Η περασμένη Τρίτη ήταν ίσως η πιο χειμωνιάτικη μέρα του Νοέμβρη: πολύ κρύα, με ψιλόβροχο, χωρίς να δούμε τον ήλιο ούτε για μια στιγμή. Ο ουρανός βαρύς, με τα σύννεφα σε όλους τους τόνους του γκρίζου: από το πολύ απαλό, σχεδόν άσπρο, μέχρι το μολυβί.
Είναι μουντό το γκρίζο χρώμα, αλλά μπορεί να γίνει πολύ ενδιαφέρον, αν δώσεις στα παιδιά την ευκαιρία να πειραματιστούν με αυτό και να δημιουργήσουν. Τους πρότεινα, λοιπόν, να φτιάξουν ο καθένας τη δική του αναπαράσταση του ουρανού που έβλεπαν από το παράθυρο, προσπαθώντας να του βάλουν όσο πιο πολλά διαφορετικά γκρίζα μπορούσαν -όπως και στον αληθινό ουρανό, δηλαδή.
Η αρχική ιδέα είναι από το pedagogie.ac-toulouse.fr.

Χρειαστήκαμε:
– Ένα λευκό χαρτόνι Canson για κάθε παιδί (φρόντισα να είναι μεγαλύτερο από Α4, για να έχουν χώρο να πειραματιστούν, κι έτσι μοίρασα ένα χαρτόνι 50 Χ70 στα τέσσερα)
– Ένα μικρό πιατάκι και ένα χοντρό πινέλο για κάθε παιδί
– Τέμπερα άσπρη και μαύρη

Σε κάθε ατομικό πιατάκι, έβαλα, μακριά το ένα από το άλλο, άσπρο και μαύρο χρώμα. Η οδηγία ήταν να παίρνουν τα παιδιά άσπρο χρώμα και, ελάχιστο στην αρχή και λίγο περισσότερο κάθε φορά, μαύρο χρώμα, προσπαθώντας να πετύχουν διαφορετικούς τόνους του γκρίζου. Τα χρώματα τα ανακάτευαν πάνω στο χαρτί, την ώρα που έφτιαχναν το σύννεφο, και όχι στο πιατάκι. Αν ανακατεύουν τα χρώματα στο πιατάκι, μετά από μια-δυο προσπάθειες, όλο το πιάτο θα έχει έναν και μοναδικό γκρίζο τόνο…
Αυτή η δραστηριότητα “τα πάει καλά με τα λάθη”, γιατί όλα διορθώνονται! Το πολύ σκούρο γίνεται πιο ανοιχτό, αν του βάλουμε από πάνω λίγο άσπρο και το ανακατέψουμε, και το πολύ ανοιχτό γίνεται πιο σκούρο, αν του βάλουμε λίγο μαύρο! Έτσι, τα παιδιά μπορούσαν να πειραματιστούν ελεύθερα, μαθαίνοντας από τα λάθη τους και έχοντας τη δυνατότητα να τα διορθώσουν, ώστε να επιτύχουν ένα πιο όμορφο αισθητικό αποτέλεσμα.

Όταν γέμισαν όλο το χαρτί τους, βούτηξαν το -λερωμένο με λίγο περισσότερο μαύρο- πινέλο τους σε νερό και πιτσίλισαν το χαρτί. Το σήκωσαν όρθιο, ώστε να κυλήσουν οι σταγόνες προς τα κάτω και να μοιάζουν με βροχή. Και το άφησαν να στεγνώσει.

Την επόμενη μέρα, τους έδωσα κομμάτια από χαρτόνια με σχέδια και το κάθε παιδί, αφού διάλεξε αυτά που προτιμούσε, σχεδίασε στο καθένα ένα ημικύκλιο, το έκοψε και το κόλλησε στον ουρανό του. Στο τέλος, με μαύρο μαρκαδόρο, έφτιαξε το χερούλι της κάθε ομπρέλας.

