1/Θ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΣΦΑΚΟΠΗΓΑΔΙΟΥ
ΣΧΕΔΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ
ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ
«ΑΡΩΜΑΤΙΚΑ ΦΥΤΑ ΤΟΥ ΤΟΠΟΥ ΜΑΣ»
Υπεύθυνη προγράμματος : Βερυκάκη Ελένη
ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2013-ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2014
Α.ΥΠΟΘΕΜΑΤΑ : 1) Τι είναι αρωματικό φυτό
2) Ποια είναι τα «Αρωματικά Φυτά
3) Που βρίσκουμε τα αρωματικά φυτά
4) Πως τα χρησιμοποιούμε σήμερα και πως τα χρησιμοποιούσαν παλιά
5) Τι απειλεί τα αρωματικά φυτά σήμερα
Γ. ΣΤΟΧΟΙ :1. Να μπορούν να διακρίνουν την ειδική κατηγορία των αρωματικών φυτών του τόπου μας και να τα διαχωρίζουν από τις άλλες κατηγορίες φυτών.
2. Να γνωρίσουν τα βασικότερα αρωματικά φυτά του τόπου μας ,να τα καταγράψουν και να μπορούν να ξεχωρίζουν το ένα από το άλλο τόσο από την εξωτερική τους εμφάνιση όσο και από το ιδιαίτερο άρωμά τους
3. Να μάθουν τους μύθους και τις παραδόσεις που σχετίζονται με αυτά καθώς και τη θέση που έχουν, το καθ΄ ένα απ΄ αυτά, στην τέχνη τη λογοτεχνία και στη μουσική.
4.Να κατανοήσουν που μπορούμε να βρούμε αρωματικά φυτά (στη φύση, στις αυλές των σπιτιών, στα θερμοκήπια, στα ανθοπωλεία κ.ά)
5. Να μάθουν τους τρόπους με τους οποίους μπορούν να δημιουργήσουν τα δικά τους φυτώρια αρωματικών φυτών.
6. Να προσδιορίσουν τη μεγάλη σημασία των φυτών αυτών για την Ελλάδα στη μαγειρική, φαρμακευτική, καλλωπισμό κ.ά από τα παλιά χρόνια έως και σήμερα.
7.Να εκτιμήσουν τη σημασία των αρωματικών φυτών στην υγεία και στην ποιότητα ζωής.
8. Να συλλέξουν και ν΄ αποξηράνουν αρωματικά φυτά.
9. Να ευαισθητοποιηθούν για τους κινδύνους και τα περιβαλλοντικά προβλήματα που ευθύνονται για την εξαφάνιση πολλών ειδών αρωματικών φυτών.
10. Να ευαισθητοποιηθούν , να αποκτήσουν περιβαλλοντική συνείδηση και να κατανοήσουν πως οι αλόγιστες ανθρώπινες επεμβάσεις στο οικοσύστημα μπορούν να οδηγήσουν σε καταστροφή.
11.Να βρουν τρόπους για την προστασία των αρωματικών φυτών.
12.Να μάθουν να εργάζονται συλλογικά και υπεύθυνα.
Δ. ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ- ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΕΣ ΜΕ ΑΛΛΟΥΣ ΦΟΡΕΙΣ:
Μέθοδος project, βιωματική, ομαδοσυνεργατική και ενεργητική μέθοδος
Συνεργασία με : 1.Την υπεύθυνη Σχολικών Δραστηριοτήτων Ν. Χανίων
2. Τη Σχολική Σύμβουλο Προσχολικής Αγωγής 50ης Περιφέρειας Κρήτης
3. Το Δημοτικό Σχολείο Σφακοπηγαδίου και το Σύλλογο γονέων
4. Το Δημοτικό Σχολείο Δραπανιά Κισάμου
5. Με τους υπεύθυνους του ΜΑΙΧ Χανίων
6. Με Βοτανολόγο
7. Με ιδιοκτήτη θερμοκηπίου στην Κίσαμο Χανίων.
8. Με ιδιοκτήτη μαγαζιού που πουλάει αρωματικά φυτά και βότανα.
9. Με τον υπεύθυνο εργαστηρίου απόσταξης αρωματικών φυτών.
10.Με κατοίκους του χωριού.
Ε. ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΤΟΥ ΘΕΜΑΤΟΣ
• Η γνωριμία με την πλούσια χλωρίδα της πατρίδας μας και οι απειλές που δέχεται από την αλόγιστη
επέμβαση των ανθρώπων.
• Η χρήση αρωματικών φυτών του τόπου μας –από την αρχαιότητα και από γενιά σε γενιά- στην καθημερινή διατροφή , καθώς και σε προβλήματα υγείας.
Οι δύο παραπάνω λόγοι καθώς και η ανάγκη να ασχοληθούμε με ένα θέμα βατό και ταυτόχρονα πολυδιάστατο μας οδήγησε στην επιλογή του.
Ήταν για μας μια ευκαιρία για μάθηση και δημιουργική έκφραση.
ΣΤ. ΠΕΔΙΑ ΣΥΝΔΕΣΗΣ ΜΕ ΤΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΩΝ ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΩΝ ΓΝΩΣΤΙΚΩΝ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΩΝ:
Γλώσσα (προφορικός και γραπτός λόγος) Μαθηματικά Παιδί και περιβάλλον
Δημιουργία και έκφραση Παιδί και πληροφορική
Ζ. ΔΙΑΡΚΕΙΑ : 5 μήνες
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Με αυτό το σχέδιο εργασίας θα επιχειρήσουμε να αναδείξουμε το πώς το φυσικό περιβάλλον , η φύση γύρω μας
δίνει απλόχερα τα δώρα της, όπως είναι τα αρωματικά φυτά . Έτσι, νοστιμίζει το τραπέζι μας, γίνεται
ο γιατρός που μας θεραπεύει και η αισθητικός που μας καλλωπίζει.
Θα επιχειρήσουμε να προσεγγίσουμε τα αρωματικά φυτά και βότανα της ιδιαίτερης πατρίδας μας, της Κρήτης που αποτελούν μία ακόμη σπουδαία παράδοση της.
Βοτανολογικές μελέτες αποκαλύπτουν πως το νησί μας έχει ένα από τα πιο πλούσια και πιο ενδιαφέροντα οικοσυστήματα της Ευρώπης, με μεγάλο αριθμό ενδημικών φυτών, δηλ. φυτών που υπάρχουν αυτοφυή μόνο στην Κρήτη, όπως η μαλοτύρα (siderites syrioca) και ο δίκταμος (origanum diktamus L.), βασιλεία της ενδημικής χλωρίδας της Κρήτης, γνωστός από την αρχαιότητα για την αντισηπτική του ιδιότητα. Ειδικά ο Ιπποκράτης συνιστούσε το δίκταμο ως “ωκυτόκειο”, δηλαδή βοτάνι, που έκανε γυναίκες να γεννούν ανώδυνα και γρήγορα. Οι Κρήτες παραγωγοί αρωματικών φυτών προσφέρουν σήμερα στην αγορά πλήθος βοτάνων, όπως είναι η ρίγανη (origanum onites), βασιλικό (ocimum basilicum L.), τίλιο (tilia cordata mill.), μαντζουράνα (origanum majorana), θυμάρι (thymus sibthorpii benth.), μέντα (mentha), δεντρολίβανο (rosmarinus officinalis), δάφνη (laurus nobilis L.) χαμομήλι (matricaria chamomilla L.), φασκομηλιά (salvia officinalis) και άλλα. Όλα έχουν χρησιμοποιηθεί από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα ως φαρμακευτικά φυτά και είναι πολλά τα κείμενα των αρχαίων συγγραφέων που αποδίδουν στα βότανα εξαιρετικές θεραπευτικές ιδιότητες. Τα εκπληκτικά αυτά βότανα της Κρήτης (ανάμεσά τους και ο δίκταμος) φυτρώνουν στα απόκρημνα βουνά του νησιού μας και συλλέγονται από έμπειρους συλλέκτες για να αποξηρανθούν κάτω από φυσικές συνθήκες και να οδηγηθούν στα σύγχρονα συσκευαστήρια, χωρίς καμία χημική ή άλλη επεξεργασία. Σήμερα όμως πολλά από αυτά τα αρωματικά τείνουν να εξαφανιστούν ή τουλάχιστον δεν τα συναντάμε τόσο συχνά όσο παλιότερα λόγω της αλόγιστης ανθρώπινης επέμβασης (χρήση φυτοφαρμάκων, αλόγιστη συλλογή με εκρίζωση των φυτών κ.ά). Έτσι η ευαισθητοποίηση παιδιών στο θέμα προστασίας των αρωματικών φυτών καθίσταται αναγκαία και ιδιαίτερα σημαντική.
