ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑ ΔΕΞΙΟΤΗΤΩΝ 2023/2024
1ος ΘΕΜΑΤΙΚΟΣ ΚΥΚΛΟΣ: ΖΩ ΚΑΛΥΤΕΡΑ/ ΕΥ ΖΗΝ
ΘΕΜΑ: Ο ΚΗΠΟΣ ΤΩΝ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΩΝ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΑ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΑ
Παιδική Λογοτεχνία
Ως αφόρμηση του προγράμματος διαβάσαμε το βιβλίο « Ο λύκος Ζαχαρίας μαθαίνει για τα συναισθήματα » των Orianne Lallemand και Eleonore Thuillier.
Με αφορμή το περιεχόμενο του βιβλίου, κάνουμε με τα παιδιά μία συζήτηση γενικά για τα συναισθήματα ( τι είναι ; πότε τα νιώθουμε ; ποια συναισθήματα γνωρίζουμε ; )
Τα παιδιά βρήκαν την ευκαιρία να αφηγηθούν τις εμπειρίες τους σχετικά με το θέμα μας ( πότε είχαν νιώσει κάποιο συναίσθημα ; πόσο έντονο ήταν; τι το πυροδότησε; κτλ
Στη συνέχεια μιλήσαμε λίγο και με τι τρόπο εκδηλώνονται τα συναισθήματα στο σώμα μας, πώς τα εκφράζουμε κτλ.
Τα παιδιά γέλασαν πολύ με το παραμύθι που διαβάσαμε και τον λύκο Ζαχαρία. Διατύπωσαν πολύ ενδιαφέρουσες απόψεις.
Με αφορμή και το εποπτικό υλικό που αναρτήθηκε στο ταμπλώ της τάξης, το οποίο ήταν εμπνευσμένο από την ταινία « Τα μυαλά που κουβαλάς » φέραμε στη συζήτηση το περιεχόμενο της ταινίας, τους ήρωες, που είναι τα συναισθήματα προσωποποιημένα και τέλος μιλήσαμε για τα αστεία στιγμιότυπα της ταινίας ]
Θεατρικό παιχνίδι
Θυμηθήκαμε πώς παίζεται το παιχνίδι Φατσούλες και κάναμε διάφορες εκφράσεις με το πρόσωπό μας ανάλογα με το συναίσθημα στο οποίο αναφερόταν η εκπαιδευτικός
Στη συνέχεια παίξαμε μία παραλλαγή του παραπάνω παιχνιδιού . Τα παιδιά χορεύανε στο ρυθμό της μουσικής ‘’ comme facette mammeta ‘’ . Με το σταμάτημα της μουσικής η εκπαιδευτικός έδειχνε στα παιδιά κάποια καρτέλα που έδειχνε ένα συναίσθημα και τα παιδιά έπρεπε να σταθούν ακίνητα και να παραστήσουν με το σώμα και τις εκφράσεις του προσώπου τους το συγκεκριμένο συναίσθημα.
Ανάγνωση – Γραφή
Παίξαμε το παιχνίδι Συναισθηματικοβροχή. Η εκπαιδευτικός φέρνει στην ομάδα τυπωμένες καρτέλες με τα ονόματα των 4 βασικών συναισθημάτων ( χαρά, λύπη, φόβος, θυμός ). Κάνουμε μία αναφορά στον τρόπο που γράφεται το κάθε συναίσθημα. Συγκρίνουμε τις καρτέλες με τις αντίστοιχες λέξεις από τον πίνακα αναφοράς που έχουμε φέρει στην τάξη με θέμα τα συναισθήματα. Βοηθάμε τα παιδιά να αποτυπώσουν κυρίως το αρχικό γράμμα της κάθε λέξης και γιατί όχι και ολόκληρη τη λέξη.
Στη συνέχεια κόβουμε με ένα ψαλίδι το αρχικό γράμμα κάθε λέξης και λέμε στα παιδιά ότι σε λίγο θα πέσει μία συναισθηματικοβροχή. Τους εξηγούμε ότι θα πετάξουμε στον αέρα τις καρτέλες με το κομμένο αρχικό γράμμα και εκείνα θα πρέπει να προλάβουν να τις πιάσουν και να τις επανασυναρμολογήσουν σωστά.
Λόγω του μεγάλου αριθμού των παιδιών στην ομάδα μας, το παιχνίδι το παίξαμε δύο φορές με δύο διαφορετικές ομάδες προκειμένου να έχουν όλα τα παιδιά την ευκαιρία να συναρμολογήσουν λέξη αλλά και για να αποφευχθεί ο έντονος συνωστισμός.
