1. Ο όρος εγκεφαλική παράλυση (Cerebral Palsy ή CP όπως συνηθίζεται να αναγράφεται) είναι ένας όρος “ομπρέλα”, που χρησιμοποιείται για να περιγράψει την κλινική εικόνα ενός ατόμου, που λόγω κάποιου εγκεφαλικού τραύματος αντιμετωπίζει προβλήματα στην κινητικότητα, των άνω ή / και κάτω άκρων και του κορμού του σώματος.
Χαρακτηριστικά εγκεφαλικής παράλυσης.
Ενώ δυνητικά μπορεί να υπάρχει επίπτωση στη νοημοσύνη ενός παιδιού, ανάλογα με το που εντοπίζεται η εγκεφαλική βλάβη, συνήθως τα άτομα με εγκεφαλική παράλυση έχουν φυσιολογική νοημοσύνη.
Σε κάποιες περιπτώσεις όμως, η εγκεφαλική παράλυση μπορεί να συνοδεύεται και από άλλες παθήσεις όπως: νοητική υστέρηση, επιληψία ή επιληπτικούς σπασμούς, διαταραχές της ανάπτυξης, της όρασης ή της ακοής, ασυνήθιστα επίπεδα κάποιων αισθήσεων ή ερεθισμάτων (π.χ. μεγάλη αντοχή στον πόνο).
Η εγκεφαλική παράλυση χωρίζεται σε τέσσερις (4) κατηγορίες. Παγκοσμίως, υπολογίζεται ότι πάνω από 17 εκατομμύρια άνθρωποι ζουν με εγκεφαλική παράλυση.
Ταξινόμηση εγκεφαλικής παράλυσης με βάση την κλινική εικόνα.
Η Σπαστική μορφή επηρεάζει 70-80% των ατόμων με εγκεφαλική παράλυση και χαρακτηρίζεται από υπερτονικότητα ή μόνιμα συσπασμένους μύες.
Η Αθετωσική μορφή επηρεάζει 10-20% των ατόμων με εγκεφαλική παράλυση και χαρακτηρίζεται από μη ελεγχόμενες, αργές κινήσεις.
Η Αταξική μορφή είναι μια σπάνια μορφή που επηρεάζει 5-10% των ατόμων με εγκεφαλική παράλυση. Αυτή η μορφή επηρεάζει την αίσθηση του βάθους και την αντίληψη, με αποτέλεσμα κακό συντονισμό των κινήσεων και δυσκολία εκτέλεσης κινήσεων που απαιτούν ταχύτητα, συντονισμό και ακρίβεια.
Η Μικτή μορφή επέρχεται όταν ένας ασθενής έχει συμπτώματα από δυο ή περισσότερες μορφές. Πολλοί συνδυασμοί είναι εφικτοί, αλλά ο ποιο κοινος είναι μία μίξη σπαστικής και αθετωσικής μορφής.
Η εγκεφαλική παράλυση αποτελεί μία πάθηση με μεγάλο εύρος επίδρασης — τόσο στην έκταση, όσο και στην ένταση — στο σώμα ενός ανθρώπου. Για παράδειγμα ένα άτομο με εγκεφαλική παράλυση μπορεί να μη έχει τη ικανότητα να περπατήσει ενώ ένα άλλο μπορεί να μη έχει την ικανότητα να κινήσει το χέρι του αλλά να περπατά με άνεση.
Ταξινόμηση εγκεφαλικής παράλυσης με βάση τις κινητικές δεξιότητες.
Ανάλογα, με τα άκρα που προσβάλλονται, η εγκεφαλική παράλυση ταξινομείται ως εξής:
Τετραπληγία: Όταν πάσχουν 2 άνω άκρα + 2 κάτω άκρα.
Ημιπληγία : Όταν πάσχουν 1 άνω άκρο + 1 κάτω άκρο, ομοπλεύρως.
Παραπληγία : Όταν πάσχουν τα 2 κάτω άκρα.
Μονοπληγία: Όταν πάσχει μόνο 1 άκρο, είτε άνω είτε κάτω. Είναι σπάνια.
Διπληγία: Όταν πάσχουν και τα τέσσερα άκρα, αλλά τα δύο κάτω περισσότερο από τα άνω. Είναι σπάνια.
Αιτιολογία εγκεφαλικής παράλυσης.
