Σε συνέχεια της συνεργασίας μας με τον κ. Γιαννακόπουλο Ανέστη , Καθηγητή Φυσικής Αγωγής και διδάσκων στο ΤΕΦΑΑ Δ.Π.Θ δημοσιεύουμε μέρος της μεταπτυχιακής του διατριβής με θέμα την αθλητική ιστορία της πόλης της Αλεξ/πολης.
Στην παρούσα δημοσίευση προβάλλεται μέρος της προφορικής συνέντευξης του κ Γιαννακόπουλου με τον αείμνηστο πρόεδρο του Μ.Γ.Σ. Εθνικός Αλεξ/πολης Παρασκευόπουλο Μιχάλη Ένα ιστορικό τεκμήριο που αναδεικνύει και προβάλλει πτυχές της πλούσιας αθλητικής, κοινωνικής και πολιτισμικής ιστορίας του συλλόγου της Αλεξ/πολης.
ΣΥΓΧΩΝΕΥΣΗ
Στην Μεταξική δικτατορία (1937) με πρωτοβουλία και παρέμβαση της τότε Γενικής Διοίκησης Θράκης (έδρα Κομοτηνή) γίνεται συγχώνευση και δημιουργείται η ΑΘΛΗΤΙΚΗ ΕΝΩΣΗ, ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΕΩΣ. Η συγχώνευση πετυχαίνει απόλυτα. Γιατί οι παράγοντες και των δύο Σωματείων σαν πραγματικοί συμπολίτες ήταν φίλοι μεταξύ τους και συγγενείς. Η Α.Ε.Α. έχει όλα τα τμήματα (τα περισσότερα ΕΘΝΙΚΟΥ). Ο Γεν. Αρχηγός του ΕΘΝΙΚΟΥ Μιχ. Κόπανος κρατά την θέση αυτή και στην Α.Ε.Α. Είναι το ισχυρό «πόστο». Γίνεται ένα πανίσχυρο αθλητικό Σωματείο που κυριολεκτικά «σαρώνει» στον Στίβο. Μόνιμος πολυνίκης στους ετήσιους Πανθρακικούς αγώνες (μετέχει και η Αν. Μακεδονία που υπάγεται στην Γεν. Δ/ση Θράκης). Χαρακτηριστική είναι η εμφάνιση της Α.Ε.Α. στους Πανθρακικούς του 38 στην Καβάλα. Πήρε όλα τα κύπελλα. Ο τότε διάδοχος Παύλος δίνοντας το κύπελλο του πολυνίκη στον Κόπανο είπε «γιατί δεν αφήνατε να πάρει και κανένας άλλος». Το πόσο σοβαρή αθλητική εκδήλωση ήταν οι Πανθρακικοί δεν το δείχνει μόνο η παρουσία του διαδόχου σ’ αυτούς, αλλά και τα κατάμεστα Στάδια. Ήταν η αξιολογότερη εκδήλωση στίβου μετά τους Πανελληνίους αγώνες.
Τότε τις Εθνικές ομάδες συγκροτούσαν αθλητές του κέντρου. Όμως στον προθάλαμο της Εθνικής στίβου ήταν αρκετοί Αλεξ/πολιτες αθλητές. Στους Πανθρακικούς του 1940 (Δράμα) πήραν πάλι όλες τις πρωτιές. Τότε επελέγησαν.
Ο δεύτερος παγκόσμιος πόλεμος διέκοψα την πορεία της Α.Ε.Α.
Όταν ο ΕΘΝΙΚΟΣ συγχωνεύτηκε με τον ΕΡΜΗ πρόεδρος ήταν ο Δ. Σαρίδης γιός παλιού Δημάρχου της πόλης. Την εμφάνιση του στο στίβο έκανε ο ΕΘΝΙΚΟΣ στους Πανθρακικούς του ‘28 με μοναδικό αθλητή τον Γιάννη Μπαρμπαγιάννη.
Γνωστά ονόματα αθλητών Στίβου της Α.Ε.Α. είναι Ν. Σοφιανίδης, Μπ. Ασιατίδης, Σκαρλάτος, Λευτ. Σταυρίδης (σκοτώθηκε μεταπολεμικά στο Στάδιο από ατύχημα), Καλογιαννίδης, Καλογήρου, ΔρακόπουΧος, Γεροντόπουλος, Σταφυλάς, Νασόπουλος, Περιστασινός, Καραντζόλας, Παπαδάκης, Αφοί Τσαιρίδη, Τέντες, Πόπτσος (Βουλγαράκι) Σαρίδης, Μαυρίδης, αφοί Κιούλογλου, Ντισλιάν, Ψαλτέλης, Παρδαλής. Μπομποτάς, Μαρμαράς, Παντέρης, Σαρίκας, Χρυσοστόμου, Σαχαρίδης, Τσερεβέγκος και φυσικά ο Γιάννης Μπαρμπαγιάννης.
