ΠΟΝΤΙΑΚΟΣ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ

2ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΧΡΥΣΟΥΠΟΛΗΣ
ΠΟΝΤΙΑΚΟΣ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ

ΠΑΡΟΙΜΙΕΣ

Ο Θεόν τερεί το ρασίν και ρουζ το σον.

  • Ο Θεός κοιτάζει το βουνό και αναλόγως ρίχνει το χιόνι.
  • Ο Θεός βλέπει τις αντοχές μας και αναλόγως μας βάζει τις δοκιμασίες.
  • Η κοσσάρα πίν’ νερόν και τερεί ’ς σον ουρανόν.
  • Η κότα πίνει νερό και κοιτάει στον ουρανό
  • Λέγεται: Προς αγνώμονα στον οποίο προβάλλεται σαν παράδειγμα         ευγνωμοσύνης προς τον θεό, η συνήθεια της κότας να ανυψώνει το κεφάλι της κάθε φορά που καταπίνει νερό. Ακόμα και η κότα όταν πίνει νερό ευχαριστεί τον Θεό.  

 

  • Εύκαιρον σακίν ’ς σα ποδάρα ’κι στέκει
  • Άδειο τσουβάλι στα πόδια δεν στέκεται.
  • Ο νηστικός δεν μπορεί να σταθεί στα πόδια του.

 

ΠΗΓΕΣ: Χαράλαμπος Αμοιρίδης,Τσακαλίδου Ελπίδα (παππούς και γιαγιά μαθήτριας)

 

Ήντζαν γίνεται πρόβατον, τρώει ατον ο λύκον.

  • Όποιος γίνεται πρόβατο, τον τρώει ο λύκος.
  • Λέγεται: Για όποιον ταπεινώνεται ή φέρεται ήρεμα και έτσι κινδυνεύει να περιφρονηθεί ή να αδικηθεί.

Η τυφλή ’ς σον φέγγον εψυλλίουτον.

  • Η τυφλή στο φεγγαρόφωτο ξεψειριζόταν.
  • Λέγεται: Γι αυτόν που κάνει κάτι σε ακατάλληλη ώρα

Κάτας πουλεί και σκυλία αγοράζει.

  • Γάτες πουλάει και σκυλιά αγοράζει.
  • Λέγεται: Ειρωνικά για τον άνεργο.

Με το ζόρ’ ο σκύλον ’ς σα πρόβατα ’κι πάει, κι αν πάει ‘κ’ οράζ’ ατα.

  • Με το ζόρι ο σκύλος στα πρόβατα δεν πάει, κι αν πάει δεν τα προσέχει.
  • Αν δεν αγαπά κανείς αυτό που πρέπει να κάνει, με το ζόρι δεν το κάνει

 

Ντο θα λες ατο χουκ και μουκ πέει ατο αρμούτ’.

  • Αντί να το λες χουκ και μουκ πές το αρμούτ (απίδι)
  • Δηλαδή πές το ορθά κοφτά.

 

Πε με τον σύντροφο σ’ κι ας λέγω σε ντο είσαι.

  • Πές μου τον σύντροφό σου (το φίλο σου) να σου πω τι είσαι.
  • Λέγεται: Για όμοιους χαρακτήρες που κάνουν φιλία και συναναστρέφονται

 

Ποπά παιδίν δαβόλου εγγόνιν.

  • Παπά παιδί, διαβόλου εγγόνι.
  • Λέγεται: Χαριτολόγώντας για παιδί παπά που είναι ζωηρό και έξυπνο.

 

Τα κάτας εξενίτεψαν κι οι πεντικοί χορεύ’νε.

  • Οι γάτες ξενητεύτηκαν κι οι ποντικοί χορεύουν.
  • Λέγεται: Για τους ατακτούντες όταν απουσιάζουν οι ανώτεροί τους.

 

Τα παλά τ’ αχύρα εβορίζει.

