Εισήγηση του Γενικού Γραμματέα της ΑΔΕΔΥ Ηλία Ηλιόπουλου, στην ημερίδα που διοργάνωσαν ο τομέας Μάνατζμεντ Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης της ΕΕΔΕ και το ίδρυμα Οικονομικών Ερευνών (ΙΟΒΕ) – Με θέμα: «Αναδιοργάνωση της Δημόσιας Διοίκησης (Δ.Δ.): Το Μάνατζμεντ, μιας μείζονος Αλλαγής».

Δημόσια Διοίκηση

Σύγχρονη – Ποιοτική – Αποτελεσματική

Στη νέα εποχή που ζούμε, η γνώση και η τεχνολογία δίνουν τεράστιες ευκαιρίες και δυνατότητες στην ανθρώπινη δύναμη για εργασία και δημιουργία, με στόχο κυρίως την κινητοποίηση της κοινωνίας, την αναπτυξιακή και επιθετική ώθηση της οικονομίας, αυτά που μαζί όλα στοχεύουν σε λαϊκή ευημερία και κοινωνική δικαιοσύνη.

Η ανθρώπινη δημιουργικότητα δυστυχώς, πολλάκις, με την κακή χρήση ή τη σκόπιμη στρέβλωση που επιβάλλει το κυρίαρχο πολιτικό και οικονομικό σύστημα, ανατρέπει το ηθικό, το σωστό, το δίκαιο για να διευκολύνει την εκμετάλλευση, την κατάχρηση, την αδικία, τη σκοπιμότητα που υπηρετεί  στόχους πολιτικούς, οικονομικούς και κοινωνικούς που ευνοούν την κερδοσκοπία, την τοκογλυφία, τη δουλικότητα και την παραβίαση ανθρώπινων αξιών, δικαιωμάτων εργασίας, ζωής, δημοκρατίας και λαϊκής κυριαρχίας.

Μπροστά σε όλες αυτές τις εξελίξεις, τις αλλαγές, τις όλο και περισσότερο ανάγκες της κοινωνίας, τις υψηλές απαιτήσεις των πολιτών και την υποχρέωση του κράτους να ανταποκριθεί στο νέο αυτό τοπίο, ο ρόλος της Δημόσιας Διοίκησης με τις δομές, τις επιτελικές και τις ρυθμιστικές λειτουργίες και παρεμβάσεις της, οφείλει να απαντά ταχύτητα παντού στη χώρα και χωρίς διακρίσεις, οφείλει να διαχειρίζεται και να αναδιανέμει συνεχώς τα κοινωνικά αγαθά.

Ο τυποποιημένος και γραφειοκρατικός σχεδιασμός που κυριαρχεί σχεδόν σε ολόκληρη τη δράση της έχει ως αποτέλεσμα τη μεγάλη κωλυσιεργία και πολλές φορές την καθυστέρηση που καθιστά άνευ αξίας το οποιοδήποτε αίτημα πολιτών και επιχειρήσεων και φυσικό είναι να προκαλείται έτσι η κοινωνία, να αποδυναμώνονται οι αναγκαίες εξελίξεις της προόδου και η αναπτυξιακή προώθηση αλλαγών, μεταρρυθμίσεων, επενδύσεων που απατούνται συνεχώς σε κάθε σύγχρονη κοινωνία. Ιδιαίτερα σήμερα που η κρίση γέμισε την κοινωνία με εκμετάλλευση αδικίες και φτώχεια, ανεργία σε πρωτόγνωρα και αδικαιολόγητα μεγέθη, με την ύφεση σε ανέλπιστο ποσοστό στην οικονομία, την αγορά με ανεξέλεγκτη κερδοσκοπία και ακρίβεια, τις εκατοντάδες των μικροεπιχειρήσεων που κλείνουν η μία μετά την άλλη. Απαιτείται το κράτος με τις υπηρεσίες του Δημοσίου να αναλάβουν πρωτοβουλίες μέσα από ολοκληρωμένα σχέδια, οργανικές και πολιτικές αποφάσεις με συγκεκριμένες κατευθύνσεις και την ενεργό συμμετοχή των εργαζομένων στις υπηρεσίες αυτές αλλά και την συνεργασία της κοινωνίας και των φορέων της.