Α ΦΑΣΗ: ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΣ
ΕΠΙΛΟΓΗ- ΕΥΑΙΣΘΗΤΟΠΟΙΗΣΗ- ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΤΟΥ ΘΕΜΑΤΟΣ
Η επιλογή του θέματος έγινε τις πρώτες μέρες του σχολικού έτους όταν η κ. Στέλλα, η προϊσταμένη του Δημοτικού Σχολείου Σφακοπηγαδίου, μας έφερε αγιασμό και ένα κομμάτι βασιλικού από τον αγιασμό που είχε γίνει την Τετάρτη 11-9-2013 και αυτή είχε φροντίσει να μας φυλάξει. Αυτό γιατί το Νηπιαγωγείο μας, κατά τον αγιασμό στις 11-9, ήταν ακόμη κλειστό λόγω καθυστέρησης των αποσπάσεων. Μάλιστα η κ. Στέλλα μίλησε στα παιδιά για τον ιερέα που ήρθε στο σχολείο μας, για τον αγιασμό και τη σημασία του. Έπειτα ραντίσαμε με τα παιδιά τις γωνιές του Νηπιαγωγείου μας αλλά και τα κεφαλάκια τους. Αρχικά συζητήσαμε για τη χρησιμοποίηση του αρωματικού αυτού φυτού στη θρησκεία μας. Μιλήσαμε για την εύρεση του Τιμίου Σταυρού από την Αγία Ελένη και το ρόλο που έπαιξε ο βασιλικός στην εύρεση αυτή. Αποφασίσαμε μάλιστα το βασιλικό του αγιασμό να τον βάλουμε στο νερό να βγάλει ρίζες κι έπειτα να τον φυτέψουμε. Τα νήπια θυμήθηκαν μάλιστα ότι ,ξερό βασιλικό, είχαμε βάλει πέρυσι και στο αρωματικό λάδι που είχαμε φτιάξει. Θυμήθηκαν όμως και άλλα αρωματικά φυτά που είχαμε γνωρίσει πέρυσι και τ΄ απαρίθμησαν.
Παροτρύνθηκαν να ψάξουν για υλικό που αφορά το θέμα μας κι έτσι οι μαθητές ευαισθητοποιήθηκαν περισσότερο πάνω στο συγκεκριμένο θέμα.
Χρησιμοποιώντας τη μέθοδο του «καταιγισμού ιδεών» , πάνω σε χαρτί του μέτρου γράψαμε στο κέντρο του το θέμα μας και τα παιδιά έκφρασαν ελεύθερα λέξεις , φράσεις και γενικότερα ότι γνώριζαν για αυτό. Καταγράφηκαν οι απόψεις τους χωρίς κανένα σχολιασμό ή αξιολόγηση από μέρους της εκπαιδευτικού.
Πραγματοποιήθηκε λοιπόν με τον τρόπο αυτό η διερεύνηση του θέματος.
Οι προβληματισμοί βέβαια των παιδιών και αυτά που ζήτησαν να μάθουν, διαμόρφωσαν και τον τίτλο του προγράμματός μας. Το πρόγραμμά μας ονομάστηκε «Αρωματικά φυτά του τόπου μας».
Β ΦΑΣΗ: ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ
ΤΩΝ ΔΙΔΑΚΤΙΚΩΝ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ
Μετά την κατηγοριοποίηση των υποθεμάτων που θέλαμε να ερευνήσουμε προέκυψε το ερώτημα που θα βρίσκαμε τις πληροφορίες που θέλαμε.
Παρότρυνα τα παιδιά να σκεφτούν πως θα μπορούσαμε να βρούμε απαντήσεις στις απορίες μας
Αποφασίσαμε λοιπόν: α) Να ρωτήσουν τους γονείς τους , τις γιαγιάδες και παππούδες τους
β)Να ρωτήσουμε ειδικούς πχ βοτανολόγους
γ) Να επισκεφτούμε ένα βοτανικό πάρκο
δ) Να επισκεφτούμε ένα θερμοκήπιο που έχει αρωματικά φυτά
δ)να βρούμε εικόνες, βιβλία που αφορούν το θέμα μας.
ε) να ψάξουμε στο διαδίκτυο
Για την επιτυχία της δράσης μας, ζητάμε τη συμβολή των μεγαλυτέρων, των παππούδων και των γιαγιάδων, έτσι ώστε η πολύτιμη γνώση τους να περάσει στους νεότερους, τα παιδιά.
Στη συνέχεια χωρίστηκαν (μετά από μουσικό παιχνίδι με καρτέλες ) σε δυο ομάδες. Δυο ομάδες των 4 παιδιών η κάθε μια. Η πρώτη ομάδα που είχε τον αριθμό 1 ανέλαβε να βρει και να φέρει στο νηπιαγωγείο πληροφορίες για τα αρωματικά φυτά , εικόνες, συνταγές με τη χρησιμοποίησή τους στα φαγητά ή στις σαλάτες κ.ά.. Η ομάδα με τον αριθμό 2 ανέλαβε να βρει και να φέρει αρωματικά φυτά σε γλάστρες ή αποξηραμένα
Παράλληλα στάλθηκε σημείωμα στους γονείς για το σχέδιο εργασίας που ξεκινήσαμε και τους παρακαλούσαμε να μας βοηθήσουν στη συλλογή των υλικών.
Έτσι μαζεύτηκε υλικό στο νηπιαγωγείο μας και δημιουργήθηκε η ανάλογη γωνιά, η ανάλογη αρωματισμένη γωνιά των αρωματικών φυτών.
Γ ΦΑΣΗ: ΔΙΕΞΑΓΩΓΗ ΤΩΝ
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ
Μετά τη συλλογή των πληροφοριών ακολούθησε η φάση της σύνθεσης και της επεξεργασίας. Οι πληροφορίες της κάθε ομάδας ανακοινώθηκαν μπρος στην ολομέλεια της τάξης συζητήθηκαν, συγκρίθηκαν, αξιολογήθηκαν και καταγράφηκαν τα σημαντικότερα στοιχεία της έρευνας.
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ
1.ΓΛΩΣΣΑΣ (ΠΡΟΦΟΡΙΚΟΥ ΚΑΙ ΓΡΑΠΤΟΥ ΛΟΓΟΥ)
1η Δραστηριότητα: «Καρτέλες αναγνώρισης αρχικού φωνήματος της λέξης»
Τα παιδιά κόλλησαν σε μικρά χαρτόνια κλαδάκια από τα αρωματικά φυτά που συλλέξαμε στο νηπιαγωγείο μας και στη συνέχεια στο πίσω μέρος της καρτέλας έγραψαν το αρχικό γραμματάκι με το οποίο αρχίζει το συγκεκριμένο αρωματικό φυτό. Τα παιδιά χωρισμένα σε δυο ομάδες ανακάτευε η μια ομάδα τις καρτέλες κι έδειχνε το αρωματικό φυτό και η άλλη ομάδα έπρεπε να πει το γραμματάκι από το οποίο αρχίζει η λέξη. Το παιχνίδι όμως παίχτηκε και ανάποδα. Έδειχναν το γραμματάκι και τα παιδιά της άλλης ομάδας έπρεπε να πουν το αρωματικό από το οποίο άρχιζε η συγκεκριμένη φωνούλα.
2 η Δραστηριότητα: «Γνωριμία με τα αγαπημένα μας αρωματικά φυτά»
Κόβοντας μεγαλύτερα χαρτόνια τα παιδιά κόλλησαν με ατλακόλ τα αγαπημένα τους αρωματικά και από κάτω έγραψαν το όνομα του καθενός.
3 η Δραστηριότητα: «Δημιουργία βιβλίου βοτανικής- αλφαβητάρι»
Δημιουργήσαμε ένα βιβλίο, το «αρωματικό αλφαβητάρι», για τα αρωματικά φυτά που συναντήσαμε και μάθαμε. Καταγράψαμε έτσι με αλφαβητική σειρά όλα τα αρωματικά φυτά που έχουμε συγκεντρώσει στο σχολείο μας και με τον τρόπο αυτό βρίσκαμε πιο εύκολα τα φυτά μας!
4 η Δραστηριότητα: «Πίνακας διαχωρισμού αρωματικών από μη αρωματικά φυτά»
Μετά τη συλλογή αρωματικών φυτών στο σχολείο μας τέθηκε το ερώτημα τι είναι αρωματικό φυτό και τι όχι. Βγήκαμε έξω στην αυλή και συλλέξαμε φυτά τα οποία όπως διαπιστώσαμε δεν είχαν άρωμα. Βρήκαμε όμως και κάποια αρωματικά πχ μάραθο. Ο γείτονας του σχολείου μας, ο κύριος Κώστας, μας διαφώτισε για το όνομα του κάθε μη αρωματικού φυτού που βρήκαμε.
