nmandoulidis's blog

Ιστολόγιο Φυσικής

Αρχεία για 'Γενικά'

Καθορισμός εξεταστέας ύλης για το έτος 2022 για τα μαθήματα που εξετάζονται πανελλαδικά.

Συγγραφέας: ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΜΑΝΔΟΥΛΙΔΗΣ στις 21 Ιουλίου 2021

Για να ανοίξετε το αρχείο κάντε κλικ εδώ.

Κατηγορία Γενικά | Δε βρέθηκαν σχόλια »

Ύλη και οδηγίες για τη διδασκαλία των μαθημάτων των Φυσικών Επιστημών (Φυσικής, Χημείας, Βιολογίας) στις Α΄, Β΄ και Γ τάξεις Γενικού Λυκείου για το σχολικό έτος 2020 – 2021

Συγγραφέας: ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΜΑΝΔΟΥΛΙΔΗΣ στις 7 Οκτωβρίου 2020

Για να δείτε τις οδηγίες πατήστε εδώ

Κατηγορία Γενικά | Δε βρέθηκαν σχόλια »

Εξεταστέα Ύλη Πανελλαδικών Εξετάσεων Λυκείου 2020-2021

Συγγραφέας: ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΜΑΝΔΟΥΛΙΔΗΣ στις 2 Αυγούστου 2020

Για να δείτε την Εξεταστέα Ύλη Πανελλαδικών Εξετάσεων Λυκείου 2020-2021 πατήστε εδώ

Κατηγορία Γενικά | Δε βρέθηκαν σχόλια »

Διδακτέα – Εξεταστέα ύλη για το Λύκειο

Συγγραφέας: ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΜΑΝΔΟΥΛΙΔΗΣ στις 3 Απριλίου 2019

Γιά να δείτε την ύλη του διδακτικού έτους 2018-2019 επισκεφτείτε τον παρακάτω σύνδεσμο

https://www.minedu.gov.gr/lykeio

 

Κατηγορία Γενικά | Δε βρέθηκαν σχόλια »

Διαγωνισμός Φυσικής Αριστοτέλης

Συγγραφέας: ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΜΑΝΔΟΥΛΙΔΗΣ στις 3 Απριλίου 2019

Για περισσότερες πληροφορίες  πατήστε στον παρακάτω σύνδεσμο

http://micro-kosmos.uoa.gr/gr/announcments/pdf/egkyklios_diag_gymn-lyk_2019.pdf

 

Κατηγορία Γενικά | Δε βρέθηκαν σχόλια »

Ξανά σε λειτουργία ο επιταχυντής στο CERN

Συγγραφέας: ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΜΑΝΔΟΥΛΙΔΗΣ στις 13 Μαΐου 2016

Έπειτα από πολύμηνη «χειμερία νάρκη», ο Μεγάλος Επιταχυντής Αδρονίων (LHC) στο CERN τέθηκε ξανά σε λειτουργία, παρέχοντας και πάλι δεδομένα στις επιστημονικές ομάδες που συμμετέχουν στα πειράματά του.

Ο LHC αναμένεται να παραμείνει ενεργοποιημένος για έξι μήνες, με συνέπεια να πραγματοποιηθούν 2 τετράκις εκατομμύρια συγκρούσεις πρωτονίων στο εσωτερικό του.

Το παραπάνω νούμερο είναι εξαπλάσιο από τον αριθμό των συγκρούσεων το 2015 και λίγο μόλις μικρότερο από το συνολικό πλήθος συγκρούσεων που έγιναν στον επιταχυντή κατά την πρώτη φάση λειτουργίας του, η οποία διήρκεσε τρία χρόνια.

«Το 2016 θα επικεντρωθούμε στο να παράγουμε το μέγιστό αριθμό δεδομένων για τα πειράματά μας», σημείωσε χαρακτηριστικά η Φαμπιόλα Τζιανότι, γενική διευθύντρια του CERN.

O LHC είναι ο ισχυρότερος επιταχυντής στον κόσμο. Τέσσερις ανιχνευτές αναλαμβάνουν να καταγράψουν και να μελετήσουν τα «θραύσματα» που δημιουργούνται στο εσωτερικό του, δίνοντας έτσι τη δυνατότητα στους επιστήμονες να ερευνήσουν τα σωματίδια που παράγονται με αυτό τον τρόπο καθώς και τις μεταξύ τους αλληλεπιδράσεις.

