ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΡΑΜΜΟΣ

Κακό πράγμα η αμορφωσιά, ιδίως εκείνη της εξουσίας. Κι όμως υπάρχουν χειρότεροι από τους αμόρφωτους: Εκείνοι που χρειάστηκαν μεγάλες σπουδές σε κολλέγια και σε ξένα πανεπιστήμια, προκειμένου να παραμείνουν αμόρφωτοι. Αρκεί μια ματιά στους γόνους των «αγίων» οικογενειών που μας κυβερνούν.

«Έρχεται» λέει νέος συνδικαλιστικός νόμος είπε κάποιος δημοσιογράφος το πρωί. Τα «προνόμια» λέει των συνδικαλιστών πρέπει να σταματήσουν. Επενδύουν και πάλι στον κοινωνικό αυτοματισμό οι αισχροί δημαγωγοί και οι ψεύτες! Οι άνθρωποι που δε έχουν τηρήσει καμία προγραμματική δήλωσή τους.

Το παρακάτω άρθρο είναι μέρος αφιερώματος στο πλαίσιο συνεργασίας της «Ναυτεμπορικής» και του «DIW Berlin» για την κρίση στην Ελλάδα. Βασίζεται στην έρευνα «Η ελληνική κρίση: Μια ελληνική τραγωδία;» και εκφράζει την προσωπική άποψη των συντακτών. Σύμφωνα με το άρθρο, η οικονομική κρίση έπληξε και την εκπαίδευση, έναν τομέα ήδη αναποτελεσματικό, κοστολογικά υπερδιογκωμένο και με χαρακτηριστικά άνισης πρόσβασης, οδηγώντας σε κατακόρυφη αύξηση των ελλείψεων. Σήμερα, λογικές μεταρρυθμίσεις, που θα έπρεπε να έχουν εφαρμοστεί πριν από χρόνια, όταν η ελληνική οικονομία ήταν σε ανάπτυξη, συνδέονται λανθασμένα στο μυαλό γονέων και μαθητών με τα μέτρα λιτότητας.

Μία ακόμα σχολική χρονιά φτάνει στο τέλος της και για πολλούς από εμάς τους αναπληρωτές εκπαιδευτικούς πιθανότατα να είναι και η τελευταία, καθώς οι υπολογισμοί του Υπουργείου Παιδείας μας δίνουν δυσοίωνα μηνύματα. Θεωρώ ,και θα συμφωνήσουν αρκετοί συνάδελφοι μαζί μου, πως διανύσαμε μία από τις δυσκολότερες χρονιές μας στην ελληνική εκπαίδευση. Εν μία νυχτί αποφασίστηκε η αλλαγή στον τρόπο πρόσληψης μας και εν μία νυχτί και εμείς οργανωθήκαμε και αντιδράσαμε άμεσα.

Ένας μαθητής πρέπει να μαθαίνει να χρησιμοποιεί την πληροφορική ως εργαλείο μάθησης, οφείλει να γνωρίζει αγγλικά, πρέπει να αναπτύσσει δεξιότητες όπως η φιλαναγνωσία και η φιλοτεχνία. Έως τώρα η ελληνική δημόσια εκπαίδευση –έστω ασθμαίνοντας λόγω των πολλαπλής φύσης προβλημάτων της– επιχειρούσε να υπηρετήσει αυτήν τη νέα παιδαγωγική αντίληψη, που διέπει όλα τα σύγχρονα εκπαιδευτικά συστήματα: στο σχολείο οι μαθητές να αναπτύσσουν δεξιότητες και όχι μόνο να προσλαμβάνουν ακαδημαϊκές γνώσεις.

Η ελληνική εκπαιδευτική πραγματικότητα τα τελευταία πολλά χρόνια έχει χαρακτηριστεί γεφύρι της Άρτας. Ο κάθε ένας Υπουργός Παιδείας αμέσως μετά την ανάληψη των καθηκόντων του, σχολιάζει την καμένη γη που παρέλαβε και μαζί με το επιτελείο του αποτελειώνει την κατάσταση με την τεχνική του «ξαφνικού θανάτου».

