Η σταύρωση ως επώδυνη και ατιμωτική ποινή θανάτου
Η σταύρωση ως θανατική ποινή
Τη θανατική ποινή της σταύρωσης τη συναντάμε σε πολλούς ανατολικούς λαούς. Στους Εβραίους δεν υπήρχε. Την έφεραν οι Ρωμαίοι, αλλά δεν την επέβαλαν σε ρωμαίους πολίτες.
Ο Κικέρωνας σε ένα έργο του γράφει: «Το να δέσουν ένα Ρωμαίο πολίτη είναι κακούργημα· το να τον κτυπήσουν, είναι έγκλημα· να τον φονεύσουν, σχεδόν μία πατροκτονία· τι να πω λοιπόν αν έχει κρεμασθεί στο σταυρό; Σε τέτοια ανόσια πράξη δεν μπορεί να δοθεί καμιά ονομασία που να της αξίζει!».
Επιβαλλόταν σε μεγάλους εγκληματίες, δούλους και αιχμαλώτους πολέμου. Έτσι, εκτός από οδυνηρή και απάνθρωπη, ήταν και ατιμωτική ποινή.
Ο κατάδικος κουβαλούσε το σταυρό ή μόνο το οριζόντιο δοκάρι του στον τόπο της εκτέλεσης. Εκεί κάρφωναν ή έδεναν τα χέρια και τα πόδια του πάνω στο σταυρό. Ο θάνατος στο σταυρό προερχόταν από προοδευτική ασφυξία, επειδή το βάρος του σώματος πίεζε τη θωρακική κοιλότητα και δεν επέτρεπε την είσοδο αρκετού οξυγόνου στους πνεύμονες. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα τη σταδιακή δηλητηρίαση των οργάνων του σώματος.
Έτσι οι σταυρωμένοι έβρισκαν ένα μαρτυρικό και αργό θάνατο, που κάποιες φορές κρατούσε και μέρες. Το μαρτύριο επέτειναν η πείνα, η δίψα και οι πόνοι. ‘Όταν ήθελαν να επισπεύσουν το θάνατο (όπως στην περίπτωση του Ιησού, επειδή ξημέρωνε η γιορτή του Πάσχα), έσπαζαν με χοντρά ραβδιά τα πόδια των κρεμασμένων. Έτσι η ασφυξία γινόταν μεγαλύτερη.
Για να μετριάσουν την αντίσταση του σταυρωμένου, συνήθιζαν να του δίνουν να πιει κρασί ανακατεμένο με ένα αναισθητικό. (Ο Ιησούς δεν δέχτηκε να το πιει: Μκ 15, 23).
Ο Πρωτοσύγκελλος της Iεράς Mητροπόλεως Λαρίσης και Τυρνάβου Αρχιμανδρίτης π. Αχίλλιος Τσούτσουρας γράφει για τον Σταυρικό Θάνατο του Χριστού και τα είδη σταυρώσεως:
Ο Ιησούς Χριστός καταδικάστηκε σε σταυρικό θάνατο, στον οποίο καταδικάζονταν οι δούλοι κι όχι οι ελεύθεροι. Υπήρχαν δύο τρόποι σταυρώσεως.
Κατά τον ένα τρόπο, έπαιρναν ένα δοκάρι από κορμό δέντρου, το έμπηγαν στη γη όρθιο και σ’ αυτό κάρφωναν τον κατάδικο με τα δυο του τα χέρια σε ανάταση. Έτσι ο κατάδικος πέθαινε σ’ αυτή τη θέση μέσα σε λίγα λεπτά.
Αν κάποιον όμως ήθελαν να τον βασανίσουν περισσότερο, έβαζαν στο όρθιο δοκάρι κι ένα άλλο οριζόντιο και σχημάτιζαν το σχήμα του Σταυρού. Σ’ αυτό το σχήμα κρεμούσαν τον κατάδικο, δένοντάς του τα χέρια στο οριζόντιο δοκάρι και τα πόδια του στο κατακόρυφο, οπότε ο κατάδικος πέθαινε μετά από ημέρες από πείνα, δίψα και ηλίαση.