Στο διάστημα από το 2010 έως το 2013, η ενέργεια του επιταχυντή άγγιξε τα 8 TeV (teraelectronvolts).

Με την αναβάθμιση των συστημάτων του, η οποία διήρκεσε δύο χρόνια, η διάταξη τέθηκε ξανά σε λειτουργία την άνοιξη του 2015, αυξάνοντας την ενέργεια των συγκρούσεων στα 13 TeV.

Αυτές οι σφοδρότερες συγκρούσεις επιτρέπουν στους επιστήμονες να μελετήσουν «περιοχές» της φυσικής στις οποίες δεν είχαν πρόσβαση νωρίτερα.

Επομένως, σε αυτή τη δεύτερη φάση λειτουργίας έχει αυξηθεί κατά 25% η παραγωγή «σωματιδίων του Θεού», των μποζονίων που προσδίδουν μάζα στα υπόλοιπα σωματίδια και επιβεβαίωσε πειραματικά ο LHC στο αρχικό στάδιο των πειραμάτων.

Παράλληλα, έχει αυξηθεί πάνω από 40% η πιθανότητα ανακάλυψης βαρύτερων σωματιδίων, τα οποία δεν είχαν παραχθεί ποτέ ως σήμερα.

Σχεδόν όλη η γνώση της φυσικής των στοιχειωδών σωματιδίων περιλαμβάνεται στο Καθιερωμένο Πρότυπο, μία θεωρία που περιγράφει τους «δομικούς λίθους» της ύλης και τις μεταξύ τους αλληλεπιδράσεις, εκτός από τη βαρύτητα. Κατά το πρώτο στάδιο λειτουργίας του επιταχυντή και με την ανακάλυψη του «σωματιδίου του Θεού, ουσιαστικά επαληθεύτηκε πειραματικά και ο τελευταίος «κρίκος» του Καθιερωμένου Προτύπου.

Στον LHC εντοπίσθηκαν επιπλέον για πρώτη φορά σωματίδια που αποτελούνται από πέντε κουάρκ, ενώ επίσης μελετήθηκε το υπέρθερμο ρευστό που είχε σχηματισθεί λίγο μετά τη Μεγάλη Έκρηξη. Όλες αυτές οι μελέτες βρέθηκαν επίσης σε συμφωνία με τις προβλέψεις του Καθιερωμένου Προτύπου.

«Μέχρι αυτή τη στιγμή το Καθιερωμένο Πρότυπο φαίνεται να εξηγεί τις ιδιότητες της ύλης, γνωρίζουμε όμως ότι πρέπει να υπάρχει κάτι πέρα από το συγκεκριμένο μοντέλο» σημειώνει η Ντενίζ Κάλντγουέλ, διευθύντρια του Τμήματος Φυσικής του Εθνικού Ιδρύματος Επιστημών των ΗΠΑ.

«Αυτή η “νέα φυσική” μπορεί να αποκαλυφθεί μόνο με περισσότερα δεδομένα, τα οποία θα προκύψουν από τη δεύτερη φάση λειτουργίας του LHC».

Για παράδειγμα, το Καθιερωμένο Πρότυπο δεν εξηγεί τη βαρύτητα, η οποία είναι μία από τια τέσσερις θεμελιώδεις δυνάμεις στο σύμπαν. Επίσης, δεν παρέχει καμία ερμηνεία για τη φύση της σκοτεινής ύλης, η οποία αλληλεπιδρά με τη συμβατική ύλη αποκλειστικά μέσω της βαρύτητας.

Παράλληλα, δεν περιγράφει την αιτία που η ύλη υπερίσχυσε της αντιύλης στο «νεαρό» σύμπαν, ώστε να δημιουργηθεί ο «κόσμος» όπως τον γνωρίζουμε σήμερα.

Πολλές θεωρίες που έχουν προταθεί περιγράφουν διαδικασίες που είναι τόσο σπάνιες, ώστε να χρειάζονται δισεκατομμύρια συγκρούσεις για να προκύψουν τα φαινόμενα που προβλέπουν και τα οποία θα τις επιβεβαίωναν.

Οι επιστήμονες χρειάζονται επίσης έναν τεράστιο όγκο δεδομένων για να παρατηρήσουν με μεγάλη ακρίβεια γνωστά φαινόμενα, τα οποία προβλέπει το Καθιερωμένο Πρότυπο.

Οποιαδήποτε απόκλιση ανάμεσα στις προβλέψεις του μοντέλου από τη μια μεριά, και στον τρόπο που αυτά εξελίσσονται στην πραγματικότητα, ίσως αποτελέσει το πρώτο βήμα για μια «νέα φυσική».

