ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΙΤΣΟΣ

Γεννήθηκε στη Μονεμβασιά στις 14 Μαΐου 1909. Πήγε σχολείο στο Γύθειο και το 1925 εγκαταστάθηκε στην Αθήνα. Εργάστηκε ως δακτυλογράφος και αντιγραφέας σε συμβολαιογραφείο. Το 1926 έπαθε φυματίωση και έμεινε 3 χρόνια στο νοσοκομείο «Σωτηρία». Ύστερα δούλεψε ως ηθοποιός και χορευτής. Το 1933 προσχώρησε στο πολιτιστικό κίνημα της Αριστεράς «Πρωτοπόροι» και το 1934 άρχισε να συνεργάζεται με την εφημερίδα «Ριζοσπάστης». Το 1936 η δικτατορία Μεταξά διέταξε να κατασχεθούν και να καούν τα τελευταία αντίγραφα της συλλογής «Επιτάφιος» στους στύλους του Ολυμπίου Διός μαζί με βιβλία άλλων συγγραφέων.

Πέρασε την κατοχή στην Αθήνα και το 1944 ανέβηκε στην Κοζάνη ως συνεργάτης στο «Λαϊκό θέατρο Μακεδονίας». Από το 1948 ως το 1952 έζησε στην εξορία (στη Λήμνο, τη Μακρόνησο και τον Άγιο Ευστράτιο). Το 1967 εξορίστηκε στη Γυάρο και τη Λέρο και μετά τέθηκε σε απομόνωση στο Καρλόβασι της Σάμου. Οι εκτοπίσεις του προκάλεσαν την ομαδική διαμαρτυρία ανθρώπων των γραμμάτων και των τεχνών από όλη την υφήλιο.

Προτάθηκε 7 φορές για το Νόμπελ Λογοτεχνίας και του απονεμήθηκε το βραβείο Λένιν το 1977. Το 1975 αναγορεύτηκε επίτιμος διδάκτορας του Α.Π.Θ.

Εμφανίστηκε στα γράμματα ως μαθητής το 1921 με ποιήματα στο περιοδικό του Γρ. Ξενόπουλου «Η διάπλασις των παίδων» και με ποιήματα και πεζογραφήματα στο φιλολογικό παράρτημα της Μεγάλης Ελληνικής Εγκυκλοπαίδειας (εκδ. Πυρσός) το διάστημα 1927-1928. Δημοσίευσε τα πρώτα του ποιήματα σε ελεύθερο στίχο στο περιοδικό «Νέα Γράμματα» το 1936 με το ψευδώνυμο Κ. Ελευθερίου. Από το 1957 ως το 1976 μετέφρασε μια σειρά γραπτών ξένων ποιητών.

Πέθανε στην Αθήνα στις 11 Νοεμβρίου 1990.

Ποιητικές συλλογές:
«Τρακτέρ», 1934
«Πυραμίδες», 1935
«Επιτάφιος», 1936
«Το τραγούδι της αδελφής μου», 1937
«Εαρινή συμφωνία», 1938
«Το εμβατήριο του ωκεανού», 1940
«Παλιά μαζούρκα σε ρυθμό βροχής», 1943
«Δοκιμασία», 1943
«Ο σύντροφός μας», 1945
«Ο άνθρωπος με το γαρύφαλλο», 1952
«Αγρύπνια», 1954
«Πρωινό άστρο», 1955
«Η σονάτα τού σεληνόφωτος», 1956
«Χρονικό», 1957
«Αποχαιρετισμός», 1957
«Υδρία», 1957
«Χειμερινή διαύγεια», 1957
«Πέτρινος χρόνος», 1957
«Οι γειτονιές τού κόσμου», 1957
«Όταν έρχεται ο ξένος», 1958
«Ανυπόταχτη πολιτεία», 1958
«Η αρχιτεκτονική των δέντρων», 1958
«Οι γερόντισσες κι η θάλασσα», 1958
«Το παράθυρο», 1960
«Η γέφυρα», 1960
«Ο Μαύρος Άγιος», 1961
«Ποιήματα (Α’ Τόμος)», 1961
«Ποιήματα (Β’ Τόμος)», 1961
«Το νεκρό σπίτι», 1962
«Κάτω απ’ τον ίσκιο του βουνού», 1962
«Το δέντρο της φυλακής και οι γυναίκες», 1963
«12 ποιήματα για τον Καβάφη», 1963
«Μαρτυρίες (Σειρά πρώτη)», 1963
«Ποιήματα (Γ’ Τόμος)», 1964
«Παιχνίδια τ’ ουρανού και του νερού», 1964
«Φιλοκτήτης», 1965
«Ρωμιοσύνη», 1966
«Ορέστης», 1966
«Μαρτυρίες (Σειρά δεύτερη)», 1966
«Όστραβα», 1967
«Πέτρες, επαναλήψεις, κιγκλίδωμα», 1972
«Η Ελένη», 1972
«Χειρονομίες», 1972
«Τέταρτη διάσταση», 1972
«Η επιστροφή της Ιφιγένειας», 1972
«Χρυσόθεμις», 1972
«Ισμήνη», 1972
«Δεκαοχτώ λιανοτράγουδα της πικρής πατρίδας», 1973
«Διάδρομος και σκάλα», 1973
«Γκραγκάντα», 1973
«Σεπτήρια και Δαφνηφόρια», 1973
«Ο αφανισμός τής Μήλος», 1974
«Ύμνος και θρήνος για την Κύπρο», 1974
«Καπνισμένο τσουκάλι», 1974
«Κωδωνοστάσιο», 1974
«Χάρτινα», 1974
«Ο τοίχος μέσα στον καθρέφτη», 1974
«Η Κυρά των Αμπελιών», 1975
«Η τελευταία προ Ανθρώπου Εκατονταετία», 1975
«Τα επικαιρικά», 1975
«Ποιήματα (Δ’ Τόμος)», 1975
«Το Υστερόγραφο της Δόξας (Άρης Βελουχιώτης)», 1975
«Ημερολόγια εξορίας», 1975
«Μαντατοφόρες», 1975
«Θυρωρείο», 1976
«Το μακρινό», 1977
«Γίγνεσθαι», 1977
«Το ρόπτρο», 1987
«Γραφή Τυφλού», 1987
«Τα ερωτικά», 1987
«Ανταποκρίσεις», 1987

Δοκίμια:
«Μελετήματα», 1974

Θέατρο:
«Πέρα από τον ίσκιο των κυπαρισσιών», 1958
«Μια γυναίκα πλάι στη θάλασσα», 1959

[Κύρια πηγή για το βιογραφικό και την εργογραφία του Γιάννη Ρίτσου: «Η ελληνική ποίηση, Ανθολογία – Γραμματολογία» του Αλέξανδρου Αργυρίου, εκδ. Σοκόλη, τόμος δ’ (Νεωτερικοί ποιητές μεσοπολέμου), Αθήνα 2000]

Ο ΡΙΤΣΟΣ ΔΙΑΒΑΖΕΙ: ΡΩΜΙΟΣΥΝΗ

Από το Πρωινό Άστρο του Γιάννη Ρίτσου , ακούστε ένα μικρό απόσπασμα, πατώντας REC001

(ακούγεται απόσπασμα από τον Bach – Cello Suite No.1 i-Prelude)