Φύλλο εργασίας ‘’ Γράψε το συναίσθημα που ταιριάζει σε κάθε φατσούλα. Ύστερα χρωμάτισε με το χρώμα που ταιριάζει κάθε φατσούλα ‘’.
Τα παιδιά κατανόησαν και εκτέλεσαν σωστά τις οδηγίες του φύλλου εργασίας. Σ’ αυτό βοήθησε και η προηγούμενη επεξεργασία που είχε γίνει με τις λέξεις μέσα από το παιχνίδι ‘’Συναισθηματικοβροχή ‘’.
ΧΑΡΑ
- Προφορική επικοινωνία ‘’ Τι σου δίνει χαρά ; ‘’
Τα παιδιά είχαν την ευκαιρία να διατυπώσουν τις απόψεις τους και τις εμπειρίες τους σχετικά με το τι είναι αυτό που τους κάνει να νιώθουν το συναίσθημα της χαράς.
Ανάγνωση ποιήματος ‘’ Είναι στιγμές…’’
- Δημιουργική έφραση-Γελόδεντρο
Δίνουμε κομμάτια από λευκά χαρτόνια στα παιδιά και τους λέμε να ζωγραφίσουν από ένα όμορφο χαμόγελο. Στη συνέχεια το κόβουν
περιμετρικά και το παρουσιάζουν λέγοντας τι είναι αυτό που τους κάνει να χαμογελούν. Tέλος, το αναρτούμε στο γελόδεντρο.
‘’ Αν η χαρά είχε χρώμα….’’
‘’Αν η χαρά είχε άρωμα…’’
‘’ Πού βρίσκεις τη χαρά ; ‘’
Τα παιδιά καλούνται να επιστρατεύσουν την φαντασία τους και να μας πουν τις ιδέες τους πώς φαντάζονται τη χαρά σαν άρωμα , σαν χρώμα κτλ.
ΛΥΠΗ
- Δημιουργία και έκφραση – δραματική τέχνη
Σκορπίζουμε στο πάτωμα διάφορα πολύχρωμα υφάσματα , τόσα όσα είναι τα παιδιά. Με το ξεκίνημα της μουσικής ( M. Nyman The piano ) τα παιδιά μπαίνουν στην αίθουσα και κινούνται ανάμεσα στα υφάσματα. Διαλέγουν ένα και έχουν επαφή μαζί του, το αγγίζουν με προσοχή και το παίρνουν στα χέρια τους, βρίσκουν τρόπου να χορέψουν με αυτό. Το ύφασμα γίνεται ένα αερόστατο που μας ανεβάζει ψηλά, γίνεται ομπρέλα που μας προστατεύει από τη βροχή, εμείς και το ύφασμα γινόμαστε πουλί, σύννεφο, ένα καράβι που ταξιδεύει… Η μουσική αλλάζει ( Μ. Χατζιδάκις Το χαμόγελο της Τζοκόντας ) και τους προτείνουμε να τυλίξουν το πανί στο ένα τους χέρι και να φανταστούν ότι είναι μία κούκλα, τη χαϊδεύουν, την νανουρίζουν, κάνουν διάλογο μαζί της. Η κούκλα τους είναι για κάποιο λόγο λυπημένη, άραγε γιατί νιώθει έτσι; Τα παιδιά κλείνουν για λίγο τα μάτια και τους ζητάμε να σκεφτούν κάτι που ίσως τους λύπησε πολύ.
Όταν εκφραστούν όλα τα παιδιά ή όσα θελήσουν να μιλήσουν, τους λέμε ότι μπορούν να ενώσουν τα πανιά τους και να φτιάξουν ένα μεγάλο καράβι, το καράβι της χαράς.
Διαβάζουμε το παραμύθι ‘’ Ο κύριος Ευτύχης και η κυρία Δυστυχία ‘’ του Antonie Schneider . Στη συνέχεια τα παιδιά καλούνται να ζωγραφίσουν το σπίτι του κυρίου Ευτύχη και της κυρίας Δυστυχίας στο σχετικό φύλλο εργασίας.
- Δημιουργία και έκφραση- εικαστικά
‘’Η χαρουμενο – λυπημένη πεταλούδα ‘’
Αρχικά συζητάμε με τα παιδιά για την ύπαρξη χαράς και λύπης παντού, όπως στα χρώματα, στη μουσική, στους ήχους κλπ. Καταλήγουμε μαζί με τα παιδιά ότι είναι απαραίτητα και φυσιολογικά και τα δύο συναισθήματα και τους προτείνουμε να φτιάξουν μια πεταλούδα με δύο συναισθηματικές όψεις. Τη σχεδιάζουμε σε ένα χαρτόνι και τα παιδιά τη διπλώνουν στη μέση. Επιλέγουν χαρούμενα χρώματα και ζωγραφίζουν τη μισή, ενώ με λυπημένα χρώματα ζωγραφίζουν την υπόλοιπη.
