνικά, πολι
– Ενημερώνει, πληροφορεί για όσα συμβαίνουν καθημερινά στον κόσμο. Η ποικιλία των θεμάτων που προβάλλονται, αλλά και η πολλαπλή ερμηνεία τους, προβληματίζουν, διεγείρουν τη σκέψη.
– Δίνει τη δυνατότητα επιλογής σχετικά με το θέμα που θα διαβάσει ο αναγνώστης.
– Χρησιμοποιεί το γραπτό λόγο που δίνει τη δυνατότητα μεγαλύτερης και πληρέστερης ανάλυσης των γεγονότων. Στον έντυπο λόγο ο αναγνώστης έχει τη δυνατότητα να ξαναδιαβάσει την πληροφορία, να την κριτικάρει και να την αφομοιώσει καλύτερα.
– Παρουσιάζει ευρύτερες γνώσεις που διευρύνουν την καλλιέργεια και το πνευματικό επίπεδο του ατόμου. Αυτό επιτυγχάνεται ιδιαίτερα με τη γνωστοποίηση θεμάτων επιστημονικού χαρακτήρα σε απλουστευμένη μορφή και προσιτή στο ευρύ αναγνωστικό κοινό.
– Εντοπίζει τα κοινωνικά προβλήματα και προτείνει τρόπους αντιμετώπισης.
– Διακηρύττει τα ανθρώπινα δικαιώματα.
– Καθοδηγεί τις μάζες, ιδιαίτερα σε περιπτώσεις κοινωνικών ανακατατάξεων.
– Γίνεται μέσο διαμαρτυρίας για τυχόν αυθαιρεσίες απέναντι στο κοινωνικό σύνολο. Στηλιτεύει την παρανομία και την εκμετάλλευση, περιφρουρεί το δίκαιο, προστατεύει την ελευθερία.
– Υποβοηθάει την οικονομία. Με τη διαφήμιση και τις μικρές αγγελίες διευκολύνει εργοδότες και εργαζόμενους στην εργασία τους.
– Αποτελεί μαρτυρία για το παρελθόν, ιστορική πηγή.
Ο ΤΥΠΟΣ ΩΣ ΤΕΤΑΡΤΗ ΕΞΟΥΣΙΑ:
Θεωρείται ότι –μετά τη Νομοθετική, Δικαιοσύνη, Εκτελεστική εξουσία – ο Τύπος αποτελεί το βασικότερο παράγοντα για τη σύσταση του δημοκρατικού πολιτεύματος, την περιφρούρηση της κοινής βούλησης και έκφρασης. Η δυνατότητά του αναδεικνύεται από τα παρακάτω:
– Διαμορφώνει την κοινή γνώμη, τη στάση των ατόμων για τα γεγονότα της κοινωνικής πραγματικότητας.
– Ελέγχει την εξουσία.
–Αντιστέκεται σε πολιτικές αποφάσεις που αποπροσανατολίζουν το λαό ή υποθάλπουν τα συμφέροντά του.
– Ερεθίζει το ενδιαφέρον για τα κοινά και την πολιτική ζωή. Προτρέπει στην ενεργό συμμετοχή. Διαμορφώνει πολιτική συνείδηση.
– Γενικότερα, συμβάλλει στο χαρακτήρα της πολιτικής ζωής, ελέγχει τους ιθύνοντες, καταλύει πολιτικές «αυθεντίες».
Ο Τύπος στηρίξει το δημοκρατικό πολίτευμα:
•Μέσα από τον Τύπο εκφράζονται τα προγράμματα των πολιτικών κόμματων και οι κάθε είδους ιδεολογίες, προβάλλονται οι διεκδικήσεις (οικονομικές, κοινωνικές κ.α.) των διαφόρων κοινωνικών στρωμάτων, ελέγχονται και κρίνονται οι ενέργειες των αρχόντων. Δε μπορεί λοιπόν παρά να συμφωνηθεί κανείς ότι η πολιτική αυτή λειτουργία τον έχει ανακηρύξει ως τη βάση και την πεμπτουσία της δημοκρατίας, λαμβάνοντας κανείς υπόψη ότι:
•Στέλνονται αδιάκοπα, μέσα από τις σελίδες, κυρίως των εντύπων μέσων μαζικής ενημέρωσης, μηνύματα και από τον πολίτη προς την πολιτεία και τα όργανα της και από την πολιτεία προς τον πολίτη.
•Με βάση την ακριβή, πλήρη και έγκυρη πολιτική ενημέρωση, ο πολίτης μπορεί πιο σωστά να επιλέξει τα όργανα που θα διαμορφώσουν τη μοίρα του και η πολιτεία να χαράξει την πολιτική που ανταποκρίνεται στις λαϊκές ανάγκες.
•Ο λαός από κατευθυνόμενη μάζα, αναδεικνύεται σε δυναμικό σύνολο από ενήμερους πολίτες που συμμετέχει στα κοινά κι επηρεάζει αποφασιστικά τις πολιτικές εξελίξεις.