Όταν κάποιον ήθελαν να τον βασανίσουν πιο πολύ, τότε σ’ αυτό το σχήμα του σταυρού δεν τον έδεναν με σχοινιά, αλλά τον κάρφωναν. Αυτός ο τρόπος σταυρώσεως με καρφιά και όχι με σχοινιά ήταν πιο τυραννικός, γιατί ο κατάδικος πέθαινε από ασφυξία και αιμορραγία. Να πώς πέθαινε: Καθώς κρεμόταν με τα χέρια σαν Υ, το στήθος του πιεζόταν από τις ωμοπλάτες, ώστε να μην μπορεί να το φουσκώσει και να αναπνεύσει καλά. Για να αναπνεύσει λοιπόν αναγκαζόταν να πατάει καλά στα πόδια του (που ήταν καρφωμένα) και να ανασηκώνεται όρθιος με τα γόνατα τεντωμένα, για να φέρει τα χέρια σε κανονική έκταση και να αναπνεύσει βαθιά. Έτσι, μια σηκωνόταν στα πόδια και ανέπνεε και μια έπεφτε από τον πόνο και κρεμόταν από τα χέρια. Από τον πόνο όμως και την αιμορραγία κι από τη διακοπτόμενη αναπνοή εξαντλείτο τόσο, ώστε δεν είχε τη δύναμη να ξαναορθωθεί, και τότε πέθαινε από ασφυξία.
Όταν ήθελαν τον σταυρωμένο να τον πεθάνουν γρήγορα, του έσπαζαν τα πόδια, ώστε να μην μπορεί ν’ ανασηκωθεί και να αναπνεύσει. Γι’ αυτό και ο Πιλάτος διέταξε να σπάσουν τα πόδια των τριών σταυρωμένων, για να τελειώνουν γρήγορα, διότι την άλλη μέρα ήταν Πάσχα και δεν έπρεπε να ζουν οι σταυρωμένοι. Ο Ιησούς όμως ήταν πολύ εξαντλημένος και πέθανε πολύ πριν από το κανονικό χρονικό όριο, μέσα σε τρεις ώρες (από τις 12 το μεσημέρι μέχρι τις 3). Γι’ αυτό και δεν του έσπασαν τα πόδια, ενώ των ληστών που αργούσαν να πεθάνουν, τα έσπασαν.
Όταν σταύρωναν κάποιον ήθελαν και να τον εμπαίζουν, γι’ αυτό και τον σταύρωναν σε δημόσιους δρόμους ή σε σταυροδρόμια ή κοντά σε πύλες της πόλης. Τον Ιησού με τους δυο ληστές τους σταύρωσαν κοντά σε μια πύλη, έξω από τα τείχη της πόλης, όπου περνούσαν πολλοί περαστικοί. Γι’ αυτό και οι Ιεροί Ευαγγελιστές λένε ότι «οι παραπορευόμενοι» (δηλ. οι περαστικοί) κορόιδευαν τον Εσταυρωμένο Ιησού.
[Η σταύρωση
Αφού υπέφερε την παραπάνω φρικτή σωματική ταλαιπωρία και ενώ πρωτύτερα ήταν άγρυπνος και νηστικός, ο Χριστός έπρεπε να υποστεί τη διαδρομή προς την τοποθεσία της σταύρωσης, το Γολγοθά, κουβαλώντας μάλιστα στην πλάτη Του το σταυρό. Επειδή δεν άντεξε, αγγάρευσαν τον Σίμωνα τον Κυρηναίο να κουβαλήσει το σταυρό (Ματθ. κζ’ 32) και τον Ιησού θα λέγαμε ότι, λόγω της εξάντλησης, «τον έφεραν σηκωτό» μέχρι το Γολγοθά (Μαρκ. ιε’ 22).
