Μάρτης είναι, χάδια κάνει…
Από τις 2 Μαρτίου, πρώτη μέρα του Μάρτη στο νηπιαγωγείο, καλωσορίσαμε τον πρώτο μήνα της Άνοιξης:
– Φορέσαμε το μαρτάκι, για να μη μας κάψει ο δυνατός ήλιος του Μάρτη (αν και, φέτος, ούτε πολύ τον έχουμε δει τον ήλιο, ούτε δυνατός είναι, μέχρι τώρα τουλάχιστον…)
– Μάθαμε το παραδοσιακό τραγούδι “Κάλαντα του Μάρτη”:
Περιστεράκι πέταξε, βρήκε πύργο κι έκατσε
Και χαμοκελάηδησε “Μάρτη-Μάρτη μου καλέ,
Μάρτη-Μάρτη μου καλέ και Φλεβάρη φοβερέ,
Κι αν χιονίσεις κι αν φλεβίσεις, πάλι η άνοιξη θ’ ανθίσει.
(Με την ευκαιρία, τα παιδιά βρήκαν το μοτίβο στο ρυθμό με πολλή χαρά και ευκολία κι έτσι κάναμε και μουσικοκινητική επεξεργασία του τραγουδιού)
– Μάθαμε τα κάλαντα της άνοιξης, τα χελιδονίσματα, που λέγονται σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας την Πρωτομαρτιά, δηλαδή την πρώτη μέρα του Μάρτη.
– Είπαμε για τα ονόματα και τα παρατηρήματα του Μάρτη. Μιλήσαμε για το μύθο που θέλει το Μάρτη να έχει δυο γυναίκες, μια καλή και μια κακή. Όταν ο Μάρτης κοιτάζει την κακή γυναίκα, κλαίει και χαλάει ο καιρός. Όταν κοιτάζει την καλή, γελάει και έχουμε λιακάδα.
– Ντύσαμε το Μάρτη, με βάση αυτά που μάθαμε.
– Επεξεργαστήκαμε περισσότερο το “Μάρτης είναι, χάδια κάνει, πότε κλαίει, πότε γελάει”, καθώς στα παιδιά αρέσει ιδιαίτερα η αντίθεση που περιέχει. Παίξαμε με εκφράσεις του προσώπου, αλλά και στάσεις του σώματος, που δείχνουν αυτά τα αντίθετα συναισθήματα, χτυπήσαμε με τα χέρια μας, αλλά και με κρουστά όργανα, το ρυθμό του, περπατήσαμε με το ρυθμό του, κάναμε συνδυασμό όλων των παραπάνω.
– Στο τέλος, φτιάξαμε μια μάσκα του Μάρτη:
Τα παιδιά σχεδίασαν και έκοψαν το στρογγυλό περίγραμμα από ένα καπάκι.
Από τη μία πλευρά ζωγράφισαν το Μάρτη χαμογελαστό και τον καιρό και τη φύση, όταν χαμογελάει, και από την άλλη, το Μάρτη κλαμμένο, με τον αντίστοιχο καιρό.
Κόλλησαν ένα ξυλάκι παγωτού, για να μπορούν να το κρατάνε.
Επειδή έχουν ανακαλύψει τη γραφή τελευταία, τους έγραψα σε ένα χαρτονάκι “Μάρτης είναι, χάδια κάνει” και, όσα μπορούσαν, έγραψαν μόνα τους “πότε κλαίει” και, από πίσω, “πότε γελάει”.
Έτσι, τώρα μπορούν να λένε ρυθμικά τη φράση και, συγχρόνως, να γυρίζουν τη μάσκα τους.
-Μάθαμε το ποίημα της Ρίτας Μπούμη-Παπά, Ο Μάρτης κι η μάνα του:
Τον γνωρίζετε το Μάρτη,
τον τρελό και τον αντάρτη;
Ξημερώνει και βραδιάζει
κι εκατό γνώμες αλλάζει.