•Ευνοείται ο διάλογος ανάμεσα στον άρχοντα και τον αρχόμενο.
Ο Τύπος μπορεί να συντελέσει στη κατάλυση του δημοκρατικού πολιτεύματος όταν:
•Δεν έχει βαθιά συναίσθηση του χρέους του και παρεκκλίνει από την αλήθεια.
•Κατευθύνεται από μια συγκεκριμένη πολιτική παράταξη, είναι δηλαδή πολιτικά εξαρτημένος.
•Λειτουργεί κάτω από καθεστώς ανάγκης, απειλής, βίας και πολιτικής σκοπιμότητας.
•Αποπροσανατολίζει το λαό με προπαγάνδα και δημαγωγία, φανατίζει, προκαλώντας κοινωνικές αναταραχές και δυναμιτίζοντας το ήπιο πολιτικό κλίμα.
•Είναι α-πολιτικός, με περιεχόμενο δηλαδή που δε θίγει τις αδικίες και τα σφάλματα των αρχών και δεν αποκαλύπτει τις αυθαιρεσίες τους.
ΚΙΤΡΙΝΟΣ ΤΥΠΟΣ:
Έτσι χαρακτηρίζονται έντυπα και εφημερίδες που επιδιώκουν την εξυπηρέτηση σκοπιμοτήτων και την εσκεμμένη προπαγάνδα ιδεών και προσώπων. Ξεφεύγουν από τα πλαίσια της αντικειμενικής πληροφόρησης και παρουσιάζουν σκάνδαλα, βία, ερωτικές σκηνές, διογκωμένες ειδήσεις προσπαθώντας να αυξήσουν την κυκλοφορία τους.
Ο κίνδυνος γίνεται μεγαλύτερος, όταν ο τύπος περιέχεται στα χέρια οικονομικών συγκροτημάτων, που μοναδικός σκοπός τους είναι η απόκτηση των μεγαλύτερων δυνατών κερδών.
Πιο συγκεκριμένα μιλούμε για «κιτρινισμό», όταν ο τύπος:
– Διαστρεβλώνει την αλήθεια, μεγιστοποιεί καταστάσεις και γεγονότα ή τα αποκρύπτει.
– Δυσφημεί συκοφαντικά, χωρίς να λαμβάνει υπόψη του τους κανόνες της δημοσιογραφικής δεοντολογίας.
ΜΜΕ
ΜΜΕ : Είδη Μ.Μ.Ε.: ραδιόφωνο, τηλεόραση, τύπος, διαδίκτυο (εφημερίδες, περιοδικά, βιβλία).
ΟΡΙΣΜΟΣ: Είναι τα μέσα για τη μετάδοση ειδήσεων και γνωμών, που απευθύνονται στη μάζα και όχι στο μεμονωμένο άτομο. Μέσα απ΄ αυτά οι άνθρωποι πληροφορούνται αυτά που συμβαίνουν στις διάφορες εκδηλώσεις της κοινωνικής ζωής καθώς και τα παγκόσμια γεγονότα.
ΩΦΕΛΕΙΕΣ ΤΩΝ Μ.Μ.Ε.:
– η σωστή και αντικειμενική στη διαμόρφωση της πολιτικής συνείδησης του ατόμου. Μετουσιώνεται έτσι σε πρωταρχικό εφόδιο του πολίτη, ώστε να παρεμβαίνει με κριτική διάθεση στα πολιτικά δρώμενα και να αντιστέκεται στις μεθόδους χειραγώγησής του.
– ελέγχουν την εξουσία ( τον αυταρχισμό, την αυθαιρεσία, τη δημαγωγία, το λαϊκισμό των ιθυνόντων).Καταγγέλλουν τις ατασθαλίες, αποκαλύπτουν τη διαφθορά και στηλιτεύουν την ασυνέπεια και τη φαυλότητα της πολιτικής ηγεσίας.
– παρέχουν τη δυνατότητα απρόσκοπτης διακίνησης πολιτικών ιδεών, προωθούν το διάλογο και τη διαφάνεια. Συμβάλλουν, επομένως, στην εύρυθμη λειτουργία του δημοκρατικού πολιτεύματος.
προάγουν τον πολιτισμό, ενημερώνοντας πάνω σε θέματα επιστημονικά, καλλιτεχνικά, εκπαιδευτικά
– καλλιεργούν την κριτική σκέψη, διευρύνουν το πνεύμα αναπτύσσοντας τη δημιουργική φαντασία
– αποτελούν συνεχή και ανεξάντλητη πηγή γνώσης, καταπολέμησης των προλήψεων, των δεισιδαιμονιών και κάθε είδους εθνικιστικών και ρατσιστικών αντιλήψεων
– δημιουργούν ολοκληρωμένη και καλλιεργημένη προσωπικότητα, με κριτική σκέψη, πνευματική εγρήγορση και αυτογνωσία
– καλλιεργούν το γλωσσικό όργανο, αφού ο δημοσιογραφικός λόγος είναι κατά βάση πολυφωνικός
– προβάλλουν πρότυπα,κοινωνικές αξίες και υποδεικνύουν έμμεσα τρόπους συμπεριφοράς
– διαμορφώνουν την κοινωνική συνείδηση του ατόμου, ευαισθητοποιούν για κοινωνικά θέματα και
αναπτύσσουν πνεύμα συμμετοχής στην επίλυση κοινών προβλημάτων.
