Οδηγίες για την προστασία από τους ιούς της γρίπης, τους ιούς του κοινού κρυολογήματος και τους άλλους αναπνευστικούς ιούς.

Ο χειμώνας είναι η αγαπημένη εποχή των αναπνευστικών ιώσεων, μιας και ο κρύος καιρός ευνοεί συνήθως ιώσεις του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος (μύτη, φάρυγγας, ιγμόρεια).  Μάλιστα, οι διάφοροι ιοί εναλλάσσονται με ζηλευτή αλληλουχία και γιατί όχι με σεβασμό ο ένας στην παρουσία του άλλου, ενώ κάποιες φορές, όταν οι συνθήκες είναι ευνοϊκές, συνυπάρχουν.

Οι οξείες ιώσεις του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος αποτελούν τη συχνότερη νόσο του ανθρώπου, αφού κάθε άτομο προσβάλλεται 1-4 φορές τον χρόνο. Οι ειδικοί, μάλιστα, εκτιμούν ότι, ζώντας μέχρι τα 75 μας χρόνια, θα περάσουμε κατά μέσο όρο 200-250 αναπνευστικές ιώσεις.

 

Γιατί αρρωσταίνουμε περισσότερο τον χειμώνα;

Οι περισσότεροι νομίζουμε ότι αρρωσταίνουμε από το κρύο. Το μόνο, όμως, που μπορούμε να πάθουμε αν εκτεθούμε σε έντονο ψύχος χωρίς να υπάρχουν ιοί στο περιβάλλον είναι κρυοπαγήματα και όχι λοίμωξη. Στην πραγματικότητα, το κρύο καθαυτό δεν προκαλεί ούτε συνάχι ούτε πονόλαιμο ούτε βήχα ούτε πυρετό. Δημιουργεί, όμως, κατάλληλες συνθήκες για να «εγκατασταθούν» στον οργανισμό ιοί και να εκδηλωθούν κοινά κρυολογήματα και γρίπη.     Συγκεκριμένα, με την πτώση της θερμοκρασίας ελαττώνεται η άμυνα του οργανισμού.

Πρόκειται για ένα βιολογικό φαινόμενο που ονομάζεται ελάττωση της ανοσίας. Έτσι, ο οργανισμός γίνεται ευάλωτος στους ιούς που υπάρχουν γύρω του. Επιπλέον, με το κρύο οι άνθρωποι συγκεντρώνονται σε κλειστούς χώρους και συνεπώς εκτίθενται σε μεγαλύτερες συγκεντρώσεις ιών, αφού, λόγω του συγχρωτισμού, η μετάδοσή τους από άνθρωπο σε άνθρωπο είναι ευκολότερη. Γι’ αυτό συνήθως αρρωσταίνουμε τις ημέρες εκείνες που υπάρχει πτώση της θερμοκρασίας.

Ποιοι είναι οι αναπνευστικοί ιοί;

   Περισσότεροι από 200 είναι οι τύποι των ιών που προκαλούν οξείες λοιμώξεις του αναπνευστικού, Σε αυτούς τους ιούς περιλαμβάνονται οι ρινοϊοί(αποτελούν την κύρια αιτία του κοινού κρυολογήματος), οι ιοί της γρίπης, οι αδενοϊοί και οι ιοί της παραγρίπης(προκαλούν παρόμοια εικόνα με εκείνα της γρίπης), ο αναπνευστικός συγκυτιακός ιός(αποτελεί την πιο συχνή αιτία σοβαρής νόσου του αναπνευστικού στα παιδιά και μία από τις κύριες αιτίες βαριάς νόσησης ή και θανάτου στους ηλικιωμένους), αλλά και άλλοι ιοί.