Ακολουθεί μία εκτίμηση της έντασης του μαρτυρίου της σταύρωσης:
«Πραγματικά ο σταυρικός θάνατος φαίνεται ότι περιέχει όλο τον τρόμο και τη φρίκη του πόνου και του θανάτου – σκοτοδίνη, κράμπες, δίψα, πείνα, αϋπνία, τραυματικό πυρετό, τέτανο, δημόσια ντροπή, βασανιστήρια, τρόμο προσμονής, απεριποίητες πληγές – που φτάνουν σε σημείο να γίνουν ανυπόφορες, αλλά όχι αρκετά έντονες ώστε να οδηγήσουν το θύμα σε αναισθησία.
Η αφύσικη θέση έκανε κάθε κίνηση του σώματος επίπονη. Οι ξεσκισμένες φλέβες και οι συνθλιμμένοι τένοντες δημιουργούσαν ακατάπαυστο πόνο. Οι πληγές, φλογισμένες, ήταν εκτεθειμένες, προοδευτικά πάθαιναν γάγγραινα. Οι αρτηρίες – ιδιαίτερα του κεφαλιού και του στομαχιού – πρήζονταν από το αίμα που είχε συγκεντρωθεί, και ενώ όλοι οι πόνοι προοδευτικά εντείνονταν, σε όλα αυτά προστίθετο ο ανυπόφορος πόνος από την ολοένα αυξανόμενη δίψα. Και όλες αυτές οι σωματικές επιπλοκές προκαλούσαν μια εσωτερική ένταση και αγωνία, που έκαναν το ενδεχόμενο του θανάτου αυτού καθ’ αυτού – του θανάτου, του άγνωστου εχθρού, το πλησίασμα του οποίου κάνει πολλούς να τρέμουν από το φόβο τους – να φαίνεται μια απολαυστική και θεσπέσια απαλλαγή.»
(Frederick Farrar, από το “The Life of Christ”)]
Από την οπτική γωνία της Ιατρικής ο Καθηγητής της Παθολογίας Στέφανος Καραγιανόπουλος λέει για τον θάνατο του Χριστού πάνω στο Σταυρό:
ΤΡΕΙΣ ΑΙΤΙΕΣ ΘΑΝΑΤΟΥ
Υποστηρίζονται δύο απόψεις, που έχουν γίνει αιτία μεγάλης αντιπαράθεσης όσον αφορά στη φύση της πληγής που προκάλεσε η λόγχη του στρατιώτη στην πλευρά του Ιησού. Στο Ευαγγέλιο του Ιωάννη αναφέρεται η πληγή του Ιησού από τη λόγχη. Και τονίζεται η ροή αίματος και νερού από αυτήν. Κάποιοι συγγραφείς υποστήριξαν ότι μάλλον επρόκειτο για ροή υγρών από τις κοιλότητες του πνεύμονα (διυδρωματική πλευρίτιδα) ή της κοιλιάς (ασκίτης). Ωστόσο, η ελληνική λέξη «πλευρά» που χρησιμοποιεί ο Ευαγγελιστής υποδηλώνει ότι η πληγή έγινε στο θώρακα και όχι στην κοιλιακή χώρα. Στην παράδοση απεικονίζεται η δεξιά πλευρά. Την άποψη αυτή ενισχύει και το γεγονός ότι η μεγάλη ροή αίματος είναι πιο πιθανή από τη διάτρηση του δεξιού καρδιακού κόλπου (που παρουσιάζει διαστολή και έχει λεπτό τοίχωμα) ή της αντίστοιχης δεξιάς καρδιακής κοιλίας. Οι αμφισβητήσεις της άποψης του Ευαγγελιστή Ιωάννη πηγάζουν από τη δυσχέρεια της Ιατρικής να εξηγήσει την ταυτόχρονη ροή αίματος και νερού από την πληγή. Μέρος του προβλήματος έγκειται στο γεγονός ότι πρώτα αναφέρεται η ροή αίματος. Όμως, πρέπει να λάβουμε υπόψη ότι στον αρχαίο ελληνικό λόγο η σειρά των λέξεων επιλεγόταν ανάλογα με το πού χρειαζόταν να δοθεί έμφαση. Επομένως, φαίνεται πολύ πιθανό ο Ευαγγελιστής Ιωάννης να ήθελε να τονίσει την εμφάνιση του αίματος συγκριτικά με το νερό, γι’ αυτό και το αναφέρει πρώτο. Υπό το πρίσμα αυτό, το νερό πιθανότατα αποτελείτο από ορώδες πλευρικό και περικαρδιακό υγρό, ενώ το αίμα πρέπει να προήλθε από το δεξιό κόλπο της καρδιάς ή την αντίστοιχη δεξιά κοιλία ή ίσως από τον τραυματισμό ενός μεγάλου αγγείου.