Δε θα ξεχάσω ποτέ το πρώτο τηλεφώνημα που δέχτηκα από την Α/θμια Εκπαίδευση Άρτας πριν πολλά χρόνια-πέρασαν κιόλας αισίως καμμιά δεκαριά- που με καλούσαν να παρουσιαστώ ως αναπληρώτρια. Χαρές και πανηγύρια στο σπίτι μου-σίγουρα όλοι το έχετε ζήσει- όπου το «παιδί θα πάρει επιτέλους το δρόμο του»…που να ΄ξερα, τι μας περιμένει!

Η χώρα έχει το πιο μαζικό σύστημα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στην Ευρώπη, ίσως και στον κόσμο: 22 AEI, 9.380 καθηγητές (Σεπτ. 2014) και πάνω από 660.000 φοιτητές. Μεγάλος αριθμός ΤΕΙ, ΙΕΚ. Tο 70% των αποφοίτων του λυκείου εισέρχεται στην τριτοβάθμια εκπαίδευση (στοιχεία υπουργείου Παιδείας). Το ποσοστό των φοιτητών της Ελλάδας επί του συνόλου του πληθυσμού είναι 6,2%, απέναντι στο 4,2% για το σύνολο της ΕΕ και μόνο 3,1% στην Ιταλία.

Έ​​κθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την εκπαίδευση στην Ευρώπη των 28 επισημαίνει το πρόβλημα της γήρανσης των εκπαιδευτικών, το οποίο προκαλείται εύλογα από την αύξηση των συνταξιοδοτήσεων σε συνδυασμό με τη δραματική μείωση των προσλήψεων. Και η Ελλάδα βρίσκεται μεταξύ των χωρών που έχουν ξεπεράσει τον κόκκινο συναγερμό, καθώς έχει πληγεί από την πεντάχρονη δημοσιονομική λιτότητα.

Η ιεραρχική («από τα πάνω προς τα κάτω») αξιολόγηση των εκπαιδευτικών αποτελεί ένα από τα βασικά συστατικά στοιχεία των διαφόρων μειγμάτων των νεοφιλελεύθερων και νεοσυντηρητικών πολιτικών για την εκπαίδευση οι οποίες σταδιακά κυριάρχησαν διεθνώς από τη δεκαετία του 1970 και μετά. Δεν θα ασχοληθούμε εδώ αναλυτικά με τα γενικά πολιτικά δόγματα του νεοφιλελευθερισμού (όπως η πολυθρύλητη «σοφία της αγοράς»). Θα περιοριστούμε σε μια απαρίθμηση ορισμένων σημαντικών συστατικών των νεοφιλελεύθερων και νεοσυντηρητικών πολιτικών στην εκπαίδευση.

Τα τελευταία χρόνια επιχειρείται – αρχικά μέσω του σχεδίου Νόμου για την αξιολόγηση της πρώην υπουργού Παιδείας και στη συνέχεια μέσω του Προεδρικού Διατάγματος, που δεν άλλαξε καθόλου,  του νυν υπουργού – να επιβληθεί στην εκπαιδευτική κοινότητα, χωρίς ίχνος σεβασμού στο διάλογο και στις απόψεις των εκπαιδευτικών, ένα αντι – επιστημονικό & αντιδημοκρατικό Προεδρικό Διάταγμα για την αξιολόγηση των εκπαιδευτικών.

Σε ευρύ επίπεδο, δεν υπάρχει τομέας της ανθρώπινης δραστηριότητας από τον οποίο να απουσιάζει η έννοια ή η διαδικασία της αξιολόγησης είτε σε επίσημη (τυπική) είτε σε ανεπίσημη (άτυπη) μορφή. Κάθε ανθρώπινη δραστηριότητα, είτε αποτελεί μια κοινή προσπάθεια από την καθημερινή ζωή είτε αυτή παίρνει οργανωμένη και συστηματική μορφή, ενέχει το στοιχείο της αξιολόγησης.