Γνωστοί και άριστοι αθλητές της δεκαετίας του ‘20 Σοφιανίδης, Λεονταρίδης, Νικολαΐδης, Σαγβαλής.
Αρκετά καλό ήταν και το κολυμβητικό τμήμα της Α.Ε.Α. Πιο γνωστός κολυμβητής ήταν ο Σταύρος Καλαφατζής.
Νεαροί κολυμβητές τότε εμφανίσθηκαν οι Κώστας Ορφανός (δικηγόρος σήμερα) Γιάννης Παπαδόπουλος (Βουλευτής) Λουκάς Νικολαΐδης (τέως Δήμαρχος) Βαγγέλης Καλεύρας.
Οι τελευταίοι προπολεμικά Πανθρακικοί στίβου έγιναν στην Δράμα των ανδρών και στην Κομοτηνή των εφήβων.
Όταν έγινε η Α.Ε. Αλεξ/πολης ο Γεν. Διοικητής Θράκης Καλαϊτζής έστειλε οικονομική ενίσχυση 80.000 δρχ.
Ενίσχυσε επίσης ο Δήμος που από τον προϋπολογισμό του έδινε 2% για αθλητικούς σκοπούς και 2% για Γυμναστήρια.
Το γραφεία της Α.Ε.Α. ήταν απέναντι από τις φυλακές και τον Παιδικό σταθμό. Το προεδρείο του Σωματείου ήταν.
Πρόεδρος Δ. Δρακόπουλος (μεταλλεία)
Γ. Γραμ, Κ. Μηλιώτης
Ταμίας Α. Μανιάς
Γεν. Αρχ. Μ, Κόπανος
Εφ. Στίβου Γ. Μολάς
Αργότερα (1939) πρόεδρος ορίστηκε ο Γρ. Παζιώνης Νομάρχης Έβρου, μεγαλοπαράγοντας της δικτατορίας (αρχηγός Ε.Ο.Ν.) Γνωστός Γερμανόφιλος ήταν ο τελευταίος πρωθυπουργός της κατοχής με έδρα την ….. Γερμανία.
Τα 114 κύπελλα της Α.Ε.Α. τα πήραν όλα οι Βούλγαροι στην κατοχή.
Ο παγκόσμιος πόλεμος διακόπτει μια λαμπρή αθλητική δραστηριότητα της μικρής Αλεξ/πολης με κυρίαρχο Σωματείο τον ΕΘΝΙΚΟ.
Στα αθλητικά πράγματα μετείχε ολόκληρη η πόλη. Αρχές και κάτοικοι.
«Εν τη ενώσει η ισχύς». Σιδηρούς κανόνας η ομόψυχη δουλειά και προσφορά.
Ο Αθλητισμός ενώνει τους ανθρώπους. Και οι έλληνες είναι γνωστό ενωμένοι κάνουν θαύματα.
Ο ΕΘΝΙΚΟΣ, ο ΕΡΜΗΣ και η Α.Ε. Αλεξ/πολης έκαναν στο ακέραιο το καθήκον τους σαν αθλητικά σωματεία. Δημιούργησαν και έκαναν την μικρή Αλεξ/πολη διάσημη αθλητικά. Έδωσαν στην νεολαία της εποχής ιδεώδη κοινωνικά κίνητρα και ευκαιρίες για ικανοποίηση ευγενών νεανικών φιλοδοξιών.
Το 1940 κλείνει το πρώτο μέρος της αθλητικής ιστορίας της πόλης μας.
Η αθλητική ζωή και η ανάπτυξη του αθλητισμού στην μικρή Αλεξ/πολης (12.000 κάτοικοι) ήταν συνέπεια του υψηλού κοινωνικού επιπέδου της.
Η προπολεμική Αλεξ/πολη ήταν το «κάτι άλλο». Πολιτιστικά, κοσμικά, καλλιτεχνικά, αυστηρά σχολεία, χοροδιδασκαλεία, ξένες γλώσσες, μουσική παιδεία, χορωδίες, μαντολινάτες ξένα προξενεία, παροικίες, συνέθεταν μια αναπτυγμένου επιπέδου κοινωνία. Σ’ αυτό το υψηλό κοινωνικό επίπεδο της πόλης δεν ήταν δυνατό να μη αναπτυχθεί αθλητισμός.
