Άρθρα κατηγορίας "Γενικά"

webinar για το βιβλίο της Γ΄ Γυμνασίου

Δείτε το video από το σεμινάριο της Κυριακής 16 Μαΐου και ώρα 11:00-12:00
με θέμα:

Οι πειραματικές δραστηριότητες στο βιβλίο της Φυσικής Γ’ Γυμνασίου

Η διδακτική προσέγγιση που προτείνουμε στο βιβλίο εστιάζεται στη βιωματική δραστηριότητα. Στο σεμινάριο αυτό παρουσιάσαμε τον τρόπο με τον οποίο ενσωματώσαμε τις πειραματικές δραστηριότητες στο βιβλίο. Εστιάσαμε σε δραστηριότητες που περιέχονται σε αυτό και πραγματοποιήσαμε κάποιες ενδεικτικά. Τέλος, κάναμε μια σύντομη παρουσίαση του εργαστηριακού οδηγού και του physics is fun.

Εισηγητές:

Κωνσταντίνος Βουρλιάς, Δρ. Διδακτικής της Φυσικής, Καθηγητής Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, μέλος της συγγραφικής ομάδας

Γιάννης Παπαδάκης, Καθηγητής Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, μέλος της συγγραφικής ομάδας

Συντονισμός: Αγγελική Γκρος, Φυσικός Ιδιωτικής Εκπαίδευσης

Klett Hellas
Σε συνεργασία με τη National Geographic

Άλμπερτ Αϊνστάιν: ο δημιουργός της σύγχρονης Φυσικής

Μια ολοκληρωμένη παρουσίαση του επιστημονικού έργου και της ζωής του Άλμπερτ Αϊνστάιν.

Από το κανάλι της Ειρήνης και Τάσου Ανθουλιά:

https://www.helidoni.info/

150 χρόνια από την γέννηση της Μαρίας Κιουρί

Μια γυναίκα στο πάνθεον των ηρώων της επιστήμης

Το φόρεμά της είναι σκούρο με ελάχιστο ντεκολτέ, τα χέρια της φαγωμένα από τα οξέα, είναι γυμνά. Δεν τα στολίζει ούτε μια βέρα. Ολόγυρά της στραφτοκοπούν στα πλατιά ντεκολτέ τα ωραιότερα διαμάντια της αυτοκρατορίας. Τα περιεργάζεται με αληθινή ευχαρίστηση τα βαρύτιμα κοσμήματα και παρατηρεί με έκπληξη ότι και οι άντρας της που είναι συνήθως τόσο αφηρημένος, έχει κι αυτός τα μάτια καρφωμένα στα κολιέ και στα αδαμαντοκόλλητα περιδέραια.

-Δεν φανταζόμουν πως υπάρχουν τέτοια κοσμήματα του λέει το βράδυ επιστρέφοντας στο σπίτι.

Εκείνος βάζει τα γέλια. «Σκέψου» συνέχισε εκείνη, «ότι σε όλο το δείπνο, μια και δεν είχα τι να κάνω, βρήκα ένα παιχνίδι. Υπολόγιζα πόσα εργαστήρια θα μπορούσαν να φτιαχτούν με τα πετράδια που φορούσε στο λαιμό της καθεμιά από τις προσκεκλημένες. Όταν ήρθε η ώρα για τις ομιλίες είχα φτάσει σ’ ένα αστρονομικό νούμερο!»

«Ξένη, γιατί ήταν αληθινή, σε ένα ψεύτικο κόσμο, με γυμνά χέρια που δάμαζαν τα μέταλλα, και ατίθασες ξανθές μπούκλες να στεφανώνουν ένα μέτωπο που πίσω του ανθούσε η σκέψη, απέναντι στις «κουπ» που γέμιζαν το εντός τους κενό με φλυαρίες…

Ήταν 7 Νοεμβρίου 1867, όταν στην οδό Νοβολπίκι στην Βαρσοβία, στην οικογένεια του καθηγητή Φυσικής και Μαθηματικών Βλαντισλάβ Σκλοντόβσκι, γεννιόταν η κόρη του Μαρία το στερνοπαίδι του σπιτιού.

Διαβάστε μερικές αριθμητικές συμπτώσεις σχετικά με την επέτειο της γέννησης της Μαρίας Κιουρί ΕΔΩ: blogs.scientificamerican.com

Θα μεγαλώσει μέσα στην αγάπη που όμως την σκεπάζει μια βαριά σκιά. Δεν θυμήθηκε ποτέ να την έχει φιλήσει η μητέρα της. Μόνο ένα τρυφερό χάδι στην καμπύλη του μετώπου της. Γιατί η κυρία Σκλοντόβσκα παρουσίασε τα πρώτα συμπτώματα φυματίωσης όταν γεννήθηκε η Μαρία και παρά τους γιατρούς, επί πέντε χρόνια, το κακό προχωρούσε σταθερά. Η κυρία Σκλοντόβσκα χρησιμοποιούσε το δικό της σερβίτσιο και δεν φιλούσε ποτέ το γιό και τις κόρες της. Τα μικρά λίγα ήξεραν για την φοβερή αρρώστια, αλλά κάτι μάντευαν στην θλίψη που σκίαζε το πρόσωπο του καθηγητη και στη φράση «Θεέ μου κάνε καλά τη μητέρα μας» που είχαν προσθέσει στην βραδυνή προσευχή τους.

Το πρώτο συναπάντημα με τον θάνατο συνέβη το 1876 όταν πέθανε από τύφο η αδελφή της Ζόσια, ενώ δύο χρόνια μετά, το 1878, πέθανε η μητέρα της. Η Μαρία μαθαίνει απο νωρίς πως η ζωή είναι σκληρή και εφεξής θα την αντιμετωπίσει με άγρια περηφάνεια και χωρίς καρτερία.

Ένα χρυσό μετάλλιο, λόγω των επιδόσεών της, σφραγίζει τις γυμνασιακές της σπουδές στις 12 Ιουνίου 1883.

Η μεγάλη της αδελφή Μπρόνια έχει αναλάβει όλες τις δουλειές του σπιτιού, όμως μέσα της σιγοκαίει ένας πόθος, ένα κρυφό όνειρο: Να σπουδάσει Ιατρική στο Παρίσι, γιατί εκείνα τα χρόνια δεν επιτρεπόταν στις κοπέλλες να σπουδάσουν στο Πανεπιστήμιο στην Πολωνία. Έχει μαζέψει ένα μικρό «κομπόδεμα», όμως οι σπουδές και η διαμονή στο εξωτερικό κοστίζουν ακριβά.

Η Μαρία δεν δίστασε και έπιασε δουλειά ως «εσωτερική δασκάλα» σε κάποια οικογένεια εξασφαλίζοντας τροφή, στέγη και ένα μισθό που θα έστελνε στην αδελφή της.

Δούλεψε έτσι για 8 χρόνια, όμως το πάθος της μάθησης την καίει και αυτή. Παρακολούθησε στη Βαρσοβία το Κινητό Πανεπιστήμιο, μια σειρά δηλαδή παράνομων μαθημάτων ανατομίας, φυσικής, ιστορίας και κοινωνιολογίας από εθελοντές δασκάλους. Ήταν στον αριθμό 66 της οδού Κρακοβίας στο βάθος μιας αυλής με πασχαλιές.

Θέλει να μελετήσει Φυσική και Χημεία, ενώ παράλληλα δωρίζει τις γνώσεις της, παραδίδοντας μαθήματα στις εργάτριες μιας βιοτεχνίας ρούχων.

Μια πρόσκληση από την Μπρόνια, το 1891, της επιτρέπει να εγκατασταθεί στο Παρίσι στο σπίτι της αδελφής της, στην λεωφόρο Ζαν Ζωρές, τότε οδός Γερμανίας, για να παρακολουθήσει μαθήματα στη σχολή Θετικών Επιστημών της Σορβόνης.

«Παίρνω τον ήλιο και τον εκσφενδονίζω…» Το δεκεμβριάτικο φως ρίχνει τις χλομές του ακτίνες στο μεγάλο αμφιθέατρο. Τα νεανικά κεφάλια σκυμμένα αντιγράφουν τις εξισώσεις που χαράζει στον πίνακα το χέρι του καθηγητή Πολ Απέλ.

Στα πρώτα έδρανα ένα κορίτσι χαμογελά εκστατικά. Τη μεγάλη καμπύλη του μετώπου της, στεφανώνουν ατίθασες ξανθές μπούκλες. Πώς είναι δυνατόν να θεωρεί κανείς την επιστήμη «στεγνή»;

Καθώς ήταν αδύνατον να μελετήσει, λόγω της συνεχούς κίνησης στο ιατρείο της αδελφής της και του συζύγου της, αποφασίζει να μείνει μόνη της, διάβαζε συνεχώς και μόνο οι λιποθυμίες από την κόπωση της υπενθύμιζαν ότι έπρεπε που και που να τρώει.

Κάνει αιματηρές οικονομίες. Πηγαινοέρχεται με τα πόδια στην Σορβόννη και όταν αρχίζει να νυχτώνει καταφεύγει στην βιβλιοθήκη ΣενΖενεβιέβ όπου καίει το φωταέριο και είναι ζεστά.

Το 1893 κατέκτησε την πρώτη θέση στις εξετάσεις για το πτυχίο των Φυσικών Επιστημών και το 1894 τη δεύτερη θέση για το πτυχίο των Μαθηματικών.