Έτσι όταν επιστρέψαμε μέσα στην τάξη φτιάξαμε ένα πίνακα που τον χωρίσαμε σε δυο ίσα μέρη. Στο ένα μέρος κολλήσαμε κλαδάκια από τα αρωματικά που είχαμε στο νηπιαγωγείο μας και στο άλλο τα μη αρωματικά φυτά. Δίπλα από το κάθε φυτό τα παιδιά ,ιδιαίτερα τα νήπια, έγραψαν το όνομά του.
5η Δραστηριότητα: «Καρτέλες ανάγνωσης»
Φτιάξαμε στον Η/Υ καρτέλες με τις φωτογραφίες των αρωματικών φυτών του τόπου μας που γνωρίσαμε βάζοντας στο κάτω μέρος το όνομα που του αντιστοιχούσε και τις εκτυπώσαμε.
Στη συνέχεια εκτυπώσαμε τις ίδιες καρτέλες αλλά χωρίς να είναι γραμμένο τ΄ όνομα του κάθε φυτού από κάτω. Τέλος εκτυπώσαμε σε ξεχωριστά καρτελάκια μόνο τις λέξεις των παραπάνω αρωματικών φυτών.
Αρχικά τα παιδιά αντιστοιχήσαν πάνω στα καρτελάκια με τις εικόνες που είχαν γραμμένες επάνω τους τις λέξεις ,τις καρτέλες με τις μεμονωμένες εικόνες και τις καρτέλες με τις μεμονωμένες λέξεις. Στο επόμενο στάδιο τα παιδιά κατάφεραν και αναγνώριζαν τις λέξεις με την ολική μέθοδο ανάγνωσης. Κατάφεραν επίσης ν΄ αναγνωρίζουν το κάθε φυτό μόνο από την εικόνα.
6 η Δραστηριότητα: «Φτιάχνοντας νέες λέξεις»
Ξεκινώντας από τα ονόματα των αρωματικών φυτών προσπαθήσαμε και φτιάξαμε καινούργιες λέξεις. Είτε παράγωγα επίθετα είτε σύνθετες λέξεις.
Έτσι π.χ :
Δάφνη Δάφνινο
Ρίγανη Ριγανάτο
Θυμάρι Θυμαρίσιο
Πικρό + Δάφνη πικροδάφνη
Δάφνη + Έλαιο Δαφνέλαιο
Μαύρο + Δάφνη Μαυροδάφνη
Δάφνη + Φύλλο Δαφνόφυλλο
Μυρτιά + φύλλο Μυρτόφυλλο
Μαϊντανός + Φύλλο Μαιντανόφυλλο
Άγρια + Λεβάντα Αγριολεβάντα
Μάραθο + Σπόρος Μαραθόσπορος
Μαιντανός + Σπόρος Μαιντανόσπορος
7 η Δραστηριότητα: «Τα αρωματικά φυτά μέσα από τις παροιμίες και τις μαντινάδες του λαού μας»
Τα παιδιά συνέλλεξαν με τη βοήθεια των παππούδων και γιαγιάδων τους λαϊκές φράσεις- παροιμίες καθώς και μαντινάδες σχετικές με τα αρωματικά φυτά και τις έφεραν στο νηπιαγωγείο. Κάποιες επιπλέον μαντινάδες και παροιμίες βρήκαμε και στο διαδίκτυο . Όλες αυτές αφού τις διαβάσαμε , εξηγήσαμε κάποιες λέξεις που δεν καταλάβαιναν τα παιδιά και προσπαθήσαμε να κατανοήσουμε τι ήθελε να πει ο λαός μας μέσα απ΄ αυτές.
Παροιμίες:
«Για χάρη του βασιλικού ποτίζεται και η γλάστρα»
«Αναπαύεται στις δάφνες του»
«Βασιλικός κι αν μαραθεί τη μυρωδιά την έχει»
Μαντινάδες:
«Στον άνθρωπο τον ευγενή ότι κι αν πεις τ΄ αξίζει
σαν τον σγουρό βασιλικό που όπου σταθείς μυρίζει»
«Χαλάλι σου βασιλικέ όσο νερό κι αν πίνεις
μα συ το κάνεις άρωμα και μας το ξαναδίνεις»
Ψηλής μυρτιάς μυρτόφυλλο , πράσινης δάφνης φύλλο
άσπρη στρογγυλοπρόσωπη και θάμπωσες τον ήλιο.
Ο δυόσμος είναι κρητικός στα καλιτσούνια μπαίνει
μοσχομυρίζει η γειτονιά και τις καρδιές ευφραίνει.
Τα παιδιά χωρισμένα σε 2 ομάδες αυτή των «μαντιναδολόγων» και αυτή της «παροιμίας» εξασκήθηκαν στην εκμάθηση τους. Συγκεκριμένα: Μόλις κάποιος από τους «μαντιναδολόγους» έλεγε κάποια μαντινάδα έπρεπε να απαντήσει κάποιο από τα παιδιά της άλλης ομάδας με μια παροιμία. Αν αργούσαν ή δεν απαντούσαν καθόλου έχανε η ομάδα αυτή τη σειρά της και φυσικά πόντους.
Στο τέλος παροτρύνθηκαν οι «μαντιναδολόγοι» και οι «παροιμιολόγοι» να κάνουν τις δικές τους συνθέσεις.
8 η Δραστηριότητα: «Ανάγνωση μύθων »
Συζητώντας με την ολομέλεια της τάξης και εξετάζοντας τα στοιχεία μας για τα αρωματικά φυτά, μας δόθηκε η η ευκαιρία να διαβάσουμε δυο μύθους από την ελληνική μυθολογία που σχετίζονται με τα αρωματικά φυτά της δάφνης και της μέντας αντίστοιχα. Ο πρώτος μύθος, αυτός της Δάφνης και του Απόλλωνα προτιμήσαμε να δοθεί σε έμμετρη μορφή που είναι ιδιαίτερα προσιτή στα παιδιά. Λόγω όμως της μεγάλης του έκτασης αφαιρέσαμε κάποιους στίχους. Τον δανειστήκαμε από την ιστοσελίδα http://www.theogonia.gr/metamorfoseis/pllnkdphn.htm
Τη Δάφνη πρωταγάπησε κάποτε ο Απόλλων,
που από θυμό τον έσπρωξε ο Έρωτας σε εκείνη.
μα αυτή δεν καταδέχεται να μάθει το όνομά του,
και μοναχή της κυνηγά αγρίμια μες στο δάσος
με μια ταινία στα μαλλιά, στην Άρτεμη να μοιάζει.
Πολλοί την ερωτεύτηκαν μα εκείνη δε νοιαζόταν
για ειδύλλια και παντρειές και τους απέφευγε όλους.
Ευχαριστιόταν μοναχή στα δάση να πλανιέται.
Κάποια φορά την πίεσε ο γέρος της πατέρας:
«Ήρθε η ώρα, κόρη μου, να δω κι εγώ εγγόνια.»
Κι εκείνη που δεν ήθελε τις τελετές του γάμου,
με κόκκινο το πρόσωπο απ’ της ντροπής το χρώμα,
απ’ το λαιμό αγκάλιασε τον Πηνειό και είπε:
«Πατέρα, σε παρακαλώ, άσε με αγνή να ζήσω,
σαν τη Θεά την Άρτεμη, για πάντα στη ζωή μου.»
Συμφώνησε ο γέροντας. Όμως η ομορφιά της
δεν την αφήνει να γευτεί αυτό που επιθυμούσε.
Ο Απόλλωνας την αγαπά. Θέλει να την κερδίσει.
Γυρεύει ανταπόκριση, μα όλα τον προδίδουν
κι η μαντική η τέχνη του ανώφελη του είναι.
Όπως αρπάζουνε φωτιά τα καλαμένια στάχυα,
από δαδί που άτυχα πλησίασε το φράχτη
ή το ‘ριξε απρόσεχτα, σαν έφεξε η μέρα,
διαβάτης κι άρπαξε φωτιά και φούντωσε η φλόγα
έτσι φλογίζεται ο θεός, καίγεται η καρδιά του
γιατί εκεί μέσα κατοικεί ο μάταιος ερωτάς του.
Βλέπει τα αστόλιστα μαλλιά να χύνονται στους ώμους
-αλήθεια πώς να έμοιαζαν σαν θα ‘ταν στολισμένα;-
Η Δάφνη φεύγει γρήγορα όταν τον συναντάει.
Δεν κάθεται ούτε λεπτό τα λόγια του ν’ ακούσει.
