Ενώ η αφήγηση από πολύ νωρίς είχε βρει τη θέση της μέσα στην εκπαίδευση, με την ανάπτυξη της τεχνολογίας και την ένταξη των ΤΠΕ, άνοιξε δειλά-δειλά ο δρόμος και για την χρήση της ψηφιακής αφήγησης. Τα τελευταία χρόνια, όλο και περισσότεροι εκπαιδευτικοί εκπαιδεύονται στη χρήση ψηφιακών μέσων, αρχικά, λόγω των αναγκών της σύγχρονης εποχής αλλά και αντιλαμβανόμενοι τον αντίκτυπο που μπορεί να έχουν τα ψηφιακά μέσα στην εκπαιδευτική διαδικασία. Στην εκπαιδευτική κοινότητα, έχει επικρατήσει η έννοια της ψηφιακής αφήγησης ως η παραγωγή ψηφιακών ιστοριών (οπτικοακουστικά έργα) μικρής χρονικής διάρκειας που περιλαμβάνει φωτογραφίες, ηχογραφημένη αφήγηση, μουσική και σπανιότερα βίντεο (Μελιάδου κ.ά., 2011).

Η ψηφιακή εποχή και η χρήση των Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνίας (ΤΠΕ) θεωρείται δεδομένη για το σύγχρονο ελληνικό σχολείο. Αποτελούν ένα σημαντικό και ισχυρό εργαλείο για τον εκπαιδευτικό και τον μαθητή δρώντας ουσιαστικά στη διδακτική πράξη και τη μαθησιακή διαδικασία. Σύμφωνα με τον Μπράτιτση (2013), οι ΤΠΕ έχουν ως στόχο να αναπτύξουν την ικανότητα των μαθητών να χρησιμοποιούν τις σύγχρονες ψηφιακές τεχνολογίες, τα εργαλεία επικοινωνίας και τις διαδικτυακές υπηρεσίες. Με τον τρόπο αυτό η διαχείριση των πληροφοριών εξυπηρετεί την επίλυση προβλημάτων και τελικά τη σύμπραξή τους στη σύγχρονη κοινωνία της γνώσης.

Εφόσο, οι ΤΠΕ έχουν εισέλθει στην εκπαιδευτική διαδικασία, δεν μπορούν παρά να αλλάξουν τον τρόπο προσέγγισης και της αφήγησης, η οποία μετατρέπεται σε ψηφιακή μέσα από πληθώρα δραστηριοτήτων σε όλα τα γνωστικά αντικείμενα (Μαράκη, 2020). Η χρήση της μπορεί να είναι σε όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης, αρκεί να προσεγγιστεί κατάλληλα για την ηλικιακή ομάδα στην οποία απευθύνεται (Robin, 2008).  Η ένταξή της σε εκπαιδευτικά προγράμματα σημαίνει παραγωγή έργων από και για τους μαθητές παρέχοντάς τους ισχυρά κίνητρα. Έτσι, μπορεί να αξιοποιηθεί στην τάξη με διάφορους τρόπους (Καπανιάρης & Παπαδημητρίου 2012):

• Ως νέο πληροφοριακό υλικό, όπου η ιστορία αξιοποιείται από τον εκπαιδευτικό για να παρουσιάσει με καινοτόμο και πρωτότυπο τρόπο το μάθημά του.
• Ως προκαταβολικός οργανωτής, όπου η ιστορία χρησιμοποιείται από τον εκπαιδευτικό και εμπλουτίζεται με πολυμέσα για να προσελκύσει την προσοχή, το ενδιαφέρον και την ενεργό συμμετοχή των μαθητών για να εξερευνήσουν τη νέα γνώση.
• Ως τρόπος έκφρασης των μαθητών, οι οποίοι γίνονται συγγραφείς-δημιουργοί, επιλέγουν ένα θέμα που τους ενδιαφέρει και δημιουργούν τη δική τους ψηφιακή ιστορία.

Η ψηφιακή αφήγηση μπορεί να χρησιμοποιηθεί με δύο βασικούς διαφορετικούς τρόπους στην εκπαίδευση. Η διάκριση αυτή εξαρτάται από το ποιος δημιουργεί την ψηφιακή ιστορία. Έτσι, μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως προϊόν και πληροφοριακό υλικό από τον εκπαιδευτικό, ο οποίος είναι ο δημιουργός της ψηφιακής ιστορίας και οι μαθητές οι δέκτες. Με τον τρόπο αυτό η ψηφιακή αφήγηση αξιοποιείται ως καινοτόμος τρόπος διδασκαλίας για να μεταφέρει γνώσεις, συμπεριφορές και συναισθήματα στον δέκτη με ελκυστικό τρόπο στοχεύοντας στην καλύτερη κατανόηση του περιεχομένου. Στον αντίποδα, η ψηφιακή αφήγηση χρησιμοποιείται ως τρόπος έκφρασης των μαθητών. Οι μαθητές δημιουργούν τις δικές τους ψηφιακές ιστορίες για θέματα που τους ενδιαφέρουν.

Γενικότερα, η ψηφιακή αφήγηση αποτελεί ένα σημαντικό εκπαιδευτικό εργαλείο, το οποίο προσφέρει ένα ελκυστικό και αυθεντικό περιβάλλον μάθησης. Τα παιδιά από παθητικοί ακροατές γίνονται ενεργοί παραγωγοί μέσα στα πλαίσια των ατομικών και συνεργατικών δραστηριοτήτων (Bratitsis, Kotopoulos & Mandila, 2011).

Βιβλιογραφία

Μελιάδου, Ε., Νάκου, Α., Γκούσκος, Δ., Μεϊμάρης, Μ., (2011), Ψηφιακή Αφήγηση, Μάθηση και Εκπαίδευση, στο 6ο Διεθνές Συνέδριο για την Ανοικτή & Εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση, 4-6 Νοεμβρίου 2011

Μπράτιτσης, Θ., (2013), Η πληροφορική στο Ελληνικό Σχολείο: τάσεις, προσεγγίσεις, προοπτικές. Θέματα Επιστημών και Τεχνολογίας στην Εκπαίδευση

Μαράκη, Β., (2020), Ψηφιακή Αφήγηση και Μαθηματικά. Η περίπτωση της διαίρεσης ως το αντόστροφο του πολλαπλασιασμού μέσω νοερών υπολογισμών στην Γ΄ Δημοτικού, Διπλωματική Εργασία, Σχολή Ανθρωπιστικών Επιστημών, Μεταπτυχιακή Πρόγραμμα Σπουδών, Δημιουργική Γραφή, ΕΑΠ, Πάτρα

Robin, B. R., (2008), Digital storytelling: A powerful technology tool for the 21st century classroom. Theory Into Practice, 47(3),220-228, Routledge

Καπανιάρης, Α. & Παπαδημητρίου, Ε., (2012), Ψηφιακά μαθησιακά πλαίσια στο νέο ψηφιακό σχολείο, Ζήτη, Θεσσαλονίκη

Bratitsis, T., Kotopoulos, T., Mandila, K., (2012), Kindergarten children’s motivation and collaboration being triggered via computers while creating digital stories: a case study