ΦΟΒΟΣ
Τα παιδιά ενθαρρύνονται να εκφραστούν και να διηγηθούν τις εμπειρίες τους σχετικά διάφορα γεγονότα οι καταστάσεις που τους προξενούν φόβο .
Στη συνέχεια μας δόθηκε η ευκαιρία να μιλήσουμε και για τους κατάλληλους τρόπους αντιμετώπισης των φόβων μας.
Διαβάσαμε το παραμύθι ‘’ Η κουκουβάγια που φοβόταν το σκοτάδι ‘’ και στη συνέχεια συζητήσαμε και προβληματιστήκαμε. Τι έκανε τελικά την κουκουβάγια να ξεπεράσει τους φόβους της ;
Επιχειρήσαμε να εφαρμόσουμε μία πρακτική αντιμετώπισης των φόβων μας εκτός από άλλους τρόπους που αναφέραμε παραπάνω
(εξωτερίκευση των φόβων μας, τους μοιραζόμαστε με κάποιον που εμπιστευόμαστε, αγκαλιάζουμε το αγαπημένο μας κουκλάκι, λέμε μία προσευχούλα κ.ά.)
Δώσαμε στα παιδιά από ένα μικρό κομμάτι αεροπλάστ και ανεξίτηλους μαρκαδόρους και τους ζητήσαμε να ζωγραφίσουν επάνω κάτι που τους φοβίζει ( ζωγραφίσανε αράχνες, φίδια, το σκότάδι, ένα τρομακτικό έργο, ένα τρομακτικό όνειρο, αστραπές κ.ά. ).
Στη συνέχεια τους ζητήσαμε να σπάσουν τις φυσαλίδες σαν να θέλουν να διαλύσουν τον φόβο τους.
ΘΥΜΟΣ
Διαβάσαμε το παραμύθι ‘’ Η Μπαλού έχει θυμώσει ‘’ και συζητήσαμε τι είναι αυτό που μας θυμώνει.
Στη συνέχεια μιλήσαμε για αποδεκτούς και μη αποδεκτούς τρόπους εκτόνωσης του θυμού.
Κατασκευάσαμε την καραμούζα του θυμού . Χρησιμοποιήσαμε ρολά από χαρτί υγείας και το στολίσαμε με γκοφρέ χαρτί και χρώματα. Εξηγήσαμε ότι μπορούμε να φυσάμε στην καραμούζα μας όταν θέλουμε να εκτονώσουμε τον θυμό μας.
Μιλήσαμε ακόμη πόσο βοηθητικές είναι οι αναπνοές, το να μοιραζόμαστε το συναίσθημά μας με κάποιον που αγαπάμε και πώς χρησιμοποιούμε το μαξιλάρι του θυμού όταν θέλουμε να εκτονώσουμε τον θυμό μας.
ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ ΤΩΝ ΒΑΣΙΚΏΝ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΩΝ
- Δημιουργία και έκφραση – γνωριμία με μεγάλους ζωγράφους
- Ρομπέρ Ντελονέ ‘’ Η χαρά της ζωής ‘’
- Πάμπλο Πικάσο ‘’ Η γυναίκα που κλαίει ‘’
- Έντβαρντ Μουνκ ‘’Η κραυγή ‘’
- Πάουλ Κλεε ‘’ Γάτα και πουλί ‘’
Τα παιδιά παρατήρησαν έναν έναν τους πίνακες με τη σειρά. Κλήθηκαν να περιγράψουν αυτό που βλέπουν αλλά και να μαντέψουν τον τίτλο του κάθε έργου.
Στο τέλος και σαν κλείσιμο συζητήσαμε και κάναμε μία συνολική αποτίμηση όλων των δραστηριοτήτων που προηγήθηκαν. Συμφωνήσαμε ότι όλα τα συναισθήματα είναι αποδεκτά και φυσιολογικά, ότι είναι καλό να εξωτερικεύονται, να τα μοιραζόμαστε με αυτούς που αγαπάμε και εμπιστευόμαστε αλλά και να τα εκδηλώνουμε με αποδεκτούς τρόπους που δεν βλάπτουν ούτε πληγώνουν τους άλλους γύρω μας.
- Στα πλαίσια του προγράμματος συνεργαστήκαμε και με άλλους φορείς όπως τον ΟΚΑΝΑ και συμμετείχαμε στο πρόγραμμα ‘’ παραμύθι χωρίς σύνορα ‘’