Ποια είναι σήμερα η κατάσταση στη Δημόσια Διοίκηση.

Η πρώτη διαπίστωση είναι η αργή και στρεβλή, πολλές φορές, στρατηγική και διοικητική λειτουργία των υπηρεσιών αυτών, εξ’ αιτίας, κυρίως, και των πολιτικών του καπελώματος και του έλεγχου που ασκεί ασφυκτικά η εκτελεστική εξουσία, η οποία θεωρεί «λάφυρο» τη Δημόσια Διοίκηση, μετά την εκλογική της νίκη και φέουδο τις υπηρεσίες του Δημοσίου που τους ανατρέπουν το ρόλο τους και κυρίως το σκοπό που αυτές υπάρχουν. Αντί πλέον να υπηρετεί τους πολίτες, τις επιχειρήσεις, την Ελληνική κοινωνία και τις ανάγκες τους, υπηρετεί τις πολιτικές κομμάτων, τις πελατειακές επιθυμίες του εκάστοτε πολιτικού προϊσταμένου, ο οποίος προκειμένου να ικανοποιήσει τις ρουσφετολογικές δεσμεύσεις του, παρεμβαίνει σε όλες τις λειτουργίες και σε όλα τα επίπεδα της Δημόσιας Διοίκησης, από τις προσλήψεις, τις μετακινήσεις έως και την ανέλιξη στην ιεραρχία της Δημόσιας Διοίκησης. Αποτέλεσμα, ολόκληρη η Δημόσια Διοίκηση να υπακούει στους διάφορους συνεργάτες, που είναι ακόμα χειρότερα, των υπουργικών γραφείων, οι οποίοι στις περισσότερες  των περιπτώσεων αδιαφορούν για την όποια δυσμενή συνέπεια της λειτουργίας των υπηρεσιών και την ικανοποίηση των αναγκών της κοινωνίας και των πολιτών, αρκεί να ικανοποιήσουν τις δικές τους και μόνο επιθυμίες και υποχρεώσεις που συνήθως είναι άδικες και αναξιοκρατικές για τους εργαζόμενους και δυσλειτουργικές για την υπηρεσία που αναγκαστικά οδηγείται σε καθυστερήσεις, παραλήψεις, ακόμα και λάθη και παρανομίες, σε βάρος των χρηστών των υπηρεσιών του Δημοσίου.

Η δεύτερη διαπιστωμένη παρενέργεια που λειτουργεί αρνητικά είναι η ατελείωτη γραφειοκρατία.

Δεκάδες χιλιάδες νομοθετήματα, προεδρικά διατάγματα, εγκύκλιοι, Υπουργικές αποφάσεις και τελευταία, είναι σε έξαρση, οι πράξεις νομοθετικού περιεχομένου, στην κυριολεξία δημιουργούν ένα ατελείωτο αλαλούμ, μια ζούγκλα στο πλαίσιο τις λειτουργίας των αποφάσεων, αφού το ανεξέλεγκτο και το ανυπολόγιστο μέγεθος των νομοθετημάτων, δημιουργεί συχνά και αλληλοσυγκρουόμενες ρυθμίσεις που η μία ακυρώνει ή τροποποιεί την άλλη χωρίς να γνωρίζει τελικά κανένας τι ισχύει. Έτσι έχουμε ποικιλία αποφάσεων διαφορετικών και ιδίως καθυστερήσεις που αχρηστεύουν την όποια απόφαση αφού όταν στο χρόνο που θα εκδοθεί είναι άνευ αξίας και άνευ ενδιαφέροντος για τον αιτούντα. Το ότι τα νομοθετήματα ξεπερνούν τις 170.000 στην Ελληνική Κοινωνία και από αυτά μόνο το 2% έχει περάσει από την Ελληνική Βουλή, δείχνει το μέγεθος του προβλήματος.

Πέραν αυτών, αυτό το αλαλούμ και αυτές οι ατελείωτες  καθυστερήσεις, δημιουργούν και τις προϋποθέσεις συναλλαγών, εκβιασμών, εκμετάλλευσης πολιτών και υπαλλήλων από τους διάφορους μεσάζοντες.