– πληροφορούν σε θέματα εθνικού και παγκόσμιου ενδιαφέροντος
– με την προβολή των ηθών και εθίμων συμβάλλουν στη γνωριμία και επικοινωνία των λαών
– ενημερώνουν για θέματα υγείας, οικονομίας και γενικότερα για πρακτικά καθημερινά θέματα
– αποτελούν φθηνό μέσο ψυχαγώγησηςτων ευρύτερων κοινωνικών στρωμάτων
– προβάλλουν θεατρικά έργα, κινηματογραφικές ταινίες, εκδηλώσεις του πνεύματος και της τέχνης
– καθιστούν ευρύτερα γνωστές λαϊκές εκδηλώσεις, γιορτές και κάθε είδους ερασιτεχνικές δημιουργίες
– με την παρουσίαση υψηλής ποιότητας προγράμματος (τηλεόραση, ραδιόφωνο), τη λογοτεχνική, θεατρική κριτική αναπτύσσουν την αισθητική του δέκτη
– συμβάλλουν στην εθνική αυτογνωσία, στη διαμόρφωση εθνικής συνείδησης, και στη διατήρηση της εθνικής ταυτότητας με την ευρύτατη διάδοση της παράδοσης
– συντελούν στην επικοινωνία των λαών, στην οικουμενικότητα του πολιτισμού με τη μεταφορά πολιτισμικών αξιών ενός λαού προς τους άλλους. Η επαφή χωρών με πολιτισμικές ιδιαιτερότητες και διαφορές έχει ως αποτέλεσμα την υποχώρηση υπερεθνικιστικών αντιλήψεων, την ανάπτυξη υγιούς διεθνισμού και πνεύματος οικουμενικής συνείδησης.
– ευνοείται κατ’ επέκταση η εδραίωση της φιλίας και της ειρήνης.
ΑΡΝΗΤΙΚΕΣ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΤΩΝ ΜΜΕ:
– προβάλλουν καταναλωτικά πρότυπα(έμμεσα ή με τη διαφήμιση) και ενισχύουν την τάση για υλικό ευδαιμονισμό. Η προβολή ενός τέτοιου προτύπου εξαντλεί τις ανθρώπινες ποιότητες στην κατοχή των πραγμάτων και παράλληλα καλλιεργεί μικροαστικές αξίες, όπως είναι η κοινωνική επίδειξη, η αυτοπροβολή με την ιδιοποίηση αγαθών και ο φθόνος.
– η συχνή προβολή πράξεων βίας και η ηρωοποίηση των εγκληματιώνπροκαλούν εξοικείωση με το φαινόμενο και εθισμό. Κυρίως τα παιδιά είναι τα πιο ευάλωτα θύματα
– λειτουργούν συχνά ως μηχανισμοί παραπλάνησης.Μια τέτοια λειτουργία αποδυναμώνει τους πνευματικούς αμυντικούς μηχανισμούς του ατόμου και αναιρεί την αυτονομία των επιλογών του. Επιπρόσθετα, ο μονολογικός χαρακτήρας της πληροφόρησης μεταβάλλει το άτομο σε άβουλο, άκριτο δέκτη μηνυμάτων, απλό συλλέκτη πληροφοριών. Έχουν επομένως σημαντική ευθύνη για τη μαζοποίησή του.
