6 κύρια σημεία ενός αποτελεσματικού διδακτικού πλάνου

6 κύρια σημεια αποτελεσματικου διδακτικου πλανουΈνα πολύ καλό διδακτικό πλάνο οδηγεί σε ένα πολύ αποτελεσματικό μάθημα για τον εκπαιδευτικό. Παρόλο που υπάρχουν συνήθως πολλές πηγές για την διδασκαλία ενός μαθήματος (το βιβλίο του οργανισμού, το διαδίκτυο με πληρώρα επιλογών, βοηθήματα κ.ά.), ο εκπαιδευτικός για το λόγο αυτό βρίσκεται στη δύσκολή θέση να επιλέξει το υλικό που θα χρησιμοποιήσει στη διδασκαλία του. Επιπλέον, πρέπει να λάβει υπόψη του κάποιες σημαντικές παραμέτρους ώστε το μάθημά του να είναι ενδιαφέρον και αποτελεσματικό. Υπάρχουν συγκεκριμένα σημεία, τα οποία εάν ληφθούν υπόψη, ο εκπαιδευτικός θα επιτύχει τους στόχους του.

check Προσδιορισμός των στόχων του μαθήματος. Τι θέλει ο εκπαιδευτικός να κατακτήσουν οι μαθητές μετά το μάθημα;

check 2 Αποφάσεις για το πώς το μάθημα θα γίνει ενδιαφέρον και ελκυστικό για το μαθητή.

check 1 Προσπάθεια ώστε οι μαθητές να εμπλέκονται σε κάθε μέρος της εκπαιδευτικής διαδικασίας.

check Σχεδίαση του μαθήματος με τέτοιον τρόπο ώστε οι δεξιότητες που θα αποκτήσουν τα παιδιά να σχετίζονται με την καθημέρινότητά τους, να βρίσκουν εφαρμογή, οι μαθητές να κάνουν πρακτική και να είναι σε θέση να δοκιμάζουν τις αποκτηθείσες δεξιότητες μόνοι τους και σε ανεξάρτητο χρόνο.

check 2 Έγκαιρη συλλογή των υλικών πριν τη διδασκαλία.

 

check 1 Πρόβλεψη δραστηριοτήτων αξιολόγησης και αυτοαξιολόγησης και από την πλευρά του εκπαιδευτικού και από την πλευρά των μαθητών.

6 κύρια σημεια αποτελεσματικου διδακτικου πλανου b'

Δημιουργική τάξη

SAMSUNG CAMERA PICTURES

 Μία υγιής, χαρούμενη και δημιουργική τάξη εμπνέει τους μαθητές και κάνει το μάθημα πιο ενδιαφέρον και αποτελεσματικό. Οι συνθήκες που κυριαρχούν σε ένα μαθησιακό περιβάλλον επιδρούν και στην ψυχική υγεία μαθητών και εκπαιδευτικών, και σε θετικά αποτελέσματα ως προς την απόκτηση γνώσεων και την κατάκτηση δεξιοτήτων. Ποιες είναι όμως οι συνισταμένες για τη δημιουργία μίας τέτοιας τάξης;

  1Γνωρίζουμε τους μαθητές ως μοναδικά άτομα

Πλησιάζουμε, γνωρίζουμε  και έχουμε γνήσιο ενδιαφέρον για τον κάθε ένα από τους μαθητές μας.

2 Φροντίζουμε να διατηρούν την αξιοπρέπειά τους

Είναι συνετό να προσέχουμε τον τρόπο των παρατηρήσεων στους μαθητές μας. Μπορεί να χρειάζεται να κάνουμε κάποιες παρατηρήσεις κατ’ ιδίαν, εφόσον κρίνουμε ότι ενώπιον όλων μπορεί να δημιουργήσει πρόβλημα στο μαθητή μας.

3Αποτελούμε εμείς  το πρότυπο συμπεριφοράς για τους μαθητές μας

Ο εκπαιδευτικός δεν μπορεί να φωνάζει και  να εκνευρίζεται μέσα στην τάξη. Δεν ειρωνεύεται ούτε κοροϊδεύει συμπεριφορές. Αντίθετα, φροντίζει ώστε η συμπεριφορά του να είναι υποδειγματική στους μαθητές του.

4 Διατηρούμε υψηλές προσδοκίες για τους μαθητές 

Εννοείται ότι πρόκειται για εφικτούς στόχους που θα έχουμε για τους μαθητές, ανάλογα με τις δυνατότητές τους.

5 Γνωστοποίηση των διδαδκτικών στόχων

Κατά την έναρξη της διδασκαλίας, ο δάσκαλος ενεργοποιεί το ενδιαφέρον και τη δέσμευση των μαθητών του, εάν γνωστοποιεί  τους στόχους που πρέπει να επιτύχουν οι μαθητές. Με κατάλληλους προοργανωτές και με δραστηριότητες σύνδεσης με την πρότεη γνώση, η διδασκαλία είναι πιο αποτελεσματική.

