ΕΠΙΣΤΗΜΗ
Α. ΟΡΙΣΜΟΣ
Επιστήμη είναι:
· η πλήρης, ακριβής και σαφής γνώση των πραγμάτων.
· η συστηματική και μεθοδική έρευνα που αναφέρεται σε ορισμένο τομέα του επιστητού.
· το σύνολο των ομοειδών γνώσεων, που συνδέονται οργανικά και συντάσσονται με σκοπό την εξήγηση των φαινομένων στη φύση και την κοινωνία.
Β. ΑΙΤΙΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ
1. Η ερευνητική φύση του ανθρώπου, η ενεργητική του στάση απέναντι στο περιβάλλον.
2. Η επιθυμία του για μάθηση.
3. Η αμφιβολία και η περιέργεια, που έχουν ως αποτέλεσμα την έρευνα και την επαλήθευση.
4. Η ανάγκη του ανθρώπου να ξεπεράσει πολλά εμπόδια και να βελτιώσει την ποιότητα της ζωής του.
Γ. ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ
Α. υλικός τομέας:
· Βελτίωση της ποιότητας ζωής.
· Αύξηση της ποσότητας και βελτίωση της ποιότητας των αγαθών.
· Επωφελής εκμετάλλευση του ορυκτού πλούτου και κυριαρχία του ανθρώπου στη φύση.
· Προσφορά εργασίας με τα νέα επαγγέλματα, περιορισμός του σωματικού μόχθου.
· Οικονομική πρόοδος.
· Πρόληψη και καταπολέμηση των ασθενειών, αύξηση του μέσου όρου ζωής του ανθρώπου.
Β. ηθικός τομέας. Οι ανθρωπιστικές επιστήμες:
· καθιστούν δυνατή την αυτογνωσία. εξευγενίζουν τον συναισθηματικό κόσμο.
· συμβάλλουν στην ηθικοπνευματική τελείωση και στη διαμόρφωση μιας πολυδιάστατης προσωπικότητας.
Γ. πνευματικός τομέας. Η επιστήμη:
– Ασκεί το πνεύμα και ικανοποιεί τις πνευματικές ανάγκες του ανθρώπου.
-Αναπτύσσει την κρίση και εξασφαλίζει την πνευματική ελευθερία.
-Απαλλάσσει από εξωλογικά στοιχεία (προλήψεις, δεισιδαιμονίες).
Δ. ΑΡΝΗΤΙΚΕΣ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ
Α. υλικός τομέας:
· Το φυσικό περιβάλλον μολύνεται και καταστρέφεται με την υπερεκ-μετάλλευση.
· Η ανθρωπότητα απειλείται με τα όπλα μαζικής καταστροφής.
· Με την εκμηχάνιση της παραγωγής αυξάνεται η ανεργία.
Β. πνευματικός – ψυχολογικός τομέας:
· Η εξειδίκευση των επιστημόνων οδηγεί συχνά στη μονομέρεια.
· Στερεί τη χαρά της δημιουργίας, αλλοτριώνει τον άνθρωπο από την εργασία και τον εαυτό του, εξαιτίας του υπέρμετρου προγραμματισμού και της αυστηρής μεθοδολογίας.
· Οδηγεί σε υπερβολικές φιλοδοξίες και αίσθηση υπεροχής.
Γ. ηθικός -κοινωνικός τομέας:
· Ο επιστημονισμός εξαφανίζει κάθε αίσθημα ανθρωπιάς.
· Απανθρωποποιεί το άτομο, αμβλύνει τις ηθικές του αντιστάσεις.
· Καλλιεργεί τον ανταγωνισμό μεταξύ των επιστημόνων στο πλαίσιο της
προσωπικής προβολής και διάκρισης.
· Καταρρακώνεται η ανθρώπινη αξιοπρέπεια, υπονομεύεται η ελευθερία του ανθρώπου, αφού η επιστήμη μπορεί να γίνει όργανο για την εξαπάτηση, υποδούλωση και εκμετάλλευση των ανθρώπων.
· Με τα επιστημονικά πειράματα εμφανίζονται νέες ανίατες ασθένειες.
Προϋποθέσεις για την ανθρωποκεντρική αξιοποίηση της επιστήμης
Ο επιστήμονας πρέπει να διακρίνεται από:
· Παιδεία με ανθρωπιστικές αρχές και πνεύμα ελευθερίας.
· Γενική μόρφωση και ψυχική καλλιέργεια, ώστε να θέτει τις γνώσεις του στην υπηρεσία του ανθρώπου και να ασκεί το έργο του με υπευθυνότητα και αίσθημα κοινωνικής συνείδησης.
· Αυτογνωσία, για σωστή επιλογή στόχων, που να ανταποκρίνονται στα προβλήματα της ζωής.
· Ευσυνειδησία, ηθικές αρχές και αξίες.
· Η ειρήνη επιτρέπει στον επιστήμονα να επιδίδεται απερίσπαστα στο αν-θρωπιστικό του έργο.
· Η επανιεράρχηση των στόχων και αξιών του σύγχρονου ανθρώπου.
Τα εφόδια του επιστήμονα
· Διαμόρφωση ηθικής, αυτόνομης και ελεύθερης προσωπικότητας.
· Αίσθηση ότι επιτελεί κοινωνικό λειτούργημα και όχι μόνο βιοποριστικό επάγγελμα.
· Ενδιαφέρον για την σωστή και επωφελή για τον άνθρωπο μελλοντική χρήση των επιτευγμάτων του.
· Πίστη στα ανθρωπιστικά ιδανικά.
· Κοινωνικές αρετές ( ανιδιοτέλεια, πνεύμα συνεργασίας, άμιλλα.)
· Ηθικές αρχές ( ταπεινοφροσύνη, ετοιμότητα, ειλικρίνεια)