Ποδήλατο, κολύμπι, ποδόσφαιρο, Στίβος, Βόλεϊ, τένις (το τερέν ήταν στο οικόπεδο των οδών Βενιζέλου – Ι. Δραγούμη όπου ήταν η αυλή του γραφείου Νομομηχανικής Υπηρεσίας)
Αμέτρητες «αλάνες» και «οργανωμένες» γειτονιές βοηθούσαν την συνεχή απασχόληση των παιδιών στην σωματική άσκηση – παιχνίδι.
Δεν μιλώ για αθλήματα. Γεγονός πάντως είναι ότι το κυρίαρχο άθλημα της Αλεξ/πολης μέχρι το 1940 ήταν ο Στίβος.
Όπως για την Ξάνθη και τη Δράμα ήταν το ποδόσφαιρο.
Η παράδοση στα κλασικά αθλήματα δημιουργήθηκε τότε.
Ο Β’ παγκόσμιος πόλεμος διέκοψε κάθε δραστηριότητα και φυσικά και την αθλητική. Στα 5 χρόνια που αιματοκύλισαν τον κόσμο δεν μπορούμε να μιλάμε για αθλητισμό. Ούτε υπήρχε, ούτε κανείς τον σκεπτόταν.
Δεν αναφέρω περισσότερα για την περίοδο (‘27-‘40) γιατί δεν υπάρχουν αποδεικτικά στοιχεία και κείμενα για όσα παραπάνω θα ανέφερα.
Και είπα από την αρχή ότι είμαι αφηγητής συγκεκριμένων γεγονότων και όχι ιστορικός.
Μετά την απελευθέρωση και κατά την περίοδο της Διοίκησης της περιοχής από το ΕΑΜ, δημιουργείται από την ΕΠΟΝ ποδοσφαιρική ομάδα, ο ΑΡΗΣ Αλεξ/πολης.
Ο ΑΡΗΣ έχει ποδοσφαιριστές, την αφρόκρεμα από αυτούς στην πόλη. Περιστασινός (ΜΑΝΩΛΑΣ) Καραγιώργης (τερματοφύλακας) Πολίτης Σαχαρίδης, Παπαγερασίμου, Καϊλιάν, Χασάπης (ΧΑΣΑΠΑΚΙ) Παπαδόπουλος (ΖΑΦΕΙΡΩ), Μπομποτάς, Κανταρτζής Τεκτονίδης.
ΕΠΑΝΙΔΡΥΣΗ ΕΘΝΙΚΟΥ
Την ίδια περίοδο πάντως μετά τον ΑΕΑ ξαναδημιουργείται η ποδοσφαιρική ομάδα του ΕΘΝΙΚΟΥ. Σ’ αυτήν παίζουν Λουμπάκης (τερματοφύλακας) Αποστολόπουλος, Παναγιώτου (Στράτος) Τρικούπης (δάσκαλος) Ζαπάρτας, Βουτσινάς.
Στις 20 Μαΐου 1945 επανιδρύεται επίσημα σαν Νομικό πρόσωπο Αθλητικό Σωματείο ο ιδρυθείς το 1927 και διαλυθείς το 1937 «Μουσικογυμναστικός σύλλογος ΕΘΝΙΚΟΣ Αλεξ/πολης».
Κρατά και δηλώνει τα χρώματα (μπλε – άσπρο), και το έμβλημα της αρχικής ίδρυσης του (1927).
Η Συνέλευση επανίδρυσης της 20-5-45 εκλέγει Διοίκηση:
- Αλ. Καραγιάννης (ΠΡΟΕΔΡΟΣ) 2. Ιωαν. Τσάπτις (Γ. Γραμματέας), 3. Γ. Σκαύδης (Αντ/δρος), 4. Θ. Τσελιγκόπουλος 5. Μ. Κόπανος, 6. Α. Καλλΐδης, 7. Ι, Μπαρμπαγιάννης, 8. Α. Καραγιαννίδης, 9. Γ. Τρικούπης, 10. Χριστοφ. Παπαδόπουλος.
Γρήγορα (στις αρχές του εμφυλίου) η ομάδα του ΑΡΗ διαλύεται.