Βάζει η μάνα του μπουγάδα,
σχοινί δένει στη λιακάδα,
τα σεντόνια της ν’ απλώσει,
μια χαρά να τα στεγνώσει.
Νά που ο Μάρτης μετανιώνει
και τα σύννεφα μαζώνει
και να μάσει η μάνα τρέχει
τα σεντόνια, γιατί βρέχει!
Νά ο ήλιος σε λιγάκι,
φύσηξε το βοριαδάκι,
κι η φτωχή γυναίκα μόνη
τα σεντόνια ξαναπλώνει.
Μια βροντή κι ο ήλιος χάθη
μες στης συννεφιάς τα βάθη,
ρίχνει και χαλάζι τώρα,
ποποπό, τι άγρια μπόρα!
Ώς το βράδυ φορές δέκα
άπλωσε η φτωχή γυναίκα
την μπουγάδα, κι όρκο δίνει
Μάρτη να μην ξαναπλύνει.
Τώρα, όποτε αλλάζει ξαφνικά ο καιρός, λένε μόνα τους στίχους από το ποίημα!
– Ακούσαμε, μάθαμε και, από τότε, τραγουδάμε συνέχεια, το τραγούδι του Παντελή Θαλασσινού “Μάρτης Μάρτης μίλησε”, από το CD “Το Καλαντάρι”. Αυτό μας έδωσε και το ερέθισμα, για να αναφερθούμε στην 25η Μαρτίου. Και, επειδή, όπως σας έχω ήδη πει, τα παιδιά μου έχουν μια εμμονή με τα μοτίβα, τους τρεις τελευταίους μήνες κυρίως, πάλι έψαξαν μόνα τους και βρήκαν το μοτίβο στο ρυθμό, οπότε τραγουδάμε και με ρυθμική συνοδεία κρουστών…
Μάρτης Μάρτης μίλησε
Και είπε πως θ’ αργήσει.
Έχει ακόμα δυό βροχές
Και μία να χιονίσει.
Ένα δεντράκι τ’ άκουσε
Και πήγε να λυγίσει,
Του είπα να ‘χει υπομονή,
Το φόβο να νικήσει.
Ό,τι αργεί κι ό,τι στη γη
Είναι βαθιά κρυμμένο
Πάλι στο φως θα βαφτιστεί
Και θα ‘ρθει ευλογημένο.
Ο Μάρτης χείλη έσκασε
Στον ήλιο να γελάσει.
Είπε θ’ αργήσει, μα θα ‘ρθει
Ο κόσμος να χαλάσει.
Θα βάλει τ’ ανοιξιάτικα
Να ομορφύνει η πλάση,
Τα μπλε και τα κατάλευκα
Να βγει να παρελάσει.
– Ζωγραφίσαμε χελιδόνια που ταξιδεύουν, για να γυρίσουν πίσω στη φωλιά τους.
Λίγες βδομάδες πριν, τους είχε κάνει εντύπωση ο τρόπος που “χρωματίζει” ο ζωγράφος Χέρμαν Μπλάουτ το φόντο: τον ουρανό, τη θάλασσα, το χώμα. Αντί να χρησιμοποιεί μόνο ένα χρώμα, χωρίζει το φόντο σε “κουτάκια” και τα χρωματίζει με διαφορετικούς τόνους και αποχρώσεις ενός χρώματος.
Προέτρεψα, λοιπόν, τα παιδιά να χρωματίσουν τον ουρανό τους με αυτόν τρόπο. Χώρισαν το φόντο με κατακόρυφες γραμμές και χρωμάτισαν κάθε κομμάτι με ένα διαφορετικό μπλε. Τους άρεσε και η διαδικασία και το αποτέλεσμα. Το ολοκλήρωσαν, όμως, σε δύο φάσεις, γιατί διαφορετικά θα κουράζονταν.