 

Πώς μεταδίδονται οι αναπνευστικοί ιοί;

Οι αναπνευστικοί ιοί μεταδίδονται σχεδόν πάντοτε με τις εκκρίσεις του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος που αποβάλλονται με την ομιλία, το βήχα και το φτάρνισμα. Οι επιφάνειες (χέρια, πόμολα, παιχνίδια, τηλέφωνα, γραφεία κ.ά.) που μολύνονται από σταγονίδια διατηρούν τον ιό ζωντανό και ικανό να μολύνει για περίπου δύο ώρες. Ο ιός της γρίπης όπως και άλλοι αναπνευστικοί ιοί μεταφέρονται όχι μόνο με τα μεγάλα σταγονίδια, που έχουν ως χαρακτηριστικό ότι δεν αιωρούνται στο χώρο επί αρκετή ώρα, και δεν εκτοξεύονται σε απόσταση μεγαλύτερη του ενός μέτρου από τον άρρωστο που βήχει (απόσταση ασφαλείας), αλλά και με τα μικρότερα.

Σε ότι αφορά στη γρίπη, o άρρωστος μεταδίδει μία ημέρα πριν εκδηλώσει συμπτώματα και για 5-7 ημέρες μετά, όταν πρόκειται για ενήλικο. Τα παιδιά μεταδίδουν 2-3 ημέρες πριν και έως 8-10 μετά, σε ότι αφορά τη γρίπη, ενώ οι υπόλοιποι ιοί έχουν μικρότερο χρόνο μετάδοσης, που διαφέρει από ιό σε ιό.

Από τη στιγμή της μόλυνσης, απαιτούνται από 1-4 μέρες για να εκδηλώσει ο άρρωστος συμπτώματα, ενώ όταν πρόκειται για γρίπη, χρειάζονται συνήθως περισσότερες ημέρες (3-5).

Η κάθε επιδημία γρίπης διαρκεί από 6-10 εβδομάδες. Στην Ελλάδα, η περίοδος της γρίπης διαδράμει από Οκτώβριο έως και Απρίλιο, με έξαρση της δραστηριότητας στο διάστημα μεταξύ Iανουαρίου και Μαρτίου.

 

Πώς μπορώ να προφυλαχθώ από τις αναπνευστικές ιώσεις;

Α) Προσωπική προστασία και περιορισμός της διασποράς των ιών

• Σκεπάζουμε το στόμα μας και τη μύτη κατά το βήχα ή το φτάρνισμα με χαρτομάντηλο, το οποίο πετάμε στη συνέχεια στο καλάθι και πλένουμε τα χέρια μας.
• Αν δεν έχουμε χαρτομάντηλο δε χρησιμοποιούμε την παλάμη μας, αλλά την έσω επιφάνεια του αγκώνα. Αν δεν το καταφέρουμε, τότε πρέπει να πλύνουμε τα χέρια μας.
• Πλένουμε τα χέρια μας με σαπούνι το λιγότερο για 15’’ – 20’’ ή με ειδικό αλκοολούχο διάλυμα (Hibitane, Sterillium, Chiro Des, Microbeend) ή μαντηλάκια εμποτισμένα με αλκοόλη. Τρίβουμε τα χέρια μας έως ότου στεγνώσουν. Δεν ξεπλένουμε με νερό στη συνέχεια.
• Πλένουμε τα χέρια μας συχνά όταν εμείς ή κάποιος με τον οποίο είμαστε σε επαφή είναι άρρωστος.
• Πλένουμε τα χέρια μας πριν πιάσουμε σκεύη φαγητού.
• Όταν είμαστε εκτός σπιτιού σε περίοδο σοβαρών επιδημιών, καλό είναι να έχουμε μαζί μας αντισηπτικά μαντηλάκια.

 

ΠΩΣ ΝΑ ΠΛΥΝΕΙΣ ΣΩΣΤΑ ΤΑ ΧΕΡΙΑ ΣΟΥ 1. Βρέξε τα χέρια σου! 2. Βάλε σαπούνι! 3. Σαπούνισε καλά για 20”! Σαπούνισε ανάμεσα στα δάχτυλα! 5. Σαπούνισε και τις παλάμες! 6. Δώσε έμφαση στις άκρες των δαχτύλων! Ξέπλυνε για 10” τα χέρια σου! Σκούπισε / Στέγνωσε τα χέρια σου!