Συγκεκριμένα σε κάποιο φιλικό αγώνα (με ΕΘΝΙΚΟ) και την ώρα της διεξαγωγής του ήλθαν στο γήπεδο όργανα της ασφάλειας για να συλλάβουν ποδ/στές του ΑΡΗ. Πριν τελειώσει ο αγώνας μερικοί από αυτούς άρχισαν να το «σκάνε», (κυρίως απ’ το νότιο μέρος – προς την θάλασσα – που ήταν αμάντρωτο το γήπεδο).
Οι ποδ/στες του ΑΡΗ, σύντομα γράφονται στον ΕΘΝΙΚΟ. Πρόβλημα μεταγραφής δεν υπήρχε γιατί ο, ΑΡΗΣ δεν ήταν Αθλητικό Σωματείο μέλος της Ε.Π.Ο.
Δημιουργείται έτσι, ο ΕΘΝΙΚΟΣ μια πανίσχυρη ποδ/κή ομάδα που έγινε θρυλική στην εποχή της. Όταν έγινε αυτό, πρόεδρος του ΕΘΝΙΚΟΥ ήταν ο Χαράλαμπος Καλπάκας Νομομηχανικός Έβρου τότε.
Την ίδια εποχή υπάρχουν στη πόλη πολλές ανεπίσημες ομάδες με πιο γνωστή την ΑΣΤΡΑΠΗ, που έκανε ο «γέρος» (Γ. ΠΙΡΠΙΡΗΣ) ποδ/στής και αυτός του ΕΘΝΙΚΟΥ.
Ποδοσφαιρικές ομάδες έχουν και το Γυμνάσιο, οι Πρόσκοποι, ο Στρατός και η οργάνωση Χ. Η τελευταία ονομάζει την ομάδα της ΔΟΞΑ χιτών. Έχει χρώματα μαύρο – άσπρο και το έμβλημα της Χ. (νεκροκεφαλή).
Στις ανεπίσημες ομάδες παίζουν και ποδοσφαιριστές με επίσημο δελτίο στον ΕΘΝΙΚΟ. Η συντριπτική πλειοψηφία της νεολαίας έπαιζε ποδ/ρο.
Όταν η οργάνωση Χ. (που έγινε και κόμμα υπό τον Γρίβα) διαλύθηκε, η ομάδα της σαν ΔΟΞΑ Αλεξ/πολης πλέον παραμένει και γίνεται νομικό πρόσωπο αθλητικό σωματείο (1950). Πυρήνας της ομάδος της είναι οι ποδ/στές του ΕΘΝΙΚΟΥ που αποδεσμεύτηκαν από αυτόν, οι: Βαγ. Χατζησταύρου, Τσερεβέγκος, Μηνάς, Βουτσινάς.
Σε μια τριετία ο ΕΘΝΙΚΟΣ καθαρά αθλητικό σωματείο είχε τοπικούς ποδ/κούς αντιπάλους ομάδες με πολιτική προέλευση.
Χωρίς ο ίδιος να φταίει σε τίποτα και χωρίς να έχει σχέση με την πολιτική και τα κόμματα έπαιρνε χαρακτηρισμούς αντίθετους από τις θέσεις που είχαν οι αντίπαλοι του (ποδ/κοί).
Επι ΑΡΕΩΣ θεωρείτο «δεξιός». Επί ΔΟΞΑΣ έγινε ο «αριστερός».
Αυτοί δυστυχώς οι άδικοι χαρακτηρισμοί (και ανόητοι) ταλαιπώρησαν αφάνταστα τις Διοικήσεις του και τις απασχόλησαν σε βάρος της αθλητικής τους αποστολής και του αθλητικού τους έργου. Ο ανόητος φανατισμός έβλαψε την πόλη. Γιατί ο ΕΘΝΙΚΟΣ είναι η ίδια η Αλεξ/πολη.
9ον ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΟ ΣΤΙΒΟΣ ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΕΣ ………..
Στην πενταετία 1945 – 1950 ο Σύλλογος, αγκαλιάστηκε κυριολεκτικά από την αρχή. Από απλούς ανθρώπους και αρχές ώστε να τεθούν οι βάσεις για μια από την αρχή, υψηλού επίπεδου αθλητική δραστηριότητα και δημιουργία.
Σ’ αυτήν την πενταετία δημιουργήθηκαν οι προϋποθέσεις για την χρυσή εποχή στίβου που ήταν η δεκαετία του ‘50.
Έκανε όμως και το ποδόσφαιρο θετική οργάνωση για να μπορέσει να ανταποκριθεί αργότερα, στις απαιτήσεις της εποχής. Την αναδιάρθρωση των ποδ/κών πρωταθλημάτων με την ίδρυση των εθνικών κατηγοριών.