Του Κώστα Δεληγιάννη

Πηγή http://www.naftemporiki.gr/story/1102624/ksana-se-leitourgia-o-epitaxuntis-sto-cern

 

Κατηγορία Γενικά | Δε βρέθηκαν σχόλια »

Την ανακάλυψη 1.284 νέων εξωπλανητών ανακοίνωσε η NASA

Συγγραφέας: ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΜΑΝΔΟΥΛΙΔΗΣ στις 11 Μαΐου 2016

Τον εντοπισμό 1.284 νέων πλανητών εκτός του ηλιακού μας συστήματος, με τη βοήθεια του τηλεσκοπίου Kepler, γνωστοποίησε πριν από λίγες ώρες η NASA σε συνέντευξη Τύπου που παρέθεσε.

Το νούμερο αυτό υπερδιπλασιάζει τους εξωπλανήτες που έχει βρει το διαστημικό τηλεσκόπιο, ανεβάζοντας πλέον τον συνολικό αριθμό τους στους 2.325.

Τα νέα ευρήματα περιγράφονται σε άρθρο που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Astrophysical Journal. Για να θεωρηθεί αξιόπιστη οποιαδήποτε νέα ανακάλυψη, θα πρέπει το ποσοστό βεβαιότητας να ξεπερνά το 99%.

Από τα 1.284 ευρήματα, σύμφωνα με τη NASA 550 εξωπλανήτες θα πρέπει να είναι βραχώδεις, με βάση το μέγεθός τους. Από αυτούς, οι 9 περιφέρονται σε τροχιές γύρω από τους αστέρες τους οι οποίες ανήκουν στη λεγόμενη «κατοικήσιμη ζώνη», δηλαδή βρίσκονται σε αποστάσεις που θα επέτρεπαν την ύπαρξη νερού σε υγρή μορφή.

Επομένως, θεωρητικά τουλάχιστον, σε αυτούς θα μπορούσε να έχει αναπτυχθεί ζωή.

Όταν ρωτήθηκε για το πόσοι πιθανά κατοικήσιμοι πλανήτες υπάρχουν στον Γαλαξία μας, η Νάταλι Μπατάλα, ερευνήτρια της NASA που ανήκει στην επιστημονική ομάδα του Kepler, απάντησε πως μία συντηρητική εκτίμηση θα ήταν «δεκάδες δισεκατομμύρια».

Για να φέρει σε πέρας την αποστολή του, το Kepler ψάχνει για απειροελάχιστες μειώσεις στη φωτεινότητα ενός αστέρα, οι οποίες αποτελούν ένδειξη για το γεγονός ότι ενδεχομένως ανάμεσα σε αυτόν και τη Γη παρεμβλήθηκε κάποιος πλανήτης του.

Επειδή αυτές οι μειώσεις μπορεί να οφείλονται και σε άλλους λόγους, χρειάζεται στη συνέχεια να αναλυθούν τα δεδομένα, ώστε να επιβεβαιωθεί το εύρημα.

Αυτό το νούμερο-ρεκόρ οφείλεται στην αναβάθμιση του λογισμικού του τηλεσκοπίου, χάρις στην οποία μπορεί να παρακολουθεί παράλληλα περισσότερους από έναν εξωπλανήτες. Πριν από την αναβάθμιση, ανά πάσα χρονική στιγμή μπορούσε να μελετά μόνο μία υποψήφια ανακάλυψη, για να την πιστοποιήσει.

Το Kepler έχει ακόμη να μελετήσει 2.000 υποψήφια ευρήματα, από τα οποία τα 1.300 συγκεντρώνουν πολλές πιθανότητες να είναι όντως πλανήτες.

Κείμενο του Κώστα Δεληγιάννη

http://www.naftemporiki.gr/story/1101844/tin-anakalupsi-1284-neon-eksoplaniton-anakoinose-i-nasa

Κατηγορία Γενικά | Δε βρέθηκαν σχόλια »

Τα μεγαλύτερα άλυτα μυστήρια της Φυσικής

Συγγραφέας: ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΜΑΝΔΟΥΛΙΔΗΣ στις 9 Απριλίου 2016

Τα μεγαλύτερα άλυτα μυστήρια της ΦυσικήςΚείμενο του Κώστα Δεληγιάννη από την ιστοσελίδα

http://www.naftemporiki.gr/story/1086281/ta-megalutera-aluta-mustiria-tis-fusikis
Το 1900, ο Βρετανός φυσικός Λόρδος Κέλβιν είχε πει: «Δεν υπάρχει πλέον τίποτε νέο να ανακαλυφθεί στη φυσική. Το μόνο που απομένει είναι οι μετρήσεις να γίνουν ακόμη περισσότερο ακριβείς».