• Όταν τα χέρια μας δεν έχουν πλυθεί δεν πρέπει να τα βάζουμε στο στόμα, τη μύτη ή τα μάτια.
• Να έχουμε καλή φυσική κατάσταση με ελαφρό φαγητό (φρούτα, σαλάτες), άσκηση και επαρκή ύπνο.
• Σε περίοδο σοβαρών επιδημιών, καλό είναι να αποφεύγουμε τις περιττές κοινωνικές συναναστροφές
• Εξυπακούεται πως οι παραπάνω τρόποι υγιεινής και προστασίας δεν πρέπει αφορούν μόνο τους ενήλικες, αλλά και τα παιδιά, τα οποία καλό είναι να τους εφαρμόζουν στο σχολείο, αλλά και οπουδήποτε εκτός σπιτιού.
  

  Πηγή: ΚΕΕΛΠΝΟ

Β) Καθαρισμός και αποστείρωση αντικειμένων στο σπίτι και στο σχολείο

• Διαβάζουμε με προσοχή τις οδηγίες χρήσης για ό,τι χρησιμοποιούμε για προσωπική προστασία ή για προστασία των άλλων (καθαριστικά, αντισηπτικά).
• Δεν πρέπει να αναμειγνύουμε καθαριστικά και αντισηπτικά. Συχνά είναι επικίνδυνοι συνδυασμοί (π.χ. χλώριο με αμμωνία).
• Καθαρίζουμε και αποστειρώνουμε τις λείες επιφάνειες κοινής χρήσης (τραπέζια,καρέκλες, κουζίνα, τηλέφωνο) με προϊόντα του εμπορίου που παίζουν διπλό ρόλο, καθαρισμού και αποστείρωσης. Φροντίζουμε ώστε οι επιφάνειες αυτές να είναι στεγνές πριν καθαριστούν.
• Αν δεν έχουμε προϊόντα εμπορίου μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε μία κουταλιά της σούπας διάλυμα χλωρίνης σε 1 lit νερό. Φοράμε γάντια για την προστασία των χεριών. Αφού δράσει το διάλυμα του χλωρίου για 5’-8’ φροντίζουμε να ξεπλύνουμε την επιφάνεια με νερό.
• Καθαρίζουμε με αλκοολούχα μαντηλάκια πόμολα, τηλέφωνο, χερούλι ψυγείου καιφούρνου μικροκυμάτων, το ποντίκι του υπολογιστή και ό,τι άλλο χρησιμοποιείται και από άλλους.
• Τοποθετούμε 1- 2 καλάθια αχρήστων σε θέσεις που να διευκολύνουν όλους για ναρίχνουν τα χαρτομάντηλα ή άλλα μολυσμένα αντικείμενα. Δεν βάζουμε μέσα εκεί τα χέρια μας και μετά το άδειασμα πλένουμε τα χέρια μας.

Σημείωση: Δεν πρέπει να φοβόμαστε ότι θα αναπτύξουμε υποχονδριακή συμπεριφορά ή μικροβιοφοβία. Μόλις περάσει η οποιαδήποτε απειλή από την επιδημία θα χαλαρώσουμε τα μέτρα, θα μας μείνει όμως κάτι, ως μία καλή συνήθεια.

Γ) Μέτρα για την προστασία μαθητών, δασκάλων και λοιπού προσωπικού σταθμών, νηπιαγωγείων, σχολείων.

(Τα μέτρα αυτά απευθύνονται στην καθημερινότητα κάθε σχολείου και όχι μόνο σε περίοδο επιδημίας γρίπης.)

