Terra…byte by Περικλής

Ο Travor Baylis είναι ιδρυτής της Baylis Brands, μιας συμβουλευτικής εταιρείας για ευρεσιτέχνες. Είναι γνωστός για την ανακάλυψη του wind–up ραδιοφώνου (τίτλος ιππότη OBE, 1997) με την οποία έδωσε τη δυνατότητα σε εκατομμύρια ανθρώπων στις αναπτυσσόμενες χώρες να έχουν πρόσβαση στην τεχνολογία επικοινωνιών. Έλαβε τιμητικό δίπλωμα από το Πανεπιστήμιο Heriot–Watt* το 2003 ως ένδειξη αναγνώρισης της προσφοράς του στην τεχνολογία. Τώρα έχει θέσει ως στόχο την ανάδειξη των Βρετανών ευρεσιτεχνών.

Ο Travor Baylis είναι ένας άνθρωπος που έχει ένα πάθος να ανακαλύπτει πράγματα. Μέχρι την ηλικία των 71 ετών έχει ανακαλύψει πάνω από 4600 προϊόντα με άλλα τόσα σε αναμονή. Το σπίτι του στο Eel Pie Island, Twickenham, διαθέτει ένα τεράστιο εργαστήριο που αποτελεί την καρδιά των ανακαλύψεων του Travor. Μια ματιά στο χώρο του αρκεί για να καταλάβει κάποιος ότι είναι ένας άνθρωπος με ανησυχίες με μεγάλη αγάπη στις κρυσταλλολυχνίες (transistors). Όπως μπορείτε να συμπεράνετε, τα προϊόντα της εταιρείας Baylis δεν είναι αποτέλεσμα μακροχρόνιας έρευνας σε εξοπλισμένα εργαστήρια, αντίθετα ο πατέρας του ήταν εκείνος που τον μύησε στους τόρνους και τους τροχούς σε ένα αυτοσχέδιο εργαστήριο. Ακολούθησε μια πολύ ασυνήθιστη πορεία στην καριέρα του που περιλάμβανε συμμετοχή στην Εθνική Ομάδα Κολύμβησης της Μεγάλης Βρετανίας, κασκαντέρ και περιοδεύον μέλος ενός τσίρκου. Επομένως, δεν είναι τυχαίο που ο Baylis πιστεύει ότι όλοι μας κρύβουμε μέσα μας, έναν εφευρέτη.

Ο ίδιος δηλώνει, «Δεν γεννήθηκα εφευρέτης. Όλοι μας έχουμε σκεφτεί μια εφεύρεση άλλοτε απλοϊκή και άλλοτε περίπλοκη. Η ευρεσιτεχνία μπορεί να χρησιμοποιήσει την υπάρχουσα τεχνολογία δίνοντάς της μια νέα πνοή, όπως ακριβώς έγινε με το κουρδιστό ραδιόφωνο. Η τεχνολογία wind–up υπάρχει εδώ και εκατοντάδες χρόνια αλλά της έδωσα νέα ζωή μέσα από την εφαρμογή αυτή.»

Ο Baylis μιλά με πάθος για τις εφευρέσεις και πως αυτές θα πρέπει να βρίσκονται σε υψηλή εκτίμηση από την κοινωνία μιας και με τα στοιχεία που μας έδωσε μάλλον το αντίθετο συμβαίνει. Ο πολιτισμός μας αγνοεί παντελώς τους εφευρέτες οι οποίοι συμβάλλουν στη διευκόλυνση της καθημερινότητάς μας και με τους περισσότερους, τόσο άντρες όσο και γυναίκες να παραμένουν στην ανωνυμία. Για παράδειγμα πολύ λίγος κόσμος γνωρίζει το όνομα Johan Vaaler, τον εφευρέτη του συνδετήρα, ή ακόμη και τον Konrad Zuse εφευρέτη του πρώτου ηλεκτρονικού υπολογιστή που ελεγχόταν με πρόγραμμα.

«Πρέπει να καλλιεργήσουμε την ιδέα ότι οποιοσδήποτε μπορεί να γίνει εφευρέτης και να παρακάμψουμε τα οποιαδήποτε εμπόδια ώστε να μπορέσουν να ενταχθούν νέοι άνθρωποι. Η εφεύρεση πρέπει να αποτελεί μέρος του πολιτισμού μας και να αντιμετωπίσουμε την ανισότητα που εμποδίζει την εξέλιξη του τομέα αυτού. Πρέπει να ενθαρρύνουμε την ευρηματικότητα περισσότερων γυναικών και ανθρώπων από τις μειονοτικές ομάδες. Για να το υποστηρίξουμε αυτό, χρειάζεται εκπαίδευση.»