– όταν γίνονται όργανα της εκάστοτε εξουσίας, χρησιμοποιούνται ως μέσο επηρεασμού των συνειδήσεων
– καταργούν τη δυνατότητα πολυφωνικής ενημέρωσηςκαι αναιρούν με αυτόν τον τρόπο τη δυνατότητα του πολίτη να διαμορφώσει, ανεπηρέαστα, προσωπική άποψη
– ταυτόχρονα καλλιεργούν τη μισαλλοδοξία, τον άκρατο κομματισμό και παρασύρουν σε μια αντιδεοντολογική πολιτική συμπεριφορά
– τα ΜΜΕ μπορεί να παραποιήσουν την αληθινή βαρύτητα και ουσία των γεγονότων. Συσκοτίζουν, κατ’ αυτόν τον τρόπο, τα πράγματα, δημιουργούν ατμόσφαιρα τεχνητής έντασης και έχουν τη δύναμη να επιβάλλουν αντιλήψεις που υπονομεύουν τη δημοκρατία. Σε αυτό συντείνει εξάλλου και η συνειδητή εμπλοκή σχολίου και είδησης που φορτίζει συναισθηματικά το δέκτη και δυσχεραίνει την εύρεση της αλήθειας
– η κακή ποιότητα των εφημερίδων και του περιοδικού τύπου
– η χαμηλή ποιότητα των πολιτιστικών προγραμμάτων της τηλεόρασης δεν αναπτύσσει πνευματικά ενδιαφέροντα ή τις νοητικές λειτουργίες του δέκτη, ο οποίος οδηγείται στην πνευματική νωθρότητα
– προσβάλλουν την ακεραιότητα της γλώσσας με την υποχώρηση του λόγου έναντι του ήχου και της εικόνας, με την προχειρότητα στη σύνταξη των κειμένων, με τη χρήση κακόσχημων νεολογισμών και τυποποιημένων εκφράσεων, με τη συνθηματολογική χρήση της γλώσσας στη διαφήμιση
– αμβλύνουν την ηθική του σύγχρονου ανθρώπου με την προβολή ανάλογων προτύπων
– προβάλλουν την απαξία ως είδηση, παρουσιάζοντάς την ως κοινωνικό δεδομένο
– αναπτύσσονται με τον πιο απόλυτο κομφορμισμό, στο πεδίο των ηθών, των πολιτιστικών αξιών, ακόμη και όταν διατείνονται αμεροληψία
– αμβλύνουν την εθνική καλλιέργεια με την αποστροφή προς την παράδοση, την προβολή ξένων προτύπων, την καλλιέργεια του μιμητισμού (ξενομανία)
ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΣΩΣΤΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΕΙΑ ΤΩΝ ΜΜΕ:
α) τη λειτουργία δημοκρατικού πολιτεύματος, που κατοχυρώνει την ελευθερία του τύπου, της έκφρασης και τα υποστηρίζει, αφού με αυτά εξασφαλίζεται και η συμμετοχή όλων των κοινωνικών φορέων στη διαμόρφωση της σωστής και αντικειμενικής πληροφόρησης ή και της κριτικής (τη διαμόρφωση της κοινής γνώμης θετική ή αρνητικής).
β) τη σφαιρική, ολόπλευρη, ποιοτική και αντικειμενική ενημέρωση του κοινού.
γ) ποιοτικά και όχι μόνο εμπορικά κριτήρια στην επιλογή των θεμάτων
δ) προβολή θεμάτων, ειδήσεων και εκδηλώσεων που δεν προσβάλλουν το δημόσιο αίσθημα.
ε) την έγκυρη και έγκαιρη πληροφόρηση του κοινού.
στ) το ήθος, την πνευματική δραστηριότητα, τη συνειδητοποίηση των ευθυνών των λειτουργών των μέσων μαζικής ενημέρωσης.
ζ) την κριτική στάση του ίδιου του αποδέκτη, που εξαρτάται φυσικά από την πνευματική του καλλιέργεια και τα πνευματικά του ερεθίσματα.
η) την αξιολόγηση, τον έλεγχο και τη λογική επεξεργασία των μηνυμάτων από τον αποδέκτη.
θ) τη σωστή αποκωδικοποίηση των μηνυμάτων, που οφείλεται τόσο στην παιδεία, όσο και την απαλλαγή από φανατισμό ή προκατάληψη του αποδέκτη.
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ ΕΙΔΗ
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ ΕΙΔΗ
Α. Ορισμοί και ταξινόμηση
Ομάδα Α΄: ο αφηγητής δε συμμετέχει στα γεγονότα , γ΄ ενικό : αφήγηση με μηδενική εστίαση
- Βιογραφία :Ο συγγραφέας αναφέρει χαρακτηριστικά γεγονότα από τη ζωή ενός διάσημου προσώπου με σκοπό να αφήσει στους σύγχρονους και τους μεταγενέστερους αξιομνημόνευτο διδακτικό υλικό.
- Βιογραφικό σημείωμα: Δίνει συνοπτικά πληροφορίες για τη ζωή και το έργο ενός προσώπου με τυπικό και επίσημο ύφος . Συγκροτείται από το πληροφοριακό(=γεγονότα) και το αξιολογικό (=σχόλια) τμήμα
- Μυθιστορηματική βιογραφία: Αποδίδει τη ζωή και τη δράση ενός διάσημου προσώπου χρησιμοποιώντας πραγματικά και φανταστικά γεγονότα. Σκοπός του είναι να διδάξει και να προσφέρει αισθητική /λογοτεχνική ευχαρίστηση
- Συστατική επιστολή :σκοπός της είναι να βεβαιώσει αν ένα πρόσωπο διαθέτει τα απαιτούμενα προσόντα για το σκοπό που επιδιώκει (κατάληψη μιας επαγγελματικής θέσης, λήψη υποτροφίας κτλ). Περιέχει γεγονότα και σχόλια και το ύφος της είναι τυπικό /επίσημο.