• Εκπαίδευση μαθητών, δασκάλων και λοιπού προσωπικού σε όλες τις συνθήκες υγιεινής και προστασίας που αναφέρθηκαν παραπάνω. Το σχολείο αποτελεί συνέχεια του σπιτιού, περικλείει όμως περισσότερους κινδύνους εξαιτίας της παρουσίας μεγαλύτερου πληθυσμού ανθρώπων στον ίδιο χώρο. Παράλληλα δεν μπορεί κανείς να γνωρίζει ποιος είναι άρρωστος και ποιος όχι και κυρίως ποιος βρίσκεται σε περίοδο που μεταδίδει χωρίς ακόμη να έχει εκδηλώσει νόσο.
• Πρέπει να υπάρχουν πολλοί και καθαροί νιπτήρες για το συνεχές πλύσιμο των χεριών με σαπούνι ή με δοχεία αλκοολούχου διαλύματος που είναι στηριγμένα στον τοίχο.
• Οι μαθητές δεν πρέπει να μοιράζονται τα προσωπικά τους είδη, πολύ περισσότερο να δοκιμάζουν από το φαγητό των άλλων, να πίνουν νερό από κοινό ποτήρι κλπ.
• Τα πόμολα, τα θρανία, τα γραφεία, τα καθίσματα, τα χερούλια του σχολικού λεωφορείου και γενικά επιφάνειες που ακουμπούν πολλά άτομα πρέπει να καθαρίζονται συχνά με αλκοολούχα διαλύματα ή χλωρίνη, .
• Σε παιδικούς σταθμούς και νηπιαγωγεία τα παιχνίδια να είναι πλαστικά ή ξύλινα με λείες επιφάνειες και ανεξίτηλα χρώματα για το εύκολο καθάρισμα και αποστείρωση.
• Δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται πάνινα ή τριχωτά παιχνίδια που δεν αποστειρώνονται εύκολα και τα παιδιά πρέπει να επιτηρούνται ώστε να μην ανταλλάσσουν παιχνίδια, πιπίλες, μπιμπερόν κ.ά.

(Τα παρακάτω ακολουθούνται σε περίπτωση σοβαρής επιδημίας):

• Αν δεν μπορεί ένα άρρωστο παιδί να πάει άμεσα στο σπίτι του, πρέπει να απομονώνεται έως ότου απομακρυνθεί.
• Οι εκπαιδευτικοί και το λοιπό προσωπικό δεν πρέπει να έρχονται άρρωστοι στη δουλειά, Το ίσιο ισχύει και για τα παιδιά που είναι άρρωστα.
• Οι εκπαιδευτικοί πρέπει να βρίσκονται σε συνεχή επικοινωνία με τους γονείς των μαθητών.
• Αν είναι εφικτό ο πληθυσμός των μαθητών σε κάθε τάξη πρέπει να αραιώνεται σε περιόδους επιδημίας και τα παιδιά να απομακρύνονται μεταξύ τους κατά την ώρα του μαθήματος.

Δ) Γενικά μέτρα προστασίας

(Περίοδοι έξαρσης επιδημιών)

• Μην κάνετε άσκοπες μετακινήσεις με τα μέσα μαζικής μεταφοράς.
• Αποφεύγετε τις κοινωνικές εκδηλώσεις, όπου συγκεντρώνονται πολλά άτομα, στο μέτρο του δυνατού, καθώς και την παρακολούθηση παραστάσεων σε κλειστό χώρο.
• Σε κοινόχρηστους χώρους όπου δεν έχετε τη δυνατότητα να πλύνετε τα χέρια σας, αποφεύγετε να πιάνετε τα πόμολα, αλυσίδες ή κορδόνια που διευκολύνουν την τήρηση σειράς αναμονής σε υπηρεσίες και τράπεζες, λαβές λεωφορείων και ό,τι άλλο είναι δυνατό να αποφύγετε. Τα χάρτινα και περισσότερο τα μεταλλικά νομίσματα, μπορεί να είναι μολυσμένα, ιδιαίτερα τη στιγμή που τα παίρνετε.

 

Ποια είναι τα συμπτώματα των αναπνευστικών ιώσεων;

Τα συνηθισμένα συμπτώματα των αναπνευστικών ιώσεων είναι:

• συνάχι(καταρροή και ρινική συμφόρηση)
• πυρετός και πονοκέφαλος
• βουρκωμένα μάτια, κνησμός σε μύτη και μάτια
• βήχας και φτέρνισμα, κακουχία και κόπωση
• πόνος στους μύες και στις αρθρώσεις
• πόνος στο πρόσθιο μέρος του θώρακα και δύσπνοια(πιο σπάνια)
• ναυτία, έμετος, κοιλιακός πόνος, διάρροια(σε μερικούς αρρώστους)

Υπάρχουν, όμως λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού στις οποίες συμπεριλαμβάνονται απλές ιώσεις, όπως το κοινό κρυολόγημα που εκδηλώνεται συνήθως με συνάχι, αλλά υπάρχουν και άλλες ιώσεις, όπως η γρίπη, η οποία είναι σοβαρότερη πάθηση και χρειάζεται προσοχή, γιατί συγκαταλέγεται, μαζί με την πνευμονία, στα δέκα συχνότερα αίτια θανάτου στο δυτικό κόσμο.