«Σε ικετεύω, Νύμφη μου, μείνε! Δεν είμ’ εχθρός σου.
Μην τρέχεις όπως φεύγουνε τα αρνιά μπροστά στο λύκο,
τα ελάφια μπρος στο λέοντα κι όπως τα περιστέρια
με τα τρεμάμενα φτερά μπρος στ’ αετού τη θέα.
Εκείνα έχουν πίσω τους καθένα τον εχθρό του,
όμως εσύ ξοπίσω σου τον ερωτά μου έχεις.
Να μάθεις δε με ρώτησες ποιο είναι το όνομά μου.
Δεν είμαι εγώ απ’ τα βουνά, μα ούτε και τσοπάνος
να βόσκω τα κοπάδια μου σε τούτα εδώ τα μέρη.
Αν ήξερες ποιος ήμουνα δε θα ‘τρεχες καθόλου.
Ο Δίας είν’ πατέρας μου, κι εγώ αποκαλύπτω
μελλούμενα και τωρινά κι αυτά που έχουν γίνει.
Με τις χορδές της λύρας μου δένονται τα τραγούδια.
Τα βέλη μου αλάθευτα, βρίσκουν παντού το στόχο,
όπως αυτό που άνοιξε πληγή μες στην καρδιά μου.
Την ιατρική ανακάλυψα κι ο κόσμος με ικετεύει,
στα χέρια μου τα βότανα βρίσκουν τη δύναμή τους,
μα βότανο δε βρίσκεται τον έρωτα να γιάνει
κι όλες οι τέχνες άχρηστες είναι για μένα τώρα.»
Θα ‘λεγε περισσότερα, μα η Πηνειίδα Νύμφη
τα λόγια του δεν κάθισε ούτε στιγμή ν’ ακούσει,
και προσπαθούσε να σωθεί με βήμα φοβισμένο.
Του δίνει ο έρωτας φτερά, αναπνοή δεν παίρνει,
την πλάτη της πλησίασε, μπορεί να την αγγίξει
και των μαλλιών της τ’ άρωμα ρουφά με κάθ’ ανάσα.
Η Νύμφη πια ανήμπορη ωχρή και κουρασμένη
απ’ την προσπάθεια της φυγής, νιώθει πως δεν αντέχει.
Στο ρέμα που συνάντησε κάνει την προσευχή της.
«Πατέρα, αν έχουν δύναμη ακόμη τα ποτάμια
βοήθα με και άλλαξε την όμορφη θωριά μου
γιατί αιτία είναι αυτή της περιπέτειάς μου.»
Σαν τέλειωσε η προσευχή, μούδιασε το κορμί της,
φλοιός λεπτός της κάλυψε τα δροσερά της στήθη.
Τα χέρια έγιναν κλαδιά και τα μαλλιά της φύλλα,
τα πόδια της τα γρήγορα στη γη βαθιά ριζώσαν.
Το πρόσωπό της σκέπασε η φυλλωσιά του θάμνου
κι από όλη της την ομορφιά απόμεινε η λάμψη.
Μα ο Θεός δεν έπαψε και τώρα να τη θέλει.
Το δέντρο σαν πλησίασε τ’ αγγίζει με το χέρι
και κάτω απ’ το λεπτό φλοιό ακούει την καρδιά της.
«Αφού γυναίκα δεν μπορείς να γίνεις πια δική μου,
το δέντρο τώρα που ‘γινες αιώνια θα μ’ ανήκει.
Στεφάνι θα σε βάζω εγώ επάνω στα μαλλιά μου,
στολίδι και στη λύρα μου και γύρω απ’ τη φαρέτρα.
Σαν τα μαλλιά μου που ποτέ δε γνώρισαν ψαλίδι
και το κεφάλι μου ανθηρό για πάντα το κρατάνε,
έτσι κι εσύ τα φύλλα σου ποτέ σου δε θα χάνεις.»
Κούνησε η Δάφνη την κορφή όπως ένα κεφάλι
που γνέφει καταφατικά, δείγμα πως συμφωνούσε.
Ο δεύτερος μύθος που αναφερόταν στο αρωματικό φυτό μέντα ήταν «η Νύμφη Μίνθη και ο Πλούτωνας».
τον δανειστήκαμε από την ιστοσελίδα http://mytho-lexicon.blogspot.gr/2011/11/blog-post_11.html
Η μέντα, το αρωματικό αυτό φυτό, πήρε το όνομά της από τη Νύμφη Μίνθη . Η Μίνθη ήταν μια από τις Ναϊάδες νύμφες, δηλαδή από τις νύμφες των ποταμών που ζούσαν στην Ηλεία.
Η ομορφιά της δεν πέρασε απαρατήρητη από τον Πλούτωνα-Άδη, ο οποίος την αγάπησε. Μάλιστα, η νύμφη καυχήθηκε κάποτε ότι είναι πιο όμορφη από την σύζυγο του, την γνωστή Περσεφόνη. Η βασίλισσα του Κάτω Κόσμου, η Περσεφόνη όταν αντιλήφθηκε τη συμπάθεια του άντρα της για την Μίνθη, παραπονέθηκε σχετικά στην μητέρα της θεά-Δήμητρα. Η τιμωρία της θεάς ήταν άμεση: μεταμόρφωσε την νύμφη στο ομώνυμο αρωματικό φυτό Μίνθη (Μέντα).
Γι΄ αυτό και η μέντα είναι αφιερωμένη από τότε στον θεό του σκοταδιού.
Στη συνέχεια προχωρήσαμε σε ερωτήσεις κατανόησης των μύθων, σε δραματοποίησή τους και στη ζωγραφική τους απεικόνιση.
9 η Δραστηριότητα: «Ανάγνωση και Προσέγγιση ποιήματος »
Διαλέξαμε ένα έμμετρο ποίημα που έδειχνε πώς η λαϊκή φιλοσοφία προσπάθησε να κρατήσει τις γνώσεις για να μπορέσει να χρησιμοποιήσει τα αρωματικά φυτά που μάθαμε σαν φάρμακα. Το ποίημα αυτό λέγεται «Σαρανταβότανο» γιατί έχει μέσα σαράντα βότανα. Το ποίημα είναι:
Σαν την υγειά σου έχασες και θες να την κερδίσεις
μόνο με βότανα της γης θα την ξαναποχτήσεις.
Φύλλα κιτροπορτοκαλιάς κι άρωμα από λεμόνι
ανεραντζά, μανταρινιά, ξαρρωστικό κυδώνι.
Μάζωξε απ’ τσι ποταμούς τσ΄ ακονιζάς τ΄ αχνάρια
βάτο και τσάι του βουνού και τσ΄ αμπιστιάς κλωνάρια
Μάζωξε έρωντα πολύ απ΄ τα βουνά της Κρήτης
και σφάκα την πικραδερή, δάφνες μυρτιές να βρίσκεις
θύμο, κισσό κι αγκαραθιά και αγκαθοστοιβίδα
τη μυρουδιά βασιλικού φασκομηλιά και θρίμπα
μέντα και δεντρολίβανο όπου μοσκομυρίζει
το λένε και αρισμαρί, που την υγειά χαρίζει.
Πάρε τα γιασεμόφυλλα τη ροδαρά με τ΄ άνθη
γαρεφαλόβιολες πολλές και γαρυφάλου άνθη
απήγανο και βάρσαμο της γης το χαμομήλι
τη μυριστή αμπερόρριζα που δένουν στο μαντίλι.
Πάρε το κοκκινόχορτο, βάλε και κουτσουνάδα
που φτιάχνουν κοκκινόλαδο, στου ήλιου την πυράδα.
Φύλλα συκιάς κι αμυγδαλιάς και φύλλα μαντζουράνας
φλισκούνι που μοσκοβολά σαν κόρφος κάθε μάνας
Το μαϊντανό, το σέλινο και την αντωναΐδα
τ΄ αγούδουρα τ΄ αγλακιτού τον κλάδο και τα φύλλα
Όλα ετούτα βράσε τα γέμισε μια σκάφη
και διώξε απ΄ το κορμάκι σου τσι πόνους και τα πάθη».
10 η Δραστηριότητα: «Πίνακας με τους κινδύνους που απειλούν τα αρωματικά φυτά και με μέτρα προστασίας τους»
Τα παιδιά μετά από συζήτηση που προηγήθηκε προβληματίστηκαν πολύ σχετικά με τη μείωση των αρωματικών φυτών που παρατηρείται στη φύση. Ανατρέξαμε στο διαδίκτυο και είδαμε σχετικά video στο youtube, ρωτήσαμε όμως και αγρότες της περιοχής σχετικά με το θέμα. Από τα στοιχεία που συλλέξαμε προέκυψε και ένας πίνακας που από τη μια μεριά έχει τις απειλές που δέχονται τα αρωματικά στις μέρες μας κυρίως από την αλόγιστη ανθρώπινη επέμβαση και από την άλλη το τι πρέπει να κάνουμε για να τα προστατέψουμε. Όλα αυτά αποτυπώθηκαν και με το γραπτό λόγο από τα παιδιά.
