Εικαστικές δημιουργίες του Οκτωβρίου

Φύλλα από φίλτρα καφέ

image   image

Υλικά:
Φίλτρα του καφέ
Νερομπογιές
Μολύβι
Ψαλίδι

Την ιδέα μας την έδωσε το notimeforflashcards.com. Εμείς την προσαρμόσαμε σε φίλτρα καφέ που κυκλοφορούν εδώ και την απλοποιήσαμε, γιατί εκεί έδειχνε πλατανόφυλλα, που είναι πολύπλοκα και πρότεινε τη χρήση πατρόν, την οποία αποφεύγουμε συστηματικά!
Τα παιδιά έβρεξαν με το πινέλο τους, ταμποναριστά, το φίλτρο. Αυτό το κάναμε, για να αναμειγνύονται καλύτερα τα διάφορα χρώματα, αλλά και για να περνάει η μπογιά και στα δύο κομμάτια του φίλτρου, δηλαδή και στις τέσσερις πλευρές. Στη συνέχεια, από το κουτί με τις νερομπογιές τους, επέλεξαν τα χρώματα που ταιριάζουν σε φθινοπωρινά φύλλα (φυσικά, η εργασία αυτή ήρθε μετά από σχετική επεξεργασία του θέματος) και χρωμάτισαν τα φίλτρα.

Όταν τα φίλτρα στέγνωσαν, τα παιδιά έκοψαν τα φύλλα ελεύθερα, χωρίς πατρόν, όπως ξέρουν, σε διάφορα μεγέθη. Επειδή το φίλτρο έχει δύο κομμάτια, βγαίνουν δύο ίδια φύλλα για καθένα που σχεδιάζουν.

Τα χρώματα φαίνονται και από τις δύο μεριές, ειδικά όταν τα φωτίζει το φως του ήλιου, οπότε είναι κατάλληλη διακόσμηση για τα τζάμια, όπου απλώς τα κολλάμε με λίγο σελοτέιπ.

Επειδή θέλουμε να δώσουμε τα φύλλα πίσω στα παιδιά, όταν τα βγάλουμε, τα παιδιά έγραψαν το αρχικό του ονόματός τους σε μια γωνίτσα του φύλλου.

 
Κυκλάμινα
(ή πώς γνωρίσαμε το Γιάννη Ρίτσο και το μωβ χρώμα)

image  image

image  image

image

Αφού μιλήσαμε για τα φθινοπωρινά λουλούδια, φέραμε κυκλάμινα στην τάξη μας και τα παρατηρήσαμε, γνωρίσαμε το Γιάννη Ρίτσο, μέσα από δύο ποιήματά του, μελοποιημένα από το Μίκη Θεοδωράκη (Δίσκος: Τα 18 λιανοτράγουδα της πικρής πατρίδας)

Στο πρώτο, παρομοιάζει το κυκλάμινο με ένα μικρό πουλί, δεμένο με κλωστίτσα:

Το κυκλάμινο

Μικρό πουλί τριανταφυλλί

Δεμένο με κλωστίτσα
Με τα σγουρά φτεράκια του
Στον ήλιο πεταρίζει.

Κι αν το τηράξεις μια φορά
Θα σου χαμογελάσει
Κι αν το τηράξεις δυό και τρεις
Θ’ αρχίσει το τραγούδι.

Στο δεύτερο, ο ποιητής κουβεντιάζει με το κυκλάμινο:

Κουβέντα μ’ ένα λουλούδι

Κυκλαδινό κυκλάμινο
Στου βράχου τη σχισμάδα
Πού βρήκες χρώματα κι ανθείς
Πού μίσχο και σαλεύεις;

Μέσα στο βράχο σύναξα
Το γαίμα στάλα-στάλα
Μαντήλι ρόδινο έπλεξα
Κι ήλιο μαζεύω τώρα.

Όταν έφτασε η ώρα να ζωγραφίσουμε τα κυκλάμινα, έπρεπε να λύσουμε ένα πρόβλημα: Δεν είχαμε μωβ χρώμα! Έχοντας μιλήσει για τα βασικά χρώματα (μπλε, κόκκινο, κίτρινο), που φτιάχνουν όλα τα άλλα, τα παιδιά ήταν ήδη εξοικειωμένα με τα σύνθετα χρώματα (πορτοκαλί, πράσινο, μωβ) και μου πρότειναν να το φτιάξουμε. Έτσι, θυμηθήκαμε πώς φτιάχνουμε το μωβ. Επιπλέον, μάθαμε ότι, ανάλογα με την ποσότητα του κάθε βασικού χρώματος, φτιάχνουμε και διαφορετική απόχρωση. Αν προσθέσουμε και άσπρο, τότε μπορούμε να φτιάξουμε πιο ανοιχτό τόνο.