 

Πώς μπορώ να ξεχωρίσω αν έχω γρίπη ή κοινό κρυολόγημα;

Πολλές φορές ένα σοβαρό κρυολόγημα και μια μέτριας βαρύτητας γρίπη μπορεί να εμφανίζονται με την ίδια περίπου κλινική εικόνα. Στον παρακάτω πίνακα φαίνονται οι ‘’κλασικές’’ διαφορές μεταξύ του κοινού κρυολογήματος και της γρίπης – παρότι τα συμπτώματα αυτά δεν εμφανίζονται πάντα:

Συμπώματα	Κοινό κρυολόγημα	Γρίπη
Πυρετός	Σπάνια στους ενήλικες και στα μεγαλύτερα παιδιά. Μπορεί όμως να είναι και υψηλός(έως και 390 C) στα βρέφη και στα μικρά παιδιά.	Συνήθως υψηλός πυρετός, από 38,50 C μέχρι και 400 C, που συνήθως διαρκεί 3-4 ημέρες.
Πονολέφαλος	Σπάνια υπάρχει.	Απότομη έναρξη. Μπορεί να είναι έντονος.
Μυίκοί πόνοι	Μέτριας βαρύτητας.	Συνήθως έντονοι.
Αίσθημα κόπωσης	Μέτριας βαρύτητας.	Συχνά έντονο. Μπορεί να διαρκέσει δύο ή και περισσότερες εβδομάδες.
Έντονη εξάντληση	Όχι.	Αιφνίδια έναρξη. Μπορεί να είναι πολύ έντονη.
Καταρροή	Συχνά.	Μερικές φορές.
Φτάρνισμα	Συχνά.	Μερικές φορές.
Βήχας	Συχνά.	Μερικές φορές.
Πονόλαιμος	Μέτριας βαρύτητας παροξυσμικός βήχας.	Συνήθως έντονος βήχας.

 

Τα παιδιά έχουν συνήθως πιο ήπια συμπτώματα και μπορεί να μην αντιληφθεί κανείς ότι έχουν προσβληθεί από ιό γρίπης.

   Οι επιπλοκές δεν είναι συνηθισμένες, ιδιαίτερα σε υγιείς ενηλίκους με καλή φυσική κατάσταση και παιδιά μεγαλύτερα των 5 ετών. Οι επιπλοκές, όταν υπάρξουν, αφορούν κατά βάση το αναπνευστικό σύστημα και είναι η λαρυγγίτιδα, η μέση ωτίτιδα και η πνευμονία. Γενικά, παρά το ότι η γρίπη είναι μία θορυβώδης νόσος, δεν έχει συνήθως σοβαρές επιπλοκές σε άτομα με καλή φυσική κατάσταση και παιδιά μεγαλύτερα των 5 ετών.

 

Πώς γίνεται η διάγνωση;

   Η διάγνωση της γρίπης και του κοινού κρυολογήματος γίνεται με κλινική εξέταση από τον αρμόδιο γιατρό. Οι γιατροί που μπορούν να κάνουν τη διάγνωση είναι ο παθολόγος, ο γενικός ιατρός και για τα παιδιά ο παιδίατρος.

 

Πάντως είναι δύσκολο να ξεχωρίσουμε τη γρίπη από άλλες ιώσεις του αναπνευστικού  και μόνο με ειδικές εργαστηριακές εξετάσεις μπορεί να γίνει ακριβής διάγνωση. Οι εξετάσεις αυτές είναι η απομόνωση, η καλλιέργεια του ιού στις ρινοφαρυγγικές εκκρίσεις ή ο έλεγχος για αντισώματα κατά του ιού στο αίμα.

Στις περισσότερες περιπτώσεις δεν είναι απαραίτητο να γίνονται τέτοιες εξετάσεις, καθώς τα αποτελέσματά τους δεν πρόκειται να επηρεάσουν τον τρόπο αντιμετώπισης του ασθενούς.

