Θεματικό κέντρο: ο εμπνευσμένος δάσκαλος και η πρωτότυπη διδασκαλία του.
Λαϊκή παράδοση: ο τρόπος με τον οποίο οργανώνει τη ζωή του ένας λαός και ενεργεί μέσα στην ιστορία. Το σύνολο των στοιχείων που οι παλαιότερες γενιές κληροδοτούν στις επόμενες:
- Τα υλικά δημιουργήματα (κτίσματα, ενδυμασίες, εργαλεία…)
- Οι αντιλήψεις- νοοτροπία που καθορίζουν τον τρόπο της ατομικής, οικογενειακής, κοινωνικής ζωής, οι άγραφοι κανόνες συμπεριφοράς, τα ήθη δηλαδή.
- Τα έθιμα, οι πράξεις δηλαδή που εκφράζουν τις αντιλήψεις του λαού.
- Καλλιτεχνικά δημιουργήματα (τραγούδια, χοροί, ζωγραφική, γλυπτική…)
Σημασία: η παράδοση για έναν λαό έχει εθνική αξία, καθώς ως στοιχείο της εθνικής ταυτότητας συμβάλλει στη συνοχή ενός λαού. Έτσι, στα χρόνια της Τουρκοκρατίας η παράδοση σφυρηλάτησε και διατήρησε την εθνική συνείδηση και ενότητα του ελληνικού λαού. Μάλιστα, σήμερα, εποχή της παγκοσμιοποίησης και της τάσης για τη διαμόρφωση κοινωνιών «μαρμελάδα», η παράδοση αποτελεί αντίδοτο σε αυτήν ακριβώς τη μαζοποίηση των κοινωνιών. Επιπλέον, γνωρίζοντας την παράδοσή του ένας λαός νιώθει κοντά στις ρίζες του, ασφαλής, γιατί διδάσκεται από το παρελθόν του, έχει πρότυπα από αυτό, και εντοπίζει συμβάντα προς αποφυγήν. Τέλος, η παράδοση αποδεικνύει την ανάγκη για συνεργασία μεταξύ των ανθρώπων και συνύπαρξή τους.
Σήμερα: απαξιωτική η στάση απέναντι στην παράδοση. Ταυτίζεται αυτή με την οπισθοδρόμηση, τη «χωριατιά», την καθυστέρηση. Σε αυτό φταίει ο αστικός τρόπος ζωής, ο οποίος απομονώνει τον άνθρωπο από τις ρίζες του. Δεν έχει σχετικά βιώματα και παρασύρεται από ξενόφερτα πρότυπα που τον κατακλύζουν, ενώ παράλληλα κάτω από τους γρήγορους ρυθμούς ζωής στρέφεται από τη συλλογική ζωή στην προβολή του ατομικού συμφέροντος. Αποτέλεσμα αυτών: η περιφρόνηση του λαϊκού πολιτισμού και η ισοπέδωση αξιών και ιδεών…
Δύο μοντέλα διδασκαλίας:
| το σχολείο εργασίας | αυταρχικός τρόπος διδασκαλίας |
| Δεν είναι απομονωμενο από τη ζωή και την κοινωνία.
Η γνώση δεν περιορίζεται για να ληφθεί μέσα στους τοίχους της τάξης. Ενθαρρύνονται οι μαθητές σε δραστηριότητες που ξεφεύγουν από τα όρια του τυπικού αναλυτικού προγράμματος. Τους καλλιεργεί δημιουργικά ενδιαφέροντα, ώστε να εφαρμόζουν στην πράξη τη θεωρητική γνώση. Οι μαθητές δε φοβούνται τον δάσκαλο. Είναι ο συνεργάτης τους και σύμβουλό τους και εκδηλώνονται μπροστά τους με αυθορμητισμό και ειλικρίνεια. Η συμπεριφορά του δασκάλου διακρίνεται για την οικειότητα και την κατανόηση προς τους μαθητές. Δεν είναι ο ίδιος αυθεντία Σέβεται την προσωπικότητα του μαθητή και δημιουργεί ευχάριστη ατμόσφαιρα, χρησιμοποιώντας τον διάλογο αντί για την αυταρχική επιβολή των απόψεών του. |
Δάσκαλοι μη παιδαγωγοί, προσβάλλουν, είναι σκληροί με τα παιδιά.
Με αυστηρότητα αντιμετωπίζουν τους μαθητές τους. Ο δάσκαλος καταπιέζει τους μαθητές και επιβάλλεται με την άσκηση βίας (ξυλοδαρμός) αυτοπροβαλλόμενος ως αυθεντία. Οι μαθητές φοβούνται Τους επιβάλλεται η στείρα απομνημόνευση ξερών γνώσεων μέσα στο απομονωμένο από τη ζωή και την κοινωνία περιβάλλον του σχολείου. |
Ο αφηγητής ταυτίζεται με τον μαθητή που επειδή ήταν ξένος αδυνατούσε να συλλέξει λαογραφικό υλικό. Είχε μεγαλώσει σε αστικό περιβάλλον. Ωστόσο, επειδή ήθελε να παρουσιάσει κι εκείνος υλικό και να μην πάει στο σχολείο «άγραφτος», γι’ αυτό κάνοντας μία πονηριά αντέγραψε από ένα άλλο βιβλίο δημοτικά τραγούδια και τα παρουσίασε στην τάξη. Ο δάσκαλος το αντιλήφθηκε πως ο μαθητής είχε κάνει αυτή τη μικρή απάτη, διακριτικά τον ειρωνεύτηκε και τον έκανε να ντραπεί. Βέβαια, θα πρέπει να αναγνωρίσουμε στον μαθητή πως ενώ θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει ως δικαιολογία ότι δεν είναι ντόπιος, άρα αδυνατεί να εργαστεί όπως προσδοκεί ο δάσκαλος, εντούτοις αναζητά το υλικό, το καταγράφει. Ίσως, θα μπορούσε να εξηγήσει στον καθηγητή με ποιο τρόπο εργάστηκε εξαρχής και να μην υπάρχει κανένα πρόβλημα στη συνέχεια.
Ο καθηγητής:
Εμπνευσμένος, ζωντανός, με αγάπη –πάθος για τη δουλειά του, γνώστης της παράδοσης, λάτρης της, αφυπνίζει το ενδιαφέρον τους για τον πολιτισμό, φιλότιμος- δεν αντιμετωπίζει την περιφέρεια με περιφρονητική διάθεση, δραστήριος, καινοτόμος, νέες μέθοδοι διδασκαλίας-ευρηματικός-καινοτόμος, αέρας ανανέωσης στο σχολείο, δημιουργικός – θετικό πρόσωπο, εγκάρδιος-αγαπητός, σέβεται την προσωπικότητα των μαθητών, είναι ευγενικός, έχει ιδανικά και πάθος για τη δουλειά του, καταρτισμένος, συναίσθηση της ευθύνης που το επάγγελμά του τού δημιουργε.
Πρωτοπρόσωπη αφήγηση. Ο αφηγητής ως ήρωας της ιστορίας (ως έφηβος, και ως ώριμος)
Χρόνος ιστορίας: δεν προσδιορίζεται ούτε και ο τόπος. Ο χρόνος της αφήγησης είναι είναι μεταγενέστερος από τα γεγονότα, είναι η ώριμη ηλικία του αφηγητή
Γλώσσα: απλή καθημερινή δημοτική με στοιχεία προφορικότητας (αυτοί φίλε μου ξέρανε τη ρίζα τους και τη φύτρα τους …., χωρατατζής, εθίματα…)
Αφήστε μια απάντηση