Επιστρέφοντας στη Βαρσοβία, της δόθηκε μια υποτροφία 600 ρουβλίων που προοριζόταν για άξιους φοιτητές. Λίγα χρόνια αργότερα, μετρώντας όπως πάντα, δεκάρα – δεκάρα, από την πρώτη της αμοιβή για μια μελέτη, επέστρεψε 600 ρούβλια στον γραμματέα του ιδρύματος, που έμεινε άναυδος από τη χειρονομία της.

Η ίδια δέχθηκε την υποτροφία ως μια ένδειξη εμπιστοσύνης. Θα το ένιωθε σαν ατιμία αν κρατούσε έστω και και μια στιγμή παραπάνω αυτά τα χρήματα που, με την επιστροφή τους, θα μπορούσαν να είναι στήριγμα για κάποια άλλη φτωχή κοπέλα που θα ήθελε να σπουδάσει.

Συνάντηση με τον Πιερ

Το 1894, η Εταιρεία Προώθησης της Εθνικής Βιομηχανίας είχε αναθέσει στη Μαρία μια μελέτη και είχε ανάγκη από ένα εργαστήριο, στην ανεύρεση του οποίου την βοήθησε ο Πολωνός καθηγητής Κοβάλσκι που την έφερε σε επαφή με έναν λαμπρό επιστήμονα, τον Πέτρο Κιουρί, ο οποίος ένιωσε αμέσως έλξη για τη νεαρή συνάδελφό του.

Παντρεύτηκαν χωρίς νυφικό, βέρες γαμήλια δεξίωση και βέβαια χωρίς θρησκευτικό μυστήριο. Αλλά και χωρίς συμβολαιογράφο αφού δεν είχαν τίποτε άλλο εκτός από δύο αστραφτερά ποδήλατα, που αγόρασαν την προηγουμένη με το δώρο σε ?μετρητά? που τους είχε κάνει ένας εξάδελφός τους και με τα οποία σκόπευαν όλο το καλοκαίρι να αλωνίσουν τις εξοχές!

Στις 12 Σεπτεμβρίου 1897 απέκτησαν την κόρη τους Ειρήνη, ενώ η Μαρία απέκτησε και την άδεια διδασκαλίας στη Μέση Εκπαίδευση.

Προετοιμαζόμενη για το διδακτορικό της, ενδιαφέρθηκε για τις εργασίες του Γάλλου φυσικού Ανρί Μπεκερέλ, ο οποίος είχε παρατηρήσει ότι τα άλατα ενός σπάνιου μετάλλου, του ουρανίου, χωρίς προηγούμενη επίδραση του φωτός, εξέπεμπαν, αυτόματα, κάποιες άγνωστου είδους ακτίνες και το αίνιγμα ήταν η προέλευσή τους.

Η Μαρία βρήκε το θέμα της: Μελέτη των ακτίνων του ουρανίου, το οποίο εγκαταλείπει προσωρινά και μελετά όλα τα γνωστά σώματα. Οι ενώσεις ενός άλλου στοιχείου, του θορίου, εκπέμπουν επίσης αυτόματα ακτίνες όμοιες με εκείνες του ουρανίου.

Μελετώντας δείγματα ορυκτών αποκλείει βαθμιαία εκείνα που δεν περιέχουν ουράνιο και θόριο, όμως εκείνα που τα περιέχουν εκπέμπουν πολύ πιο ισχυρή ακτινοβολία από όση «κανονικά» θα αναμενόταν αν περιείχαν μόνο ουράνιο.

Διατυπώνει μια τολμηρή υπόθεση: Τα ορυκτά κρύβουν σίγουρα ένα νέο υλικό που ακτινοβολεί, ένα νέο χημικό στοιχείο!

Ο Πιέρ εγκαταλείπει τις δικές του έρευνες, ενώνοντας τις προσπάθειές του με τις δικές της το Μάη του 1898.

Αναζητούν την ιδιαίτερα ενεργή ουσία σε ένα ορυκτό του ουρανίου, τον πισσουρανίτη, διαχωρίζοντας με χημική ανάλυση τα συστατικά του στοιχεία και μετρώντας τη ραδιενέργεια του καθενός. Τελικά, εντοπίζουν τη ραδιενέργεια σε δύο κυρίως χημικά στοιχεία του πισσουρανίτη. Αυτό σημαίνει πως υπάρχουν δύο διαφορετικά καινούργια στοιχεία. Τον Ιούλη του 1898 ήταν σε θέση να ανακοινώσουν την ανακάλυψη και των δύο, πρώτα εκείνου που ονομάστηκε πολώνιο προς τιμή της πατρίδας της Μαρίας και μετά του ραδίου, από το οποίο πήρε το όνομά της η ραδιενέργεια (ενέργεια που εκπέμπεται από το ράδιο).

Προσπαθώντας να παρασκευάσουν σε καθαρή μορφή τα δύο στοιχεία, οι Κιουρί δούλεψαν τέσσερα ολόκληρα χρόνια σε μια παράγκα, καθώς το επίσημο Πανεπιστήμιο της Σορβόνης δεν τους παραχωρούσε εργαστήριο, ούτε τους επιδοτούσε.

Ο πισσουρανίτης ήταν πανάκριβος. Τον κατεργάζονταν τα μεταλλεία του Γιοάχιμσταλ στη Βοημία. Οι Κιουρί σκέφθηκαν ότι αφού το πολώνιο και το ράδιο βρίσκονται στο ορυκτό, θα βρίσκονται και στα κατάλοιπά του και έτσι ζήτησαν από αυστριακούς συναδέλφους τους να μεσολαβήσουν στα μεταλλεία της Βοημίας. Οι Κιουρί θα πλήρωναν τα κατάλοιπα από τις πενιχρές τους οικονομίες. Στάθηκαν τυχεροί, αφού το εργοστάσιο στη Βοημία αποφάσισε να διαθέσει δωρεάν έναν τόνο κατάλοιπα σε αυτούς τους δύο …παράφρονες που έλεγαν ότι τα χρειάζονται.

Στα 1902, μετά από υπεράνθρωπες προσπάθειες σε συνθήκες απίστευτης στέρησης, φτώχειας και δουλειάς, η Μαρία Κιουρί πέτυχε να παρασκευάσει ένα δέκατο του γραμμαρίου καθαρό ράδιο και ένα εικοστό καθαρό πολώνιο.

Ο Πιέρ Κιουρί ανακηρύχθηκε καθηγητής στη Σορβόνη το 1904, όμως εργαστήριο δεν του παραχώρησαν ποτέ. Του είχαν προτείνει το 1900 έδρα στη Γενεύη, που αν γινόταν δεκτή θα έλυνε το βιοποριστικό τους πρόβλημα, όμως θα έπρεπε να εγκαταλείψουν τις έρευνες. Οι Κιουρί αρνήθηκαν. Η Μαρία διορίστηκε καθηγήτρια Φυσικής στη Σχολή Θηλέων των Σεβρών. Η σπατάλη δυνάμεων για να μπορέσουν να επιβιώσουν ήταν πολύ μεγάλη. Το 1902 η Μαρία συγκλονίζεται από το θάνατο του πατέρα της, ενώ το 1903, χρονιά που γεννιέται η κόρη τους Εύα, ο Πιέρ Κιουρί δίνει διάλεξη στη Γενεύη για το ράδιο.

Στις 25 Ιουνίου 1903 στην Σορβόννη η Μαρία απαντά στους τρείς ενδεδυμένους με επίσημο ένδυμα κκ Μπουτί, Λιπμάν και Μουασάν και περιμένει την απόφασή αυτών των αυστηρών ανθρώπων που την ανακοινώνει ο κ. Λιπμάν, ο πρώτος της δάσκαλος: «Το Πανεπιστήμιον των Παρισίων σας απονέμει τον τίτλο του διδάκτορος των Φυσικών Επιστημών με τον βαθμόν ‘Άριστα’».

Στις 10 Δεκέμβρη 1903, η Ακαδημία Επιστημών της Στοκχόλμης ανακοίνωσε ότι το βραβείο Νόμπελ Φυσικής απονέμεται κατά το ήμισυ στον Ανρί Μπεκερέλ και κατά το ήμισυ στο ζεύγος Κιουρί, οι οποίοι δεν μπόρεσαν να παρευρεθούν στην τελετή.

Ενδεικτικό του ήθους τους είναι το γεγονός ότι δεν κατοχύρωσαν τις μεθόδους τους για την απομόνωση των στοιχείων, επειδή θεωρούσαν ότι δε συμβάδιζε με το επιστημονικό πνεύμα, καθώς η επιστήμη είναι κοινωνική κατάκτηση και η «κατοχύρωση» (πατέντα) εμποδίζει τη συνέχιση της επιστημονικής έρευνας από τους επόμενους.

Η σημασία της πράξης αυτής είναι ακόμα μεγαλύτερη, διότι οι Κιουρί ανακάλυψαν πως η ακτινοβολία του ραδίου κατέστρεφε τους καρκινικούς όγκους.

Στις 19 Απρίλη 1906, η ζωή της Μαρίας Κιουρί άδειασε απότομα, καθώς ο Πιέρ σκοτώθηκε σε τροχαίο δυστύχημα.

Στις 13 Μάη αποφασίστηκε η έδρα του Πιέρ Κιουρί να δοθεί στην Μαρία. Γινόταν η πρώτη γυναίκα στη Γαλλία που της δινόταν έδρα πανεπιστημίου, ενώ ήταν επίσης η πρώτη γυναίκα που έδωσε διάλεξη στη Σορβόνη. Πριν ξεκινήσει για τη διάλεξη στους φοιτητές, κοίταξε τις σημειώσεις του Πιέρ και ξεκίνησε το μάθημα με την ίδια ακριβώς φράση που εκείνος είχε κλείσει την προηγούμενη παράδοση.