2.ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ
1 η Δραστηριότητα: «Φυσικοί αριθμοί»
Η νηπιαγωγός αφηγήθηκε αρχικά στα παιδιά την παρακάτω ιστορία:«Ο Γιαννάκης ξύπνησε χθες με πολύ βήχα και πονόλαιμο. Μόλις η μαμά του τον είδε σ΄ αυτή την κατάσταση πήγε στην κουζίνα , έβαλε νερό στο κατσαρόλι και μέσα έβαλε 5 αποξηραμένα κομμάτια βασιλικό, 3 κομμάτια μαλοτήρα, 1 φασκόμηλο, 4 μαντζουράνα και 2 κομμάτια δίκταμο. Τα έβρασε όλα μαζί κι έφτιαξε ένα υπέροχο και ευωδιαστό «βραστάρι». Γέμισε ένα φλιτζάνι και το πήγε στον γιo της. Από το πρώτο κιόλας «βραστάρι» που ήπιε ο Γιαννάκης αμέσως ένιωσε το λαιμό του πολύ καλύτερα».
Μετά την αφήγηση του σεναρίου έγινε η αναδιήγησή του από τα παιδιά με την υποστήριξη της νηπ/γού, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στα αρωματικά φυτά της ιστορίας και στους αριθμούς που αναφέρθηκαν.Ενώ γινόταν η αναδιήγηση τα παιδιά τοποθετούσαν ανάλογες καρτέλες με τους αριθμούς από το 1 έως και το 5 και καρτέλες με τ΄ αρωματικά φυτά της ιστορίας. Στη συνέχεια τα παιδιά ξαναδιήγηθηκαν την ιστορία βλέποντας τους αριθμούς και τις εικόνες των αρωματικών με μεγάλη ευκολία.
Έπειτα τα παιδιά έγραψαν στον πίνακα τα ονόματα των αρωματικών που η μαμά έβαλε στο «βραστάρι» και δίπλα ,τους ανάλογους αριθμούς ,ενώ τις παραπάνω καρτέλες με τ΄ αρωματικά φυτά τις ανακάτεψαν και τις γύρισαν ανάποδα στη μοκέτα. Έπειτα χωρίστηκαν σε 2 ομάδες . Ένα παιδί από την 1η ομάδα τραβούσε μια καρτέλα με τ΄ αρωματικά φυτά και ζητούσε από την 2η ομάδα ν΄ αντιστοιχήσει το φυτό με τον αριθμό που έδειχνε πόσα κομματάκια απ΄ αυτό έβαλε η μαμά στο νερό που έβρασε. Τα παιδιά κατά τη διαδικασία αυτή συμβουλευόταν τον πίνακα.
2 η Δραστηριότητα: «Άμεση αναγνώριση ποσοτήτων και αριθμών»
Στη μοκέτα δημιουργήσαμε την αριθμογραμμή από το 0 έως το 5. Στο χώρο τοποθετήσαμε διάσπαρτα καρτέλες ποσοτήτων με αρωματικά φυτά που έπρεπε τα παιδιά να εντοπίσουν και να τοποθετήσουν κάτω από τον ανάλογο αριθμό. Ο έλεγχος πραγματοποιήθηκε με καταμέτρηση.
Στη συνέχεια τα παιδιά χωρίστηκαν σε 2 ομάδες των 4 παιδιών. Ο χωρισμός τους έγινε τραβώντας μέσα από ένα κουτί , ένα τουβλάκι όπου υπήρχαν μόνο κόκκινα και κίτρινα. Έτσι δημιουργήθηκαν οι δυο ομάδες, η κόκκινη και η κίτρινη. Κάθε παιδί και στις 2 ομάδες είχε ένα αριθμό από το 1 έως το 4 (αφού τα παιδιά είναι στο σύνολο 8) . Η εκπ/κός φρόντισε τα πιο αδύναμα παιδιά να πάρουν τους μικρότερους αριθμούς. Οι 2 ομάδες στάθηκαν αντικριστά και ανάμεσά τους, στη μοκέτα ,ήταν σκορπισμένες οι καρτέλες ποσοτήτων με τ΄ αρωματικά φυτά (από το 1-4) και καρτέλες με τους αριθμούς έως και το 4.
Η νηπ/γός κρατούσε στο χέρι της ανάλογες καρτέλες. Κάθε φορά σήκωνε μια καρτέλα είτε ποσότητας είτε αριθμού και τα παιδιά που είχαν τον ίδιο αριθμό έτρεχαν να πάρουν από μια καρτέλα με τη συγκεκριμένη ποσότητα ή την καρτέλα του αριθμού που υπήρχε. Η διαδικασία επαναλήφθηκε μέχρι που τα παιδιά να πάρουν τις καρτέλες που ήταν σκορπισμένες στη μοκέτα. Νικήτρια ομάδα ήταν αυτή που είχε μαζέψει τις περισσότερες καρτέλες.
3 η Δραστηριότητα: «Χώρος: Θέσεις, διευθύνσεις και διαδρομές»
Απλώσαμε στο πάτωμα ένα μουσαμά χωρισμένο σε κύκλους. Πάνω σε κάποιους κύκλους τοποθετήσαμε αρωματικά φυτά τα οποία δήλωναν απαγόρευση πορείας. Η είσοδος και η έξοδος είχαν οριστεί εκ των προτέρων. Στο παιχνίδι κάθε φορά συμμετείχαν 2 παιδιά , ο γεωργός και το τρακτέρ. Ο γεωργός έπρεπε να δίνει στο τρακτέρ σαφείς οδηγίες (π.χ 1 βήμα μπροστά, 2 βήματα δεξιά, 1 πίσω κλπ) για να οργώσει το χωράφι χωρίς όμως να πέσει πάνω στα αρωματικά φυτά και τα καταστρέψει και τελικά ,τελειώνοντας το όργωμα, να φτάσουν στην έξοδο. Τα αρωματικά φυτά τοποθετούνταν σε άλλες θέσεις κάθε φορά που άλλαζαν οι παίχτες. Ομάδα ελέγχου ήταν τα υπόλοιπα παιδιά της ομάδας.
4 η Δραστηριότητα: «Χώρος: Δόμηση χώρου και συντεταγμένες»
Τα παιδιά χωρίστηκαν σε δυο ομάδες. Η μια ομάδα έπαιζε και η άλλη ήταν η ομάδα ελέγχου. Έχοντας μπροστά τους ένα πίνακα διπλής εισόδου, ο οποίος στην περίπτωσή μας ήταν ένα χωράφι χωρισμένο σε τετράγωνα κομμάτια, η 1η ομάδα τοποθετούσε σε κάποιο τυχαίο τετράγωνο του ένα καρτελάκι που πάνω του είχε ένα αρωματικό φυτό. Τα παιδιά της 2ης ομάδας έλεγαν σε ποιο σημείο του χωραφιού είχε φυτρώσει αυτό το συγκεκριμένο φυτό. Η ομάδα νούμερο 1 έλεγχε και έλεγε αν ήταν σωστό ή όχι. Π.χ ο βασιλικός είχε φυτρώσει στο Δ4 τετράγωνο του χωραφιού. Οι ρόλοι άλλαξαν στη συνέχεια και η ομάδα νούμερο 2 ήταν η ομάδα ελέγχου και έπαιζε η ομάδα νούμερο 1.Στη συνέχεια το παιχνίδι παίχθηκε με περισσότερα καρτελάκια από αρωματικά φυτά. 
Στο τελικό στάδιο του παιχνιδιού ένα παιδί από την ομάδα 1 έγινε ο έμπειρος γεωργός και ένα παιδί από την ομάδα 2 έγινε νεαρός γεωργός που ακολουθούσε τις οδηγίες του έμπειρου,για να φυτέψει στα σωστά σημεία του χωραφιού τα διάφορα αρωματικά του φυτά. Κάθισαν πλάτη- πλάτη, είχαν μπροστά τους από έναν ίδιο πίνακα διπλής εισόδου και τα ίδια καρτελάκια με τ΄ αρωματικά φυτά. Ο έμπειρος γεωργός έλεγε τι τοποθετεί και πού και ο νεαρός γεωργός ακολουθούσε πιστά τις οδηγίες του κάνοντας ακριβώς το ίδιο.Κατά τη διάρκεια της δραστηριότητας τα υπόλοιπα παιδιά λειτουργούσαν ως ομάδα ελέγχου και για τα δυο παιδιά. Στο τέλος σύγκριναν τα «φυτεμένα χωράφια τους» και εντόπιζαν τυχόν λάθη. 