 

Πώς μπορώ να αντιμετωπίσω φαρμακευτικά τις αναπνευστικές ιώσεις;                                                                                                           Μπορώ να πάρω αντιβίωση;

   Η θεραπεία των απλών ιώσεων του αναπνευστικού συστήματος είναι συμπτωματική, δηλαδή πρέπει να αντιμετωπιστούν ένα-ένα τα συμπτώματα. Έτσι, αν υπάρχει πυρετός, θα χορηγηθεί αντιπυρετικό, ενώ σε έντονο συνάχι θα χορηγηθούν αποσυμφορητικό κλπ. Σημαντικό είναι να τονιστεί ότι δεν πρέπει να χορηγείται ασπιρίνη σε παιδιά και εφήβους, ιδίως όταν έχουν πυρετό, αν δε υπάρχει προηγουμένως ιατρική συμβουλή. Στα άτομα αυτής της ηλικίας που έχουν αρρωστήσει με γρίπη, η ασπιρίνη μπορεί, σπάνια βέβαια, να προκαλέσει ένα σοβαρό νόσημα που λέγεται σύνδρομο Reye.

Η αντιβίωση, όχι μόνο δεν βοηθά αν έχετε ίωση του αναπνευστικού συστήματος, αλλά αντίθετα δημιουργεί και επιπλέον προβλήματα που σχετίζονται με ανεπιθύμητες ενέργειες, καθώς και με αύξηση της αντοχής των μικροβίων στα αντιβιοτικά. Αντιβίωση δίνεται μόνο αν η απλή ίωση εξελιχθεί σε δευτερογενή λοίμωξη, η οποία συχνότερα είναι βακτηριακή.

Γενικά, οι ιώσεις του αναπνευστικού συστήματος δημιουργούν κατάλληλο έδαφος για να πάθει κάποιος και δεύτερη λοίμωξη. Αν οι ενοχλήσεις από την αναπνευστική ίωση επιμείνουν για περισσότερο από μία εβδομάδα, τότε πρέπει ο ασθενής να επισκεφτεί τον γιατρό, γιατί μπορεί τελικά να έχει περάσει σε αυτή τη δεύτερη φάση, οπότε και να απαιτείται να χορηγηθεί αντιβίωση.

   Για την αντιμετώπιση της γρίπης υπάρχουν και αντιϊκά φάρμακα. Τα φάρμακα αυτά μπορεί να ελαττώσουν τη διάρκεια της γρίπης(όταν δε υπάρχουν επιπλοκές) κατά 1 ημέρα, εάν όμως χορηγηθούν εγκαίρως, δηλαδή μέσα στις 2 πρώτες ημέρες από την έναρξη των συμπτωμάτων. Μπορεί, επίσης, να προλάβουν σοβαρές επιπλοκές της γρίπης, όπως την πνευμονία. Για ασθενείς υψηλού κινδύνου, η θεραπεία με αντιϊκά μπορεί να αποτρέψει βαρύτερη νόσηση και ανάγκη για νοσηλεία.

Οι περισσότεροι πάντως ασθενείς με ήπια συμπτώματα βελτιώνονται μέσα σε 3 – 4 ημέρες και δε χρειάζεται να πάρουν αντιϊκά φάρμακα. Ο γιατρός μπορεί να χορηγήσει αντιϊκά σε ασθενείς που ανήκουν σε ομάδες υψηλού κινδύνου ή που παρουσιάζουν σοβαρά συμπτώματα. Τα φάρμακα αυτά, όπως και όλα τα φάρμακα, έχουν παρενέργειες, οι οποίες μπορεί να είναι σημαντικές. Γι΄ αυτό είναι απαραίτητο να λαμβάνονται με συνταγή γιατρού και υπό προσεκτική παρακολούθηση.

 

Μπορώ να εμβολιαστώ για τις αναπνευστικές ιώσεις;

Εμβόλιο υπάρχει μόνο κατά των ιών της γρίπης. Το εμβόλιο αυτό δεν προφυλάσσει από άλλες ιώσεις, όπως είναι το κοινό κρυολόγημα, παρά μόνο από τους συγκεκριμένους ιούς της γρίπης που περιέχονται στο εμβόλιο.