Το Δεκέμβρη του 1911 η Μαρία Κιουρί τιμήθηκε με το Νόμπελ Χημείας,παρ’ότι λίγους μήνες νωρίτερα, η Ακαδημία Επιστημών της Γαλλίας είχε αρνηθεί να τη δεχτεί ως μέλος της.

Υπεβλήθη σε εγχείρηση, καθώς τα νεφρά της ήταν σε φρικτή κατάσταση, ενώ στη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου «όργωσε» τη Γαλλία, με το πρώτο «ακτινολογικό όχημα» δικής της έμπνευσης, σώζοντας χιλιάδες τραυματίες.

Υπολογίζεται ότι η ίδια, με τα χρήματα που είχε συγκεντρώσει από τα δύο βραβεία Νόμπελ, έστησε περίπου 250 ακτινολογικούς θαλάμους στα πολεμικά μέτωπα.

Το 1922 εξελέγη μέλος της Διεθνούς Επιτροπής Πνευματικής Συνεργασίας, της Κοινωνίας των Εθνών ενώ το 1932 εγκαινίασε το Ινστιτούτο Ραδίου στη Βαρσοβία.

Το 1944, το Πολωνικό Πανεπιστήμιο ονομάστηκε προς τιμήν της: Μαρία Σκλοντόφσκι – Κιουρί.

Η επιστημονική κοινότητα, σε ένδειξη σεβασμού προς το πρόσωπό της έδωσε το όνομά της σε μονάδα μέτρησης της ραδιενέργειας (το κιουρί ή Ci) και στο υπερουράνιο τεχνητό χημικό στοιχείο κιούριο (Cm), με ατομικό αριθμό 96.

Τον τελευταίο καιρό, οι γιατροί ανακάλυπταν αφύσικα συμπτώματα στο αίμα της. Ο καθηγητής Ρεγκό σημείωσε. «Η κυρία Κιουρί μπορεί να καταμετρηθεί ανάμεσα στα μακροπρόθεσμα θύματα των ραδιενεργών σωμάτων, που ανακάλυψαν ο σύζυγός της και η ίδια».

Στη διάρκεια της αγωνίας έβγαζε μικρά βογκητά πόνου και κάποια παράπονα γεμάτα απορία. Ως το τέλος, η έννοιά της ήταν η δουλειά της «οι παράγραφοι των κεφαλαίων… Να τις κάνουμε΄ολες όμοιες… Σκέφτηκα αυτή την ανακοίνωση…».

Στις 4 Ιουλίου 1934 ενταφιάστηκε δίπλα στον άντρα της στο κοιμητήριο του Σο, παρουσία μόνο των στενών συνεργατών της. Τα αδέλφια της έριξαν στον τάφο της μια χούφτα χώμα πολωνικής γης. Το 1995, τα οστά της μεταφέρθηκαν στο Πάνθεον, στο μαυσωλείο στο οποίο βρίσκονται θαμμένοι οι «μεγάλοι άνδρες» της Γαλλίας.

Ένα χρόνο μετά το θάνατό της, ένας πελώριος τόμος προστέθηκε στα επιστημονικά συγγράμματα της βιβλιοθήκης του Ινστιτούτου Ραδίου. Ηταν το μήνυμά της στη νέα γενιά, στους νέους εραστές της επιστήμης, αλλά και στην ανθρωπότητα: Στο γκρίζο εξώφυλλο, το όνομα του συγγραφέα: «Κυρία Πιέρ Κιουρί – Καθηγήτρια στη Σορβόνη – Βραβείο Νόμπελ Φυσικής, Βραβείο Νόμπελ Χημείας». Από κάτω μονολεκτικός ο φοβερός τίτλος: «Ραδιενέργεια».

πηγή: http://www.amna.gr/home/article/202756/Maria-Kiouri–mia-gunaika-sto-pantheon-ton-iroon-tis-epistimis- 

Οι υπότιτλοι στο παρακάτω video, είναι της Ειρήνης Ανθουλιά, και το βρήκα στο κανάλι της Ειρήνης και Τάσου Ανθουλιά:

https://www.helidoni.info/

https://www.youtube.com/watch?v=ugO1B2uw3og

Η ατομική βόμβα των Γερμανών

Η ατομική βόμβα των Γερμανών – του  Θ. Ψυρρή

Η ατομική βόμβα των Γερμανών – Θ. ΨυρρήH ATOMIKH BOMBA ΤΩΝ ΓΕΡΜΑΝΩΝ   Θ. ΨυρρήΓια όλες τις μυστικές υπηρεσίες των Συμμάχων στο Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα-ερωτήματα ήταν το κατά πόσο κοντά βρισκόταν ο Χίτλερ στο να αποκτήσει πρώτος την ατομική βόμβα και το πώς θα αποτρεπόταν κάτι τέτοιο. Τελικά, ευτυχώς όμως για τους Συμμάχους αλλά και τον κόσμο ολόκληρο, η προσπάθειά τους ήταν από την αρχή σε λανθασμένο δρόμο.Του Θ. ΨυρρήΔεν πρέπει να αγνοούμε το γεγονός ότι η Γερμανία ήταν πρωτοπόρος στα χρόνια του Μεσοπολέμου στον τομέα της Πυρηνικής Φυσικής, μια επιστήμη ακόμα «στα σπάργανα», που είχε όμως γοητεύσει πολλούς ικανούς επιστήμονες της εποχής. Μεταξύ αυτών υπήρχαν και πολλοί διακεκριμένοι γερμανοί επιστήμονες που διεξήγαγαν όλο και περισσότερα πειράματα με ραδιενεργά υλικά. Το 1938, δύο κορυφαίοι φυσικοί, ο Ότο Χαν (Otto Hahn) και ο Φριτς Στράσμαν (Fritz Strassman) βομβαρδίζοντας άτομα ουρανίου με νετρόνια, στο Kaiser Wilthelm Institute of Chemistry του Βερολίνου, πέτυχαν τη διάσπαση των πυρήνων τους (σχάση) ανακαλύπτοντας ότι μ’ αυτό τον τρόπο απελευθερώνονταν τεράστια ποσά ενέργειας. Την εξήγηση έδωσαν ένα χρόνο αργότερα δύο αυστριακοί επιστήμονες η Λίζα Μάιτνερ (Lise Meitner) και ο Ότο Φρις (Otto Frisch), μελετώντας επίσης το φαινόμενο της διάσπασης των πυρήνων ουρανίου και διαπιστώνοντας ότι η διαδικασία ήταν ευκολότερη όταν χρησιμοποιούντο πυρήνες άλλων στοιχείων. Τις μελέτες ήρθε να συμπληρώσει ο Ιταλός Ενρίκο Φέρμι (Enrico Fermi) ανακαλύπτοντας την «αλυσιδωτή αντίδραση» του ουρανίου και τα τεράστια ποσά ενέργειας που απελευθέρωνε η διάσπαση των πυρήνων των ατόμων του. Πρώτη σκέψη των επιστημόνων ήταν το ότι ίσως βρίσκονταν μπροστά στην ανακάλυψη μιας νέας αστείρευτης πηγής ενέργειας. Μερικοί όμως πήγαν πιο πέρα. Αυτή η νέα δύναμη που μόλις τώρα προσπαθούσε να «προσδιορίσει» ο άνθρωπος, ίσως αποτελούσε τη βάση για ένα νέο όπλο, αμέτρητες φορές πιο ισχυρότερο από ό,τι μέχρι τότε. Κάπου εδώ αρχίζει και η δημιουργία της ατομικής βόμβας σε μια χώρα όπου τα πάντα λειτουργούσαν σαν προετοιμασία για πόλεμο. Τον Απρίλιο του 1939, δύο από τους μεγαλύτερους φυσικούς της Γερμανίας αλλά και όλου του κόσμου, ο καθηγητής Πολ Χάρτεκ (Paul Harteck) και ο βοηθός του δόκτωρας Βίλχεμ Γκροθ (Wilchelm Groth) στέλνουν μία επίσημη επιστολή-πρόκληση στο γερμανικό υπουργείο Αμύνης. Σ’ αυτό το γράμμα οι δυο επιστήμονες προκαλούσαν το ενδιαφέρον των στρατιωτικών «στις νεώτερες εξελίξεις στον τομέα της πυρηνικής φυσικής», και συνέχιζαν αναφέροντας ότι :«κατά την άποψή μας είναι δυνατόν να δημιουργήσουν ένα εκρηκτικό πολλές φορές ισχυρότερο από οτιδήποτε συμβατικό μέχρι σήμερα» και τονίζοντας ότι: «η χώρα που θα το πρωτοδημιουργήσει θα είχε ένα τεράστιο πλεονέκτημα απέναντι στις άλλες». Κάτι τέτοιο, όχι μόνο ενδιέφερε το Γ’ Ράιχ, αλλά θα γινόταν η κορωνίδα των τεχνολογικών προγραμμάτων της Γερμανίας. Οι Γερμανοί είχαν στη διάθεσή τους το απαιτούμενο επιστημονικό δυναμικό για την κατασκευή της Βόμβας και το καθεστώς ήταν πρόθυμο να τους υποστηρίξει. Το καθεστώς όμως ήταν εκείνο που με τις συνεχείς διώξεις των Εβραίων ανάγκασε πολλούς Εβραίους επιστήμονες σε φυγή. H Λίζα Μέιτνερ άφησε τη γενέτειρά της τη Βιέννη και κατέφυγε στην Κοπεγχάγη. Ήταν Εβραία. O Ενρίκο Φέρμι – κι αυτός Εβραίος – εγκατέλειψε την Ιταλία και το καθεστώς του Μουσολίνι, και πήγε στην Αμερική. Το ίδιο συνέβη και με τον Αλβέρτο Αϊνστάιν (Albert Einstein). O τελευταίος με μία πολυσυζητημένη επιστολή που έστειλε στον πρόεδρο Ρούσβελτ το 1939 οδήγησε την Αμερική στην ατομική εποχή, παρακινώντας τον για την ενασχόληση των Η.Π.Α. με την νέα επιστήμη. O Φέρμι όμως ήταν αυτός που στις 2 Δεκεμβρίου του 1942 οδήγησε τον κόσμο στην ατομική εποχή, όταν λειτούργησε ο πυρηνικός αντιδραστήρας που σχεδίασε, μέσα στο Ερευνητικό Κέντρο στο Σικάγο. Παρά την απώλεια αυτών των σημαντικών ερευνητών, αρκετοί και αξιόλογοι επιστήμονες εξακολουθούσαν να παραμένουν στη Γερμανία. Μετά την επιστολή των Χάρτεκ-Γκροθ η πυρηνική έρευνα στη Γερμανία έγινε στρατιωτικό πρόγραμμα, χρηματοδοτούμενο από το Υπουργείο Στρατιωτικών. Εκείνη την εποχή η Γερμανία είχε ένα πολύ μεγάλο προβάδισμα στην έρευνα, και το πιθανότερο για όλους τους ενασχολούμενους στον τομέα, ήταν το ότι θα αποκτούσε πρώτη το νέο υπερόπλο.H ΜΕΓΑΛΗ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ ΞΕΚΙΝΑΤο καλοκαίρι του 1939 τοποθετείται επικεφαλής του γερμανικού πυρηνικού προγράμματος ο Δρ. Κουρ Ντίμπνερ (Kurt Diebner), ειδικός στα εκρηκτικά και ένας από τους λίγους φυσικούς του Στρατού με γνώσεις σε θέματα Πυρηνικής Φυσικής. Ταυτόχρονα αρχίζει και η στρατολόγηση πολλών επιστημόνων που άρχισαν να εργάζονται αδιάκοπα σε όλα τα διαθέσιμα ερευνητικά κέντρα της Γερμανίας. Για τη δημιουργία μιας ατομικής βόμβας είναι αναγκαίο φυσικά το ουράνιο. Το κυριότερο πρόβλημα που αρχικά χρειάστηκε να αντιμετωπίσουν οι Γερμανοί ήταν ο διαχωρισμός του ισοτόπου 235 από το ουράνιο 238, αφού μόνο το πρώτο όταν ο πυρήνας του βληθεί από ένα νετρόνιο με τη σειρά του απελευθερώνει δύο. Το ουράνιο 235 όμως ήταν εξαιρετικά σπάνιο στη φύση. Από τα 1000 μέρη οξειδίου

