Την Τετάρτη 01-03-2023, οι μαθητές των δυο τμημάτων της Ε’ τάξης θα επισκεφτούν το Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού, όπου θα παρακολουθήσουν τη νέα διαδραστική παραγωγή στη «Θόλο» εικονικής πραγματικότητας, με τίτλο «Αγία Σοφία: 1500 Χρόνια Ιστορίας».
Στην εμπειρία αυτής της εικονικής περιήγησης, οι επισκέπτες της «Θόλου» δεν είναι απλοί παρατηρητές, αλλά συμμετέχουν σε διάφορα σενάρια και περιηγήσεις. Η «Θόλος» είναι το νέο ημισφαιρικό «Θέατρο» Εικονικής Πραγματικότητας του Ιδρύματος, χωρητικότητας 132 ατόμων. Είναι ένα κτήριο υψηλής αρχιτεκτονικής, με μοναδική τεχνολογική υποδομή, το οποίο φιλοξενεί τις ψηφιακές συλλογές του ΙΜΕ.
Ξεκινά με την κατασκευή του μεγάλου ναού, μετά την καταστροφή της παλαιότερης βασιλικής της Αγίας Σοφίας, κατά την Στάση του Νίκα, το 532 μ.Χ. Ο Ιουστινιανός αναθέτει την μελέτη και την κατασκευή στους αρχιτέκτονες και μαθηματικούς Ανθέμιο και Ισίδωρο. Οι επισκέπτες παρακολουθούν τον σχεδιασμό και τα τεχνικά προβλήματα που προκύπτουν, καθώς και τις κατασκευαστικές λύσεις που δόθηκαν.Θα χρειαστούν μόλις πέντε χρόνια και έντεκα μήνες για να γίνει πραγματικότητα η Αγία Σοφία, όπως (περίπου) την ξέρουμε σήμερα, χωρητικότητας 23.000 πιστών.
Φθάνοντας στο τέλος της περιόδου της εικονομαχίας, με την βοήθεια του Πατριάρχη Φωτίου, οι θεατές βλέπουν τις πρώτες ψηφιδωτές εικόνες του ναού και μαθαίνουν για την «εν Αγία Σοφία Ζ΄ Οικουμενική Σύνοδο» του 879 μ.Χ..
Η περιήγηση συνεχίζεται με την παρουσίαση των περίφημων ψηφιδωτών της Αγίας Σοφίας, με αποκορύφωμα το ψηφιδωτό της Δέησης. Η Αγία Σοφία υπέστη πολλά δεινά από τους σταυροφόρους μετά την κατάληψη της Κωνσταντινούπολης το 1024 μ.Χ.. Τα δεινά αυτά λήγουν το 1261 μ.Χ., όταν ο Μιχαήλ Παλαιολόγος ανακαταλαμβάνει την Πόλη. Οι θεατές παρακολουθούν την στέψη του Μιχαήλ ως αυτοκράτορα στην Αγία Σοφία και την προσπάθειά του για την ανόρθωση της αυτοκρατορίας.
Η δυναστεία των Παλαιολόγων είναι και η τελευταία της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Η άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Οθωμανούς το 1453, θα οδηγήσει στη μετατροπή του ναού-συμβόλου της Ορθοδοξίας σε τζαμί.
Σήμερα πια η Αγία Σοφία αποτελεί Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς, σύμφωνα με την Unesco, και οι εργασίες συντήρησής της, που έχουν ξεκινήσει από τα μέσα του 20ού αιώνα, συνεχίζουν να αποκαλύπτουν αριστουργήματα στο εσωτερικό του ναού.
Οι μαθητές καλούνται σε ένα μοναδικό ταξίδι ανακάλυψης. Αναπαρίσταται, με πλήρη λεπτομέρεια, το εσωτερικό του ναού, ο αρχιτεκτονικός του σχεδιασμός, ο γλυπτός και ψηφιδωτός διάκοσμος και παράλληλα, παρουσιάζονται οι διάφορες φάσεις κατασκευής του μνημείου και σημαντικά ιστορικά, κοινωνικά και οικονομικά στοιχεία της ζωής του Βυζαντίου.
Η νέα διαδραστική αυτή παραγωγή δίνει την ευκαιρία στους μαθητές να επισκεφθούν τον εμβληματικό αυτό χώρο, ένα μνημείο-σύμβολο της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς, και να τον παρατηρήσουν όπως ήταν στην περίοδο της ακμής του.
Η «Θόλος» μοιάζει με πλανητάριο στα φυσικά και μορφολογικά της χαρακτηριστικά. Ουσιαστικά όμως, το μόνο κοινό χαρακτηριστικό τους είναι το ημισφαιρικό σχήμα της επιφάνειας προβολής. Η σφαιρική εξωτερική μορφή της «Θόλου» παραπέμπει σε ένα ουράνιο σώμα που στροβιλίζεται. Πρόκειται για μια αίσθηση που αποδίδεται με την επεξεργασία των επιφανειών και την επιλογή των υλικών, όπως οι επάλληλοι δακτύλιοι που περιβάλλουν το εξωτερικό κέλυφός της και ο ειδικός φωτισμός που την αναδεικνύει κατά τη διάρκεια της νύχτας.
Οι προβολές είναι διαδραστικές, ελεγχόμενες από το θεατή, και όχι στατικές. Πρόκειται για μια μοναδική εμπειρία εμβύθισης στον εικονικό κόσμο, που χαρακτηρίζεται από άμεση ανταπόκριση, ευελιξία, πρωτοτυπία και ζωντάνια.
Βασικός σκοπός του Ιδρύµατος είναι να διατηρήσει ζωντανή την ιστορική µνήµη και την ελληνική παράδοση, να κάνει συνειδητή την οικουµενική διάσταση του Ελληνισµού, να προβάλει τη συµβολή του στην εξέλιξη του πολιτισµού, έτσι ώστε το παρελθόν να αποτελέσει σηµείο αναφοράς για τη διαµόρφωση του παρόντος και του μέλλοντος και να εµπνευστεί και πάλι η σύγχρονη σκέψη από το ελληνικό πνεύµα.
Στην παρακάτω μικρή ταινία παρουσιάζονται οι βασικότεροι σταθμοί στην ιστορία του σημαντικού αυτού μνημείου της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς καθώς και οι θρύλοι και οι παραδόσεις της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στις καταστροφές που προκάλεσε στο μνημείο ο ανθρώπινος παράγοντας.