6    Σαφείς οδηγίες

Για την αποτελεσματικότητα της διδασκαλίας μας πρέπει  να δώσουμε σημασία στις οδηγίες που παρέχουμε στους μαθητές. Όσο πιο σαφείς, τόσο πιο επιτυχημένο το μάθημα.

7 Δίνουμε σημασία στις λέξεις που χρησιμοποιούμε

Είναι πολύ σημαντικό να προσέχουμε ιδιαίτερα τι λέξεις επιλέγουμε να χρησιμοποιούμε διότι αυτές είναι που μας χαρακτηρίζουν, αλλά και επηρεάζουν τους μαθητές μας.

 8Δημιουργία ευκαιριών επιλογής

Όσο περισσότερες ευκαιρίες  παρέχουμε στους μαθητές  να εμπλέκονται ενεργά στη διαδικασία της μάθησης και να έχουν επιλογές, τόσο περισσότερο συνεπείς και δεσμευμένοι είναι στο μάθημα.

9 Αυτοαξιολόγηση

Η δυνατότητα που παρέχουμε στους μαθητές να αξιολογούν τον εαυτό τους  με κριτήρια είναι μία αποτελεσματική διαδικασία που βελτιώνει τη μάθηση.

10Η σημασία της ανατροφοδότησης

Δε μετράει η βαθμολόγηση σε οποιαδήποτε μαθητική δραστηριότητα εάν δεν υπάρχει και η ανάλογη ανατροφοδότηση. Ο σαφής σχολιασμός της εκάστοτε εργασίας  ολοκληρώνει τη μαθησιακή διαδικασία.

Προσοχή σε αυτά τα σημεία της ορθογραφίας

Είν001 gifαι συχνό το φαινόμενο οι μαθητές να δυσκολεύονται στην ορθογραφία. Βέβαια, υπάρχουν κάποιες μικρές συμβουλές που βοηθούν τους μαθητές στο να γράφουν σωστά και να μην κάνουν λάθη.

 

  • Το «ό,τι» με κόμμα σημαίνει οτιδήποτε ενώ το «ότι» σημαίνει «πως».
  • Οι μονοσύλλαβες λέξεις δεν τονίζονται, όπως «ποιος», «ποια», «ποιο», «τι», «και» κ.ά., εκτός από το «ή» το διαζευκτικό, το «πού» που δηλώνει τόπο και το «πώς» που δηλώνει τρόπο. Προσέχουμε το «μια» και το «μία».
  • Το «δυσ-» με «υ» σημαίνει ότι κάτι είναι δύσκολο ή βλαβερό π.χ. «δυστυχία», «δυσεύρετος» ενώ το «δισ-» με ι σημαίνει αυτό που περιέχει 2, π.χ. «διώροφος», «δίωρος».
  • Γράφουμε «μ’εμένα» και όχι «με μένα».
  • Η «ειδωλολατρία» και η αεροπορία» θέλουν «ι» και όχι «ει» διότι προέρχονται από τα «ειδωλολάτρης» και «αεροπόρος».
  • Ενώ το «βράδυ» γράφεται με υ και αποτελί εξαίρεση του κανόνα ότι τα ουδέτερα γράφονται με –ι, τα «βράδια» , η «βραδιά», ο «βραδινός» , «βραδιάζει» , γράφονται με –ι. Αντίθετα, ισχύουν
    οι υπόλοιπες εξαιρέσεις των ουδετέρων σε –ι, δηλ. «στάχυ – στάχυα», «δάκρυ – δάκρυα» κ.ά.
  • Προσέχουμε το «βάλλω» και όσες λέξεις παράγονται από αυτό, όπως «αναβάλλω», «προβάλλω», «αποβάλλω». Θέλουν 2 «λ» μόνο  στην Οριστική των εξακολουθητικών χρόνων (Ενεστώτα, Παρατατικό και Εξακ. Μέλλοντα). Σε όλους τους άλλους χρόνους και εγκλίσεις, καθώς και στα παράγωγα ουσιαστικά γράφονται με 1 «λ», π.χ. «ανέβαλα», «να προβάλω», «αναβολή», «καταβολή».
  • Τους αριθμούς από το 1 έως το 20 τους γράφουμε με μια λέξη, π.χ. έντεκα, δώδεκα, δεκαπέντε, αλλά τους αριθμοούς από το 21 και πάνω με δύο λέξεις, π.χ. είκοσι έξι, σαράντα επτά.
  • Προσέχουμε τις λέξεις «εννιά», «εννιακόσια» και «εννιακοσιοστός» πγράφονται με 2 ν. Όμως οι λέξεις «ενενήντα», «ένατος» και «ενενηκοστός» γράφονται με 1 ν.
  • Λέμε «τρία παιδιά» αλλά «τρεις κοπέλες». «Τριάμισι λεπτά» αλλά «τρεισήμισι» μέρες.
  • Λέμε σωστά «στο πλαίσιο» και όχι «στα πλαίσια».
  • Υπάρχουν θηλυκά ουσιαστικά που τελειώνουν σε «-ος» (αρχαιοκατάληκτα) και δεν πρέπει να τα μπερδεύουμε με τα αρσενικά, π.χ. η «οδός», η «μέθοδος» και η «ψήφος».
  • Λέμε «όροφος», αλλά «διώροφος», «τριώροφος» κτλ., δηλαδή το «ο» γίνεται «ω». Το ίδιο με το «όνομα» και το «επώνυμο».
  • Η οριστική έγκλιση παίρνει εσωτερική αύξηση στους ιστορικούς χρόνους, π.χ. «καταλαμβάνω» -> «κατέλαβα». Η προστακτική έγκλιση δεν παίρνει αύξηση, π.χ. Επανάλαβε!
  • Τα επιρρήματα δεν κλίνονται, άρα οι λέξεις «ανεξαρτήτως» και «επικεφαλής» δεν κλίνονται.
  • Το «κατ΄ αρχάς»  και  το «κατ΄ αρχήν» δε σημαίνουν το ίδιο.  έχουν την ίδια σημασία. Το πρώτο έχει την έννοια του «αρχικά» ή «κατά πρώτον», ενώ το «κατ΄ αρχήν» σημαίνει «στα βασικά σημεία» .
  • Η λέξη «μέσα» μπορεί να μετατραπεί σε «μες», όταν η λέξη που ακολουθεί αρχίζει από «σ».
  • Όσες λέξεις έχουν ως δεύτερο συνθετικό το «νους» θέλουν «οι», όπως «μετάνοια» (μετά + νους), πρόνοια (προ + νους).
  • Το ρήμα «πληροί» π.χ. «Πληροί τις πρϋποθέσεις.» γράφεται με «οι» και όχι με «ει».