Ομάδα Β΄ : ο αφηγητής συμμετέχει στα γεγονότα , α΄ ενικό : αφήγηση με εσωτερική εστίαση
- Αυτοβιογραφία :Ο συγγραφέας της επιδιώκει να δημοσιοποιήσει σημαντικά γεγονότα της ζωής του, αποκαλύπτοντας παράλληλα τις σκέψεις και τα συναισθήματά του για αυτά. Η πρόθεσή της είναιδιδακτική .
- Μυθιστόρημα με αυτοβιογραφικά στοιχεία :Παραλλαγή τηςαυτοβιογραφίας. Η διαφορά της από αυτήν έγκειται στο ότι, παρόλο που περιέχει πολλές εμπειρίες του συγγραφέα, ο ίδιος ο συγγραφέας κρύβεται πίσω από ένα πρόσωπο του έργου και δεν προβάλλει ξεκάθαρα ως αφηγητής και πρωταγωνιστής, όπως στην αυτοβιογραφία.
- Αυτοβιογραφικό σημείωμα :Ο συντάκτης του αναφέρει με συντομία , σαφήνεια και τυπικό ύφος βασικά στοιχεία της ζωής και του έργου του · συνήθως χρησιμεύει για την κατάληψη μιας θέσης, για μια υποτροφία κτλ . Περιέχει γεγονότα και σχόλια .
- Ημερολόγιο :καταγράφει με χρονολογική σειρά και εξομολογητικό /προσωπικό ύφος τα προσωπικά βιώματα (υπάρχει χρονολογική ένδειξη), τις σκέψεις και τις κρίσεις του συντάκτη του για σημαντικά γεγονότα της προσωπικής του ζωής αλλά και για γεγονότα γενικότερου ενδιαφέροντος, με σκοπό να διατηρηθούν στη μνήμη του. Απευθύνεται, συνήθως, στον ίδιο το συντάκτη του, δεν αποκλείεται όμως να απευθύνεται και σε άλλα πρόσωπα / αναγνώστες. Από την άποψη του χρόνου είναι σύγχρονο σε σχέση με τα γεγονότα που καταγράφει.
- Απομνημονεύματα :παρουσιάζουν τον απολογισμό της δράσης ενός διάσημου προσώπου . Συνήθως μεσολαβεί μεγάλο χρονικό διάστημα ανάμεσα στα γεγονότα και την παρουσίασή τους από το συγγραφέα (= υστερόχρονο, σε σχέση με τα γεγονότα που καταγράφει)
Β . Διαγράμματα
Βιογραφικό Σημείωμα (σελ. 78- 79)
α΄ ενότητα : Ζωή του βιογραφούμενου (γεγονότα)
β΄ ενότητα : Έργο του βιογραφούμενου (γεγονότα – σχόλια)
Αυτοβιογραφικό σημείωμα (σελ. 90- 92)
α. γέννηση β. σπουδές γ. προϋπηρεσία /μετεκπαίδευση /συμμετοχή σε συνέδρια /δημοσιεύσεις, δ. ενδιαφέροντα ε. συστάσεις διαθέσιμες εφόσον ζητηθούν
Συστατική επιστολή (σελ. 112- 114)
– 1η περίοδος: πώς τον/την γνωρίζω
– 2η – 3η περίοδος : προσόντα /ελαττώματα
– 4η περίοδος : συνιστά /αποτρέπει την πρόσληψη
– Φαίνεται καθαρά η θέση του συντάκτη : θερμή, ουδέτερη, αρνητική, ενθουσιώδης κτλ
– Ύφος επίσημο /τυπικό
ΡΑΤΣΙΣΜΟΣ
Ρατσισμός
Ορισμός
Ο ρατσισμός είναι μία πολιτική πρακτική διακρίσεων. Βασίζεται στο δόγμα της ανωτερότητας μιας φυλής ή μιας εθνικής ή κοινωνικής ομάδας και την καλλιεργημένη αντίληψη των μελών της ότι οφείλουν να περιφρουρήσουν την αμιγή σύσταση, την καθαρότητα της ομάδας τους, καθώς και τον κυριαρχικό τους ρόλο έναντι των υπόλοιπων φυλετικών, εθνικών και κοινωνικών ομάδων, που θεωρούνται κατώτερες.