Είναι Τρίτη πρωί και ξεκινάμε την ημέρα μας, όπως πάντα, φτιάχνοντας την ημερομηνία στο ημερολόγιο (Παρεμπιπτόντως, εξαιρετική άσκηση για αναδυόμενη ανάγνωση, αρίθμηση, αναγνώριση αριθμών, χρονικές έννοιες πριν, μετά, ημέρες της εβδομάδας,…). Αφού αναγνωρίσαμε τη Δευτέρα από το Δ, βάλαμε το καρτελάκι της Τρίτης, που είναι μετά τη Δευτέρα και που αρχίζει από Τ, αλλά μετά έχει Ρ, γιατί αν είχε ε θα ήταν η Τετάρτη. Μετά από το 10, που γράφεται με το 1 και το 0, είναι το 11, που γράφεται με το 1 και το 1. “Διαβάζουμε” ολόκληρη την ημερομηνία: Τρίτη 11 Νοεμβρίου.
– Κυρία, το ου το θυμάμαι, γράφεται με το ο και το υ, που μοιάζει σαν ποτηράκι, λέει ο Ρομάν.
– Ου, ου, ου, όπως το φάντασμα, λέει ο Γιάννης.
– Ναι, αλλά φαντάσματα δεν υπάρχουν, λέει με σιγουριά η Ελένη.
– Σωστά, το λέει και το όνομά τους, λέω εγώ. Από πού βγαίνει η λέξη φάντασμα;
– Από τη φαντασία! Λέει η Εμμανουέλα.
– Δηλαδή τα φανταζόμαστε, συμπληρώνει ο Ρομάν.
– Και, αφού τα φανταζόμαστε, πώς ξέρετε ότι κάνουν ουουου;
– Τα έχουμε δει σε μίκυ μάους! Λέει η Ελένη.
– Στην τηλεόραση! Συμπληρώνει ο Γιάννης.
– Και στα παραμύθια, λέει η Εμμανουέλα.
– Και τι χρώμα έχουν;
– Άσπρο! Σα σεντόνι!
– Και γιατί να τα ζωγραφίζουν άσπρα και όχι, ας πούμε, μαύρα;
– Για να φαίνονται στο σκοτάδι!
– Ναι, γιατί βγαίνουν το βράδυ!

Και η συζήτηση συνεχίστηκε μεταξύ των παιδιών, για το ποιοι φοβούνται το σκοτάδι και τα φαντάσματα, για το τι μπορούν να κάνουν για να μη φοβούνται, για παιχνίδια που μπορούν να παίξουν, αν βάλουν ένα σεντόνι και μεταμφιεστούν σε φαντάσματα,…

Εγώ είχα προγραμματίσει άλλες δραστηριότητες για εκείνη την ημέρα, αλλά, φυσικά, δεν μπορούσα να αφήσω το ενδιαφέρον των παιδιών ανεκμετάλλευτο.
Έτσι, αποφασίσαμε να φτιάξουμε χάρτινα φαντάσματα και να τα κολλήσουμε σε σκούρο χαρτόνι, σαν τη νύχτα.
Τα παιδιά ζωγράφισαν τα φαντάσματα, τα έκοψαν (χρειάστηκαν βοήθεια κοντά στα χέρια) και τα κόλλησαν σε μπλε σκούρο χαρτόνι. Τα χέρια τα τσάκισαν προς τα έξω, ώστε τα φαντάσματα να είναι τρισδιάστατα, έτοιμα να μας αρπάξουν!.. Όταν τελείωσαν, τους πρότεινα να πάρουν ένα μολύβι, σε χρώμα που να φαίνεται πάνω στο σκούρο φόντο, και να γράψουν τη “φωνή των φαντασμάτων”. Φυσικά, επηρεασμένα από τα χρώματα των πινακίδων, όλα διάλεξαν άσπρο ή κίτρινο!

Ποιος είπε ότι τα παιδιά έπαψαν να ενδιαφέρονται για το πώς φαίνονται τα χρώματα σε διαφορετικά περιβάλλοντα; Το ενδιαφέρον τους παρέμεινε αμείωτο κι έτσι τους πρότεινα να κάνουμε τη “χαρούμενη μουντζούρα”! Η εργασία αυτή έχει το πλεονέκτημα ότι όλοι μπορούν να την κάνουν, ακόμα κι αν δεν έχουν αναπτύξει καλά τη λεπτή τους κινητικότητα.
Τα παιδιά σχεδίασαν με μολύβι μια τυχαία γραμμή. Τους είχα δώσει την οδηγία να κάνουν συνέχεια καμπύλη και να μην την κάνουν πολύ πυκνή. Καθώς η γραμμή έτεμνε τον εαυτό της σε διάφορα σημεία, σχηματίζονταν “κουτάκια”. Αυτά έπρεπε να χρωματιστούν, το καθένα με διαφορετικό φωτεινό χρώμα.

Όταν χρωμάτισαν όλα τα “κουτάκια”, πέρασαν τη γραμμή με μαύρο μαρκαδόρο. Παρατήρησαν ότι τώρα τα χρώματα φαίνονταν πιο έντονα.

Τους έκοψα και τους κόλλησα τις χαρούμενες μουτζούρες τους σε μαύρο χαρτόνι και το αποτέλεσμα ήταν ακόμα πιο φωτεινό.

Εύκολη για όλα τα παιδιά, γρήγορη, ευχάριστη, μοναδική, άσκηση λεπτής κινητικότητας, εμπέδωση γνώσεων. Τι άλλο να θέλει κανείς από μια εργασία;…