Καλλιέργεια αγάπης για το διάβασμα-Πώς να βοηθήσω το παιδί να διαβάζει 

[slideboom id=1825109&w=425&h=370]

 

Όλοι γνωρίζουμε το όφελος του διαβάσματος. Πώς όμως μπορούμε να παρακινήσουμε τα παιδιά να διαβάζουν βιβλία χωρίς να είναι κάτι καταναγκαστικό γι’ αυτά;

  • Αφήστε το παιδί να διαλέξει. Πολύ συχνά προτείνουμε ή ακόμη και επιβάλλουμε εμείς τι θα διαλέξει το παιδί επειδή θεωρούμε ότι εμείς κρίνουμε ποιο είναι το σωστό. Εάν όμως αφήσουμε το παιδί ελεύθερο να επιλέξει το βιβλίο που θα διαβάσει, τότε είναι σίγουρο ότι θα δει τη διαδικασία της ανάγνωσης πιο ενδιαφέρουσα. Μπορεί εμείς να δώσουμε στο παιδί ένα κλασικό λογοτεχνικό βιβλίο, όμως αυτό να θέλει ένα επιστημονικής φαντασίας. Ας του δώσουμε το περιθώριο της επιλογής! 
  • Εφοδιάστε τη βιβλιοθήκη. Μία βιβλιοθήκη στο σπίτι με πολλά και ενδιαφέροντα βιβλία μπορεί να προκαλέσει το ενδιαφέρον του παιδιού και να πάρει ένα βιβλίο από το ράφι. Βιβλία με εντυπωσιακά χρώματα, διαφορετικά μεγέθη, ασυνήθιστα σχήματα και περίεργες ποιότητες και υφές ελκύουν τα παιδιά. 
  • Παιδικά περιοδικά. Η ανάγνωση δεν είναι απαραίτητο να περιορίζεται στα βιβλία! Υπάρχουν αξιόλογα περιοδικά για παιδιά ποικίλης ύλης, από αυτά με κόμικς έως επιστημονικά περιοδικά, όπως το National Geographic. 
  • Διαφορετικά είδη κειμένου. Το «διάβασμα» δεν είναι πάντα αυτό που συνήθως έχουμε στο μυαλό μας εμείς οι μεγάλοι. Ένα παιδί μπορεί να διαβάσει μία ψηφιακή ιστορία στο διαδίκτυο ακούσει μία ιστορία στο διαδίκτυο διαβάσει έναν οδηγό με κατασκευές ή πειράματα. 
  •  Διαβάζουμε στο παιδί. Από μικρή ηλικία, όταν το παιδί δεν ξέρει ακόμα να διαβάζει, του διαβάζουμε εμείς με κάθε ευκαιρία. Μάλιστα, μετά μπορούμε να σχολιάζουμε και να συζητάμε με το παιδί για αυτά που μόλις διαβάσαμε.
  • Διάβασμα και παιχνίδι. Συνδυάστε το διάβασμα με παιχνίδι! Έχετε σκεφτεί να δραματοποιήσετε μαζί με το παιδί μια ιστορία που διάβασε; Να παίξει κουκλοθέατρο; Να εικονογραφήσει την ιστορία; Να ξεκινήσει ένα δικό του βιβλίο;
  • Εμείς διαβάζουμε; Τέλος, πρέπει να αναρωτηθούμε εάν εμείς οι ίδιοι αποτελούμε το σωστό παράδειγμα για το παιδί μας. Εάν μας βλέπει να διαβάζουμε, αντί να είμαστε μπροστά στην τηλεόραση πολλές ώρες ή στον υπολογιστή, τότε και το παιδί ασυνείδητα θα ακολουθεί το παράδειγμά μας!

