“Δεν χρειάζεται να κάψετε βιβλία για να καταστρέψετε έναν πολιτισμό…Απλά κάντε τους ανθρώπους να σταματήσουν να τα διαβάζουν. ”

Ray Bradbury

23 Απριλίου : Παγκόσμια Ημέρα Βιβλίου

Γιορτάζεται σήμερα σε όλο τον κόσμο η Παγκόσμια Hμέρα Βιβλίου. Είναι η ημέρα που έφυγαν από τη ζωή (23 Απριλίου 1616) δύο σπουδαίοι συγγραφείς : ο Ισπανός συγγραφέας του Δον Κιχώτη Μιγκέλ Ντε Θερβάντες και ο Άγγλος δραματουργός Γουίλιαμ Σαίξπηρ. Με αφορμή το διπλό αυτό γεγονός, η UNESCO έχει καθιερώσει την 23η Απριλίου ως την Παγκόσμια Ημέρα του Βιβλίου, για να αποδώσει φόρο τιμής στο βιβλίο και τους συγγραφείς και να ενθαρρύνει, κυρίως τους νέους, να ανακαλύψουν τη «μαγεία» της ανάγνωσης και το έργο όλων αυτών των δημιουργών που συνετέλεσαν στην κοινωνική και πολιτιστική πρόοδο της ανθρωπότητας.
Το βιβλίο, ιδίως στην έντυπη μορφή του, θα συνιστά μέσα στον χρόνο – και μάλιστα πέρα και έξω από την εξέλιξη της τεχνολογίας – αξιόπιστο και αξιόμαχο φρουρό και συνοδοιπόρο του πνεύματος και των ευγενέστερων δημιουργημάτων του!!!

Η αρχική ιδέα και η καθιέρωσή της
Η αρχική ιδέα για τη θέσπιση της Παγκόσμιας Ημέρας Βιβλίου ανήκει στον Ισπανό συγγραφέα Vicente Clavel Andrés. Ο συγκεκριμένος συγγραφέας θεώρησε ότι με αυτό τον τρόπο θα μπορούσαμε να τιμήσουμε το Μιγκέλ Ντε Θερβάντες, ο οποίος θεωρείται ως ο πρώτος συγγραφέας που έγραψε μυθιστόρημα (Δον Κιχώτης). Έτσι, πρότεινε να θεσπιστεί η συγκεκριμένη ημέρα στις 7 Οκτωβρίου, ημέρα γέννησης του συγγραφέα, ή στις 23 Απριλίου, ημέρα θανάτου του. Εν τέλει, η UNESCO θέσπισε την Παγκόσμια Ημέρα Βιβλίου και Πνευματικών Δικαιωμάτων το 1995, καθώς πρόκειται για κοινή ημέρα κατά την οποία έφυγαν από τη ζωή 3 σημαντικοί συγγραφείς: ο Μιγκέλ Ντε Θερβάντες, ο Ουίλλιαμ Σαίξπηρ και ο Ίνκα Γκαρθιλάσο δε λα Βέγα.

Αξίζει να σημειωθεί πως αν και ο Θερβάντες με τον Σαίξπηρ έφυγαν από τη ζωή την ίδια ημερομηνία, δεν έφυγαν από τη ζωή την ίδια ημέρα. Πώς συνέβη αυτό το χρονικό παράδοξο; Το 1616, που πέθαναν και οι δύο, στην Ισπανία χρησιμοποιούσαν το Γρηγοριανό ημερολόγιο, ενώ στην Αγγλία το Ιουλιανό ημερολόγιο. Έτσι, στην πραγματικότητα ο Σαίξπηρ πέθανε 10 ημέρες μετά το Θερβάντες, ενώ  στο Γρηγοριανό ημερολόγιο, το οποίο αργότερα υιοθετήθηκε στο Δυτικό Κόσμο, πέθανε στις 3 Μαΐου 1616.

Λίγα λόγια για τους τιμώμενους συγγραφείς:

Ποιος ήταν ο Μιγκέλ ντε Θερβάντες

Ο Μιγκέλ ντε Θερβάντες είναι χωρίς καμία αμφιβολία ένας από τους μεγαλύτερους λογοτέχνες όλων των εποχών. Θεωρείται ευρέως ως ο μεγαλύτερος συγγραφέας στην ισπανική γλώσσα και ο κατ’ εξοχήν μυθιστοριογράφος παγκοσμίως.