Πηγή:  http://www.chemview.gr/

Τι είναι τα κύματα βαρύτητας;

Tι είναι τα βαρυτικά κύματα; Γιατί η ανίχνευσή τους αποτελεί μία από τις κορυφαίες επιστημονικές ανακαλύψεις όλων των εποχών;

Χάρης Αποστολάτος

Ομιλία στο πλαίσιο των εκδηλώσεων: “ΒΡΑΔΙΕΣ ΚΟΙΝΟΥ – ΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ” που διοργανώνει το Γεροσταθοπούλειο Πανεπιστημιακό Αστεροσκοπείο Αθηνών

Πριν και μετά από το σωματίδιο Higgs [2]

Πριν και μετά από το σωματίδιο Higgs [2]

​[ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΑΠΟ ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΜΕΡΟΣ ]

Στη δεκαετία του 1960, ο Peter Higgs, ή για την ακρίβεια τρεις διαφορετικές ομάδες θεωρητικών, πρότειναν με διαφορά λίγων μηνών μεταξύ τους την ύπαρξη ενός νέου πεδίου, υπεύθυνου για τη μάζα που έχουν τα σωματίδια-φορείς των ηλεκτρασθενών αλληλεπιδράσεων (τα W και Z μποζόνια) και σχετικού, καταπώς φαίνεται, και με τα υπόλοιπα σωματίδια του Καθιερωμένου Προτύπου. Σχεδόν μία δεκαετία πριν, οι φυσικοί είχαν διαμορφώσει την QED, μια θεωρία για τις ηλεκτρομαγνητικές αλληλεπιδράσεις που χρησιμοποιούσε την έννοια του σωματιδίου-φορέα της δύναμης που, στην περίπτωση του ηλεκτρομαγνητισμού, ήταν το φωτόνιο. Προς τα τέλη της δεκαετίας του 1940 —ανεξάρτητα ο ένας από τον άλλο—, οι Sin-Itiro Tomonaga, Julian Schwinger και Richard P. Feynman πρότειναν πώς πρέπει να γίνονται οι υπολογισμοί στην Κβαντική Ηλεκτροδυναμική. Για την εργασία τους τιμήθηκαν με το Νόμπελ Φυσικής το 1965. Η εισαγωγή της QED έθεσε ένα θεμελιώδες ερώτημα: αν θα μπορούσαν και οι ασθενείς και η ισχυρή πυρηνική να περιγραφούν μέσω μίας κβαντικής θεωρίας πεδίου —πεδίων που γεμίζουν δηλαδή το Σύμπαν— και μέσω της ανταλλαγής σωματιδίων. Επιπλέον, αναρωτιόνταν, μήπως θα μπορούσε να διατυπωθεί μια ενιαία θεωρία πεδίου που να περιγράφει και τις τέσσερις αλληλεπιδράσεις;

Πριν προχωρήσουμε, θα πρέπει να διευκρινίσουμε πως, στη φυσική, ως μάζα ορίζεται η αντίσταση που προβάλλει ένα σώμα σε κάθε αίτιο που τείνει να μεταβάλει την κινητική του κατάσταση. Προσπαθήσετε να σπρώξετε το τραπέζι ή ένα φτερό: η διαφορετική αντίσταση που θα συναντήσετε αντιστοιχεί στη μάζα του. Στο κβαντικό επίπεδο των ατομικών σωματιδίων, η μάζα των σωματιδίων προέρχεται από το άθροισμα των μαζών των συστατικών τους — αν και, στην πραγματικότητα, και οι δυνάμεις που συγκρατούν τα σωματίδια συνεισφέρουν στην τελική μάζα των σωματιδίων. Η μάζα των ατόμων επίσης προκύπτει από τη μάζα των θεμελιωδών σωματιδίων όπως τα ηλεκτρόνια και τα κουάρκ. Ωστόσο γεννιέται το ερώτημα: από πού αποκτούν μάζα τα θεμελιώδη σωματίδια;

Στις αρχές της δεκαετίας του 1960, οι φυσικοί υπέθεταν πως η ασθενής δύναμη μεταφέρεται από δύο σωματίδια μεγάλης μάζας (τα W μποζόνια — αργότερα προστέθηκε και το Z), ενώ ήταν ήδη αποδεκτό ότι το άμαζο φωτόνιο ήταν ο φορέας της ηλεκτρομαγνητικής. Πώς θα μπορούσαν λοιπόν οι δύο αυτές δυνάμεις να ενοποιηθούν, όταν η μία είχε ως διαδότη ένα μποζόνιο μηδενικής μάζας και η άλλη μποζόνια τόσο μεγάλης μάζας; Το εμπόδιο φαινόταν αξεπέραστο. Η ασθενής δύναμη και η ηλεκτρομαγνητική δύναμη φαίνεται να έχουν τα ίδια θεμέλια, που όμως παραμένουν κρυμμένα λόγω της μεγάλης μάζας των μποζονίων φορέων της ασθενούς σε σχέση με τη μηδενική μάζα του φωτονίου. Όταν οι φυσικοί προσπαθούσαν να εξηγήσουν τις μάζες αυτών των σωματιδίων με βάση τις εξισώσεις της κβαντομηχανικής, αποτύγχαναν. Η υπόθεση πως όλα τα σωματίδια είχαν μηδενική μάζα έδινε μία συμμετρική μορφή στις εξισώσεις του Καθιερωμένου Προτύπου και επέτρεπε να δοθούν απαντήσεις σε μία σειρά πρακτικών ζητημάτων. Ωστόσο, γνωρίζουμε όλοι —χωρίς να είμαστε φυσικοί— πως τα σωματίδια που παρατηρούμε γύρω μας έχουν μάζα. Όταν όμως αυτή η μάζα λαμβάνεται υπόψη στις εξισώσεις του Καθιερωμένου Προτύπου, προκύπτουν μία σειρά μεγάλα προβλήματα. Πιο συγκεκριμένα, σε ό,τι αφορά τις ασθενείς αλληλεπιδράσεις (μία από τις τέσσερις θεμελιώδεις αλληλεπιδράσεις), η πεπερασμένη εμβέλειά τους δεν ήταν συμβατή με τα βαριά W μποζόνια, που θα περίμενε κανείς να είναι άμαζα. Ωστόσο, δεν υπήρχε κανένας μηχανισμός που να επιτρέπει στα W να αποκτήσουν τη μάζα τους μέσω ενός «σπασίματος» της αντίστοιχης συμμετρίας της θεωρίας βαθμίδας που τα περιγράφει. Η περιγραφή της πραγματικότητας έμοιαζε αρκετά πολύπλοκη. Το ερώτημα είναι το εξής: πώς θα μπορούσε να έχει κανείς μια θεωρία στην οποία η συμμετρία μπορεί ταυτόχρονα να σπάει και να διατηρείται;