Ο θάνατος του Ιησού 6-7 ώρες μετά τη Σταύρωσή Του ξάφνιασε ακόμη και τον Πόντιο Πιλάτο. Το γεγονός ότι ο Ιησούς αναστέναξε, έγειρε το κεφάλι Του και πέθανε υποδηλώνει την πιθανότητα εκδήλωσης ενός «διαφορετικού» θανατηφόρου συμβάντος. Μια αρκετά δημοφιλής άποψη είναι ότι πέθανε από ρήξη της καρδιάς. Στις καταστάσεις της σοβαρής και παρατεταμένης υπότασης, επικίνδυνης έλλειψης στο αίμα, ανεπάρκειας της αναπνοής και παθολογικών αλλοιώσεων της πηκτικότητας του αίματος, μπορεί να δημιουργηθούν θρόμβοι κοντά στις βαλβίδες της καρδιάς ή στους κόλπους της. Η ρήξη του τοιχώματος της καρδιάς στο σημείο που εκδηλώθηκε το έμφραγμα δεν είναι σπάνιο ιατρικό φαινόμενο. Παρ’ όλα αυτά, αρκετά πιθανή ως αιτία θανάτου φαίνεται να ήταν η καρδιαναπνευστική ανεπάρκεια, που προκλήθηκε από την ταλαιπωρία και αποδεικνύεται από την αδυναμία του Ιησού να μεταφέρει την οριζόντια δοκό του Σταυρού – γεγονός που σπάνια είχε αναφερθεί για άλλους μελλοθάνατους. Μία ακόμα πιθανότερη αιτία θανάτου -αποτέλεσμα και αυτή της προηγούμενης στρεσογόνου κατάστασης- είναι η καρδιακή αρρυθμία (καρδιακή κοιλιακή μαρμαρυγή).
Από τον τρόπο της περιγραφής φαίνεται πως ο Ιησούς ήταν «Νεκρός» πριν η λόγχη διατρυπήσει τη δεξιά πλευρά Του, αφού πριν από την ενέργεια αυτή του στρατιώτη είχε σταματήσει να μιλά και είχε γείρει το κεφάλι Του. Ενώ μετά από αυτήν δεν αναφέρεται κάποια αντίδραση του σώματός Του.
[Ο Ιησούς ήταν αδιαμφισβήτητα νεκρός
«Εις δε τον Ιησούν ελθόντες, ως είδον αυτόν ήδη τεθνηκότα, δεν συνέθλασαν αυτού τα σκέλη, αλλ’ εις των στρατιωτών εκέντησε με λόγχην την πλευράν αυτού, και ευθύς εξήλθεν αίμα και ύδωρ. Και ο ιδών μαρτυρεί, και αληθινή είναι η μαρτυρία αυτού, και εκείνος εξεύρει ότι αλήθειαν λέγει, διά να πιστεύσητε σεις.»