Δεν χρειάστηκε να περάσουν περισσότερο από δύο δεκαετίες για να διαψευσθεί παταγωδώς, αφού η κβαντική φυσική και η Θεωρία της Σχετικότητας του Αϊνστάιν άνοιξαν ένα «παράθυρο» σε έναν άγνωστο έως τότε και αινιγματικό «κόσμο».

Το αποτέλεσμα είναι ότι σήμερα κανείς ερευνητής δεν μιλά για το «τέλος της Φυσικής», αφού υποτίθεται πως έχουμε καταλάβει πλήρως την πραγματικότητα που μας περιβάλλει.

Αντίθετα, κάθε νέα ανακάλυψη φαίνεται να γίνεται η αιτία για ακόμη μεγαλύτερα και βαθύτερα ερωτήματα γι’ αυτήν την πραγματικότητα.

Από αυτά τα ερωτήματα, πέντε «γρίφοι» προβάλλουν αυτή τη στιγμή ως τα μεγαλύτερα «μυστήρια» της Φυσικής.

Τι είναι η σκοτεινή ενέργεια;

Εδώ και δεκαετίες, οι αστροφυσικοί έχουν στη διάθεσή τους δεδομένα που επιβεβαιώνουν ότι το σύμπαν διαστέλλεται με επιταχυνόμενο ρυθμό.

Το γεγονός αυτό σημαίνει πως η συμπεριφορά του σύμπαντος δεν καθορίζεται αποκλειστικά από τις βαρυτικές έλξεις, αλλά ότι υπάρχει μία μυστηριώδης απωστική δύναμη, η σκοτεινή ενέργεια όπως την έχουν ονομάσει, η οποία έχει υπερνικήσει τη βαρύτητα σε κοσμική κλίμακα.

Από τον ρυθμό της συμπαντικής διαστολής, οι επιστήμονες εκτιμούν ότι αντιστοιχεί περίπου στο 70% της ύλης-ενέργειας του σύμπαντος.
Ωστόσο, η φύση της σκοτεινής ενέργειας παραμένει άγνωστη.

Έτσι, είναι ακόμη αδιευκρίνιστο αν πίσω από αυτό τον όρο κρύβεται μία σταθερή πυκνότητα ενέργειας που κατακλύζει ομογενώς τον χώρο, όπως είχε προτείνει ο Αϊνστάιν πριν από 100 χρόνια, ή κάποιο άλλο φυσικό φαινόμενο.

Τι είναι η σκοτεινή ύλη;

κάθε νέα ανακάλυψη φαίνεται να γίνεται η αιτία για ακόμη μεγαλύτερα και βαθύτερα ερωτήματα

Αστρονομικές παρατηρήσεις έχουν δείξει επίσης ότι το 27% του σύμπαντος αντιστοιχεί σε μία εξωτική μορφή ύλης, που δεν απορροφά, ούτε εκπέμπει ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία.

Η σκοτεινή ύλη, όπως έχει ονομασθεί, δεν μπορεί επομένως να παρατηρηθεί άμεσα.

Εντούτοις, μέχρι σήμερα δεν έχει ανιχνευθεί ούτε με έμμεσο τρόπο, με συνέπεια οι μόνες πληροφορίες που έχουν οι επιστήμονες να προέρχονται από τη βαρυτική της επίδραση σε κοσμικές δομές, όπως οι γαλαξίες.

Μία από τις πιο διαδεδομένες θεωρίες για τα «συστατικά» της είναι ένα υποθετικό είδος σωματιδίων ονόματι WIMP (Ασθενώς Αλληλεπιδρώντα Σωματίδια με Μάζα), ενώ σε όλο τον κόσμο βρίσκονται σε εξέλιξη αρκετά πειράματα με στόχο να εξιχνιάσουν τη φύση της.

Πού οφείλεται το βέλος του χρόνου;

Ο χρόνος έχει μία μόνο κατεύθυνση, αφού εξελίσσεται από το παρελθόν προς το παρόν.