  • Τα παλιά τ’ άχυρα λιχνίζει.
  • Λέγεται: Γι αυτόν που ασχολείται μάταια με παλιές και ξεχασμένες υποθέσεις.

 

Τ’ αχούλ’ να επουλίγουτον οι ζαντοί πα αγόραζαν.

  • Το μυαλό αν πουλιόταν και οι κουτοί θα αγόραζαν.
  • Λέγεται: Για χαρίσματα που δεν αποκτώνται με χρήματα.

 

Τ’ έξ’ το μήλον κόκκινον και τ’ απέσ’ βρούχνας γομάτον.

  • Απ’ έξω το μήλο κόκκινο και μέσα γεμάτο μούχλα.
  • Λέγεται: Για πρόσωπο ή πράγμα που μόνο εξωτερική εμφάνιση έχει.

Την Κερεκήν, την Κερεκήν θ’ αντρίζ’ η Κοτσκοβόρα.

  • Την Κυριακή, την Κυριακή θα παντρευτεί η Κοτσκοβόρα.
  • Λέγεται: Γι αυτόν που υπόσχεται ότι θα κάνει μια δουλειά και όλο την αναβάλει.
  • Κοτσκοβόρα = Γυναίκα φτηνή και πρόστυχη που όταν τη ρωτούσαν πότε θα παντρευτεί, απαντούσε την Κυριακή, χωρίς ωστόσο να έλθει ποτέ αυτή η Κυριακή.

 

Το κάστανον εξήβεν ας σο κουμούσ’ κι είπεν φτου κι απόθεν εξέβα.

  • Το κάστανο βγήκε από το περίβλημά του και είπε φτού από εκεί που βγήκα.
  • Λέγεται: Γι αυτόν που ντρέπεται για την ταπεινή καταγωγή του.

 

Το παπίν εθέλεσεν να ωβγάζει τη χήνας τ’ ωβγόν κι επετσέριξεν τον κώλον αχτε.

  • Η πάπια θέλησε να γεννήσει της χήνας το αυγό και ξέσκισε τον κώλο της.
  • Λέγεται: Γι αυτόν που ζημιώνεται προσπαθώντας να μιμηθεί ανωτέρους του.

 

Το σύκον το σύκον τερεί και γίνεται.

  • Το σύκο, το σύκο κοιτάζει και ωριμάζει.
  • Δια της μιμήσεως πολλαπλασιάζονται τα καλά και τα κακά.

 

Τον λύκον ετραυαγγέλιζαν κι εκείνος ερώτανεν, πόπα τ’ αιΐδα σ’ μέρκιαν’ πάγ’νε.

  • Τον λύκο τον τραυαγγέλιζαν κι εκείνος ρωτούσε: παπά τα γίδια σου προς τα που πηγαίνουν;
  • Τα φυσικά κακά ένστικτα δεν αλλάζουν με ηθικές συμβουλές.
  • Τραυαγγελίζω = Διαβάζω σε άρρωστο το Ευαγγέλιο για να γίνει καλά

 

Το καλόν το πουλίν ας τ’ ωβόν κιάν’ κελαίδεί.

  • Το καλό το πουλί μέσα απ’ το αυγό κελαϊδά.
  • Λέγεται: Γι αυτόν που από παιδί δείχνει σημάδια προόδου

 

 

ΠΗΓΗ: https://mavropouloskostas.wordpress.com/

Για να δείτε περισσότερες παροιμίες και άλλα άρθρα για τον Πόντο πατήστε το σύνδεσμο: https://mavropouloskostas.wordpress.com/%CF%80%CE%BF%CE%BD%CF%84%CE%B9%CE%B1%CE%BA%CE%AD%CF%82-%CF%80%CE%B1%CF%81%CE%BF%CE%B9%CE%BC%CE%AF%CE%B5%CF%82/

 

 

 

 

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *


Αλλαγή μεγέθους γραμματοσειράς
Αντίθεση
Μετάβαση σε γραμμή εργαλείων