Σινώπη

sinope

Παραλιακή πόλη της βόρειας Τουρκίας, στις ακτές του Εύξεινου Πόντου. Αποτελεί την πρώτη ελληνική αποικία των Μιλησίων στον Πόντο (8ος αι. π.Χ.) καθώς και την αφετηρία του εξελληνισμού των εκεί ακτών μέχρι τη μακρινή Κολχίδα.  Ο Ηρόδοτος θεωρεί πρώτους οικιστές τους Κιμμέριους, άλλοι θεωρούν τους Αργοναύτες. Το όνομά της προέρχεται από τη μυθολογική κόρη του ποταμού Ασωπού, Σινώπη.

Στη πόλη αυτή γεννήθηκε ο πιο φημισμένος κυνικός φιλόσοφος, ο Διογένης, ο οποίος έζησε τον 4ο αι. π.Χ. (Στην Αθήνα λέγεται ότι ζούσε σε ένα πιθάρι και ότι περιφερόταν την ημέρα κρατώντας ένα φανάρι και λέγοντας «ἄνθρωπον ζητῶ», με την έννοια του έντιμου ή αληθινού ανθρώπου). Οι σύγχρονοι Σινωπείς τιμούν το διάσημο αρχαίο συμπατριώτη τους με άγαλμα κοντά στην είσοδο της πόλης.

Η Σινώπη χτίστηκε στο ακρωτήριο που βρίσκεται δυτικά των εκβολών του ποταμού Άλυος και σχεδόν απέναντι από τη χερσόνησο της Κριμαίας. Η επιλογή αυτής της τοποθεσίας από τους αρχαίους Έλληνες αποίκους δεν ήταν τυχαία. Εκτός από το ιδιαίτερα ήπιο κλίμα της, σε σύγκριση με άλλες περιοχές του Ευξείνου Πόντου, η Σινώπη διέθετε τα καλύτερα φυσικά λιμάνια στις νότιες ακτές του Ευξείνου Πόντου και αποτελούσε ένα φυσικό και ασφαλές σημείο αναφοράς για τα πλοία που ταξίδευαν κατά μήκος αυτών των ακτών.

Μέσω των αποικιών της ενίσχυσε τον οικονομικό της ρόλο στον Εύξεινο Πόντο. Η πόλη βασιζόταν στην αγροτική παραγωγή και η κυριότερη πλουτοπαραγωγική πηγή ήταν η εμπορία σίτου. Επίσης, άλλα προϊόντα που εξήγαγε ήταν μεταξύ άλλων, το ελαιόλαδο, το ιαματικό χώμα, η ξυλεία και τα παστά τρόφιμα.

Ο ελληνικός πληθυσμός της Σινώπης πριν από το 1914 ήταν 5.000 και ο τουρκικός 9.000, ενώ στα περίχωρα υπήρχαν άλλοι 2.000 Έλληνες.  Ο πυρήνας της πόλης περικλειόταν από το αρχαίο τείχος.

Το 183 π.Χ. η πόλη έγινε πρωτεύουσα του Βασιλείου του Πόντου, εκεί γεννήθηκε και ο Μιθριδάτης ΣΤ’ ο Ευπάτορας.

Εν πορεία προς την Σινώπην

Ο Μιθριδάτης, ένδοξος και κραταιός,
μεγάλων πόλεων ο κύριος,
κάτοχος ισχυρών στρατών και στόλων,
πηγαίνοντας προς την Σινώπην πέρασε από δρόμον
εξοχικόν, πολύ απόκεντρον
όπου ένας μάντις είχε κατοικίαν.

Έστειλεν αξιωματικό του ο Μιθριδάτης
τον μάντι να ρωτήσει πόσα θ’ αποκτήσει ακόμη
στο μέλλον αγαθά, πόσες δυνάμεις άλλες.

Έστειλεν αξιωματικό του, και μετά
προς την Σινώπην την πορεία του ξακολούθησε.

Ο μάντις αποσύρθηκε σ’ ένα δωμάτιο μυστικό.
Μετά περίπου μισήν ώρα βγήκε
περίφροντις, κ’ είπε στον αξιωματικό,
«Ικανοποιητικώς δεν μπόρεσα να διευκρινίσω.
Κατάλληλη δεν είν’ η μέρα σήμερα.
Κάτι σκιώδη πράγματα είδα. Δεν κατάλαβα καλά. —
Μα ν’ αρκεσθεί, φρονώ, με τόσα που έχει ο βασιλεύς.
Τα περισσότερα εις κινδύνους θα τον φέρουν.
Θυμήσου να τον πεις αυτό, αξιωματικέ:
με τόσα που έχει, προς θεού, ν’ αρκείται!
Η τύχη ξαφνικές έχει μεταβολές.
Να πεις στον βασιλέα Μιθριδάτη:
λίαν σπανίως βρίσκεται ο εταίρος του προγόνου του
ο ευγενής, που εγκαίρως με την λόγχην γράφει
στο χώμα επάνω το σωτήριον Φεύγε Μιθριδάτα.»

Κωνσταντίνος Καβάφης

Ποιήματα 1897-1933, Ίκαρος 1984

Πηγές:  mypontos.blogspot.com,     opontos.gr