Τη λύση σε αυτό τον γρίφο προσπάθησε να δώσει ο Higgs. Πρότεινε ότι οι μάζες των σωματιδίων δεν θα έπρεπε να ληφθούν υπόψη: ότι έπρεπε να θεωρηθούν ως άμαζα. Το τρικ αυτό επέτρεπε να διατηρηθεί η συμμετρία της θεωρίας και να αποφευχθούν όποια προβλήματα εμφανίζονται με τη μάζα στα W και Z. Αντί να εισάγουμε μάζες στα σωματίδια —χάνοντας έτσι κάθε συμμετρία—, ο Higgs πρότεινε να κρατήσουμε τις εξισώσεις στην απλούστερη μορφή τους (με άμαζα σωματίδια) και να υποθέσουμε πως αναφέρονται σε ένα ιδιαίτερο «περιβάλλον», σε έναν χώρο στον οποίο απλώνεται το πεδίο του Higgs, που ασκεί μια δύναμη αντίστασης σε κάθε σωματίδιο που επιταχύνεται μέσα σε αυτό. Δώστε ώθηση σε ένα σωματίδιο για να το επιταχύνετε και θα νιώσετε τη δύναμη που ασκεί επάνω του το πεδίο Higgs ως μια μορφή αντίστασης. Αυτή η αντίσταση αντιστοιχεί στις μάζες των σωματιδίων. Η μάζα δηλαδή προέρχεται από την αλληλεπίδραση με το πεδίο Higgs. Ο μηχανισμός αυτός επέτρεπε στις υπόλοιπες εξισώσεις του Καθιερωμένου Προτύπου να μη χάσουν τη συνέπειά τους.

Οι πρώτοι που δημοσίευσαν την εργασία τους περιγράφοντας έναν τέτοιο μηχανισμό ήταν οι Robert Brout και François Englert από το πανεπιστήμιο των Βρυξελλών, τον Αύγουστο του 1964. Ο πρώτος όμως που αναφέρθηκε σε αυτό το σωματίδιο και τις ιδιότητές του ήταν ο Peter Higgs σε μια δημοσίευση τον Οκτώβριο του ίδιου έτους, με τίτλο: «Το σπάσιμο της συμμετρίας και οι μάζες των μποζονίων». Αν και ήταν ένα άρθρο που, όπως αποδείχθηκε, άξιζε ένα Νόμπελ Φυσικής, είναι αξιοσημείωτο πως στην πρώτη του μορφή απορρίφθηκε από το περιοδικό Physics Letters «ως μη σχετικό με τη φυσική». Ο λόγος δεν ήταν κάποιο λάθος στις εξισώσεις αλλά το γεγονός πως ήταν πολύ δύσκολο για τους φυσικούς να δεχτούν πως υπάρχει κάποιο αόρατο πεδίο που μπορεί να καταλαμβάνει όλο το Σύμπαν. Αυτό δεν αποθάρρυνε τον Higgs, ο οποίος χρειάστηκε να προσθέσει μία ακόμη επεξηγηματική παράγραφο για να γίνει δεκτή η εργασία του στο Physical Review Letters. Το βασικό σχήμα που πρότεινε ήταν ότι τα σωματίδια μπορούσαν να παραμείνουν άμαζα στο Καθιερωμένο Πρότυπο όσο υπήρχε ένα πεδίο Higgs που θα έκανε τη «βρόμικη δουλειά» και θα ήταν υπεύθυνο για τις μάζες τους.

Το 1967, οι Steven Weinberg και Abdus Salam πρότειναν πως τα σωματίδια φορείς της ασθενούς δύναμης W+, W- και Z μπορεί να έχουν μάζα χωρίς να σπάει η βασική συμμετρία βαθμίδας της ασθενούς πυρηνικής δύναμης. Για να το πετύχουν αυτό στηρίχτηκαν στον μηχανισμό που είχε προτείνει ο Peter Higgs και στην ύπαρξη του πεδίου Higgs με το οποίο αλληλεπιδρούν και αποκτούν τις μάζες τους.

Ταυτόχρονα, οι πειραματικές εξελίξεις έτρεχαν. Η πειραματική επιβεβαίωση της ύπαρξης των λεγόμενων «ουδέτερων ρευμάτων» στο CERN πριν από περίπου 40 χρόνια έδειξε πως η ηλεκτρασθενής θεωρία είχε κάποια βάση, μπορούσε δηλαδή να περιγράψει σωστά την ασθενή πυρηνική δύναμη και τον ηλεκτρομαγνητισμό. Αυτό άνοιξε τον δρόμο της πειραματικής ανακάλυψης των μποζονίων W και Ζ, τους φορείς της ασθενούς δύναμης, εγκαινιάζοντας τις μεγάλες ανακαλύψεις που οδήγησαν στην ανακάλυψη του μποζονίου Higgs. Ένα δεύτερο σημαντικό βήμα ήταν η απόδειξη πως οι θεωρίες βαθμίδας είναι επανακανονικοποιήσιμες, όπως απέδειξε ο Gerard ’t Hooft. H επανακανονικοποίηση σήμαινε τη δυνατότητα να πάρουμε πεπερασμένα ποσοτικά αποτελέσματα για παρατηρήσιμα μεγέθη.

Τα παραπάνω οδήγησαν τους φυσικούς να αλλάξουν δραματικά τη στάση τους απέναντι στην ηλεκτρασθενή θεωρία και κατά συνέπεια στην ιδέα της ύπαρξης του σωματίδιου Higgs. Από τα μέσα του 1980, όλο και περισσότεροι φυσικοί πιστεύουν πως το πεδίο Higgs υπάρχει πραγματικά. Φαίνεται στο σημείο αυτό για άλλη μια φορά η περίπλοκη σχέση μεταξύ παρατήρησης και θεωρίας που τα τελευταία χρόνια γίνεται όλο και πιο περίπλοκη — και, κατά τη γνώμη του γράφοντος, κάτι που θα πρέπει να προβληματίσει τους φυσικούς που μάλλον μπορούν να διδαχτούν πολλά από την ιστορία του αντικειμένου τους.

Ωστόσο, δεν αρκούσαν η υπόθεση και οι θεωρητικές επιτυχίες για να επιβεβαιώσουν την ύπαρξή του. Ήταν απαραίτητη η πειραματική επιβεβαίωση και παρατήρηση του σωματιδίου, η οποία έγινε τελικά τον Ιούνιο του 2012 στον Μεγάλο Αδρονικό Επιταχυντή στο CERN. Συγκρούοντας πρωτόνια σε ενέργειες 7 TeV, οι φυσικοί των δύο πειραμάτων ATLAS & CMS ανακοίνωσαν την παρατήρηση ενός σωματιδίου που φαίνεται να είναι το Higgs όπως περιγράφεται από το Καθιερωμένο Πρότυπο. Την άνοιξη του 2015, ανακοινώθηκε η μέτρηση της μάζας του σωματιδίου Higgs με ακόμη μεγαλύτερη ακρίβεια. Επιπλέον, τα νέα δεδομένα επιτρέπουν καλύτερες προβλέψεις για τη δημιουργία και τη διάσπαση του σωματιδίου και την αλληλεπίδρασή του με άλλα σωματίδια. Φυσικοί από όλο τον κόσμο συνεχίζουν να μελετούν το σωματίδιο Higgs από κάθε δυνατή οπτική γωνία και δεν αποκλείεται η καλύτερη μελέτη και παρατήρησή του να ανοίξει την πόρτα σε μια νέα Φυσική πέρα από τα όρια του Καθιερωμένου Προτύπου. Τα δεδομένα από τον LHC θα μας επιτρέψουν την καλύτερη κατανόηση και πιθανότητα θα αποκαλύψουν τι μπορεί να κρύβεται πέρα από το Higgs.

Το Καθιερωμένο Πρότυπο αποτελεί ένα συνεπές μοντέλο που συμπεριλαμβάνει έναν αριθμό θεμελιωδών σωματιδίων και τρεις από τις θεμελιώδεις αλληλεπιδράσεις. Ωστόσο, αφήνει αναπάντητο ένα πλήθος ερωτημάτων. Γνωρίζουμε από αστρονομικές παρατηρήσεις πως η ύλη που περιγράφει αντιστοιχεί σε ένα 4-5% της συνολικής ύλης του Σύμπαντος. Ένα 25% του περιεχομένου του Σύμπαντος αντιστοιχεί στην αποκαλούμενη σκοτεινή ύλη, για την οποία τα τελευταία χρόνια έχει προταθεί ένας αριθμός διαφορετικών εξηγήσεων. Οι επικρατέστερες θεωρίες προβλέπουν νέα σωματίδια που αλληλεπιδρούν ασθενώς και τα οποία ενδεχομένως να μπορούμε να παραγάγουμε στους επιταχυντές μας — ενώ ταυτόχρονα πολλά άλλα πειράματα αναζητούν υποψήφια σωματίδια σκοτεινής ύλης με διαφορετικές μεθόδους. Ταυτόχρονα, η παρατηρούμενη ασυμμετρία μεταξύ ύλης και αντιύλης που παρατηρούμε στο Σύμπαν —με την ύλη να έχει επικρατήσει της αντιύλης— παραμένει ένα από τα ανοιχτά ερωτήματα. Ποιοι ήταν οι λόγοι που οδήγησαν στην παραβίαση αυτής της συμμετρίας και πώς μπορούν να περιγραφούν;

Η ανακάλυψη του σωματιδίου Higgs δεν είναι το τέλος της προσπάθειας για την περιγραφή και κατανόηση του κόσμου που μας περιβάλλει. Η ανακάλυψή του πιθανότατα να αποτελεί μία πρώτη εκδήλωση ενός κόσμου που είναι ακόμα μη-παρατηρήσιμος. Για να μάθουμε τι κρύβεται πίσω από το Higgs, είναι απαραίτητο να μετρηθούν οι ιδιότητές του με μεγάλη ακρίβεια. Τώρα, ο σκοπός των πειραμάτων είναι να γίνει αντιληπτό αν οι προβλέψεις του απλούστερου προτύπου βάσει του οποίου είναι δυνατή η περιγραφή του σωματίδιου Higgs επιβεβαιώνονται πλήρως ή, αντίθετα, αν παρουσιάζονται ενδείξεις για την ύπαρξη νέων φαινομένων. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η ανακάλυψη του μποζονίου Higgs αποτέλεσε σταθμό στην πορεία προς την κατανόηση του Σύμπαντος. Δεν μπορεί όμως να δώσει από μόνη της όλες τις απαντήσεις που αναζητούμε. Το μποζόνιο Higgs παρέχει μία κατά κάποιον τρόπο ατελή εξήγηση και χρειάζεται τόσο να μελετήσουμε καλύτερα το ίδιο —με μεγαλύτερη ακρίβεια ως προς τις ιδιότητές του— όσο και να συνεχίσουμε να ψάχνουμε και σε πειράματα εκτός επιταχυντών για τα κομμάτια που πιθανότατα δεν περιγράφονται από το Καθιερωμένο Πρότυπο, αλλά αποτελούν μέρος του μεγάλου παζλ της φύσης.