Αυτή η ιδιότητα, που ονομάσθηκε «βέλος του χρόνου» από τον αστροφυσικό Άρθουρ Έντιγκτον το 1927, οφείλεται σε μία ιδιότητα γνωστή ως εντροπία.

Η εντροπία είναι ένα μέτρο της αταξίας ενός συστήματος και, σύμφωνα με τη θερμοδυναμική, δεν μπορεί αυθόρμητα να μειωθεί. Συνεπώς, κάθε σύστημα που δεν δέχεται εξωτερικές επιδράσεις μεταβαίνει σε καταστάσεις ολοένα μεγαλύτερης αταξίας.

Αυτό σημαίνει ότι οι μεταβολές των συστημάτων είναι μη αντιστρεπτές (π.χ. τα μόρια ενός αερίου που θα μπουν σε ένα δοχείο θα διασκορπισθούν σε όλο το εσωτερικό του), κάτι που όμως είναι ασύμβατο με τους νόμους της Φυσικής, οι οποίοι μπορούν να λειτουργήσουν εξίσου καλά τόσο προς τα «εμπρός» όσο και προς τα «πίσω» στον χρόνο.

Σημαίνει επίσης ότι το σύμπαν ξεκίνησε από μια κατάσταση εξαιρετικά απίθανα χαμηλής εντροπίας, χωρίς οι επιστήμονες να μπορούν να εξηγήσουν γιατί αυτό το παρελθόν χαρακτηριζόταν από μέγιστη «οργάνωση».
Γιατί η ύλη επικράτησε της αντιύλης;

Το ερώτημα αυτό ανάγεται ουσιαστικά στον «γρίφο» του γιατί υπάρχουμε. Με βάση τους νόμους της φυσικής, με τη Μεγάλη Έκρηξη θα πρέπει να δημιουργήθηκαν ίσες ποσότητες ύλης και αντιύλης.

Τότε, όμως κάθε σωματίδιο που θα συγκρουόταν με το αντίστοιχο αντισωματίδιό του, όπως ένα πρωτόνιο με ένα αντιπρωτόνιο ή ένα ηλεκτρόνιο με ένα ποζιτρόνιο, θα έπρεπε να εξαϋλωθεί.

Επομένως, το μόνο που θα έπρεπε να απομείνει θα ήταν μία «θάλασσα» φωτονίων, σε ένα άυλο σύμπαν.

Για κάποιον λόγο, όμως, υπήρξε μία μικρή ασυμμετρία ανάμεσα στην ύλη και την αντιύλη, η οποία έδωσε τη δυνατότητα στον «κόσμο» να εξελιχθεί στη σημερινή του μορφή.

Ασυμμετρία που δεν έχει εξηγηθεί έως σήμερα, αφού ακόμη και το πιο λεπτομερές πείραμα μελέτης πιθανών διαφορών στις ιδιότητές τους έληξε τον περασμένο Αύγουστο χωρίς κάποιο απτό αποτέλεσμα.

Ποια είναι η μοίρα του σύμπαντος;

Το «φινάλε» που θα έχει το σύμπαν εξαρτάται από την τιμή της παραμέτρου Ω, η οποία αποτελεί ένα μέτρο της πυκνότητας της ύλης και της ενέργειας.

Με βάση τα παρατηρησιακά δεδομένα, αυτή τη στιγμή το πιο επικρατέστερο σενάριο είναι πως η Ω ισούται περίπου με 1, δηλαδή ότι το σύμπαν να είναι επίπεδο.

Αυτό σημαίνει πως θα συνεχίσει να διαστέλλεται, οδηγούμενο αργά αλλά σταθερά σε «Θερμικό Θάνατο» (Heat Death), δηλαδή σε μία κατάσταση όπου η θερμοκρασία θα είναι απειροελάχιστα μεγαλύτερη από το απόλυτο μηδέν και ο «κόσμος» θα γίνει σκοτεινός και ψυχρός.

Σε πρώτη φάση, προοδευτικά θα σταματήσει η δημιουργία νέων αστέρων, ενώ τα υπάρχοντα αστέρια θα έχουν «σβήσει» το ένα μετά το άλλο, καθώς θα έχουν εξαντληθεί τα καύσιμά τους.

Αν και το τι ακριβώς θα συμβεί μετά βασίζεται ακόμη περισσότερο σε εικασίες, το βέβαια είναι πως στη συνέχεια θα εξαφανισθούν και οι μαύρες τρύπες, λόγω της ακτινοβολίας που εκπέμπουν.

 

Κατηγορία Γενικά | Δε βρέθηκαν σχόλια »