 Το διάβασμα είναι ταξίδι! Είναι μία δραστηριότητα που προσφέρει χαρά. Μόνο με αυτόν τον τρόπο πρέπει να το προσεγγίζουμε. Αφήνοντας το παιδί ελεύθερο. Εμείς απλά προσφέρουμε ευκαιρίες ανάγνωσης. Τα υπόλοιπα είναι στο κάθε παιδί!

Σταυρούλα Λαδά-Εκπαιδευτικός, ΠΕ70, M.Ed.

Ορθογραφία

Δεν πρέπει να τη φοβόμαστε!

 Το άγχος για πολλούς γονείς είναι η ορθογραφία του παιδιού τους. Και βέβαια, δεν είναι αβάσιμος ο προβληματισμός αυτός. Όντως, πολλοί μαθητές Δημοτικού, και Γυμνασίου και Λυκείου, ακόμη και ορισμένοι ενήλικες έχουν θέματα με την ορθή γραφή των λέξεων. Πόσο μάλλον όταν η γλώσσα μας, ως ζωντανή γλώσσα, μεταβάλλεται συνεχώς.

Παρόλες όμως τις δυσκολίες που ενδεχομένως έχουν οι μαθητές, η ορθογραφία είναι κάτι που διδάσκεται και η ορθή γραφή αποκτιέται με μελέτη και προσπάθεια.

Καταρχάς, ας ξεκινήσουμε με μία βασική διάκριση για την ορθογραφία. Πρόκειται για την ορθογραφία που βασίζεται σε 

  • γραμματικούς κανόνες και
  • την ιστορική ορθογραφία που ορίζει πώς γράφεται μία λέξη διότι έτσι έχει προέλθει από το παρελθόν.

Παράδειγμα: Τα ρήματα σε –αίνω γράφονται πάντα με αι (πλην των εξαιρέσεων) διότι έτσι ορίζει η Γραμματική.

Αντίθετα, το ουσιαστικό «πλήθος» γράφεται με «η» διότι έτσι έχει προέλθει από το παρελθόν. 

Τρόπος εργασίας για την Ορθογραφία στο σχολείο

δέντρο
  • Ασκήσεις με οικογένειες λέξεων π.χ. παίζω,παιχνίδι, παιδί, 

    παιδότοπος, παιδικός, εμπαιγμός

  • Εύρεση παράγωγων  λέξεων

 

ήλιος
  • Εύρεση λέξεων με την ίδια κατάληξη π.χ.

    ρήματα σε -εύω

  •  Δημιουργία προτάσεων με τις δύσκολες

    λέξεις του κειμένου

SAM_8631
  •  Οι μαθητές φτιάχνουν μόνοι τους καρτέλες

    με κανόνες γραμματικής

σύκο
  • Για δύσκολες λέξεις, φτιάχνουν μια

εικόνα χρησιμοποιώντας τη φαντασία τους π.χ. το σύκο γράφεται με «υ» επειδή έχει σχήμα σαν «υ»

λεξικο
  • Χρήση λεξικού με κάθε ευκαιρία, για κάθε

    μάθημα

SAM_7089
  • Δημιουργία πίνακα με δύσκολες λέξεις

    που συναντάμε

  • Μετά την υπαγόρευση ορθογραφίας, οι

    μαθητές κάνουν αυτοδιόρθωση

κρυπτολεξο
  • Παιχνίδια με ορθογραφία

    (σταυρόλεξα, κρυπτόλεξα).

 

Γράφει η Σταυρούλα Ι. Λαδά, Δασκάλα, M.Ed.