Στο πλαίσιο του ιστορικού μαθήματος της Γ΄ Δημοτικού, και συγκεκριμένα στην ενότητα για τον Θησέα, εφαρμόστηκε, για πρώτη φορά, η αντίστροφη τάξη (Flipped Classroom. Πρόκειται για ένα καινούργιο παιδαγωγικό μοντέλο, μια νέα παιδαγωγική μέθοδο, που χρησιμοποιήθηκε σε σχολεία της Ουάσιγκτον των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής. Τη μέθοδο αυτή εισηγήθηκε στο Σχολείο μας ο αρμόδιος Σχολικός Σύμβουλος της Περιφέρειάς μας. Σύμφωνα με το νεοεισαχθέν αυτό μοντέλο, η μάθηση λαμβάνει χώρα εκτός τάξης, ο παραδοσιακός τρόπος διδασκαλίας (μάθημα στο σχολείο – εργασίες και εμπέδωση στο σπίτι) αντιστρέφεται (μάθημα στο σπίτι – εργασίες και εμπέδωση στο σχολείο). Μια «τεχνική», που επιτρέπει στον εκπαιδευτικό να χρησιμοποιήσει και άλλες πιο παλιές παιδαγωγικές και εκπαιδευτικές μεθόδους στην τάξη, όπως τη διαθεματική και ομαδοσυνεργατική προσέγγιση.
Η «παράδοση» και η διδασκαλία του μαθήματος πραγματοποιείται από το δάσκαλο μέσω βίντεο ή podcasts, που έχει φτιάξει και τα οποία έχει αναρτήσει στο ίντερνετ, πιο συγκεκριμένα στη πλατφόρμα του Σχολείου μας. Οι μαθητές και οι μαθητριες της Γ΄ Δημοτικού παρακολούθησαν τον μύθο του Θησέα μέσω link, που τους είχε δοθεί 4 μέρες πριν στον υπολογιστή ή το τάμπλετ τους στο σπίτι, όπως και ένα διαμορφωμένο βίντεο, με τη χρήση ενός «ειδικού» εργαλείου, του ED Puzzle, στο οποίο έκαναν εγγραφή, έχοντας αναλυτικές οδηγίες από τους εκπαιδευτικούς των τμημάτων τους. Παρενθετικά, στο τελευταίο αυτό βίντεο είχαν τη δυνατότητα να απαντήσουν σε ερωτήσεις σχετικές, κατά τη διάρκεια της προβολής, με όσα παρακολουθούσαν. Ακόμα, το πρόγραμμα αυτό παρέχει στον εκπαιδευτικό τη δυνατότητα «να δει» ποιοι μαθητές έκαναν εγγραφή, την ώρα, που παρακολούθησαν την ύλη που τους είχε δοθεί, αποτελέσματα σωστών και λανθασμένων απαντήσεων και τα σχετικά ποσοστά. Την ημέρα, που το κάθε τμήμα είχε στο ωρολόγιο σχολικό τους πρόγραμμα Ιστορία, στην σχολική τάξη ελέγχθηκε η κατανόηση του μαθήματος, απαντήθηκαν σχετικές απορίες τους και μέσα από ένα σχετικό διαμορφωμένο φυλλάδιο, με διαθεματική προσέγγιση, οι μαθητές εμπέδωσαν, κατανόησαν και κατέκτησαν τη διδακτέα ύλη, που προτείνει το Υπουργείο μας. Επιπρόσθετα, ασκήθηκαν στην εκφραστική ανάγνωση. Ασχολήθηκαν με το χάρτη της Ελλάδας. Δημιούργησαν το δικό τους κόμικς.
Στην παραδοσιακή τάξη:
- Ο εκπαιδευτικός παραδίδει το νέο διδακτικό αντικείμενο (με διάφορες εκπαιδευτικές και παιδαγωγικές μεθόδους).
- Οι μαθητές πολλές φορές εκφράζουν απορίες.
- Δίδονται ασκήσεις προς συμπλήρωση
- Ανατίθενται ασκήσεις και εργασίες για το σπίτι.
- Οι μαθητές στο σπίτι μελετούν τη θεωρία και στη συνέχεια προβαίνουν στις εργασίες τους.
- Την επόμενη μέρα ο κάθε εκπαιδευτικός ελέγχει και εξετάζει την κατανόηση και εμπέδωση του μαθήματος, διορθώνει τις λύσεις των ασκήσεων ή και λύνει κάποιες από αυτές στον πίνακα.
Στην αντίστροφη τάξη:
- Ο εκπαιδευτικός προετοιμάζει, όποτε θέλει το εκπαιδευτικό υλικό του (βίντεο ή podcasts, σχετικά links κ.ά.)