(Κατά Ιωάννην Ευαγγέλιον, κεφ. 19 §33-35)
Το τρύπημα της λόγχης δεν προκάλεσε τον θάνατο του Ιησού αλλά τον επιβεβαίωσε. Από την ιατρική γνωρίζουμε ότι το αίμα ενός νεκρού δεν πήζει και έτσι, εφόσον δεν κυκλοφορεί αλλά μένει στάσιμο, τα ερυθρά αιμοσφαίρια κατακάθονται και μένει επάνω το πλάσμα του αίματος που είναι διάφανο σαν νερό. Ο χαρακτηριστικός αυτός διαχωρισμός των συστατικών του αίματος λόγω του θανάτου φάνηκε καθαρά όταν ο στρατιώτης τρύπησε το πλευρό του Ιησού και «εξήλθεν αίμα και ύδωρ». «Η σημασία αυτού είναι προφανής: Φανερώνει ότι η αφήγηση του κατά Ιωάννην κεφ. 19, δεν μπορούσε ποτέ να είχε κατασκευαστεί, και ότι τα γεγονότα που καταγράφηκαν προέρχονταν από αυτόπτη μάρτυρα, και ότι ο αυτόπτης μάρτυρας είχε εντυπωσιαστεί τόσο πολύ που θεώρησε ότι ήταν θαύμα (το γεγονός ότι έτρεξε αίμα και νερό).»
Samuel Houghton M.D. (Φυσιολόγος του Πανεπιστημίου του Δουβλίνου), όπως παρατίθεται από τον Frederick Charles Cook στο “Commentary on the Holy Bible”.
«Μαθαίνουμε από την έγκυρη μαρτυρία του αυτόπτη μάρτυρα ότι «αίμα και νερό» βγήκαν από την τρυπημένη πλευρά του Ιησού (Ιωάννην 19:34, 35). Είναι φανερό ότι ο αυτόπτης μάρτυρας προσέδωσε μεγάλη σημασία στο γεγονός. Εάν ο Ιησούς ήταν ζωντανός τη στιγμή που το δόρυ διαπέρασε τα πλευρά Του, μεγάλες ποσότητες αίματος θα ξεπηδούσαν από την πληγή. Αντί γι’ αυτό, ο αυτόπτης μάρτυρας παρατήρησε να ξεπηδάει από την πληγή ένας σκούρος κόκκινος θρόμβος. Αυτό είναι απόδειξη μαζικής θρόμβωσης αίματος στις κεντρικές αρτηρίες, και αποτελεί σημαντική ιατρική απόδειξη θανάτου. Το γεγονός είναι ακόμη πιο εντυπωσιακό επειδή ο ευαγγελιστής δεν ήταν σε θέση να συνειδητοποιήσει την αξία που θα είχε αυτή η μαρτυρία για ένα γιατρό. Το «αίμα και νερό» από την πληγή αποτελεί απόδειξη ότι ο Ιησούς ήταν ήδη νεκρός.»
Michael Green, από το “Man Alive”
«Είναι σαφές, ότι η βαρύτητα των ιστορικών και ιατρικών αποδείξεων αποδεικνύει ότι ο Ιησούς ήταν νεκρός πριν ακόμη λογχίσουν την πλευρά Του, και θεμελιώνει την παραδοσιακή άποψη ότι η λόγχη, που τρύπησε τα πλευρά Του, πιθανώς διαπέρασε όχι μόνο το δεξιό πνεύμονά Του αλλά και το περικάρδιο και την καρδιά και με αυτόν τον τρόπο βεβαίωσε το θάνατό Του. Συνεπώς, οι ερμηνείες που βασίζονται στην υπόθεση ότι ο Ιησούς δεν πέθανε πάνω στο σταυρό, φαίνεται να έρχονται σε αντίθεση με τη σύγχρονη ιατρική γνώση.»
William D. Edwards. M.D., από το άρθρο “On the Physical Death of Jesus Christ” στο ιατρικό περιοδικό “Journal of the American Medical Association” τεύχος Μαρτίου 1986]
Κοιτάξτε και μια αρχαιολογική μαρτυρία, μοναδική στην ιστορία, Σταυρικού θανάτου κατά τους χρόνους του Χριστού. Οι αστράγαλοι των ποδιών του θύματος είναι καρφωμένοι με σιδερένιο καρφί.
Ημερ: 29 Απριλίου 2016 Κατηγορίες: Υποστηρικτικό υλικό.