5 η Δραστηριότητα: «Ψηφίζουμε το αγαπημένο μας αρωματικό φυτό»
Συζητώντας στην ολομέλεια αποφασίσαμε με τα παιδιά να κάνουμε μια μικρή έρευνα προκειμένου να μάθουμε ποιο είναι το ποιο δημοφιλή αρωματικό φυτό στο Νηπιαγωγείο Σφακοπηγαδίου. Η νηπ/γός έδωσε στα παιδιά εικόνες με αρωματικά φυτά και τους ζήτησε να επιλέξουν και να κόψουν το αγαπημένο τους . Στην ολομέλεια ο καθένας παρουσίασε το δικό του αρωματικό και εξήγησε και το λόγο ή τους λόγους που το προτίμησε.
Στη συνέχεια έγινε καταγραφή. Τέσσερα αρωματικά φυτά επιλέχθησαν: Η ρίγανη, ο βασιλικός, η λεβάντα, ο δίκταμος. Με την καταμέτρηση βρέθηκαν 2 παιδιά να προτιμούν τη ρίγανη, 3 το βασιλικό, 1 τη λεβάντα και 2 το δίκταμο. Χρησιμοποιώντας τις εικόνες κατασκεύασαν ένα εικονόγραμμα στο οποίο στο κάτω μέρος, στον οριζόντιο άξονα, είχαν γράψει τα ονόματα των αρωματικών και στον κάθετο άξονα αριθμούς. Πάνω από το όνομα κάθε αρωματικού κόλλησαν την ανάλογη εικόνα του που αντιστοιχούσε στον ψήφο τους.
Τέλος αναπαράστησαν συμβολικά την ψηφοφορία τους αντικαθιστώντας την εικόνα του φυτού με διαφορετικού χρώματος καπάκια. Σε χαρτόνι έγραψαν πάλι τα ονόματα των αρωματικών στον οριζόντιο άξονα, στον κάθετο τους αριθμούς και κόλλησαν πάνω από κάθε αρωματικό τα καπάκια που αντιστοιχούσαν στην ψηφοφορία τους.
Στο τέλος έγινε συζήτηση για το ποιο φυτό πήρε τους περισσότερους ψήφους και κατά πόσο περισσότερο από τα άλλα αρωματικά.
6 η Δραστηριότητα: «Χρονική ακολουθία»
Είχαμε πλαστικοποιημένες εικόνες με την εξέλιξη του φυτού από τον σπόρο στον καρπό. Μπήκαν έτσι όλες οι εικόνες με τη σωστή χρονική σειρά. Ανακατέψαμε στη συνέχεια τις εικόνες και όποιο παιδί επιθυμούσε έβαζε ξανά τις εικόνες με τη σωστή σειρά.
3.ΠΑΙΔΙ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ
1 η Δραστηριότητα: «Η γνωριμία μας με τα αρωματικά φυτά της Κρήτης»
Τις πρώτες μέρες του σχολικού έτους η κ. Στέλλα, η προϊσταμένη του Δημοτικού Σχολείου Σφακοπηγαδίου, μας έφερε αγιασμό και ένα κομμάτι βασιλικού από τον αγιασμό που είχε γίνει την Τετάρτη 11-9-2013 και αυτή είχε φροντίσει να μας φυλάξει λόγω του ότι το Νηπιαγωγείο μας, κατά τον αγιασμό ήταν ακόμη κλειστό. Μάλιστα η κ. Στέλλα μίλησε στα παιδιά για τον ιερέα που ήρθε στο σχολείο μας, για τον αγιασμό και τη σημασία του. Έπειτα ραντίσαμε με τα παιδιά τις γωνιές του Νηπιαγωγείου μας αλλά και τα κεφαλάκια τους. Αρχικά συζητήσαμε για τη χρησιμοποίηση του αρωματικού αυτού φυτού στη θρησκεία μας. Μιλήσαμε για την εύρεση του Τιμίου Σταυρού από την Αγία Ελένη και το ρόλο που έπαιξε ο βασιλικός στην εύρεση αυτή. Αποφασίσαμε μάλιστα το βασιλικό του αγιασμό να τον βάλουμε στο νερό να βγάλει ρίζες κι έπειτα να τον φυτέψουμε. Τα νήπια θυμήθηκαν μάλιστα ότι ,ξερό βασιλικό, είχαμε βάλει πέρυσι και στο αρωματικό λάδι που είχαμε φτιάξει. Θυμήθηκαν όμως και άλλα αρωματικά φυτά που είχαμε γνωρίσει πέρυσι και τ΄ απαρίθμησαν.
Τις επόμενες μέρες τα παιδιά έφεραν (χωρισμένα σε ομάδες) αρωματικά φυτά. Προχωρήσαμε στη γνωριμία μας μ΄ αυτά στο διαχωρισμό μεταξύ τους, στα ιδιαίτερα γνωρίσματα του κάθε φυτού. Τα μυρίσαμε τα αγγίξαμε μάθαμε το όνομά τους και την ιστορία τους. Τα ξεχωρίσαμε από τα μη αρωματικά φυτά και φτιάξαμε και σχετική αφίσα.
2η Δραστηριότητα: «Βόλτα στο χωριό και συλλογή αρωματικών»
Η ιδέα της βόλτας στο χωριό για την εύρεση αρωματικών ήταν ιδέα αποκλειστικά των παιδιών και πραγματοποιήθηκε στις 23/9/13. Είχαμε συμφωνήσει ότι όποιο παιδί ανακάλυπτε αρωματικό φυτό θα το φωτογράφιζε . Η σκέψη του να γίνουν φωτογράφοι τα ενθουσίασε τόσο πολύ που προχωρούσαν με προσοχή, παρατηρώντας το κάθε φυτό που συναντούσαν. Αν κάποιο φυτό τους έμοιαζε για αρωματικό το πλησίαζαν και χωρίς να το κόψουν (ήταν κι αυτό στη συμφωνία μας) το μύριζαν και ανάλογα έβγαζαν ή όχι φωτογραφία.
Αρχικά συναντήσαμε στα χωράφια άγρια αρωματικά όπως μάραθα και κάποιες μυρτιές που τα παιδιά αναγνώρισαν αμέσως. Στη συνέχεια κατευθυνθήκαμε προς τις κατοικίες του χωριού. Εκεί στις αυλές τα παιδιά ενθουσιάστηκαν. Μόλις έβλεπαν γλάστρα με βασιλικό ή μαντζουράνα φώναζαν να τους δώσει η νηπιαγωγός τους τη φωτογραφική….Φυσικό να βγουν έξω οι νοικοκυρές στις αυλές τους…. Και μαζί και τα κεράσματα. Μάλιστα η κ. Γεωργία τους μίλησε για κάποια από τα αρωματικά που είχε στη αυλή της, που τα παιδιά δεν τα γνώρισαν αμέσως. Τους έκοψε και βασιλικό. Το ίδιο και η κ. Κατερίνα που τους έκοψε και μπαρμπαρούσα να τη βάλουν πρώτα στο νερό να βγάλει ρίζες για να τη φυτέψουν στη συνέχεια.
3 η Δραστηριότητα: «Επίσκεψη σε μαγαζί που πουλά αρωματικά φυτά στην Κίσαμο»
Στις 4/10/2013 επισκεφτήκαμε το παραδοσιακό παντοπωλείο του κ. Γιώργου Γεωργιλάκη στην Κίσαμο. Εκεί τα παιδιά εκτός των άλλων παραδοσιακών προϊόντων που είδαν εντυπωσιάστηκαν από την ποικιλία σε αποξηραμένα αρωματικά που διέθετε το μαγαζί αν και τόσο μικρό. Ο κ. Γιώργος απάντησε στις ερωτήσεις των παιδιών με ιδιαίτερη χαρά και τους εξήγησε με απλό και κατανοητό τρόπο (σα να ήταν ο ίδιος νηπιαγωγός) τι μας προσφέρουν τα αρωματικά φυτά στην υγεία μας. Τους χάρισε αρκετά ματσάκια μαλοτήρα, μαντζουράνα και δίκταμο. Τα παιδιά φεύγοντας του υποσχέθηκαν ότι με αυτά τα ματσάκια θα έφτιαχναν το «βραστάρι τους».