Το τρίτο, επίσης, σημαντικό είναι η αδικαιολόγητη καθυστέρηση των ψηφιακών εφαρμογών και γενικά η χρήση της σύγχρονης τεχνολογίας που θα απαλλάξει τους εργαζόμενους από την ατελείωτη φακελοκρατία, τις καθυστερήσεις, την αδιαφάνεια και την περιορισμένη αποτελεσματικότητα.

Το τέταρτο που έχει άμεση σχέση και με το αναφερθέν ως τρίτο είναι το ανύπαρκτο της επιμόρφωσης του εργατικού δυναμικού στις υπηρεσίες αυτές. Μέχρι το 2004 η μόνη ανανέωση γνώσεων και δυνατοτήτων επιμόρφωσης ήταν αυτή που με πρωτοβουλία των εργαζομένων εγίνετο. Το 2004 η ΑΔΕΔΥ κατέθεσε ολοκληρωμένο πρόγραμμα επιμόρφωσης και το οποίο για πρώτη φορά έγινε αποδεκτό από την τότε Κυβέρνηση Καραμανλή και το Νοέμβριο του 2004 υπεγράφη η μοναδική συμφωνία του συνδικαλιστικού κινήματος με την πολιτική εξουσία. Ενώπιον προέδρου Δημοκρατίας, Πρωθυπουργού, όλων των πολιτικών αρχηγών, των κομμάτων της Βουλής και σχεδόν του συνόλου του Υπουργικού Συμβουλίου υπογράφει η συμφωνία.

Το πρόγραμμα ξεκίνησε με 15 επιμορφωτικά κέντρα σε όλες τις περιφέρειες της χώρας και πρόλαβε να επιμορφώσει σε πρώτη φάση πάνω από 200.000 εργαζόμενους, οι οποίοι στη συνέχεια αποδείχθηκαν περισσότερο ωφέλιμοι και αποδοτικοί στις υπηρεσίες τους. Δυστυχώς η Κυβέρνηση που ακολούθησε ή αλλιώς η Κυβέρνηση των μνημονίων και των ξένων συμφερόντων, με έναν ανεκδιήγητο Υπουργό Εσωτερικών και Δημόσιας Διοίκησης, κατήργησε το πρόγραμμα και σταμάτησε μία από τις κορυφαίες μεταρρυθμίσεις που βελτίωναν ραγδαία την ποιότητα, την αποτελεσματικότητα και την ταχύτητα με διαφάνεια της Δημόσιας Διοίκησης. Το περίεργο είναι ότι αυτή η πολιτική ηγεσία μιλούσε για παρέμβαση που θα άλλαζε τη Δημόσια Διοίκηση προς το καλύτερο. Το βέβαιο είναι ότι την επανέφερε απλά σε προηγούμενη περίοδο δυσλειτουργίας, αλλά και σε κατάσταση βάλτωσης και ανυποληψίας για να προετοιμάσει το δρόμο της εκποίησης και της παραχώρησης στην κερδοσκοπία και την εκμετάλλευση από τη γνωστή παρέα των κερδοσκόπων και των εμπόρων της αρπαγής, έναντι ασήμαντων παροχών και κυρίως της σίγουρης εκμετάλλευσης σε βάρους του λαού μας.

Το πέμπτο που προκαλεί επίσης δυσλειτουργία, είναι οι υποδομές που εξακολουθούν να είναι σε κατάσταση, αρκετές φορές, άθλια, όπως τα κτήρια ενώ υπήρξαν και υπάρχουν κτίρια ιδιαίτερης καλής ποιότητας, ιδίως μετά τους Ολυμπιακούς αγώνες, αλλά και πολλά άλλα που ανήκουν στην ιδιοκτησία του Δημοσίου. Πρόκειται για δεκάδες χιλιάδες. Σήμερα, όπως πάντα, χρησιμοποιούνται πολλά ιδιόκτητα και του Δημοσίου ρημάζουν στην κυριολεξία. Δυστυχώς δεν είναι μόνο τα κτήρια, είναι και τα μέσα και οι υποδομές τους που είναι πρωτόγνωρα πεπαλαιωμένες.