Το εμβόλιο, λοιπόν της γρίπης, αποτελεί μέχρι σήμερα τον κυριότερο τρόπο για να προστατευθεί κάποιος από τη γρίπη. Κανένα φάρμακο δεν μπορεί να υποκαταστήσει τον αντιγριπικό εμβολιασμό, που είναι το κύριο μέτρο πρόληψης για τη γρίπη.

Υπάρχει ένα ακόμη εμβόλιο που έχει σχέση με λοιμώξεις του αναπνευστικού(του κατώτερου όμως αναπνευστικού)  και δρα κατά του μικροβίου που λέγεται πνευμονιόκοκκος, το οποίο ευθύνεται για ένα σημαντικό ποσοστό περιστατικών με πνευμονία. Αυτό ενδείκνυται να το κάνουν άνθρωποι άνω των 65 ετών. Αν, όμως, ο γιατρός το κρίνει απαραίτητο, μπορεί να το συστήσει και σε ασθενείς μικρότερης ηλικίας, όταν αυτοί πάσχουν από συγκεκριμένα χρόνια νοσήματα, όπως του κυκλοφο­ρικού συστήματος, του αναπνευστικού συστήματος, νεφρική ανεπάρκεια κ.ά. Αυτές οι ομάδες είναι πιο ευάλωτες στις λοιμώξεις και χρειάζονται ιδιαίτερη προσοχή.

 

Τι πρέπει να ξέρω για το εμβόλιο κατά των ιών της γρίπης;

    Ο εμβολιασμός πρέπει να γίνεται κατά το χρονικό διάστημα Οκτωβρίου – Νοεμβρίου. Χρειάζονται περίπου 2 εβδομάδες από τον εμβολισμό ώστε ο οργανισμός να δημιουργήσει προστατευτικά αντισώματα για τους ιούς της γρίπης. Φυσικά, παρόλο που η καλύτερη περίοδος για τον εμβολιασμό είναι το δίμηνο Οκτωβρίου – Νοεμβρίου, μπορεί κάποιος να εμβολιαστεί και αργότερα.

Ο εμβολιασμός κατά των ιών της γρίπης πρέπει να γίνεται κάθε χρόνο γιατί: α)Η ανοσία που αφήνει το εμβόλιο εξασθενεί μετά από 6 μήνες περίπου, επομένως δεν υπάρχει προστασία εναντίον της γρίπης την επόμενη περίοδο. β)Οι ιοί της γρίπης μεταλλάσσονται(το γενετικό τους υλικό αλλάζει) συνεχώς, οπότε και η σύνθεση του εμβολίου αλλάζει κάθε χρόνο.

Στους ενήλικες ο εμβολιασμός κατά των ιών της γρίπης πρέπει να γίνεται μόνο με μία δόση εμβολίου κάθε χρόνο. Μόνο σε παιδιά ηλικίας μικρότερης των 9 ετών, τα οποία εμβολιάζονται για πρώτη φορά κατά της γρίπης, πρέπει να γίνονται 2 δόσεις εμβολίου, σε διάστημα τουλάχιστον ενός μήνα η μία από την άλλη.

Φυσικά το εμβόλιο δεν προκαλεί γρίπη σε αυτόν που εμβολιάζεται. Το εμβόλιο περιέχει νεκρούς ιούς γρίπης ή τμήματα του ιού και για τον λόγο αυτό δεν προκαλεί τη νόσο.

Πάντως, από μελέτες που έχουν γίνει, έχει δειχθεί ότι προστατεύονται από τη νόσο το 70 – 90 % των ατόμων που εμβολιάζονται. Στους ηλικιωμένους και σε αυτούς που πάσχουν από σοβαρά χρόνια νοσήματα το εμβόλιο συχνά είναι λιγότερο αποτελεσματικό, αλλά ακόμα και σε αυτές τις περιπτώσεις μειώνει τις εισαγωγές στο νοσοκομείο και τους θανάτους από επιπλοκές.