Θα πρέπει να ληφθεί υπ’ όψη το ότι ο ΕΘΝΙΚΟΣ είχε να κάνει, τοπικά με την ποδοσφαιρομάνα Ξάνθη. Και η Ξάνθη είχε δύο από τις καλύτερη Επαρχιακές ομάδες. Την ΑΣΠΙΔΑ και τον ΟΡΦΕΑ. Ακόμη ισχυρούς ποδοσφαιρικούς παράγοντες με πιο γνωστό τον Γιώργο Καπασακάλη πρόεδρο της ΑΣΠΙΔΑΣ, της Ένωσης Θράκης και σύμβουλο της Ε.Π.Ο.
Στις Διοικήσεις του ΕΘΝΙΚΟΥ υπό την προεδρία του Χαραλ. Καλπάκα, αναδείχθηκαν κορυφαίοι παράγοντες: οι Καρακίτσος (επί πολλά χρόνια σύμβουλος του ΣΕΓΑΣ) Α. Παναγιωτόπουλος, Ι. Πανταζίδης, Καλαμιώτης (γιατρός) Χαρ. Σιετής (δ/ντής Τελωνείου), Μιχ. Κόπανος, Δ. Μποτσιβάλης, Ζ. Ζησίδης, Θαν. Μπομπότας, Γ. Μολάς, Κ. Φραγκούλης, Αν. Παπαδόπουλος, Χριστ. Παπαδόπουλος, Κ. Ψυλίδης, Α. Καραγιαννίδης, Δ. Γραμματικής.
Στο τέλος της πενταετίας του ‘45-‘50 εμφανίστηκαν δυο νεαροί ποδ/στες της νέας εν συνεχεία ομάδας. Ο Τάσος Σουλακάκης και ο Άλκης Μετασαράκης.
Ήταν περίοδος του Εμφυλίου πολέμου. Δεν υπήρχαν ποδ/κά πρωταθλήματα. Όμως οι φιλικοί αγώνες με στρατιωτικές ομάδες της περιοχής έγιναν το αθλητικό γεγονός της πόλης με την επιμονή (μέχρι μανίας) του Στρατιωτικού Δ/τη (Ταξίαρχος Κομπόκης) να κερδίσει τον ΕΘΝΙΚΟ. Τις στρατιωτικές ομάδες οργάνωσε ο γνωστός ποδ/στής της ΠΑΝΑΧΑΪΚΗΣ Μπεκιάρης, που υπηρετούσε στην πόλη μας ως έφεδρος ανθυπολοχαγός.
Το 1949 ιδρύθηκε η Ενωση ποδ/κών Σωματείων Θράκης με έδρα την Κομοτηνή. Η σχετική συνέλευση τον Σωματείων έγινε στο εμπορικό Επιμελητήριο Κομοτηνής. Τον ΕΘΝΙΚΟ εκπροσώπησαν οι Μιχάλης Κόπανος και Θανάσης Μπομπότας.
Προς το τέλος του 1946 επανιδρύθηκε το τμήμα στίβου με προπονητή τον Γιάννη Μπαρμπαγιάννη.
Αθλητές: Φ. Κοσμάς, Χρ. Μαρμαράς, Ντισλιάν, Σαρίκας, Κ. Γεροντόπουλος, Καιλιάν αφοί Κεχαγιόγλου, Εργκεν (Μυλωνάς). Κοτσαμπάσης, Θ. Γαβριηλίδης, Φλαμουρίδης, Κλώθος, Κλωνάρης, Παναγιώτου, Τσιρταβής, Αρσένογλου, Παχυγιαννάκης, Σακελλαρίδης Καλούδης, Λυμπόπουλος.
Το 1947 ο ΕΘΝΙΚΟΣ αναδεικνύεται αμέσως πρώτο επαρχιακό Σωματείο στον στίβο (πλην Αθηνών) συγκεντρώνοντας 20170 βαθμούς (ειδική βαθμολογία ΣΕΓΑΣ ανάλογα με συμμετοχές, επιδόσεις, αποτελέσματα)
Η σειρά είναι: 1) ΕΘΝΙΚΟΣ 2) Γ.Σ. Βόλου, 3) ΒΑΟ Θες/κης, 4) ΑΕΤΟΣ Θεσ/νικης, 5) ΠΑΝΑΧΑΪΚΗ, 6) ΗΡΑΚΛΗΣ Θεσ/νικης, 7) ΑΡΗΣ Θεσ/νικης 8) ΦΙΛΙΠΠΟΙ Καβάλας.