Γεννήθηκε στις 29 Σεπτεμβρίου το 1547 στην πόλη Αλκαλά δε Ενάρες της Μαδρίτης και έζησε μια περιπετειώδη και πολυτάραχη ζωή. 23 ετών κατατάχθηκε στο στρατό και συμμετείχε στη Ναυμαχία της Ναυπάκτου. Αιχμαλωτίστηκε από κουρσάρους, όπου το 1580 απελευθερώθηκε με καταβολή λύτρων. Η περιπετειώδης ζωή του κύλησε ανάμεσα στην περίοδο του μεγαλείου της Ισπανίας και στην αρχή της παρακμής της, πράγμα που αποτυπώνεται στο αριστούργημά του «Δον Κιχώτης», που θεωρείται ένα από τα κορυφαία μυθιστορήματα της παγκόσμιας λογοτεχνίας.
Το 1605 εξέδωσε τον 1^ο τόμο από το έργο που τον έκανε <<Αθάνατο>>, τον ΔΟΝ ΚΙΧΩΤΗ. Το 1615, με την κυκλοφορία του 2^ου τόμου, το έργο αυτό έκανε τεράστια επιτυχία. Πέρασε πολλά δεινά, όπως οικονομικά και οικογενειακά προβλήματα. Όμως, ο Κόμης Λέμος, Αντιβασιλέας της  Νεάπολης τον βοήθησε με τα οικονομικά του ζητήματα και έπειτα ασχολήθηκε απερίσπαστα με τη συγγραφή. Το 1613 εξέδωσε το έργο του <<Υποδειγματικά Μυθιστορήματα>>, το οποίο και αφιέρωσε στον σωτήρα του, όπως άλλωστε και το 2^ο μέρος του Δον Κιχώτη.

 

Ορισμένα γνωστά του έργα: Η πολιορκία της Νουμανδίας , Γαλάτεια, Ταξίδι στον Παρνασσό, Oκτώ κωμωδίες και οκτώ φάρσες, Τα Πάθη του Περσίλες και της Σιγισμούντα, Ο Λαβύρινθος του έρωτα, Υποδειγματικές Νουβέλες και φυσικά Ο μεγαλοφάνταστος ιδαλγός Δον Κιχώτης ντε λα Μάντσα) ανήκει χρονικά στην «χρυσή εποχή» (περ. 1492-1648) της Ισπανίας, κατά την οποία παρατηρήθηκε εξαιρετική άνθηση στις τέχνες.

Ποιος ήταν ο Ουίλιαμ Σαίξπηρ

O Ουίλιαμ Σαίξπηρ ήταν Άγγλος, ποιητής, θεατρικός συγγραφέας, ηθοποιός και θεατρικός επιχειρηματίας.
Θεωρείται ο κορυφαίος δραματουργός των νεότερων χρόνων  και ίσως θα μπορούσε κανείς να τον βάλει δίπλα στους μεγάλους αρχαίους Έλληνες τραγικούς ποιητές. Γεννήθηκε στο Στράτφορντ-απόν- Έιβον, σε άγνωστη ημερομηνία. Καταγόταν από εύπορη οικογένεια και είχε μια πλούσια ζωή. Απέκτησε 3 παιδιά στο γάμο του και το 1585 εγκαταστάθηκε στο Λονδίνο, όπου ξεκίνησε τα πρώτα του βήματα στους θεατρικούς κύκλους. Το 1613 επέστρεψε οριστικά στο Στράτφορντ ως το θάνατο του. Στον τάφο του τοποθετήθηκε ένα επίγραμμα, πιθανώς σύνθεση του ιδίου, χωρίς να αναφέρεται το όνομα του: <<Καλέ μου φίλε, για χάρη του Ιησού απόφυγε να ανασκάψεις την τέφρα που βρίσκεται εδώ μέσα. Ευλογημένος ας είναι ο άνθρωπος που λυπάται αυτές τις ταφόπλακες και καταραμένος ας είναι αυτός που θα μετακινήσει τα οστά μου>>