 

Μπορώ να εμβολιαστώ και εγώ;

Κάθε χρόνο το Υπουργείο Υγείας εκδίδει εγκύκλιο με θέμα ‘’Οδηγίες για την Εποχική Γρίπη’’ καθορίζοντας τα άτομα που ανήκουν στις ‘’ομάδες υψηλού κινδύνου’’ για τη χώρας μας και τα οποία καλούνται να εμβολιαστούν με το τρέχον αντιγριπικό εμβόλιο. Οι  καλούμενες ‘’ομάδες υψηλού κινδύνου’’ καθορίζονται ανάλογα με τα επιδημιολογικά και κοινωνικά χαρακτηριστικά της κάθε χώρας, αλλά και σύμφωνα με τις συστάσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας.

Όλο και περισσότεροι γιατροί, πάντως, συμβουλεύουν να εμβολιάζονται με το εμβόλιο κατά των ιών της γρίπης και τα άτομα που δεν ανήκουν στις ‘’ομάδες υψηλού κινδύνου’’.

 

Αν εκτεθώ σε περιβάλλον με ιούς, είναι δεδομένο ότι θα αρρωστήσω;

Όχι απαραίτητα. Αυτό εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, όπως το είδος και το φορτίο του ιού, καθώς και από την ιδιοσυγκρασία κάθε ατόμου. Κάποιοι άνθρωποι είναι ανθεκτικοί σε τέτοιες ιώσεις και κάποιοι άλλοι πιο ευάλωτοι. Μπορεί κάποιος να μην πάθει τίποτα, ένας άλλος να κολλήσει την ίωση και να την περάσει ελαφρά «στο πόδι» και κάποιος τρίτος πιο βαριά στο κρεβάτι. Έχουν βρεθεί ορισμένοι βιολογικοί λόγοι που σχετίζονται κυρίως με το ανοσοποιητικό μας σύστημα. Υπάρχουν, όμως, και οι επιδημιολογικοί λόγοι. Η έκθεση σε τέτοιες λοιμώξεις διαφέρει από άνθρωπο σε άνθρωπο, ανάλογα για παράδειγμα με το επάγγελμά του. Η παρουσία, επίσης, παιδιών στο σπίτι αυξάνει την πιθανότητα εκδήλωσης λοιμώξεων, κυρίως ιογενών.

 

Έχω ίωση του ανώτερου αναπνευστικού. Και τώρα τι πρέπει να κάνω;

   Αν, παρ’ όλες τις προσπάθειες που κάνατε, δεν καταφέρατε να τη «γλιτώσετε» και κρυολογήσατε, προσπαθήστε τουλάχιστον να την «περάσετε» ελαφρά.

• Αποφεύγετε την υπερβολική κόπωση.
• Μείνετε σπίτι. Προστατεύετε και τους άλλου, αλλά και τον εαυτό σας.
• Πίνετε άφθονα υγρά, κυρίως φρεσκοστυμμένους χυμούς και ζεστά αφεψήματα.
• Καταναλώνετε ζεστές δυναμωτικές σούπες (π.χ. κοτόσουπες, χορτόσουπες, κρεατόσουπες).
• Κάνετε εισπνοές με ατμούς ευκαλύπτου, για να ελευθερώσετε τις αναπνευστικές οδούς.
• Αποφεύγετε τα αντιπυρετικά όταν δεν έχετε υψηλό πυρετό. Ο πυρετός αποτελεί ένα χρήσιμο όπλο του οργανισμού για να  πολεμήσει τα μικρόβια και τους ιούς.

 

Πηγές

ΚΕΕΛΠΝΟ – Εποχική Γρίπη: Ερωτήσεις και Απαντήσεις για το κοινό

ΚΕΕΛΠΝΟ – 3 Μέτρα για την προστασία από τη γρίπη

Γρίπη – Προφύλαξη, συμπτώματα και θεραπεία

Πώς να γλιτώσεις από τις χειμωνιάτικες ιώσεις

Οδηγίες για την προστασία από ιό γρίπης και άλλους αναπνευστικούς ιούς

Εμβολιασμός και Γρίπη

Οι οξείες λοιμώξεις του αναπνευστικού

Εισαγωγή στις λοιμώξεις