Οι νέες μετρήσεις από τον LHC πιθανόν να προσφέρουν κάποιες ακόμη απαντήσεις και πιθανούς δρόμους που μπορούμε να ακολουθήσουμε για να εξηγήσουμε όσα παρατηρούμε. Η ανακάλυψη του Higgs και η λεπτομερής μελέτη των ιδιοτήτων του μας υπενθυμίζει πως η επιστήμη έχει στον πυρήνα της την αμφιβολία και τη διατύπωση νέων ερωτημάτων με βάση τη μεθοδολογία της. Ο δυναμικός χαρακτήρας της επιστήμης και η δυνατότητά της να ανοίγει νέους δρόμους σκέψης επανέρχεται στο προσκήνιο. Σκοπός της είναι η αναζήτηση της αλήθειας, ακόμη και αν αυτή έρχεται να αναστατώσει παγιωμένες αντιλήψεις. Όπως γράφει και ο Einstein: «Να θέτεις νέα ερωτήματα, να δίνεις δυνατότητες θέασης των προβλημάτων από μια νέα σκοπιά, να πυροδοτείς τη δημιουργική σκέψη: αυτά συνθέτουν την πραγματική επιστημονική πρόοδο».

Ο συγγραφέας θα ήθελε να ευχαριστήσει θερμά τον φυσικό Νικόλαο Ρομποτή για τις πάντα καίριες παρατηρήσεις και σχόλιά του. Οποιαδήποτε λάθη και ανακρίβειες βαρύνουν αποκλειστικά τον υπογράφοντα.

Πηγή: http://amagi.gr  του Πάνου Χαρίτου

Πριν και μετά από το σωματίδιο Higgs [1]

Πριν και μετά από το σωματίδιο Higgs [1]

Ιούλιος του 2012. Στο κεντρικό αμφιθέατρο του CERN, στη διάρκεια ενός σεμιναρίου, ανακοινώνεται η ανακάλυψη του σωματιδίου Higgs, σε σύνδεση με την Μελβούρνη της Αυστραλίας όπου ξεκινούσε τοδιεθνές συνέδριο φυσικής υψηλών ενεργειών. Χιλιάδες φυσικοί αλλά και θεατές σε όλο τον κόσμο παρακολούθησαν την ανακοίνωση από τις δύο πειραματικές ομάδες —του ATLAS και του CMS— μιας ανακάλυψης που ερχόταν να ολοκληρώσει το Καθιερωμένο Πρότυπο των στοιχειωδών σωματιδίων.
Το Καθιερωμένο Πρότυπο αναφέρεται σε ένα σύνολο εξισώσεων που περιγράφουν τον κόσμο στο κβαντικό επίπεδο και περιλαμβάνει ένα σύνολο στοιχειωδών σωματιδίων καθώς και τρεις θεμελιώδεις δυνάμεις μέσω των οποίων τα σωματίδια αυτά αλληλεπιδρούν δημιουργώντας την ύλη που παρατηρούμε γύρω μας. Το Καθιερωμένο Πρότυπο συμπεριλαμβάνει την ασθενή και την ισχυρή πυρηνική δύναμη καθώς και τον ηλεκτρομαγνητισμό. Δυστυχώς, δεν έχουμε ακόμη βρει τον τρόπο με τον οποίο η δύναμη της βαρύτητας μπορεί να ενσωματωθεί, αλλά προς το παρόν μπορούμε να πούμε πως, στις κλίμακες των στοιχειωδών σωματιδίων που είναι προσβάσιμες στα πειράματα, μέχρι στιγμής το αποτέλεσμά της είναι αμελητέο. Παρά ταύτα, το γεγονός πως δεν έχουμε μία πειραματικά αποδεδειγμένη ενιαία περιγραφή που να περιλαμβάνει και τη βαρύτητα εξακολουθεί να αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα της σύγχρονης φυσικής.

Πώς όμως φτάσαμε μέχρι την ανακάλυψη του σωματιδίου Higgs;

Ίσως σας εκπλήξει πως το πρώτο σωματίδιο του Καθιερωμένου Προτύπου ανακαλύφθηκε το 1895. Πρόκειται για το γνωστό μας ηλεκτρόνιο. Η ανακάλυψη αυτή σημαδεύει το τέλος μιας μεγάλης προσπάθειας για την περιγραφή και την κατανόηση της δομής της ύλης και των αλληλεπιδράσεών της. Το 1895, ο J. J. Thompson, στο εργαστήριο του στο Cambridge, παρατήρησε σε έναν σωλήνα καθοδικών ακτίνων πως η πορεία τους επηρεαζόταν με την εφαρμογή ενός ηλεκτρικού πεδίου και εκτρέπονταν από την ευθύγραμμη διάδοση. (Σκεφτείτε σαν αναλογία τις παλιές τηλεοράσεις καθοδικού σωλήνα και τι θα συνέβαινε αν πλησιάζατε κοντά τους κάποιο ισχυρό ηλεκτρικό ή μαγνητικό πεδίο). Η παρατήρηση αυτή τον οδήγησε να συμπεράνει πως οι καθοδικές ακτίνες ήταν κινούμενα σωματίδια με αρνητικό φορτίο. Προχώρησε μάλιστα τόσο ώστε να μετρήσει τη μάζα αυτών των σωματιδίων, η οποία προέκυπτε να είναι 1.840 φορές μικρότερη από τη μάζα του (γνωστού μέχρι τότε) ατόμου του υδρογόνου. Σκεφτείτε για λίγο πόσο συναρπαστικά μικρότερα έμοιαζαν αυτά τα σωματίδια. Με τον Thompson, ανοίγει η αυλαία της φυσικής στοιχειωδών σωματιδίων και ξεκινά —ακόμη και αν δεν το γνώριζαν τότε— η περιπέτεια του Καθιερωμένου Προτύπου.

Γρήγορα προέκυψε η ανάγκη να περιγράψουν τη θέση αυτών των σωματιδίων εντός του ατόμου. Το πρώτο μοντέλο ήταν το «μοντέλο του σταφιδόψωμου», σύμφωνα με το οποίο τα ηλεκτρόνια είναι τοποθετημένα με τον ίδιο τρόπο που βλέπουμε τις σταφίδες σε ένα σταφιδόψωμο. Παρά τη νοστιμιά του, το μοντέλο αυτό σύντομα διαψεύστηκε από τα πειράματα των Rutherford και των μαθητών του Geiger και Marsden.
Στόχος της ομάδας του Rutherford, που ξεκίνησε τα πειράματά της το 1911, ήταν να επιβεβαιώσει πειραματικά το ατομικό μοντέλο του σταφιδόψωμου. Για τον λόγο αυτό τοποθέτησαν στο εργαστήριό τους στο Μάντσεστερ φύλλα χρυσού και τα βομβάρδιζαν με σωματίδια άλφα, δομή ταυτόσημη με τον πυρήνα του ατόμου του ηλίου. Η βασική αρχή του πειράματος ήταν πως τα σωματίδια άλφα άφηναν ένα αποτύπωμα σε μια φθορίζουσα οθόνη: οι δύο μαθητές έμεναν κλεισμένοι σε ένα σκοτεινό δωμάτιο επί ώρες, παίρνοντας παρατηρήσεις διά γυμνού οφθαλμού. Μάλιστα, για να μπορέσουν να είναι πιο αποδοτικοί και για να καταγράφουν περισσότερα δεδομένα, λέγεται πως κατέφυγαν στη συχνή χρήση στρυχνίνης, η οποία διέγειρε το οπτικό τους νεύρο επιτρέποντας συλλογή περισσότερων δεδομένων. Αυτός είναι και ένας από τους λόγους που οδήγησαν μετέπειτα τον Geiger να κατασκευάσει έναν ανιχνευτή, τον γνωστό μέχρι σήμερα μετρητή Geiger-Muller που χρησιμοποιείται για τη μέτρηση φορτισμένων σωματιδίων ραδιενέργειας.

