ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ
Ορισμός : Η διαδικασία μετάδοσης πληροφοριών (ειδήσεων , μηνυμάτων) από κάποιο πομπό σε κάποιον δέκτη .Η ανακοίνωση ενός γεγονότος σε κάποιον.
Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗΣ
- Διάδοση των γνώσεων , διακίνηση ιδεών
- Συμβάλλει στην ανταλλαγή απόψεων , το διάλογο , την κάμψη του δογματισμού , την αναζήτηση της αλήθειας.
- Βοηθά στη λήψη σωστών και έγκαιρων αποφάσεων .
- Το άτομο κοινωνικοποιείται ερχόμενο σε επαφή με τον περίγυρό του
- Κατάργηση των αποστάσεων μεταξύ ανθρώπων και λαών , οικουμενισμός
- Διευκολύνεται η επιστημονική έρευνα , η επίλυση των παγκόσμιων προβλημάτων , η οικονομική ζωή , ο προγραμματισμός του δημόσιου βίου
- Το άτομο κρίνει , συγκρίνει , ελέγχει , επιλέγει ελεύθερα
- Ενεργοποιείται η πρωτοβουλία του ατόμου , το οποίο έχει την ευθύνη για την πρόσβαση σε κάθε χρήσιμη πληροφορία.
Υπερπληροφόρηση
Βομβαρδισμός του δέκτη με τεράστιο όγκο πληροφοριών .
Κίνδυνοι από την υπερπληροφόρηση:
- Η προβολή μηνυμάτων μετατρέπεται σε ένα χαώδη και θορυβώδη κόσμο στον οποίο τα άτομο αδυνατεί να δαμάσει – να αφομοιώσει. Σταδιακά αφήνεται , οι αντιστάσεις του πέφτουν. Ο δέκτης μετατρέπεται σε παθητικό αποδοχέα των μηνυμάτων.
- Μείωση κριτικής ικανότητας , εύκολη η χειραγώγηση του. Ευάλωτος στη διαφήμιση και την προπαγάνδα .Ο πομπός αρχίζει να εξουσιάζει το δέκτη
- Απώλεια πνευματικής ελευθεριάς , διάσπαση εσωτερικής συνοχής
Κατευθυνόμενη πληροφόρηση
Η πληροφόρηση που υποκρύπτει σκοπιμότητας , που γίνεται με υστεροβουλία .Συνώνυμο της προπαγάνδας .Πρόκειται λοιπόν για ειδικά σχεδιασμένη μετάδοση της είδησης για την εξυπηρέτηση κάποιου συμφέροντος . Ο σκοπός –ή καλύτερα η σκοπιμότητα – είναι τόσο σημαντικός ώστε συχνά το μήνυμα παραποιείται ( παραπληροφόρηση)
Παραπληροφόρηση είναι η συνειδητή διάδοση σκόπιμων ή παραποιημένων ειδήσεων με στόχο τον αποπροσανατολισμό της κοινής γνώμης και την εξυπηρέτηση ιδιοτελών σκοπιμοτήτων.
ΠΑΡΑΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ
Αίτια
- Η εξάρτηση των ΜΜΕ από κομματικά συμφέροντα εξαιτίας της οποίας :
- Λειτουργούν ως φερέφωνα της εκάστοτε κρατικής εξουσίας
- Μεταδίδουν ελεγχόμενες πληροφορίες
- Διαστρεβλώνουν της αλήθεια και παραποιούν την πραγματικότητα
- Προβάλλουν επιλεκτικά ορισμένα στοιχεία της είδησης ή αξιοποιούν αποσπασματικά τις πληροφορίες.
- Ο έλεγχος των ΜΜΕ από οργανωμένα συμφέροντα , τα οποία είναι διαπλεκόμενα με την πολιτική εξουσία:
- Λειτουργούν αποπροσανατολιστικά , διαφοροποιώντας το περιεχόμενο των ειδήσεων ή προβάλλοντας εύπεπτα προγράμματα που προκαλούν τον εφησυχασμό και την αδρανοποίηση της συνείδησης των πολιτών.
- Αποκρύπτουν ειδήσεις που θίγουν φορείς της οικονομικής εξουσίας , τυχόν ατασθαλίες και παράνομες δραστηριότητες.