Είδη-μορφές
α. Σε σχέση με τους λαούς
Φυλετικός: Διάκριση των λαών με κριτήριο το χρώμα ή με κριτήριο τη φυλετική καταγωγή
Εθνικός: Διάκριση των ανθρώπων με κριτήριο την εθνική καταγωγή
Θρησκευτικός: Διάκριση των ανθρώπων με κριτήριο το θρησκευτικό δόγμα
Πολιτισμικός: Διάκριση των λαών με κριτήριο το πολιτιστικό επίπεδο (π.χ. ανωτερότητα του δυτικού πολιτισμού έναντι του ανατολικού, και ιδίως έναντι του λεγόμενου “Τρίτου Κόσμο)
β. Σε σχέση με ομάδες
Κοινωνικός- οικονομικός: Διάκριση των ανθρώπων με βάση συγκεκριμένα κριτήρια:
- την κοινωνική- οικονομική κατάσταση (πλούσιοι-φτωχοί)
- τη μόρφωση (μορφωμένοι-αμόρφωτοι)
- το φύλο: σεξισμός
- το επάγγελμα (χειρώνακτες- επιστήμονες, πνευματικοί άνθρωποι)
- τη σωματική ή νοητική ικανότητα
- την υγεία, τις συνήθειες, τη σεξουαλική συμπεριφορά (π.χ. φορείς του AIDS, ναρκομανείς, ομοφυλόφιλοι)
- την εμφάνιση, όταν αυτή δε συμβαδίζει ή αποκλίνει πολύ από τα παραδεκτά πρότυπα.
γ. Πολιτικός: Διάκριση των ανθρώπων με κριτήριο την πολιτική ιδεολογία και την ένταξη σε κάποιο κόμμα ή τις πολιτικές αντιλήψεις
Αίτια
Πνευματικά
- Το χαμηλό μορφωτικό επίπεδο του ατόμου, η αμάθεια, η ημιμάθεια (εύκολα χειραγωγείται).
- Η άμβλυνση της κριτικής σκέψης και ικανότητας (αδυναμία κριτικής θεώρησης των γεγονότων, μειωμένη ικανότητα επεξεργασίας, ανάλυσης και σύνθεσης των δεδομένων, τυποποιημένη σκέψη).
- Η ελλιπής ή κατευθυνόμενη πληροφόρηση από τους φορείς ενημέρωσης σχετικά με την πολιτισμική πρόοδο της ανθρωπότητας και τις τρέχουσες κοινωνικές, πολιτικές και οικονομικές εξελίξεις.
- Η διαιώνιση προκαταλήψεων, αυθαίρετων χαρακτηρισμών και γενικεύσεων που διαστρεβλώνουν την πραγματικότητα και συντελούν στην εσφαλμένη εκτίμηση και αξιολόγηση προσώπων, λαών, γεγονότων και καταστάσεων.
Ψυχολογικά
- Συμπλέγματα ανωτερότητας και προσωπικής υπεροχής, ματαιοδοξία της διάκρισης και της ισχύος που χαρακτηρίζουν τους ανθρώπους έναντι άλλων μελών του ιδίου κοινωνικού συνόλου.
- Συμπλέγματα κατωτερότητας που χαρακτηρίζουν άτομα που ανήκουν στα κατώτερα κοινωνικά στρώματα, τα οποία προσηλώνονται και ενστερνίζονται φανατικά τις φυλετικές διακρίσεις, γιατί το γεγονός ότι υπάρχουν κατώτεροι από τους ίδιους τους δίνει την εντύπωση κάποιας ανωτερότητας.
- Ο φόβος που επικρατεί σε ορισμένες κοινωνικές ομάδες ότι θα χάσουν προνόμια και δικαιώματα που απολαμβάνουν μόνο αυτές.
- Ο ψυχολογικός μηχανισμός μετάθεσης των ευθυνών σε άλλους (που γίνονται εξιλαστήρια θύματα στα οποία αποδίδονται προβλήματα π.χ. ανεργίας, εγκληματικότητας).
Κοινωνικά
- Κάθε κοινωνικό σύνολο έχει τα δικά του ήθη και έθιμα, τη δική του βιοθεωρία, τη δική του θρησκεία και γλώσσα => δεν αποδέχεται εύκολα, ούτε θεωρεί ισότιμα τα ήθη και τη νοοτροπία άλλων κοινωνικών συνόλων, ιδίως αν αυτά αποτελούν μειονότητα στο δικό του τόπο.
- Η ευθύνη της οικογένειας, του σχολείου και των ΜΜΕ ως προς την αγωγή που (δεν) παρέχουν στο νέο άνθρωπο για να μάθει να σέβεται τη διαφορετικότητα.
- Οι θρησκευτικές δοξασίες και η θρησκευτική προπαγάνδα γίνονται αίτια θρησκευτικών υποτιμήσεων.
Οικονομικά
- Η τάση κάποιων λαών, προηγμένων οικονομικά και στρατιωτικά, να επιβληθούν σε λαούς ασθενέστερους ή ‘χαμηλότερου’ πολιτιστικού επιπέδου, για να εκμεταλλευτούν τα εδάφη τους, τις πρώτες ύλες, την εργασία τους, τη γεωγραφική θέση της χώρας τους.
- Η αναζωπύρωση της ξενοφοβίας σε περιόδους οικονομικής κρίσης και ανεργίας με την παράλληλη διόγκωση του μεταναστευτικού ρεύματος από τις υπανάπτυκτες στις προηγμένες χώρες.