Ο Baylis πιστεύει ότι η εκπαίδευση μπορεί να παίξει ζωτικό ρόλο στο να στρέψουμε τους νέους ανθρώπους στην ευρεσιτεχνία και να τους προετοιμάσουμε ώστε να αντιμετωπίσουν την πραγματικότητα της αγοράς. Όπως είναι αυτή τη στιγμή τα πράγματα, η ευρεσιτεχνία δεν βρίσκεται υψηλά στην ατζέντα της Βρετανικής Κυβέρνησης, για το λόγο αυτό ο Baylis ξεκίνησε ένα είδος σταυροφορίας ώστε να αλλάξουν τα δεδομένα και να δει την ευρεσιτεχνία να σπουδάζεται στα Πανεπιστήμια.

«Υπάρχουν πτυχία Καλών Τεχνών, Επιστημών γιατί όχι και Ευρεσιτεχνίας;» σημειώνει ο Travor Baylis. Ο ίδιος έχει αφιερώσει πάρα πολύ χρόνο ώστε να αναβαθμιστεί η θέση του Ηνωμένου Βασιλείου στην ευρεσιτεχνία. Η εταιρεία του Baylis Brands ειδικεύεται στην παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών σε εφευρέτες σχετικά με τη βιωσιμότητα των προϊόντων τους αλλά και βοήθειας ώστε το προϊόν τους να φτάσει στην αγορά, αποφεύγοντας τους σκοπέλους που υψώνουν μεγάλες εταιρείες αλλά και διασφαλίζοντας τα απαραίτητα πνευματικά δικαιώματα. Δεν είναι λίγες οι φορές που εφευρέτες έμειναν με άδειες τσέπες επειδή δεν είχαν διασφαλίσει τα δικαιώματα της ευρεσιτεχνίας ώστε να την προστατέψουν από επιτήδειους.

«Πολλοί άνθρωποι πιστεύουν ότι δεν μπορούμε να διδάξουμε την ευρεσιτεχνία. Το ίδιο θα μπορούσαμε να πούμε και για τις Τέχνες. Οι φοιτητές πρέπει να διδαχτούν την πρωτοτυπία ? πώς να σκεφτούν μια ιδέα και πώς να την προωθήσουν, το πλάνο σχεδίασης, ζητήματα ασφάλειας και προστασίας, την εξασφάλιση πόρων και κεφαλαίου και το πιο σημαντικό την διασφάλιση της ιδιοκτησίας των δικαιωμάτων της ευρεσιτεχνίας. Όλα αυτά μπορούν να ενταχθούν πολύ εύκολα σε ένα ακαδημαϊκό πρόγραμμα.»

Ο Baylis έζησε μια ζωή με ένταση. Κέρδιζε το μεροκάματο κολυμπώντας ανάμεσα σε φάλαινες ? δολοφόνους, υπήρξε παρουσιαστής του Big Breakfast, δέχτηκε τα συγχαρητήρια προσωπικά από τον Nelson Mandela για την τεράστια προσπάθεια που κατέβαλε για την προώθηση της τεχνολογίας στον αναπτυσσόμενο κόσμο.

Ένα είναι σίγουρο, ότι ο Travor Baylis δεν είναι ένας άνθρωπος που πρέπει να υποτιμήσουμε αλλά που πρέπει να ακούσουμε τις ιδέες και τις απόψεις του με μεγάλη προσοχή, γιατί όπως θα έλεγε και ο ίδιος ?art is pleasure, invention is treasure? (= η Τέχνη είναι απόλαυση, η ευρεσιτεχνία θησαυρός).

www.trs.hw.ac.uk (Το Πανεπιστήμιο του Heriot-Watt αποτελεί μέλος του University-Technology.com, ένα portal που υποστηρίζεται από 13 Ακαδημαϊκά Ιδρύματα της Σκωτίας με στόχο την προώθηση των Νέων Τεχνολογιών μέσα από την ακαδημαϊκή βάση)

Πηγή: συνέντευξη στην Emma Grant-Mills, περιοδικό Heriot-Watt Connections, Χειμώνας 2008, άρθρο με τίτλο invention should be education, μετάφραση Περικλής Χρήστου.