Διαπολιτισμική εκπαίδευση

Ανατρέχοντας στην ελληνική και διεθνή βιβλιογραφία, διαπιστώνει κανείς ότι υπάρχουν πολλοί ορισμοί για την έννοια της ‘διαπολιτισμικής εκπαίδευσης’. Γενικά θα μπορούσαμε να πούμε ότι η χρήση του όρου διαπολιτισμική εκπαίδευση πραγματοποιείται για να δηλωθούν οι αρχές μιας συγκεκριμένης παιδαγωγικής που αξιοποιεί διαφορετικά πολιτισμικά στοιχεία και ασχολείται με συγκεκριμένα προγράμματα, τα οποία πραγματώνουν αυτή την παιδαγωγική ή προσανατολίζει σε επιστημονικές αναλύσεις με αντικείμενο την εκπαίδευση παιδιών με ιδιαίτερα εθνοπολιτισμικά χαρακτηριστικά (Ασκούνη & Ανδρούσου, 2000:15). Υπάρχουν όμως κάποιες γενικές παράμετροι, στις οποίες συγκλίνουν όλοι οι ορισμοί και συνθέτουν το περιεχόμενο της διαπολιτισμικής εκπαίδευσης. Οι παράμετροι αυτές αναφέρονται σε έννοιες, όπως η αλληλεγγύη, ο σεβασμός, η αποδοχή του άλλου, η ανοχή στη διαφορετικότητα, η επαφή και συναναστροφή με το ξένο στοιχείο, η συνεργασία, η αρχή της ισοτιμίας και των ίσων ευκαιριών, η διαμόρφωση θετικών αντιλήψεων για τις διαφορές ανάμεσα στους πολιτισμούς, η πολυδιάστατη γενική μόρφωση και ο αμοιβαίος πολιτισμικός εμπλουτισμός.

            Ωστόσο, η εφαρμογή των αρχών που διέπουν τη διαπολιτισμική εκπαίδευση πρέπει να συνοδεύεται και από τις κατάλληλες διδακτικές μεθόδους, τις οποίες χρειάζεται να χρησιμοποιεί ο εκπαιδευτικός για να έχει τα αναμενόμενα μαθησιακά και παιδαγωγικά αποτελέσματα. Κάποιες από τις μεθοδολογικές προσεγγίσεις που είναι κατάλληλες για τη διαπολιτισμική διδακτική είναι η ομαδοσυνεργατική διδασκαλία, η μέθοδος project, η διαθεματική προσέγγιση, η διδασκαλία με τη χρήση νέων τεχνολογιών, ο καταιγισμός ιδεών, η διδακτική αξιοποίηση της εικόνας, η βιωματική μάθηση καθώς και πολλές άλλες προσεγγίσεις, οι οποίες είναι συνήθως ευχάριστες για τους μαθητές και προσφέρονται για την ανάπτυξη διαπολιτισμικής συνείδησης και επικοινωνίας. Προϋποθέτουν όμως βέβαια και την αντίστοιχη κατάρτιση του διδάσκοντα και πιο ενδελεχή προετοιμασία του.

            Με βάση τα παραπάνω γίνεται κατανοητό ότι η διαπολιτισμική εκπαίδευση έχει τη δυνατότητα να διεμβολίζει επιτυχώς σχεδόν το σύνολο των γνωστικών αντικειμένων του αναλυτικού προγράμματος σπουδών, και ιδιαίτερα τον τομέα των ανθρωπιστικών σπουδών, καθώς θεωρείται το πεδίο εκείνο που ασχολείται άμεσα με τον πολιτισμό και τα πνευματικά επιτεύγματα της κοινωνίας, διευρύνει την κριτική σκέψη και ενισχύει την ενσυναίσθηση. Επιπλέον, ο τομέας των ξένων γλωσσών βοηθά άμεσα στην ανάπτυξη του διαπολιτισμικού σεβασμού, στη δρομολόγηση πολιτισμικών ανταλλαγών και στην καλλιέργεια της αντιρατσιστικής σκέψης.