Πολιτικά
- Οι κατακτητικές και ηγεμονικές διαθέσεις ενός λαού συχνά καλύπτονται και προωθούνται μέσω ρατσιστικών αντιλήψεων.
- Πολιτικοί παράγοντες χρησιμοποιούν τις μειονότητες ως εξιλαστήριο θύμα, προκείμενου να αποστρέψουν την προσοχή του λαού από τα ουσιαστικά προβλήματα και να καλύψουν λάθη που έκαναν.
- Η αποδυνάμωση των δημοκρατικών θεσμών, η αδιαφορία και η παθητική στάση των πολιτών απέναντι σε όσους καταπατούν το δικαίωμα της ισότητας και τις ανθρώπινες αξίες και ελευθερίες.
- Η ενίσχυση πολιτικών κομμάτων συγγενικής ιδεολογίας έναντι άλλων αντίπαλης ιδεολογίας με απόψεις απροκάλυπτα εχθρικές και υποτιμητικές για τη θέση ορισμένων κοινωνικών ομάδων.
Συνέπειες
Σε ατομικό επίπεδο
- Η προσβολή και η καταρράκωση της ανθρώπινης προσωπικότητας και αξιοπρέπειας.
- Η ψυχολογική εξουθένωση του ανθρώπου, η απώλεια της αυτοεκτίμησης και της αυτοπεποίθησής του.
- Η αβεβαιότητα και η ανασφάλεια, που οδηγούν στο άγχος και στην απαισιοδοξία.
- Η επιθετική έκφραση ή η εγκληματική συμπεριφορά.
- Ο φόβος και η ανασφάλεια που καλλιεργούνται στο κοινωνικό σύνολο.
- Η προσήλωση σε στερεότυπα και αντιλήψεις, ο δογματικός τρόπος σκέψης.
- Η πνευματική στασιμότητα λόγω κοινωνικής απομόνωσης και έλλειψης διαλόγου.
Σε κοινωνικό επίπεδο
- Η ενθάρρυνση της κοινωνικής αδικίας και ανισότητας.
- Η κατάφωρη παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων
- Η καταπάτηση των εργασιακών δικαιωμάτων των εργαζομένων που ανήκουν στα θύματα ρατσιστικών διακρίσεων
- Η κυριαρχία της κοινωνικής αναλγησίας από την πλευρά των «ανωτέρων», η έλλειψη ανθρωπιάς, συμπόνιας, αλληλεγγύης και αλληλοβοήθειας.
- Η κυριαρχία του δογματισμού, του φανατισμού, της μισαλλοδοξίας και του μίσους ανάμεσα στις διάφορες κοινωνικές ομάδες και η συνακόλουθη διάρρηξη του συνεκτικού ιστού
- Η όξυνση της ρατσιστικής βίας και εγκληματικότητας, καθώς οι μειονότητες γίνονται συχνά στόχος ρατσιστικών οργανώσεων.
- Η αμαύρωση της δημοκρατίας, η υπονόμευση του δημοκρατικού πολιτεύματος και η προετοιμασία για την επικράτηση ολοκληρωτικών και αυταρχικών καθεστώτων.
Τρόποι αντιμετώπισης
Σε ατομικό επίπεδο
- Η ευαισθητοποίηση και η συνειδητή δραστηριοποίηση για να απαλλαγεί η ανθρωπότητα από τέτοιου είδους φαινόμενα.
- Η αναγνώριση της ετερότητας και ο σεβασμός προς τον άλλο, τον διαφορετικό.
- Ο κριτικός έλεγχος του περιεχομένου των στερεοτύπων.
Σε κοινωνικό – κρατικό επίπεδο
- Η καλλιέργεια της ανθρωπιστικής παιδείας και η παροχή πολυπολιτισμικής αγωγής από το σχολείο.
- Η ανάδειξη της αξίας του διαλόγου ως μέσου συνεννόησης των ανθρώπων και επίλυσης των μεταξύ τους διαφορών.
- Η προαγωγή του πνεύματος ανεκτικότητας και κυρίως του σεβασμού προς τους «άλλους» μέσα από την οικογένεια, το σχολείο, τα ΜΜΕ και την πνευματική ηγεσία.
- Η προβολή αντιρατσιστικών ιδεολογιών και προτύπων από τα ΜΜΕ.
- Η νομοθετική κατοχύρωση ίσων δικαιωμάτων και υποχρεώσεων για όλους ανεξαιρέτως τους πολίτες.
- Η κινητοποίηση της πνευματικής και της πολιτικής ηγεσίας για την εξάλειψη του αναλφαβητισμού, των προλήψεων και των προκαταλήψεων.
- Η ενεργοποίηση των πολιτών (μέσα από εθελοντικές και κοινωνικές οργανώσεις) για τον εντοπισμό και την καταγγελία των κρουσμάτων ρατσισμού εντός και εκτός συνόρων.