Αλλά πάντοτε η λύση είναι ότι την ευθύνη τη φέρνουν οι εργαζόμενοι, για αυτό και συγχρόνως με το σχέδιο κατασυκοφάντησης των Δημοσίων Υπηρεσιών, ξεκίνησε και η προπαγάνδα των ύβρεων και η πρωτοφανούς μεγέθους λασπολογία κατά των εργαζομένων, που στόχευε είτε στο μεγάλο αριθμό των εργαζομένων (αποδείχτηκε ότι είναι ψευδέστατο), είτε στον τρόπο προσλήψεων στις υπηρεσίες αυτές, είτε στη Διοικητική ιεραρχία, είτε στις μετατάξεις, είτε στη διεύρυνση υπηρεσιών, είτε στη δημιουργία καινούργιων. Το περίεργο όμως είναι ότι όλα αυτά είναι αποκλειστικής ευθύνης των υβριστών. Αυτοί ως έχοντες την αρμοδιότητα στο πολιτικό σύστημα έπαιρναν και συνεχίζουν, αποκλειστικά, όλες τις αποφάσεις για όλα αυτά που τώρα ευτελίζουν, προκειμένου να καταργήσουν, να περιορίσουν, να συγχωνεύσουν υπηρεσίες και να απολύσουν εργαζόμενους, προκειμένου να ικανοποιήσουν τις επιθυμίες των Τροϊκανών, αδιαφορώντας εάν προκαλούν εγκλήματα σε βάρος της χώρας και του λαού μας.

Το έκτο που αφορά ευθέως τους εργαζόμενους και τη ζωή τους είναι οι αποδοχές τους οι οποίες πάντα ήταν μέτριες (στενός Δημόσιος Τομέας) έως πενιχρές. Εξάλλου η σύγκριση με την Ευρωπαϊκή Ένωση, – πριν γίνει η διεύρυνση των 15, η σύγκριση έδειχνε ότι οι αποδοχές των εργαζομένων Ελλήνων στις Δημόσιες Υπηρεσίες ήταν κατά μέσο όρο στο 60% των εργαζομένων στις ανάλογες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Τώρα βέβαια, μετά τις απανωτές μειώσεις, έχουν πέσει περίπου στο 30% των μισθών των Ευρωπαίων και ακόμα παρακάτω. Αυτό δείχνει  ότι ο φτωχός πλέον εργαζόμενος, με την εξαθλιωμένη οικογενειακή του κατάσταση δυσκολεύεται πάρα πολύ να ανταποκριθεί στις υψηλές απαιτήσεις της υπηρεσίας του. Φτωχός και πεινασμένος κανένας άνθρωπος, όσο και να προσπαθήσει, δεν πρόκειται να πετύχει υψηλή απόδοση και αυτό νομίζω είναι κατανοητό.

Τι προτείνουμε:

1. Πλήρης ανατροπή του πολιτικού σκηνικού. Να επιστρέψει η Δημοκρατία στη χώρα. Το δημοκρατικό μας πολίτευμα προβλέπει τρεις ανεξάρτητες εξουσίες.

• Τη νομοθετική
• Την εκτελεστική και
• Τη δικαστική

Στην πραγματικότητα τώρα, για τα πάντα αποφασίζει η μια και οι υπόλοιπες δύο απόλυτα εξαρτημένες εκτελούν. Αυτή είναι η εκτελεστική, αλλά και αυτή αποδυναμωμένη αφού ένας Υπουργός καταθέτει πράξη νομοθετικού περιεχομένου που αμέσως ακυρώνει και το Σύνταγμα, η νομοθετική εξουσία έρχεται, μετά από κάποιο χρόνο, που άλλοι αποφασίζουν, να επικυρώσει τις παραβιάσεις του Συντάγματος και της Δημοκρατίας. Η δε δικαστική εξουσία είναι και αυτή δέσμια του συστήματος. Το ότι οι Πρόεδροι και οι Αντιπρόεδροι των ανωτάτων δικαστηρίων επιλέγονται σύμφωνα με την επιθυμία των αφεντικών της Εκτελεστικής Εξουσίας τα λέει όλα.

Μαζί με τις τρεις εξουσίες που λειτουργούν υποταγμένες στις επιθυμίες του εκάστοτε Πρωθυπουργού ή Υπουργού και των στενών συνεργατών του υπάρχει και η Δημόσια Διοίκηση.

Αυτή και αν δεν είναι απόλυτη εξαρτημένη και εκτελεί επακριβώς αυτά που επιθυμεί η εκτελεστική εξουσία. Η πρόταση είναι μία.