Υλικά:
Μικρά πλαστικά πιατάκια, ένα για κάθε παιδί
Τέμπερα μπλε, κόκκινη (σκούρο κόκκινο, όχι πορτοκαλοκόκκινο, γιατί δε θα βγαίνει μωβ, αλλά καφέ) και άσπρη
Καφέ μαρκαδόρο
Χαρτιά Α4

Αρχικά, βάζουμε μια μικρή ποσότητα μπλε και κόκκινου χρώματος σε δύο σημεία του πιάτου, μακριά το ένα από το άλλο. Εξηγούμε στα παιδιά πως, με το πινέλο τους, πρέπει να παίρνουν μια πολύ μικρή ποσότητα από την άκρη κάθε χρώματος και να τα αναμειγνύουν. Ζωγραφίζουν ένα κυκλάμινο. Μετά, δοκιμάζουν να προσθέσουν λίγο ακόμα χρώμα, πότε από το ένα, πότε από το άλλο χρώμα, για να δουν πώς αλλάζει το χρώμα. Κάθε φορά, ζωγραφίζουν κι ένα κυκλάμινο. Η χαρά του να ανακαλύπτουν κάθε φορά μια καινούργια απόχρωση είναι απερίγραπτη! Αφού εξοικειωθούν λίγο με τη μίξη των χρωμάτων, τους προσθέτουμε στο πιάτο και λίγο άσπρο, ώστε να πετύχουν και διαφορετικούς τόνους (από το πιο σκούρο στο πιο ανοιχτό).
Η εργασία αυτή είναι πολύ σημαντική, γιατί αφήνει τα παιδιά να πειραματιστούν ελεύθερα, χωρίς σωστό και λάθος, και να οδηγηθούν τόσο σε ένα ενδιαφέρον γι’ αυτά και μοναδικό αισθητικό αποτέλεσμα, όσο και στην αβίαστη γνώση.

Όταν τα κυκλάμινα στεγνώσουν, τα παιδιά προσθέτουν τους μίσχους με καφέ χρώμα, αφού παρατήρησαν ότι ο μίσχος του κυκλάμινου δεν είναι πράσινος.

 

 

Χρυσάνθεμα από ηλιόσπορους και πασατέμπο

image  image

Υλικά:
Χρωματιστά χαρτόνια ή χαρτιά Α4
Ηλιόσποροι, πασατέμπος
Σπάγγος ή μαλλί για τα κοτσάνια
Κόλλα υγρή ή λευκή.

Τα παιδιά φτιάχνουν έναν κύκλο γεμάτο κόλλα. Κολλούν τους σπόρους, ξεκινώντας από το περίγραμμα. Στη συνέχεια γεμίζουν τον κύκλο κυκλικά, κολλώντας μόνο τις μύτες από τους σπόρους. Οι σπόροι ακουμπούν κάθε φορά πάνω στον εξωτερικό κύκλο. Όταν στεγνώσει η κόλλα, σχεδιάζουν με κόλλα το κοτσάνι και κολλούν το σπάγγο ή το μαλλί. Κόβουν ό,τι περισσεύει.

 