- Η προώθηση από τους πολιτικούς φορείς συλλογικών δράσεων που χαρακτηρίζουν την «κοινωνία των πολιτών» (κινήματα ειρήνης, αλληλεγγύης και προσφοράς βοήθειας σε λαούς ή κοινωνικές ομάδες που υφίστανται εκμετάλλευση ή διωγμό).
Σε διεθνές- οικουμενικό επίπεδο
- η συνεργασία των διεθνών οργανισμών (ΟΗΕ, Συμβούλιο Ευρώπης, Διεθνής Αμνηστία, UNESCO) για την επίλυση των διακρατικών διαφορών με τον διάλογο, την ευαισθητοποίηση της ανθρωπότητας σε θέματα ρατσισμού, την επιβολή αυστηρών κυρώσεων σε κράτη ή ομάδες που παραβιάζουν τα ανθρώπινα δικαιώματα και εφαρμόζουν οποιαδήποτε μορφή διακρίσεων στο εσωτερικό τους.
ΤΗΛΕΡΓΑΣΙΑ
ΤΗΛΕΡΓΑΣΙΑ
Ορισμός.
Μια εργασία η οποία εκτελείται από μακριά (τηλέ) από έναν εργαζόμενο εκτός του παραδοσιακού εργασιακού χώρου και συνήθως επιτελείται με τη χρήση τηλεπικοινωνιακών μέσων και προηγμένων μέσων πληροφόρησης.
Παραδείγματα τηλεργασίας:
- Προγραμματιστές
- Διορθωτές κειμένων σε εκδοτικούς οίκους
- Μεταφραστές
- Συγγραφείς
Θετικά.
- Ο άνθρωπος εργάζεται με μεγαλύτερη άνεση σε ένα χώρο πιο οικείο και σε ένα περιβάλλον πιο ευχάριστο.
- Εξοικονομείται χρόνος και το άτομο έχει επιπλέον εισόδημα.
- Μπορεί το άτομο να συνδυάσει τις οικογενειακές υποχρεώσεις του με το επάγγελμα.
- Με την τηλεργασία θα έχει μια πρώτη εμπειρία σε ένα νέο επάγγελμα, θα αποκτήσει εξάσκηση και θα καλύψει τις βιοτικές του ανάγκες.
- Με την υποαπασχόληση βγαίνει από τη μέγιστη ανάγκη.
- Δεν υπάρχει άμεση επαφή με την εργοδοσία, απουσιάζει η αίσθηση του ελέγχου από τον εργοδότη και δε χάνεται η ουσιαστική επαφή με την οικογένεια.
- Το άτομο βγαίνει από την παθητικότητα και την αδράνεια.
- Συμφέρει τις επιχειρήσεις γιατί μειώνονται οι μισθοί, αφού οι εργαζόμενοι δεν αμείβονται όσο αυτοί που εργάζονται στο γραφείο.
- Δεν υπάρχουν έξοδα μετακίνησης (βενζίνη, διόδια κτλ.).
- Το άτομο μπορεί να προσαρμόσει την εργασία του στις ώρες που πραγματικά επιθυμεί και είναι πιο νηφάλιο. Συνεπώς αυξάνεται η αποδοτικότητα του, άρα και η παραγωγικότητα του.
- Μπορεί κάποιος να βγάζει περισσότερα χρήματα γιατί χωρίς ωράριο έχει τη δυνατότητα να ασχολείται με διαφορετικά επαγγελματικά αντικείμενα.
- Δυνατότητα απασχόλησης σε ευαίσθητες κοινωνικές ομάδες όπως άτομα με ειδικές ανάγκες και μητέρες.
Αρνητικά.
- Διαιωνίζεται η ανεργία γιατί καλλιεργείται η πολυθεσία. Το άτομο μπορεί να αποκτήσει ψυχολογικά προβλήματα γιατί δεν ξεδιπλώνει τη δημιουργικότητα του άνετα.
- Απομονώνεται ο εργαζόμενος, δεν έρχεται σε επαφή με άλλους συναδέλφους και δεν μπορεί να λάβει μέρος στο συνδικαλισμό. Έτσι η εργασία χάνει το χαρακτήρα της ως παράγοντας κοινωνικοποίησης.
- Έχει πιθανόν πολύ χαμηλές αποδοχές και μπορεί να πέσει αντικείμενο εκμετάλλευσης.
- Επειδή αυτά τα άτομα εργάζονται κυρίως με Η/Υ. μπορούμε να πούμε ότι καλλιεργούνται και τα αρνητικά στοιχεία που προέρχονται από τη χρήση των Η/Υ (αποξένωση, μηχανοποίηση, τυποποίηση).
- Υψηλό αρχικό κόστος εξοπλισμού για τους αυτοαπασχολούμενους, πολλές φορές με μικρές προοπτικές.