Να γίνει και η Δημόσια Διοίκηση ανεξάρτητη εξουσία και να λειτουργεί σύμφωνα με το σύνταγμα και τους νόμους του κράτους με αποκλειστική ευθύνη, για ότι την αφορά, τη Διοίκηση της. Ελέγχεται από τη νομοθετική εξουσία για την εφαρμογή των νόμων και των αποφάσεων του κοινοβουλίου. Καμία παρουσία της εκτελεστικής εξουσίας στη λειτουργία της. Συγχρόνως διάκριση και οριοθέτηση και των τεσσάρων εξουσιών χωρίς δικαίωμα να παρεμβαίνει η μία στο έργο της άλλης. Ο μόνος έλεγχος, η εφαρμογή του Συντάγματος και των νόμων και αυτό το αναλαμβάνει η νομοθετική εξουσία.

2. Πλήρης εκσυγχρονισμός, με σύγχρονη τεχνολογία, όλων των υπηρεσιών και σύνδεση όλων των υπηρεσιών ούτως ώστε να μπορούν μεταξύ τους ηλεκτρονικά να επικοινωνούν, να ανταλλάσουν πληροφορίες και να παίρνουν στοιχεία για οποιαδήποτε ανάγκη τους για έκδοση οποιουδήποτε εγγράφου.

Έτσι ο κάθε πολίτης, για οτιδήποτε χρειάζεται, θα απευθύνεται σε μια υπηρεσία και από αυτή θα παίρνει και το αιτούμενο έγγραφο, χωρίς να είναι υποχρεωμένος να περιφέρεται από υπηρεσία σε υπηρεσία.

Συγχρόνως η πρόσβαση να είναι γνωστή σε κάθε πολίτη και από οποιοδήποτε μέρος της χώρας. Η ηλεκτρονική αίτηση θα μπορεί να υποβάλλεται από το σπίτι ή το γραφείο του αιτούντος ή από υπηρεσία που είναι κοντά, στον τόπο κατοικίας του κάθε πολίτη ή της κάθε επιχείρησης. Τα ΚΕΠ είναι μια τέτοια υπηρεσία του Δημοσίου και η οποία πρέπει να οργανωθεί σωστά και ολοκληρωμένα και να τις δοθούν περισσότερες αρμοδιότητες για να είναι ικανή να ολοκληρώνει και να απαντά σωστά σε κάθε αίτημα του πολίτη προς τις Δημόσιες Υπηρεσίας.

Ακόμα σε κάθε υπηρεσία δημιουργείται  τμήμα υποδοχής πολιτών (είδος ρεσεψιόν) όπου ο προσερχόμενος πολίτης καταθέτει το αίτημά του και από εκεί παίρνει την απάντηση χωρίς καμία άλλη επαφή στο εσωτερικό της υπηρεσίας. Αυτό θα συμβάλλει και στην αντιμετώπιση της οποίας συναλλαγής  πολίτη – εργαζομένου.

3. Πρόγραμμα για συνεχή επιμόρφωση των εργαζομένων προκειμένου να μπορούν να χρησιμοποιούν τη σύγχρονη τεχνολογία, οι οποίοι προφανώς θα γίνουν πιο ποιοτικοί και πιο αποτελεσματικοί στη δουλειά τους. Επαναφορά του προγράμματος που συμφωνήθηκε το 2004. Εξάλλου χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση και θα συμβάλει και στην απορρόφηση χρημάτων που και θα χρησιμοποιηθούν για σκοπό πολύ σημαντικό και χρήσιμο και θα πέσουν στην Ελληνική Οικονομία. Αυτά τώρα, όπως είναι γνωστό, λιμνάζουν αχρησιμοποίητα και το πιθανότερο είναι να χαθούν.

4. Σύστημα αξιολόγησης υπηρεσιών, δομών, αποτελεσμάτων, στόχων και επίτευξής των, προσωπικού που θα χρησιμοποιηθεί για τη στελέχωση  της ιεραρχίας, με κριτήρια αντικειμενικά και αξιοκρατικά, τη διαπίστωση αδυναμιών, προβλημάτων των νόμων και κάθε εμπλεκόμενου φορέα κατά τη διαδικασία παραγωγής αποτελεσμάτων και επίτευξης στόχων, προκειμένου να γίνουν οι ανάλογες διορθωτικές κινήσεις και βελτιώσεις.