4 η Δραστηριότητα: «Επίσκεψη σε θερμοκήπιο και αγορά φυτωρίων»
Στις 4/10/13, την ίδια ημέρα, επισκεφτήκαμε στην Κίσαμο το θερμοκήπιο του κ. Μανώλη Κυριακογιαννάκη. Εκεί τα ξενάγησε η υπάλληλος η κ. Ελευθερία. Το κάθε παιδί μετά την ξενάγηση διάλεξε το αρωματικό φυτό που ήθελε να αγοράσει για να το φυτέψει στον αρωματικό κήπο που θα δημιουργήσουμε στο σχολείο μας.
5 η Δραστηριότητα: «Ο κήπος μας με τα αρωματικά»
Μετά την αγορά των φυτωρίων δεν έμενε πια παρά να βρούμε το χώρο που θα δημιουργούσαμε τον κήπο με τα αρωματικά μας. Τα παιδιά του Δημοτικού μας βοήθησαν σε αυτό. Με δυο σκαλίδες σκάλισαν δυο παρτέρια της βορεινής αυλής του σχολείου μας (Το Νηπιαγωγείο συστεγάζεται με το Δημοτικό).
Έτσι στις 8/10 όλα ήταν έτοιμα! Τα παιδιά του νηπιαγωγείου στο ένα παρτέρι φύτεψαν βασιλικό , ρίγανη , φασκόμηλο , μυρτιά, Μαντζουράνα, , θυμάρι, , δεντρολίβανο, δίκταμο (έρωντα όπως το λέμε εδώ στην Κρήτη), λεβάντα , μέντα… Τα παιδιά του Δημοτικού πάλι στο άλλο παρτέρι φύτεψαν λουίζα, λιβανόδεντρο, δάφνη, μαϊντανό, σέλινο. Ας σημειωθεί ότι στο παρτέρι αυτό υπήρχαν και πολλά μάραθα! Γέμισε ο κήπος μας …αρώματα.!!! Και τα παιδιά μικρά και μεγάλα ένιωσαν πολύ χαρούμενα με τη δημιουργία τους αυτή. Και πάνω απ΄ όλα ένιωσαν και τη χαρά της συνεργασίας και της ομαδικότητας.
6 η Δραστηριότητα: «Το ξεκίνημα ενός νέου φυτού»
Κατά τη διάρκεια ανάπτυξης του προγράμματός μας προσπαθήσαμε να ανακαλύψουμε διάφορους τρόπους για να φυτέψουμε αρωματικά φυτά.
Αρχικά είχαμε ,από τις πρώτες μέρες του προγράμματος, βάλει τα κλαδάκια του βασιλικού από τον αγιασμό σε νερό και μετά που έβγαλε ρίζες τον φυτέψαμε σε γλαστράκια. Το κάθε παιδί απόχτησε έτσι το δικό του βασιλικό.
Προσπαθήσαμε όμως να δημιουργήσουμε και νέο φυτό με σπόρους. Έτσι, τρίψαμε αποξηραμένα αρωματικά , όπως βασιλικό , λεβάντα και μάραθο που είχαμε συλλέξει, και απομονώσαμε τους σπόρους βάζοντάς τους σε κουτάκι με ξεχωριστές θήκες στις οποίες γράψαμε το όνομα του κάθε αρωματικού. Εντύπωση προκάλεσε στα παιδιά το μέγεθος των σπόρων, το πόσο υπερβολικά μικροί ήταν. Τους σπόρους αυτούς την Άνοιξη θα τους φυτέψουμε σε πολύ μικρά γλαστράκια και θα γράψουμε σε ειδικό καρτελάκι το όνομά τους.
7η Δραστηριότητα: «Ματσάκια με αποξηραμένα αρωματικά φυτά»
Η πληθώρα βασιλικού που τα παιδιά είχαν φέρει από το σπίτι τους σε συνδυασμό με την ανάγκη να φτιάξουμε πολλά ματσάκια αποξηραμένων αρωματικών για τα «βραστάρια» μας, μας οδήγησαν στη δραστηριότητα της δημιουργίας αποξηραμένων φυτών βασιλικού. Έτσι στις 1/11 εργαστήκαμε ομαδικά και στο τέλος κρεμάσαμε τα ματσάκια στο δέντρο μας για να τα αποξηράνουμε…
8η Δραστηριότητα: «Παρασκευή ζεστού ροφήματος »
Από καιρό ,στη γωνιά των αρωματικών φυτών που είχαμε δημιουργήσει στο νηπιαγωγείο μας υπήρχαν πολλά ματσάκια αρωματικών φυτών πολλά απ΄ τα οποία μας τα είχε δώσει ο κ. Γιώργος και πολλά που τα είχαν φέρει τα παιδιά από τα σπίτια τους. Έτσι στις 4/11 που η μέρα ήταν λίγο κρύα το αποφασίσαμε. Θα φτιάχναμε το ζεστό ρόφημά μας, το «βραστάρι» μας, όπως το λέμε εδώ στην Κρήτη. Θυμηθήκαμε τις συμβουλές του κ. Γιώργου για την παρασκευή του. Θα βάζαμε λίγο αποξηραμένο βασιλικό, πολύ λίγο φασκόμηλο, μαντζουράνα, μαλοτήρα, λίγα γαρύφαλλα, κανέλλα και θα τα βράζαμε σε μπόλικο νερό. Έτσι μετά από λίγη ώρα το βραστάρι μας ήταν έτοιμο : ζεστό, αρωματικό, υγιεινό και πολύ εύγεστο. Με το βράσιμό τους μάλιστα αρωματίστηκε και η τάξη ολόκληρη.
9 η Δραστηριότητα: «Παρασκευή γλυκού του κουταλιού με κυδώνια και μπαρμπαρούσα »
Στις 6/11 με τη βοήθεια της συνταξιούχου νηπιαγωγού κ. Μαρούλας φτιάξαμε γλυκό κυδώνι με μπαρμπαρούσα. Με τη δραστηριότητα αυτή είδαμε ακόμα μια χρησιμότητα των αρωματικών φυτών στον άνθρωπο. Το κυδώνι το καθαρίσαμε, το κόψαμε σε μικρά κομμάτια και έπειτα βάλαμε τη ζάχαρη και την μπαρμπαρούσα σε ματσάκι μαζί με νερό και τα βράσαμε. Μετά που κρύωσε το φέραμε στο σχολείο μας και το μοιράσαμε σε 8 μικρά γυάλινα βαζάκια που τα βάλαμε στο ψυγείο μας για να τα πάρουμε στο τέλος του χρόνου μαζί με όλα τ΄ άλλα προϊόντα που θα φτιάξουμε…. Ένα όμως μεγάλο βάζο που περίσσευσε είναι αυτό από το οποίο θα τρώμε όποτε μας κάνει όρεξη!
10 η Δραστηριότητα: «Παρασκευή σαλάτας με την προσθήκη αρωματικών»
Μια άλλη χρήση των αρωματικών την είδαμε με την παρασκευή της παραδοσιακής χωριάτικής σαλάτας που φτιάξαμε στο νηπιαγωγείο μας στις 11/11. Τα υλικά τα έφεραν τα παιδιά από το σπίτι τους , τη σαλάτα την έφτιαξαν σχεδόν μόνα τους και την έφαγαν με πολύ όρεξη.
11 η Δραστηριότητα: «Επίσκεψη στο βοτανικό πάρκο – Συζήτηση με γεωπόνου »
Αφού συζητήσαμε στην ολομέλεια σχετικά με την επίσκεψη γεωπόνου στο νηπιαγωγείο μας για να μας λύσει τις απορίες που έχουμε γύρω από το θέμα μας, αποφασίσαμε να επισκεφτούμε ένα πάρκο με πολλά αρωματικά φυτά στο οποίο θα υπάρχει και κάποιος γεωπόνος να μας μιλήσει σχετικά. Στο Νομό μας υπάρχουν αρκετά βοτανικά πάρκα επιλέξαμε όμως το βοτανικό πάρκο του Μεσογειακού Αγρονομικού Ινστιτούτου Χανίων (ΜΑΙΧ) διότι διαθέτει αρωματικά φυτά ενδημικά της Κρήτης ,του τόπου μας ,και θα ήταν καλό για μας να τα γνωρίσουμε από κοντά. Και πραγματικά ήταν μια εύστοχη επιλογή τόσο για την άψογη ξενάγηση της κ. Ελένη Μαρκάκη, όσο και για το ίδιο το πάρκο και την οργάνωσή του όσο και για το ότι μας εντάξανε σε ένα πρόγραμμα και μας χαρίσανε υπέροχα μπλουζάκια, παραμύθια και αφίσες. Το κέρασμά τους ήταν επίσης γευστικότατο . Φύγαμε με τις ομορφότερες αναμνήσεις και με λυμένες απορίες! Στη επίσκεψη αυτή πήγαμε με τις τάξεις αυτές του Δημοτικού Σχολείου Δραπανιά που υλοποιούν το ίδιο με μας πρόγραμμα. Μας δόθηκε μάλιστα η ευκαιρία να μιλήσουμε με τα παιδιά αυτά και ν΄ ανταλλάξουμε απόψεις γύρω από το θέμα μας. Μάλιστα η γεωπόνος η κ. Eλένη μας τόνισε τα περιβαλλοντικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα αρωματικά φυτά και βότανα στη φύση και την ανάγκη προστασίας τους. Ένα είδος προστασίας των φυτών αυτών κάνει και το ΜΑΙΧ με την τράπεζα σπόρων ενδημικών φυτών που διαθέτει.