Πίσω όμως στο πείραμά του Rutherford! Με βάση το μοντέλο του σταφιδόψωμου, θα ανέμενε κανείς πως όλα τα σωματίδια θα περνούσαν από τα φύλλα χρυσού χωρίς, ή έστω με ελάχιστη, εκτροπή από την αρχική πορεία τους. Η παρατήρηση όμως έδειχνε πως αρκετά από τα σωματίδια εκτρέπονταν κατά 180 μοίρες σε σχέση με την αρχική τους διεύθυνση. Κάτι τέτοιο δεν ήταν αναμενόμενο, καθώς αν ίσχυε το μοντέλο του σταφιδόψωμου για τα άτομα θα ήταν σαν κάποιος να πυροβολεί ένα χαρτί (το φύλλο χρυσού) και η σφαίρα (σωμάτιο άλφα) να γυρνά προς τα πίσω! Αυτή άλλωστε είναι και μια από τις πιο γνωστές ιστορίες της επιστήμης που δείχνουν τον ρόλο των εμπειρικών δεδομένων και τη δυσκολία που νιώθει κανείς να μιλήσει για αυτά όταν έρχονται σε αντίθεση με καθιερωμένες απόψεις.

Οι παρατηρήσεις των Geiger και Marsden τους έκαναν αρκετά διστακτικούς. Πώς να τολμήσουν να αναφέρουν στον καθηγητή τους πως έβλεπαν κάτι διαμετρικά αντίθετο με όσα προέβλεπε η θεωρία; Φανταστείτε το κλίμα! Φυσικά, δεν μπορούσε κάτι τέτοιο να μένει κρυφό για πάντα. Έτσι, όταν για πρώτη φορά ανέφεραν τα αποτελέσματά τους, ο Rutherford έτρεξε ενθουσιασμένος στον σκοτεινό δωμάτιο όπου λάμβανε χώρα το πείραμα για να δει και ο ίδιος τα θαυμαστά αποτελέσματα. Αφού σιγουρεύτηκε πως δεν υπήρχε κάποιο λάθος στην πειραματική διάταξη, πείστηκε για την ορθότητα των μετρήσεων καθώς και για την ανάγκη δημιουργίας ενόςνέου Προτύπου που θα μπορούσε να τις εξηγήσει. Έτσι προέκυψε το μοντέλο που γνωρίζουμε σήμερα —αν και σε πρωτόλεια μορφή—, σύμφωνα με το οποίο το άτομο αποτελείται από έναν μικρό πυρήνα, ενώ τα ηλεκτρόνια κινούνται γύρω του σχηματίζοντας αυτό που σήμερα ονομάζουμε νέφος ηλεκτρονίων. Πρόκειται για τη θεμελίωση της πυρηνικής φύσης και για ένα ακόμη βήμα προς τη δημιουργία του Καθιερωμένου Προτύπου.

Η μελέτη του ατόμου του υδρογόνου οδήγησε στην ανακάλυψη και ενός θετικά φορτισμένου σωματιδίου: του πρωτονίου. Η ύπαρξη ενός πυρήνα με οποιονδήποτε αριθμό ηλεκτρονίων να περιστρέφεται γύρω του έμοιαζε αρκετή για να εξηγήσει την ύλη γύρω τους. Τα πρωτόνια έχουν μεν ίσο και αντίθετο φορτίο με αυτό των ηλεκτρονίων, αλλά πολύ μεγαλύτερη μάζα: περίπου 1.836 φορές μεγαλύτερη. Άτομα με περισσότερα του ενός ηλεκτρόνια σε τροχιά έπρεπε να διαθέτουν πυρήνα με περισσότερα από ένα πρωτόνια. Εδώ παρουσιαζόταν όμως πάλι το πρόβλημα των ενωμένων ομοειδών φορτίων: γιατί δεν απωθούνται (Coulomb) τα θετικά φορτισμένα πρωτόνια που βρίσκονται τόσο κοντά στον πυρήνα; Η εξήγηση που δόθηκε τότε είχε μεν μια κομψότητα, αλλά αποδείχτηκε λανθασμένη. Προτάθηκε πως στον πυρήνα υπάρχει, μαζί με τα πρωτόνια, και ίσος αριθμός ηλεκτρονίων που τοπικά αναιρούσε την ηλεκτρική δύναμη. Η λύση σε αυτό το μυστήριο δόθηκε το 1935 από τον James Chadwick, με την ανακάλυψη ενός ουδέτερου σωματιδίου χωρίς καθόλου φορτίο: του νετρονίου. Όλα έμοιαζαν τακτοποιημένα, και η πυρηνική φυσική φάνταζε ικανή να εξηγήσει τη δομή τής τότε γνωστής ύλης.

Η εικόνα αυτή έμελλε να κλονιστεί με την ανακάλυψη του ποζιτρονίου, και πολύ περισσότερο με την παρατήρηση του μυονίου. Ο Anderson, μελετώντας κοσμικές ακτίνες —ακτινοβολίες πολύ μεγάλης ενέργειας που δημιουργούνται σε σημεία του σύμπαντος όπου λαμβάνουν χώρα βίαια γεγονότα και φτάνουν στη γήινη ατμόσφαιρα—, παρατήρησε ένα νέο σωματίδιο, όμοιο με το ηλεκτρόνιο αλλά με αντίθετο ηλεκτρικό φορτίο. Ήταν το ποζιτρόνιο, την ύπαρξη του οποίου είχε προβλέψει θεωρητικά ο Dirac από το 1928. Συνεχίζοντας τις παρατηρήσεις κοσμικών ακτίνων που φτάνουν από το διάστημα, ανακάλυψε μαζί με τον Seth Neddermeyer ένα ακόμη σωματίδιο που είχε ηλεκτρικό φορτίο όπως το ηλεκτρόνιο αλλά ήταν αρκετά βαρύτερο. Η ανακάλυψη αυτού του σωματιδίου, μια ανακάλυψη που κανείς φυσικός δεν περίμενε, έκανε τον νομπελίστα I. I. Rabi να αναφωνήσει, «Who ordered that?» («Ποιος το ζήτησε αυτό;»), δηλώνοντας την έκπληξή για την ανακάλυψη — αλλά και μια μικρή αγανάκτηση: αυτό που μέχρι τότε θεωρούνταν ικανό να περιγράψει όλη την ύλη δεν τα κατάφερε τελικώς να επιτελέσει τον σκοπό του.
Οι παρατηρήσεις κοσμικών ακτίνων και αργότερα η ανάπτυξη επιταχυντών (μηχανών που επιταχύνουν φορτισμένα σωματίδια σε υψηλότερες ενέργειες) μας έκαναν να διαπιστώσουμε πως υπάρχει ένα ολόκληρο μωσαϊκό σωματιδίων που κανείς δεν είχε σκεφτεί μέχρι τότε την ύπαρξή τους. Άνοιγε πλέον ο δρόμος για την παρουσίαση ενός νέου προτύπου που με ευκολία και κομψότητα θα μπορούσε να εξηγήσει τον «ζωολογικό κήπο των σωματιδίων».
Οι φυσικοί προσπάθησαν και πάλι να βρουν έναν τρόπο για να εξηγήσουν την ύπαρξη τόσο πολλών σωματιδίων. Και έτσι οδηγηθήκαμε στην ανακάλυψη στοιχειωδέστερων σωματιδίων: των κουάρκ. Δουλεύοντας ανεξάρτητα, οι M. Gellman και G. Zweig πρότειναν την ύπαρξη ενός συνόλου σωματιδίων που μπορούν να συνδυαστούν ανά ζεύγη ή ανά τριάδες δημιουργώντας νέα σωματίδια. Θα πρέπει να σημειωθεί πως αρχικά δεν θεώρησαν πως επρόκειτο για πραγματικά σωματίδια αλλά περισσότερο για μια μαθηματική τεχνική. Καθώς μάλιστα ο Gellman δεν θεώρησε πως πραγματικά υπάρχουν στην φύση, τους έδωσε και την περίεργη ονομασία τους, δανειζόμενος τη λέξη (που σημαίνει κρώξιμο) από ένα στίχο από το ποίημα του James Joyce για τον βασιλιά Μαρκ που διαβάζουμε στο κρυπτικό μυθιστόρημά του «Finegann’s wake»: Threequarks for Muster Mark.
Η ύπαρξη των κουάρκ αντιμετωπίστηκε με σκεπτικισμό ακόμη και μετά την ανακάλυψη τουσωματιδίου Ω — πρόκειται για ένα σωματίδιο προβλεπόμενο από τα μαθηματικά που περιγράφουν την ομάδα των κουάρκ και επομένως η ανακάλυψή του προκάλεσε έκπληξη καθώς ίσως σήμαινε πως η όλη ιστορία των κουάρκ ίσως να μην ήταν τελικά μόνο θεωρητική, αλλά τα σωματίδια αυτά να υπήρχαν. Η πειραματική ανακάλυψη του σωματιδίου αυτού —πάλι σε αντίθεση με την επικρατούσα θεωρία και προς έκπληξη πολλών φυσικών— έγινε από την ομάδα του Samuel Ting στο Brookheaven λίγο έξω από την Νέα Υόρκη. Η οριστική επαλήθευση της ύπαρξης των κουάρκ έγινε με την παρατήρηση του σωματιδίου J/ψ το οποίο περιείχε μέσα του ένα κουάρκ και ένα αντι-κουάρκ. Για αυτή την ανακάλυψη πήραν το Νόμπελ Φυσικής οι Burton Richter και Samuel Ting που ανακάλυψαν σε διαφορετικά εργαστήριο το σωματίδιο. Ο Ting το ονόμασε σωματίδιο J, ενώ ο Richter προτιμούσε τον όρο σωματίδιο ψ — και έτσι καθιερώθηκε να είναι το μοναδικό σωματίδιο με διπλή ονομασία!
Ταυτόχρονα με την περιγραφή των σωματιδίων, γίνεται πρόοδος και στην περιγραφή των αλληλεπιδράσεων μεταξύ τους. Η ασθενής αλληλεπίδραση, που είχε ανακαλυφθεί σε κάποιες μορφές ραδιενέργειας αρκετές δεκαετίες νωρίτερα, μπορούσε πλέον να εξηγηθεί με την ανταλλαγή κάποιων σωματιδίων-διαδοτών. Η ιδέα αυτή επιβεβαιώθηκε το 1983 με την παρατήρηση των φορέων της ασθενούς πυρηνικής δύναμης, των σωματιδίων που ονομάστηκαν W και Z (μποζόνια). Η ανακάλυψη των W και Ζ έγινε στον LEP, τον προκάτοχο του σημερινού LHC, που ήταν χτισμένος στο ίδιο τούνελ και πραγματοποιούσε συγκρούσεις ηλεκτρονίων-ποζιτρονίων (δηλαδή αντι-ηλεκτρονίων). Η ιδέα της ύπαρξης ενός σωματιδίου που είναι ο φορέας μια δύναμης εμφανίζεται επίσης στην περιγραφή του ηλεκτρομαγνητισμού (QED), φορέας του οποίου είναι το φωτόνιο. Τέλος, η ίδια ιδέα βρίσκει εφαρμογή και στην ισχυρή αλληλεπίδραση, φορέας της οποίας είναι το γκλουόνιο (από τη λέξη κόλλα) που παρατηρήθηκε και πειραματικά το 1979 στο DESY στην Γερμανία.
Η πορεία που ξεκινούσε με την ανακάλυψη του ηλεκτρονίου και συνεχίστηκε με την ανακάλυψη του μυονίου προχωρά με την ανακάλυψη των κουάρκ καθώς και των φορέων των τριών δυνάμεων (φωτόνιο / Ηλεκτρομαγνητική, γκλουόνιο / Ισχυρή Πυρηνική, και W&Z / Ασθενής Πυρηνική). Μαζί με τα νετρίνο —στα οποία θα αναφερθούμε σε επόμενο άρθρο—, τα παραπάνω σχηματίζουν σταδιακά την εικόνα του Καθιερωμένου Προτύπου. Ενός Προτύπου της φυσικής στοιχειωδών σωματιδίων που είχε παρουσιαστεί σε ενιαία μορφή —συναρμόζοντας την πρόοδο που είχε συντελεστεί— ήδη από την δεκαετία του ’70 από τον Γιάννη Ηλιόπουλο και περιγράφει από τη δομή της ύλης μέχρι τις ενέργειες που προσεγγίζουμε σήμερα με τους επιταχυντές σωματιδίων.
Ακρογωνιαίος λίθος του Καθιερωμένου Προτύπου είναι ένας μηχανισμός που εξηγεί γιατί η ασθενής πυρηνική δύναμη είναι λιγότερο ισχυρή από την ηλεκτρομαγνητική. Ο μηχανισμός αυτός λέγεται Μηχανισμός Higgs και απαιτούσε την ύπαρξη του σωματιδίου Higgs. Πρόκειται για το σωματίδιο που είχε προταθεί το 1964 από τον φυσικό Peter Higgs και το οποίο προέβλεπε την ύπαρξη ενός σωματιδίου —του σωματιδίου Higgs—, συνοδευόμενου και από το αντίστοιχο πεδίο του, που εξαπλώνεται σε όλο το Σύμπαν. Μέσω της αλληλεπίδρασης με αυτό το πεδίο, τα σωματίδια φορείς των τριών δυνάμεων του Καθιερωμένου Προτύπου αποκτούν μάζα και ο μηχανισμός Higgs εξηγεί ικανοποιητικά τις μετρήσεις μας.

