Οι εκπαιδευτικοί αναγνωρίζουν τις αδυναμίες τους, αλλά δύσκολα κάνουν αυτοκριτική. Ο ένας στους δύο θεωρεί ότι το υπουργείο Παιδείας πρέπει να πάρει μέτρα για την επιστημονική και παιδαγωγική κατάρτιση των εκπαιδευτικών, καθώς δεν μπορούν να παρακολουθήσουν τις εξελίξεις στην επιστήμη τους με το πέρασμα των χρόνων μετά τον διορισμό τους. Ταυτόχρονα, ζητούν καλύτερες υποδομές και εξοπλισμό.

Τα στοιχεία αυτά προκύπτουν από το πρόγραμμα εθελοντικής αυτοαξιολόγησης των εκπαιδευτικών κατά την τρέχουσα σχολική χρονιά 2011-12, το οποίο οργανώθηκε από το Παρατηρητήριο Αξιολόγησης του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής. Στην αυτοαξιολόγηση συμμετείχαν περίπου 6.500 εκπαιδευτικοί από 500 νηπιαγωγεία, δημοτικά, γυμνάσια και λύκεια της χώρας, ενώ σύμφωνα με τον προγραμματισμό του υπουργείου Παιδείας, από την προσεχή χρονιά 2012-13 θα αυτοαξιολογούνται υποχρεωτικά και οι συνολικά περίπου 13.000 σχολικές μονάδες της χώρας, στις οποίες υπηρετούν περί τους 150.000 εκπαιδευτικούς. «Είναι πολύ σημαντικό ότι 500 σχολεία μετείχαν στο πρόγραμμα. Και αυτό διότι το ζήτημα της αξιολόγησης είναι ταμπού, όχι μόνο για την εκπαίδευση αλλά και, ευρύτερα, για τη Δημόσια Διοίκηση», ανέφερε στην «Κ» ο καθηγητής Κοινωνιολογίας της Εκπαίδευσης στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας κ. Κωνσταντίνος Λάμνιας, που είναι ο επικεφαλής της επιστημονικής επιτροπής που επεξεργάστηκε τα πρώτα αποτελέσματα της αυτοαξιολόγησης. Ο κ. Λάμνιας παρουσιάζεται πολύ θετικός με τη συμμετοχή των εκπαιδευτικών, έστω κι αν αρχικά υπήρξε δυσπιστία και η… πάγια, όπως προκύπτει στην πράξη, αντίδραση των συνδικαλιστών στην αξιολόγηση. Ειδικότερα, από τις απαντήσεις των εκπαιδευτικών προκύπτουν τα ακόλουθα:

– Το 49% των εκπαιδευτικών θεωρεί ότι η επιστημονική και παιδαγωγική κατάρτιση που λαμβάνει είναι ανεπαρκής. «Η εκπαίδευση είναι φαινόμενο δυναμικό και η επικαιροποίηση των γνώσεων των εκπαιδευτικών έχει πολύ μεγάλη σημασία στο έργο τους», παρατηρεί ο κ. Λάμνιας.

– Οι έξι στους δέκα -ακριβές ποσοστό 59%- θεωρούν ότι απαιτούνται επιπλέον πόροι για τα σχολεία.

– Αλλωστε, οι τομείς στους οποίους οι εκπαιδευτικοί είναι αρνητικοί σχετίζονται με τα κονδύλια που διατίθενται και, ευρύτερα, την κρατική πολιτική. Το 45% έκρινε αρνητικά τους χώρους του σχολείου του, ενώ το 39% είχε αντίστοιχη άποψη για τον εξοπλισμό και τα διαθέσιμα εποπτικά μέσα.

Πού έβαλαν «άριστα»

– «Αριστα» βάζουν οι εκπαιδευτικοί σε τομείς της σχολικής ζωής για τους οποίους την κύρια ευθύνη φέρουν οι… ίδιοι. Ετσι το 94% αξιολόγησε θετικά τις σχέσεις μεταξύ των εκπαιδευτικών, ενώ το 93% είπε ότι προχωράει καλά η διαμόρφωση και η εφαρμογή του σχολικού προγράμματος και η παρακολούθηση της φοίτησης και της σχολικής διαρροής.

– Το 92% απάντησαν ότι οι σχέσεις τους με τους μαθητές είναι πολύ καλές, ενώ την ίδια απάντηση έδωσε το 81% των εκπαιδευτικών ως προς τις σχέσεις τους με τους γονείς.

– Αντίθετα, σχετικά λιγότεροι -το 76%- θεωρούν ότι είναι καλή η σχέση του σχολείου με άλλους φορείς.

Στο πλαίσιο της αξιολόγησης μελετώνται πέντε πεδία της σχολικής διαδικασίας: τα μέσα-πόροι και το ανθρώπινο δυναμικό, η οργάνωση και διοίκηση του σχολείου, το κλίμα και οι σχέσεις στο σχολείο, οι εκπαιδευτικές διαδικασίες και τα εκπαιδευτικά αποτελέσματα. Εκτός από την επέκταση της αυτοαξιολόγησης σε όλα τα σχολεία της χώρας, το επόμενο βήμα είναι και η αξιολόγηση των στελεχών της εκπαίδευσης. «Κατ’ αρχήν βασικός στόχος μας είναι η δημιουργία κουλτούρας αξιολόγησης», τονίζει ο κ. Λάμνιας, και η σημασία του στόχου επιβεβαιώνεται από τις αρνητικότατες αντιδράσεις που υπήρξαν κατά την πρώτη φάση αυτοαξιολόγησης, που ήταν και εθελοντική.

«Οχι» συνδικαλιστών

Πολύ περισσότερα σχολεία από τα 500, που τελικά μετείχαν, είχαν δηλώσει αρχικά συμμετοχή. Στο πισωγύρισμα των εκπαιδευτικών συνέβαλαν οι αντιδράσεις των συνδικαλιστών, πολλοί εκ των οποίων υιοθετούν μηδενιστική άρνηση σε οποιαδήποτε μορφή αξιολόγησης που θα μπορούσε να καταδείξει τα τρωτά σημεία του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος.

Tου Αποστολου Λακασα

ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