Το μεγαλύτερο ποσοστό παιδιών με εγκεφαλική παράλυση, παθαίνουν εγκεφαλική παράλυση είτε κατά την εμβρυική περίοδο ή κατά τη διάρκεια του τοκετού. Σε μερικές περιπτώσεις, η εγκεφαλική παράλυση προκαλείται κατά τη διάρκεια παραμονής του εμβρύου στη μήτρα. Μερικές κοινές αιτίες είναι μολύνσεις κατά την διάρκεια της κύησης, ίκτερος, ανοξία, τραύμα στο κεφάλι κατά τον τοκετό και εγκεφαλικό. Τα ελλιποβαρή μωρά είναι 100 φορές πιο πιθανόν να πάθουν εγκεφαλική παράλυση από τα βρέφη με κανονικά βάρος τη στιγμή της γέννησης. Ακόμη, σε μερικές περιπτώσεις, η εγκεφαλική παράλυση οφείλεται σε ιατρικά λάθη τη στιγμή της γέννησης. Σε αυτές τις περιπτώσεις, η εγκεφαλική παράλυση ξεκινά από την αρχή της ζωής του παιδιού.
Για ένα μικρο ποσοστό 10-20% η εγκεφαλική παράλυση είναι επίκτητη (δηλ. επέρχεται μετά τη γέννηση). Σε αυτές τις περιπτώσεις, η εγκεφαλική παράλυση μπορεί να προκύψει από διάφορες καταστάσεις στη ζωή του παιδιού, που θεωρούνται αποτρέψιμες έως κάποιο βαθμό. Εγκεφαλική βλάβη τους πρώτης μήνες της ζωής μπορεί να οδηγήσει σε εγκεφαλική παράλυση. Για παράδειγμα, μόλυνση πχ. μηνιγγίτιδα ή εγκεφαλίτιδα και τραυματισμός στο κεφάλι λ.χ. από πτώση ή χτύπημα.
Αντιμετώπιση εγκεφαλικής παράλυσης.
Δεν υπάρχει θεραπεία για την εγκεφαλική παράλυση. Ωστόσο, η κλινική εικόνα και οι ικανότητες ενός παιδιού με εγκεφαλική παράλυση μπορούν να βελτιωθούν σε μεγάλο βαθμό, με ειδικές παρεμβάσεις όπως:
φυσικοθεραπεία και εργοθεραπεία,
φαρμακευτική αγωγή,
εγχειρήσεις και ιατρικά βοηθήματα (π.χ. ορθοστάτες, σειριακούς γύψους) κ.ά.
Παιδαγωγικές παρεμβάσεις
Οι παιδαγωγικές παρεμβάσεις που μπορούν να γίνουν στα παιδιά με εγκεφαλική παράλυση ποικίλουν ανάλογα με την περίσταση. Τα παιδιά με εγκεφαλική παράλυση συνήθως έχουν παράληλλη στήριξη στο σχολείο.
Όταν η εγκεφαλική παράλυση συνοδεύεται και από νοητική υστέρηση στόχος της εκπαίδευσηςπρέπει να είναι η κατάκτηση βασικών δεξιοτήτων.
Παρόλα αυτά υπάρχουν και περιπτώσεις παιδιών με εγκεφαλική παράλυση που έχουν πολύ υψηλό δείκτη νοημοσύνης.
Απαραίτητη είναι η παρουσία εργοθεραπευτών, φυσιοθεραπευτών κι λογοθεραπευτών.
Μία εναλλακτική θεραπεία για παιδιά με εγκεφαλική παράλυση, είναι η θεραπευτική ιππασία.
Όταν το άλογο περπατά, μιμείται τον ανθρώπινο βηματισμό, μεταφέροντας στον κορμό του ιππέα του την ίδια ακριβώς κίνηση που μεταδίδουν τα πόδια, στους ανθρώπους με φυσιολογική κίνηση.Έτσι, αναπτύσσονται σημαντικά οι μύες του κορμού των ατόμων με δυσκολίες στην κίνηση, ενώ, παράλληλα, το ευθύ κάθισμα διευκολύνει την αναπνοή τους.
Η εγκεφαλική παράλυση δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται σαν μία ανίατη ασθένεια αλλά σαν μία πραγματικότητα και όλες οι παρεμβάσεις πρέπει να είναι αναπόσπαστο κομμάτι αυτής της πραγματικότητας.
2. ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ: Εγκεφαλική παράλυση και σχολείο
