Και στα δύο προοίμια ο ποιητής επικαλείται τη Μούσα Καλλιόπη (μούσα της επικής ποίησης) μια και κατά την αντίληψη της εποχής η ανθρώπινη γνώση είναι περιορισμένη, οπότε και η ανάγκη της θεϊκής συνδρομής κρίνεται απαραίτητη. Να σημειώσουμε εδώ πως στο έπος της Οδύσσειας υπάρχει μία ιδιαιτερότητα, δύο δηλαδή προοίμια, εκείνο της Μούσας και κείνο του ποιητή, πράγμα το οποίο δεν το βρίσκουμε στο προοίμιο της Ιλιάδας, όπου υπάρχει μόνο το προοίμιο του ποιητή.
Επιπλέον, ενώ στην Οδύσσεια ο ποιητής αφού επικαλείται τη βοήθεια της Μούσας, στο τέλος της ζητά να αρχίσει την ιστορία απ’ όποιο σημείο εκείνη επιθυμεί (παράκληση του προοιμίου), στην Ιλιάδα παρακάμπτεται κάτι τέτοιο.
Στο προοίμιο της Ιλιάδας αναφέρεται δύο φορές το όνομα του πρωταγωνιστικού προσώπου, του Αχιλλέα. Αντιθέτως, στην Οδύσσεια ο ποιητής δεν αποκαλύπτει αμέσως το όνομα του ήρωα, το οποίο το κρύβει πίσω από τη λέξη: «τον άνδρα». Βέβαια, το κοινό του ποιητή που γνωρίζει τις παραδόσεις γνωρίζει ακούγοντας τη συνέχεια του προοιμίου για ποιον θα μιλήσει ο ποιητής.
Το κύριο θέμα της Ιλιάδας δίνεται με έμφαση στην αρχή του προοιμίου – η μηνις του Αχιλλέως. Το κύριο θέμα της Οδύσσειας επίσης στην αρχή του πρώτου στίχου δίνεται εμφαντικά – τον άνδρα…
Παρατηρούμε συνάμα πως τα κύρια πρόσωπα, εκείνα που κινούν τα νήματα, αλλά και κάποια στοιχεία της υπόθεσης, και στα δύο έπη αναφέρονται στα προοίμια , ενώ δε λείπουν και οι προϊδεασμοί για εξελίξεις που θα ακολουθήσουν.
Και στα δύο προοίμια είναι ολοφάνερη η ανάμειξη των θεών στη ζωή των ανθρώπων. Ωστόσο, στην περίπτωση του έπους της Ιλιάδας ο Δίας σκληρός επιβάλλει τη βούλησή του χωρίς αίσθημα δικαιοσύνης (η βουλή γενόνταν του Κρονίδη). Στην Οδύσσεια πάλι οι σύντροφοι του Οδυσσέα έχασαν τη ζωή τους από τα δικά τους μεγάλα κρίματα, καθώς έφαγαν τις ιερές αγελάδες του θεού Ήλιου.
Τέλος, στους επτά πρώτους στίχους της Ιλιάδας βρίσκουμε λέξεις συνδεόμενες με τον πόλεμο: ροβόλησε ψυχές στον Άδη ηρώων. Στους πρώτους στίχους της Οδύσσειας βρίσκουμε λέξεις που παραπέμπουν στην ειρήνη νόστος, εταίρων, πολιτείες πολλές, να σώσει τους συντρόφους.
Συμπεράσματα από εργασία των μαθητών του Β4 τμήματος
2o Γυμνάσιο Καματερού (2013-2014)
Αφήστε μια απάντηση