- Ο ανταγωνισμός μεταξύ των ΜΜΕ με στόχους:
- Την υψηλή τηλεθέαση , ακροαματικότητα , αναγνωσιμότητα
- Την εμπορική επιτυχία (οδηγεί στην προβολή ειδήσεων με κριτήρια εντυπωσιοθηρίας και μεγιστοποίησης της απήχησης τους.
- Η μη τήρηση της δημοσιογραφικής δεοντολογίας από την πλευρά των δημοσιογράφων σημαίνει:
- Εμπλοκή της είδησης με το σχόλιο, την υποκειμενική δηλαδή αξιολόγησης της
- Αλλοίωση του περιεχομένου της είδησης, απόκρυψη ντοκουμέντων κ.α
- Απουσία πλουραλιστικής πληροφόρηση, μη παρουσίαση όλου του φάσματος των απόψεων.
- Οι φορείς της πολιτικής εξουσίας:
- Η κυβερνητική εξουσίας , με στόχο να επηρεάσει προς όφελός της την κοινή γνώμη αποκρύπτοντας ή υποβαθμίζοντας στη συνείδηση του πολιτικής της.
- Τα αντιπολιτευόμενα κόμματα ή άλλες πολιτικές οργανώσεις όταν ασκούν μια στείρα , χωρίς αρχές και ιδεολογικά ερείσματα , ψηφοθηρική πολιτική ,στοχεύουν στην άσκηση ιδεολογικής επιρροής
- Οργανωμένες ομάδες συμφερόντων που εξυπηρετούν ιδιοτελείς σκοπιμότητες:
- Παραποιούν το περιεχόμενο μιας πληροφορίας
- Αλλοιώνουν τα στοιχεία της είδησης
- Αναδεικνύουν ή υποβαθμίζουν πτυχές της.
7. ατομικοί και κοινωνικοί λόγοι
- η αδιαφορία , η παθητικοποίηση και απολιτικοποίηση του σύγχρονου ανθρώπου , που ζει στον «πολιτισμό της ευδαιμονίας
- οι αυξημένες υποχρεώσεις του σύγχρονου ανθρώπου δεν του αφήνουν ελεύθερο χρόνο και διάθεση για ενασχόληση με τα κοινά
- η τάση τμήματος της κοινωνίας να ασχολείται με την ιδιωτική ζωή επωνύμων και ανώνυμων, προκειμένου να ξεχάσει τα δικά του προβλήματα
Προτάσεις
Πολύ μεγάλη ευθύνη φέρουν τόσο ο πομπός, όσο κι ο δέκτης με τη στάση του απέναντι στον πομπό και το μήνυμα.
ΜΕΤΡΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ
- Παρέμβαση της πολιτείας με τους συντεταγμένους θεσμούς για κοινωνικό έλεγχο στα ΜΜΕ και προσασμογή της δημόσιας εκπομπής των μηνυμάτων στους νόμους του δημόσιου συμφέροντος
- ενεργοποίηση των μη λαϊκιστών πολιτικών, για να προκαλέσουν ρήξεις και τομές, χωρίς να υπολογίζουν το πολιτικό κόστος και να κάμπτονται από διάφορες πιέσεις.
- ισότιμη συμμετοχή των πολιτικών και κοινωνικών φορέων στη διοίκηση τους
- θεσμική κατοχύρωση της πολυφωνικής ενημέρωσης
- αξιοκρατία στην πρόσληψη στελεχών, άτομα ανιδιοτελή, με ψυχικό και ηθικό σθένος
- εφαρμογή των κώδικα δημοσιογραφικής δεοντολογίας , επιβολή ποινών σε ακραίες περιπτώσεις
- καλλιέργεια αμφίδρομης σχέσης πομπού δέκτη
Από τα άτομα:
- ευρύτερη πνευματική καλλιέργεια για ανάπτυξη κριτικής σκέψης και στάσης απέναντι στα ΜΜΕ
- συνεχής εγρήγορση , αντίδραση , απόρριψη του χυδαίου και επαναφοράς στην ηθική και αισθητική τάξη
- εξοικονόμηση ελεύθερου χρόνου , για ενεργό συμμετοχή στα πολιτικά ζητήματα