12 η Δραστηριότητα: «Κόψιμο δάφνης- αποξήρανσή της »
Στις 14/1 μετά από πρόταση του πατέρα της μαθήτριά μας Παναγιώτας, Νίκου ,πήγαμε στο περβόλι τους, λίγα μέτρα πιο κάτω από το νηπιαγωγείο μας να κόψουμε πορτοκάλια. Εκεί τα παιδιά ανακάλυψαν ένα τεράστιο δέντρο δάφνης που τους έκανε πολύ εντύπωση. Μιλήσαμε για τη χρησιμότητά της στα φαγητά και σαν έλαιο μετά την απόσταξή της. Τα παιδιά πρότειναν να κόψουμε κλαδάκια και να την αποξηράνουμε για να τα πάνε στα σπίτια τους και να τη βάζει η μητέρα τους στα φαγητά της. Έτσι κι έγινε. Εκτός λοιπόν από τις τσάντες τα πορτοκάλια φορτωθήκαμε και τα κλαδάκια τη δάφνη . Στο σχολείο μας, διαχώρισαν τα παιδιά τα φύλλα απ΄ τα κλαδιά, και στη συνέχεια τα έπλυναν πολύ καλά χρησιμοποιώντας και σφουγγαράκια. Την άπλωσαν και την αποξήραναν για μερικές μέρες. Έπειτα την έβαλαν σε πλαστικά κουτάκια .Πάνω στο κάθε κουτάκι φυσικά βάλανε και την ετικέτα που έφτιαξαν. Το πιο σημαντικό που αποκόμισαν ήταν πόσο εύκολο είναι να ετοιμάζεις ο ίδιος ένα προϊόν αντί να το αγοράζεις από την αγορά και να σπαταλάς χρήματα.
4.ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ ΕΚΦΡΑΣΗ
1η Δραστηριότητα: «Σταυρός με βασιλικό»
Τα παιδιά με την τεχνική του στένσιλ με πινέλο και με τέμπερες έφτιαξαν το σταυρό και πάνω του κόλλησαν κομματάκια βασιλικού.
2η Δραστηριότητα: «Δημιουργία έργου τέχνης με αρωματικά φυτά»
Χρησιμοποιώντας δάφνη την οποία την είχαν συλλέξει τα ίδια τα παιδιά και φλισκούνι που είχαν φέρει από το σπίτι τους έφτιαξαν αυτό το υπέροχο έργο τέχνης . Την ιδέα αυτή τη βρήκαμε στο διαδίκτυο και προέρχεται από το 1ο Νηπιαγωγείο Πετρούπολης το οποίο και ευχαριστούμε θερμά.
3 η Δραστηριότητα: «Εικονογράφηση μαντινάδων λαϊκών εκφράσεων» 
4 η Δραστηριότητα: «Δημιουργία αφίσας αρωματικών φυτών»
5 η Δραστηριότητα: «Φτιάχνουμε ένα λιβάδι με αρωματικά φυτά»
6 η Δραστηριότητα: «Αρωματικά πουγκάκια»
Παίρνοντας αποξηραμένα αρωματικά φυτά όπως λεβάντα, βασιλικό, φλισκούνι, μέντα, φτιάξαμε αρωματικά πουγκάκια για να αρωματίσουμε τα συρτάρια μας. Όμως φτιάξαμε και πουγκάκια για την καταπολέμηση του σκόρου με ένα μείγμα από τριμμένα αποξηραμένα αρωματικά φυτά: βασιλικού, λεβάντα, δεντρολίβανου και φασκόμηλου. 
7 η Δραστηριότητα: «Φτιάχνουμε ποτηράκια- γλάστρες για τα αρωματικά μας φυτά»
Μια άλλη ιδέα που τη βρήκαμε στο διαδίκτυο (http://www.proionta-tis-fisis.info/glastrakia-apo-boukali-anapsiktikou-ke-diskous-cd.html) που όμως την αλλάξαμε λιγάκι είναι παρακάτω. Τα υλικά της πολύ απλά και χωρίς έξοδα… Μ΄ ένα κομμένο μπουκάλι λεμονάδας ή γκαζόζας ,ένα χαλασμένο cd και λίγη άμμο.
Την άμμο την κολλήσαμε πάνω στο ποτηράκι που δημιουργήσαμε με κόλλα ατλακόλ. Στη συνέχεια φορώντας μάσκα μάθαμε να βάφουμε με οικολογικό σπρέι . Ήταν μια διαδικασία που μας άρεσε πολύ!!
8 η Δραστηριότητα: «Μαθαίνουμε τραγούδια»
Ακούσαμε και μάθαμε τα παρακάτω τραγούδια:
«Η Μυρτιά» Στίχοι Νίκος Γκάτσος-Μουσική Μίκης Θεοδωράκης Τραγούδι: Γρ. Μπιθικώτσης
«Μαράθηκε ο Βασιλικός» Στίχοι – Μουσική Γιάννης Νικολάου Τραγούδι: Παντελής Θαλασσινός
«Βασιλικός μυρίζει εδώ» Παραδοσιακό της Μ. Ασίας
«Δεντρολίβανος» Παραδοσιακό Τραγούδι Ερμηνευτής: Γιάννης Πάριος
9 η Δραστηριότητα: «Δραματοποίηση τραγουδιού»
Μετά από πρόταση των παιδιών δραματοποιήσαμε το αγαπημένο μας τραγούδι: Τη «μυρτιά».
5.ΠΑΙΔΙ ΚΑΙ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ
1 η Δραστηριότητα: «Βρίσκουν στο διαδίκτυο υλικό για τα αρωματικά φυτά»
Τα παιδιά ψάχνοντας στο διαδίκτυο βρήκαν εικόνες και πληροφορίες για το κάθε ένα αρωματικό φυτό που ασχοληθήκαμε τις οποίες και εκτύπωσαν φτιάχνοντας στη συνέχεια αφίσες.
2 η Δραστηριότητα: «Βλέπουμε video στο youtube και μαθαίνουμε»
http://www.youtube.com/watch?v=2ZIZ0v4okdQ (Γενικά για τα αρωματικά φυτά
http://www.youtube.com/watch?v=Ke2EOSybdJQ (Για την απόσταξη αιθέριων ελαίων)
Δ ΦΑΣΗ: ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
– «Η Ελληνική χλωρίδα στο μύθο, στην τέχνη, στη λογοτεχνία» Έλμουτ Μπάουμαν εκδ. Ελληνική Εταιρία προστασίας της φύσεως 1993 .
– «Ο πρακτικός γιατρός θεραπεία με βότανα» Βούλας Θανασούλια εκδ. Μαρία Γεωργιάδη
-«Ο Γιατρός συμβουλεύει…Βότανα και υγεία» Σύγχρονη ιατρική εγκυκλοπαίδεια τόμος α εκδ. Κορωναίου
– «Η προσέγγιση των Μαθηματικών Εννοιών και Διαδικασιών στο Νηπιαγωγείο» Επιμέλεια κ. Πόπη Κασσωτάκη- Ψαρουδάκη Έκδοση Σύλλογος Δασκάλων και Νηπιαγωγών Ν. Χανίων 2013
ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΕΣ
http://52dim-irakl.ira.sch.gr/perivallontika.files/VOTANA.files/giorti.html
http://10oniptrip.blogspot.gr/2012/05/blog-post_8233.html
http://10onipiagogioher.blogspot.gr/2011/10/o.html
Όλα τα στοιχεία των παραπάνω αρχείων ανασύρθηκαν στις 2-8-2013
https://blogs.sch.gr/schoolgardens/
Όλα τα στοιχεία των παραπάνω αρχείων ανασύρθηκαν στις 2-10-2013
http://nipiagogiovaso.blogspot.gr/2013_05_01_archive.html
http://perivallontikigathinas.blogspot.gr/p/1o.html
http://schoolpress.sch.gr/draseis/botana-drasi/
Όλα τα στοιχεία των παραπάνω αρχείων ανασύρθηκαν στις 15-11-2013