Χρειάστηκαν περίπου 50 χρόνια από την αρχική πρόταση για την ύπαρξη του Higgs μέχρι την πειραματική επαλήθευση. Ωστόσο, το κεφάλαιο του Καθιερωμένου Προτύπου δεν έχει κλείσει ακόμη. Ένα σύνολο ερωτημάτων παραμένουν αναπάντητα από το ίδιο το Καθιερωμένο Πρότυπο — και μάλιστα τα πειραματικά δεδομένα που συσσωρεύονται από άλλα πειράματα αστροφυσικής εντείνουν το μυστήριο. Επιπλέον, η μελέτη του ίδιου του σωματιδίου Higgs θα μας δείξει αν πρόκειται πράγματι για το σωματίδιο που προβλέπεται εντός του Καθιερωμένου Προτύπου ή αν είναι μία πόρτα που, αν την παρατηρήσουμε με μεγαλύτερη ακρίβεια, μπορεί να μας ανοίξει τον δρόμο σε νέες ερευνητικές κατευθύνσεις.
Η περιπέτεια της κατανόησης του Σύμπαντος συνεχίζεται και, παρά τις όποιες επιτυχίες ή αποτυχίες, δεν πρέπει να ξεχνάμε ένα πράγμα: η επιστήμη έχει κυρίως στόχο να θέτει ερωτήματα, προσφέροντας συχνά αβεβαιότητα αντί για βεβαιότητες όπως συχνά πιστεύουν πολλοί, οδηγώντας σε ανατροπή καθιερωμένων θεωριών και αντιλήψεων — γι’ αυτό και αποτελεί συστατικό στοιχείο της πορείας μας για την ανακάλυψη του εαυτού: μια περιπέτεια βαθιά ανθρώπινη.
Στο επόμενο σημείωμα θα συζητήσουμε για την ανακάλυψη του σωματιδίου Higgs, τα τελευταία πειραματικά δεδομένα από τον LHC και τα σενάρια για το τι μπορεί να υπάρχει μετά το σωματίδιο Higgs…

Πηγή: http://amagi.gr  του Πάνου Χαρίτου
και: http://tinanantsou.blogspot.gr της Τίνα Νάτσου

Λέο Μπουσκάλια

Ο Λέο Μπουσκάλια υπήρξε επίκουρος καθηγητής της κοινωνικής παιδαγωγικής και ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο της Νότιας Καλιφόρνιας. Ιταλικής καταγωγής, αλλά γέννημα και θρέμμα της Καλιφόρνια.

Ήταν γνωστός σε εκατομμύρια ακροατές και θεατές του σε όλη την Αμερική που τον παρακολουθούσαν σε αίθουσες διαλέξεων και τηλεοπτικές εκπομπές.

Μέσα από τα μαθήματα διδασκαλίας του ανάπτυξε ένα ειδικό σεμινάριο πάνω στην αγάπη και μέσω αυτής στην αλλαγή της καθημερινής μας συμπεριφοράς.

Κατά τη διατύπωσή του “η αγάπη δεν είναι δρόμος, είναι συμμετοχή και μοιρασιά.

Το να ζεις με τη φιλοσοφία της αγάπης είναι η μεγαλύτερη πρόκληση της ζωής”.

Τα πιο γνωστά βιβλία του είναι: “Να ζεις, ν αγαπάς και να μαθαίνεις”, “Λεωφορείο 9 για τον Παράδεισο”, “Η αγάπη”, “Ο δρόμος του Ταύρου”, “Η πτώση του φύλλου που το έλεγαν Φρόιντ”.

Πέθανε το 1998 στα 74 χρόνια του από καρδιακή προσβολή, ανάμεσα στα ξερά φύλλα που τόσο αγαπούσε να σκορπίζει στο σαλόνι του!

Γαλιλαίος

Απόκομμα απο το Ίδρυμα Ευγενίδου

 

GalileoΟ Γαλιλαίος αποτελεί μία από τις πιο εμβληματικές φυσιογνωμίες στην ιστορία της επιστήμης. Το Ίδρυμα Ευγενίδου αποδίδει τον δικό του φόρο τιμής στον σπουδαίο μαθηματικό και αστρονόμο με τη δημιουργία του ντοκιμαντέρ «Γαλιλαίος: Η Μάχη στην Αυγή της Σύγχρονης Επιστήμης».

Η Ιταλία της Αναγέννησης ήταν ένας από τους πιο σημαντικούς σταθμούς για την περίοδο που οι ιστορικοί ονομάζουν «Επιστημονική Επανάσταση». Σε αυτό το ντοκιμαντέρ παρουσιάζεται η ζωή και το έργο του Γαλιλαίου, οι διαμάχες του και το κοινωνικό πλαίσιο μέσα στο οποίο αναδείχτηκε. Ο Γαλιλαίος χρησιμοποίησε μια νέα μέθοδο στη φυσική φιλοσοφία και αστρονομία βασιζόμενος τόσο στα μαθηματικά και στο πείραμα, όσο και στις κοινωνικές και πολιτικές του συμμαχίες. Η αλήθεια του μαθηματικού και αστρονόμου Γαλιλαίου ήρθε σε σύγκρουση με την αλήθεια των σημαντικότερων φιλοσόφων του 17ου αιώνα και η σύγκρουση αυτή υπήρξε κομβική για ένα πλήθος αλλαγών.

Το ηλεκτρονικό βιβλίο «Γαλιλαίος: Η Μάχη στην Αυγή της Σύγχρονης Επιστήμης«, βασίζεται στο ομώνυμο ντοκιμαντέρ και σας μεταφέρει στην Ιταλία της Αναγέννησης, περιγράφοντας εκτενέστερα τη ζωή και το έργο του Γαλιλαίου.

Μπορείτε να κατεβάσετε από ΕΔΩ το αρχείο pdf του ηλεκτρονικού βιβλίου.

διδακτική των φυσικών επιστημών

Δείτε το στο slideshare.net

Αλλαγή μεγέθους γραμματοσειράς
Αντίθεση