- Οι μαθητές παρακολουθούν στο σπίτι τους, στον υπολογιστή ή στο τάμπλετ το καινούργιο διδακτικό αντικείμενο και οργανώνουν μόνα τους το χρόνο και τον τρόπο μελέτης τους.
- Διαδραστικό υλικό, τραγούδια, τέχνη, δραματοποίηση, παιχνίδια ερωταπαντήσεων, και άλλες αμέτρητες δραστηριότητες συμπληρώνουν ουσιαστικά και αποτελεσματικά τη διδασκαλία.
- Οι μαθητές οργανώνουν τις ομαδικές και ατομικές εργασίες τους, συνεργάζονται, επιχειρηματολογούν, δημιουργούν, εκφράζονται με ποικίλους τρόπους.
- Έτσι, μπορεί ο δάσκαλος να περνά χρόνο με τους μαθητές που χρειάζονται τη βοήθειά του στην τάξη
Η αντίστροφη τάξη (Flipped Classroom) θεωρείται ότι ( http://techteacher.gr ) :
- Επικεντρώνει στη διαδικασία της μάθησης με ενεργητικό τρόπο και όχι της παθητικής διδασκαλίας.
- Προωθεί την υπευθυνότητα των μαθητών για τη μάθησή τους.
- Μετατρέπει την τάξη σε εργαστήριο εφαρμοσμένης γνώσης, ομαδικής συμμετοχής και ανταλλαγής απόψεων.
- Ενδυναμώνει την ομαδικότητα και τη συνεργασία.
Υπάρχουν πολλά πλεονεκτήματα της αντίστροφη τάξης (Flipped Classroom) για τους μαθητές:
- Ταιριάζει με την τάση τους για ενασχόληση με την τεχνολογία
- Παρακολούθηση των μαθημάτων στον δικό τους χρόνο
- Υπάρχουν δυνατότητες για επανάληψη του μαθήματος ή κάποιων σημείων αυτών
- Δεν χάνουν το μάθημα οι απόντες
- Δεν έχουν άγχος για ασκήσεις που δεν καταλαβαίνουν
Αλλά και μειονεκτήματα όπως ότι:
- Η μάθηση γίνεται δική τους υπόθεση και πρέπει να είναι πιο υπεύθυνοι στη στάση τους
- Απαιτούνται πρόσβαση στο ίντερνετ και εξοπλισμός από όλους τους, κάτι που κάποιες οικογένειες δε θα μπορούν να το υποστηρίξουν
- Είναι πιο εύκολη η απόσπαση της προσοχής τους (ειδικά αν υπάρχουν κι άλλα σάιτς ανοιχτά)
Επίσης υπάρχουν πολλά πλεονεκτήματα της αντίστροφη τάξης (Flipped Classroom) και για τους εκπαιδευτικούς:
- Οι μαθητές θα είναι καλύτερα προετοιμασμένοι στην τάξη
- Μπορούν να χρησιμοποιούν διδακτικό υλικό άλλων συναδέλφων τους
- Θα έχουν περισσότερο χρόνο στην τάξη για εξάσκηση και εμπέδωση.
και βέβαια κάποια μειονεκτήματα όπως ότι:
- Θα έχουν δυσκολίες, αν δεν έχουν εξοικείωση με την τεχνολογία
- Θα απαιτείται περισσότερος χρόνος από αυτούς για την προετοιμασία των podcasts (ειδικά το πρώτο έτος εφαρμογής), αν δεν βρίσκουν ήδη έτοιμο υλικό
- Απαιτούνται πιο ενεργοί μαθητές με πραγματικό ενδιαφέρον για τη μάθηση.
Τα αποτελέσματα της πρωτόγνωρης αυτής εμπειρίας για τους μαθητές, για τους εκπαιδευτικούς αλλά και τους γονείς των μαθητών μας ήταν εντυπωσιακά. Οι μαθητές μας ενθουσιάστηκαν. Διασκέδασαν και έμαθαν. Αγάπησαν ακόμα περισσότερο το μάθημα της ιστορίας. Από μόνα τους ζητούσαν από τους γονείς τους «να διαβάζουν» ιστορία. Η μάθηση πέρασε αβίαστα και άκοπα. Χωρίς πίεση από τους δασκάλους αλλά και από τους γονείς τους. Επίσης, η επιτυχία της μεθόδου αυτής φάνηκε και καταγράφηκε και στην τελική αξιολόγηση του «προγράμματος».
Οι δάσκαλοι και οι δασκάλες της Γ΄ Δημοτικού