Αξιολόγηση υπηρεσιών ανά τακτά χρονικά διαστήματα (3μηνα, 6μηνα, ετήσια) και ανάλογα με το πρόγραμμα υλοποίησης στόχων προκειμένου να ελέγχεται το σωστό της πορείας και η διαπίστωση αναγκών για διορθωτικές παρεμβάσεις ή ενίσχυση με καινούργιες ή ακόμα και αλλαγές. Κατά τη διαδικασία και το αποτέλεσμα κρίνονται όλοι οι συμμετέχοντες.

Η αξιολόγηση είναι σπουδαίος θεσμός και η σωστή χρήση του θα βοηθήσει τα μέγιστα στην ποιότητα και στην αποτελεσματικότητα των υπηρεσιών. Προφανώς δεν μπορεί να στρεβλωθεί ο ρόλος της αξιολόγησης με αστυνομικού περιεχομένου παρεμβάσεις, ούτε με τιμωρητικού ή πολύ περισσότερο με σύνδεση σε απολύσεις, όπως επιχειρεί τώρα η Κυβέρνηση, σε συνεννόηση με την Τρόικα.

5. Αξιοπρεπής μισθός στους εργαζόμενους, για να αφοσιώνονται απερίσπαστα στην εργασία τους και που βεβαίως θα λειτουργήσει θετικά για την απομάκρυνση κάθε ύποπτης συναλλαγής.

6. Η τήρηση της προβλεπόμενης νομοθεσίας απαιτείται από όλους και οι ποινές για τους επίορκους αυστηρές και άμεσες. Το δικαίωμα της τιμωρίας και αυτής της οριστικής απομάκρυνσης το έχουν μόνο τα αρμόδια πειθαρχικά συμβούλια, και κανένας άλλος, τα οποία οφείλουν να εκδίδουν τις τελεσίδικες αποφάσεις σε χρόνο που δεν θα ξεπερνά τους 6 μήνες.

7. Γραφειοκρατία. Έλεγχος και επανεξέταση και εκκαθάριση ολόκληρου του νομοθετικού περιεχομένου, για να απαλλαγούμε από τη μάστιγα της γραφειοκρατίας.

8. Διαφάνεια. Πλήρη διαφάνεια σε όλες τις αποφάσεις  του Δημοσίου και πλήρη γνωστοποίηση σε όλους τους πολίτες. Επίσης, απόλυτη καταγραφή όλων των δαπανών του Δημόσιου Ταμείου αναλυτικά και συγκεκριμένα και ανάρτηση σε δημόσια ιστοσελίδα για γνωστοποίηση σε όλο τον Ελληνικό λαό. Πρέπει να γνωρίζει συγκεκριμένα ο Ελληνικός λαός ποιοι και πόσοι είναι οι εργαζόμενοι στις υπηρεσίες του Δημοσίου, ποιους πληρώνει και γιατί το Δημόσιο Ταμείο και φυσικά το μέγεθος των αμοιβών για την κάθε περίπτωση ξεχωριστά.

Η μετάβαση σε μια διάφανή και συμμετοχική Δημόσια Διοίκηση, στην υπηρεσία του πολίτη αλλά και ικανή να αναλάβει αναπτυξιακές πρωτοβουλίες πρέπει άμεσα να δρομολογηθεί με την ενεργό σύμπραξη των στελεχών της. Απαιτείται συνέχιση και διεύρυνση, με γρήγορους ρυθμούς, της στρατηγικής των μεταρρυθμίσεων και την εφαρμογή της Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, για να δημιουργήσει αδιαμφισβήτητη δυνατότητα στη Δημόσια Διοίκηση να επιτύχει σε όλους τους στόχους της και να απαλλαγεί από τις παθογένειες και την «κακή της μοίρα» που την οδήγησαν πολιτικές μίζερων και κακόψυχων πολιτικών που επέβαλλε το διεφθαρμένο και σάπιο πολιτικό σύστημα.

Η Δημόσια Διοίκηση, τώρα πρέπει να απαλλαγεί από το κακό παρελθόν, για να δημιουργηθούν βάσιμες και καθαρές συνθήκες, για να μπορέσει ο πολίτης να δημιουργήσει τη σωστή σχέση με το κράτος και να το εμπιστευτεί πλήρως.