Μείωση

Η Μείωση,  πραγματοποιείται μόνο στα πρόδρομα γεννητικά κύτταρα των αμφιγονικά
αναπαραγόμενων οργανισμών και αποσκοπεί στο σχηματισμό γαμετών (ωαρίων και σπερματοζωαρίων) με
το μισό αριθμό χρωμοσωμάτων από το αρχικό κύτταρο που διαιρείται. Αυτό επιτυγχάνεται χάρη στην
πραγματοποίηση δύο διαδοχικών κυτταρικών διαιρέσεων που οδηγούν στο σχηματισμό τεσσάρων
απλοειδών κυττάρων (γαμέτες).
Οι θηλυκοί και αρσενικοί γαμέτες στη συνέχεια θα ενωθούν για να φτιάξουν το πρώτο κύτταρο του νέου
οργανισμού, το οποίο είναι διπλοειδές.

Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι η μείωση δεν αποσκοπεί στην παραγωγή γαμετών που γενικά και αόριστα
έχουν το μισό αριθμό χρωμοσωμάτων. Αντίθετα παράγει γαμέτες που έχουν πάρει, από κάθε ζεύγος
ομόλογων χρωμοσωμάτων, υποχρεωτικά τη μία χρωματίδα, η οποία με το τέλος της μείωσης αντιστοιχεί σε
ένα χρωμόσωμα.
Η μείωση γίνεται σε μια ειδική κατηγορία διπλοειδών κυττάρων, που χαρακτηρίζονται ως άωρα γεννητικά
κύτταρα.

1. μείωση αριθμού χρωμοσωμάτων στο μισό
2. γενετική ποικιλότητα
2 διαιρέσεις: στην πρώτη δε διαχωρίζονται οι αδελφές χρωματίδες αλλά τα ομόλογα χρωμοσώματα και στη
δεύτερη διαχωρίζονται οι αδελφές χρωματίδες.
Στη μονογονική αναπαραγωγή, οι γενετικές πληροφορίες για τη δημιουργία του νέου ατόμου προέρχονται
από ένα μοναδικό γονέα. Είναι λοιπόν επόμενο οι απόγονοι, λόγω της πιστότητας της αντιγραφής του
γενετικού υλικού και της ακρίβειας της διανομής του με τη μίτωση, να είναι πιστά αντίγραφα του.
Αντίθετα, στην αμφιγονική αναπαραγωγή, τις γενετικές πληροφορίες για τη δημιουργία του νέου ατόμου
συνεισφέρουν δύο γονείς διαφορετικού φύλου. Εδώ όμως ανακύπτει ένα πρόβλημα. Αν κάθε γονέας
μεταβίβαζε στον απόγονο του τον ακριβή αριθμό χρωμοσωμάτων του, το νέο άτομο θα είχε το άθροισμα
του αριθμού των χρωμοσωμάτων και των δύο. Ένας τέτοιος όμως απόγονος, ακόμη κι αν επιβίωνε, θα είχε
διαφορετικό αριθμό χρωμοσωμάτων από αυτόν που είναι καθορισμένος για το είδος του. Το πρόβλημα αυτό
για τους αμφιγονικά αναπαραγόμενους οργανισμούς λύθηκε με τη μείωση.
Με τη μείωση κάθε γονέας παράγει τους γαμέτες του, δηλαδή εξειδικευμένα αναπαραγωγικά κύτταρα, που
φέρουν το μισό αριθμό χρωμοσωμάτων από τον κανονικό, είναι δηλαδή απλοειδή. Με τη γονιμοποίηση ο
αρσενικός γαμέτης και ο θηλυκός γαμέτης συνενώνονται σε ένα νέο κύτταρο, το ζυγωτό, από το οποίο, με
συνεχείς μιτωτικές διαιρέσεις, προκύπτει ο νέος οργανισμός. Το κύτταρο αυτό είναι διπλοειδές και, κατ’
επέκταση διπλοειδής είναι και ο νέος οργανισμός, αφού η συνένωση των απλοειδών γαμετών επαναφέρει
τον αριθμό χρωμοσωμάτων στο κανονικό.

Μετά τον αυτοδιπλασιασμό του γενετικού υλικού (καθένα χρωμόσωμα αποτελείται από δύο
χρωματίδες), στο κύτταρο που πρόκειται να υποστεί μείωση γίνονται δύο διαδοχικές κυτταρικές διαιρέσεις.
Καθεμιά από αυτές περιλαμβάνει μια διαίρεση του πυρήνα και μια διαίρεση του κυτταροπλάσματος. Από την
πρώτη κυτταρική διαίρεση, που χαρακτηρίζεται ως 1η μειωτική διαίρεση ή μείωση Ι, παράγονται δύο κύτταρα. Καθένα από αυτά υφίσταται τη δεύτερη κυτταρική διαίρεση, που χαρακτηρίζεται ως 2η μειωτική
διαίρεση ή μείωση II, με αποτέλεσμα την παραγωγή τεσσάρων γαμετών.
Σύγκριση μίτωσης – μείωσης