Εμείς γι’ αλλού κινήσαμε κι αλλού η ζωή μας πάει…

Αρχές Οκτωβρίου, ξεκινήσαμε ένα πρόγραμμα κυκλοφοριακής αγωγής. Τα παιδιά, εξ’ αρχής, μαγεύτηκαν από τα σήματα. Καθημερινά μου ανέφεραν όσα σήματα είχαν δει κοντά στο σπίτι ή στο σχολείο ή μέσα από το αυτοκίνητο. Οι γονείς μου επιβεβαίωναν διαρκώς το ενδιαφέρον των παιδιών και τη “μανία” τους να “διαβάζουν” κάθε πινακίδα που έβλεπαν.
Τα σήματα δίνουν την αφόρμηση για την πραγματοποίηση πολλών μαθηματικών δραστηριοτήτων. Ξεκινήσαμε από τα σχήματα των πινακίδων: τρίγωνες, στρογγυλές, ορθογώνιες και το STOP, που είναι πολύγωνο. Εμείς ασχοληθήκαμε με τις τρίγωνες και τις στρογγυλές. Να η πρώτη κατηγοριοποίηση: Οι τρίγωνες σημαίνουν “κίνδυνος”, οι στρογγυλές “απαγορεύεται” ή “πρέπει να”. Επόμενη κατηγοριοποίηση, με βάση το χρώμα: άσπρες με κόκκινο περίγραμμα = απαγορεύεται, γαλάζιες = πρέπει να.
Τα σήματα μας έδωσαν το ερέθισμα και για γλωσσικές δραστηριότητες: Τα σχήματα, τα χρώματα και οι παραστάσεις τους αποτελούν σύμβολα, κοινώς αποδεκτά και κατανοητά, όπως είναι και η γραφή. Να, λοιπόν, η ευκαιρία να επικοινωνήσουμε με μια άλλη γλώσσα συμβόλων, εκτός από τη συμβατική γραφή.
Αυτό κι αν ενθουσίασε τα παιδιά. Με την παραμικρή αφορμή, πρότειναν να φτιάξουμε μια πινακίδα και συζητούσαν μεταξύ τους για το σχήμα, το χρώμα και το περιεχόμενο. Έτσι, μια μέρα που τρώγαμε το κολατσιό μας στην αυλή και έρχονταν μέλισσες που τρόμαζαν τα παιδιά, η Ελένη πρότεινε να βάλουμε μιά πινακίδα στρογγυλή, άσπρη με κόκκινο περίγραμμα, που να έχει ζωγραφισμένη μια μέλισσα και θα λέει: “Απαγορεύονται οι μέλισσες”!
Κι όταν, με αφορμή την 28η Οκτωβρίου, μιλήσαμε για το φασισμό και τον πόλεμο, τα παιδιά πρότειναν να φτιάξουμε πινακίδες που να λένε: “Απαγορεύεται ο φασισμός”, “Απαγορεύεται ο πόλεμος”. Συζητήσαμε το πώς θα αναπαραστήσουμε αυτό που θέλαμε να πούμε και το κάναμε!
image image
Την άλλη μέρα, σκεφτήκαμε τι επιτρέπεται να κάνουμε, όταν έχουμε δημοκρατία και ειρήνη και φτιάξαμε τις αντίστοιχες πινακίδες.
image  image
Και στην κοινή γιορτή, που κάναμε με το Δημοτικό Σχολείο, ανατέθηκε στα νήπια η κατασκευή των πινακίδων που θα χρησιμοποιούσαμε στην πρώτη και την τελευταία σκηνή! Κι αυτό τα έκανε να νιώσουν πολύ περήφανα!
image
Στην πρώτη σκηνή της γιορτής, εμφανίζονται ομάδες, που αναπαριστούν τις απαγορεύσεις του φασισμού: Απαγορεύεται να μιλάμε ελεύθερα, να διαβάζουμε όποιο βιβλίο θέλουμε, να είμαστε διαφορετικοί (ρατσισμός), να γελάμε. Η γαλάζια πινακίδα σημαίνει: Πρέπει να έχουμε φασισμό.
Ακολουθεί η υπόλοιπη γιορτή, που περιγράφει τις συνέπειες του φασισμού.
Στην τελευταία σκηνή, οι ίδιες ομάδες απελευθερώνονται από τα δεσμά του φασισμού. Οι πινακίδες γυρίζουν από την άλλη πλευρά και δείχνουν όσα (πρέπει να) μας προσφέρει η ελευθερία και η δημοκρατία: Ελευθερία της γνώμης, όχι λογοκρισία, αποδοχή της διαφορετικότητας, ναι στη χαρά, απαγορεύεται ο φασισμός.
image
Αλλά τα σήματα μας οδήγησαν και σε άλλους δρόμους, όταν τα παιδιά ρώτησαν γιατί έχουν τα συγκεκριμένα χρώματα. Μιλήσαμε για τα χρώματα που φαίνονται από πιο μακριά, τα χρώματα που μας “χτυπούν” στο μάτι και τα χρώματα που φαίνονται στο σκοτάδι. Πειραματιστήκαμε, χρησιμοποιώντας αντικείμενα της τάξης μας, οπως τα τούβλα της ψυχοκινητικής, τα οποία τοποθετήσαμε σε ένα μακρινό σημείο της αυλής και παρατηρούσαμε με ποια σειρά τα εντοπίζαμε. Ολα τα παιδιά είδαν πρώτο το κόκκινο, μετά το κίτρινο, μετά το μπλε και τελευταίο το πράσινο. Για το σκοτάδι, είχαμε ένα πρόβλημα: δεν είχαμε δυνατότητα συσκότισης. Έτσι, βάλαμε χαρτονάκια διαφόρων χρωμάτων μέσα σε μια ντουλάπα, κοιτούσαμε από μια χαραμάδα και διαπιστώναμε ποιο χρώμα βλέπαμε πιο γρήγορα. Το άσπρο και το κίτρινο ήταν οι νικητές.
Έτσι, επεκταθήκαμε στα εικαστικά. Ζωγραφίσαμε μια μαύρη γάτα στο σκοτάδι, με τα μεγάλα κίτρινα μάτια της να λάμπουν! Η ιδέα είναι από το artprojectsforkids.org.
image
Τα παιδιά παρατήρησαν ότι το κίτρινο φαινόταν πολύ φωτεινό πάνω στο μαύρο, οπότε συνειδητοποιήσαμε ότι και το φόντο έχει τη σημασία του. Κάναμε, λοιπόν, τη γνωστή εργασία με τα λαδοπαστέλ, στην οποία καλύπτουμε φωτεινά χρώματα με μαύρο και, στη συνέχεια, με ένα καλαμάκι από σουβλάκι “ζωγραφίζουμε”, αποκαλύπτοντας τα χρώματα που είναι από κάτω.
image  image
Ο Οκτώβρης τελείωσε, μπήκαμε στο Νοέμβρη και ποιος ξέρει αν η έμπνευση που μας έδωσαν τα σήματα της τροχαίας τελειώνει εδώ… Αν έχουμε και συνέχεια, θα σας ενημερώσω…