Ορισμένα από τα πιο γνωστά έργα του: Ο πολυγραφότατος Σαίξπηρ που συχνά αναφέρεται ως ο Εθνικός συγγραφέας της Αγγλίας, έγραψε τα περισσότερα από τα γνωστά έργα του μεταξύ του 1589 και του 1613. Τα σωζόμενα έργα του, αποτελούνται από περίπου 38 θεατρικά έργα, 154 σονέτα, δύο μεγάλα αφηγηματικά ποιήματα και πολλά άλλα ποιήματα και έχουν μεταφραστεί στις περισσότερες γλώσσες του κόσμου. Είναι ο δημιουργός του «Άμλετ», του «Μάκθεβ», του «Βασιλιά Λιρ» και άλλων αριστουργημάτων ζωντάνεψε με τους ήρωές του, όχι μόνο το πνεύμα της εποχής του, αλλά όλων των αιώνων. Άλλα έργα του :Ρωμαίος και Ιουλιέτα, Όνειρο Θερινής Νυκτός, Οθέλλος, και πολλά άλλα.

-«Ένα τριαντάφυλλο για την αγάπη, ένα βιβλίο για πάντα»:

Η Παγκόσμια Ημέρα Βιβλίου στην Καταλονία

Στην Καταλονία, την ημέρα αυτή εορτάζεται η Μέρα των Βιβλίων και των Ρόδων, μία τοπική παραλλαγή της Γιορτής του Αγίου Βαλεντίνου, που συνδυάζεται με την εορτή του προστάτη της περιοχής, Αγίου Γεωργίου. Με το σύνθημα «Ένα τριαντάφυλλο για την αγάπη, ένα βιβλίο για πάντα», ο άνδρας θα χαρίσει στην αγαπημένη του ένα τριαντάφυλλο κι αυτή θα του το ανταποδώσει με ένα βιβλίο.

Στο επίκεντρο των εκδηλώσεων, ο περίφημος δρόμος της Βαρκελώνης «Λα Ράμπλα», η πιο ζωντανή γωνιά της πόλης, «ο μόνος δρόμος, που δεν ήθελα να τελείωνε ποτέ», όπως είχε πει κάποτε ο Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα. Εκτιμάται ότι μόνο την ημέρα αυτή διακινούνται στην Βαρκελώνη 500.000 βιβλία και 4 εκατομμύρια τριαντάφυλλα.

Σε όλες τις χώρες, οι συγγραφείς, οι εικονογράφοι, οι μεταφραστές, οι βιβλιοθηκάριοι, οι εκδότες και οι εκπαιδευτικοί γιορτάζουν την παγκόσμια αυτή ημέρα με διάφορες εκδηλώσεις σε σχολεία, βιβλιοθήκες, βιβλιοπωλεία, πλατείες και άλλους χώρους, δείχνοντας έτσι την αγάπη και το ενδιαφέρον τους για τα βιβλία και το διάβασμα.

Τα βιβλία γιορτάζουν! Ας μάθουμε λίγα πράγματα γι’ αυτά 

 

 

«Κάθε βιβλίο είναι παράθυρο σε κόσμους υπαρκτούς και φανταστικούς, είναι φίλος, συμπαραστάτης και θεραπευτής.

 

---

ΠΑΡΑΜΥΘΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ

Το βιβλίο που δεν διάβαζε κανείς

Κείμενο-Αφήγηση: Ελένη Ηλ. Κόλλια
Εικονογράφηση: Κατερίνα Χονδρομπίλα

---

Το Βιβλίο που δεν ήθελε να διαβαστεί – Παιδόκοσμος

Συγγραφέας: Βασιλική Κάργα

 

---

Η μορφή του βιβλίου

Τί είναι το βιβλίο; Τί συνιστά ένα βιβλίο; Ποια είναι η υλική υπόσταση ενός βιβλίου; Ερωτήματα απλά αλλά χωρίς αυτονόητες απαντήσεις. Το πρώτο και κύριο είναι να ορίσουμε τη χρονική στιγμή μιας σημαντικής τομής, η οποία τοποθετείται στους πρώτους χριστιανικούς αιώνες. Τότε εμφανίζεται σε πρωτογενή εκδοχή η μορφή του βιβλίου (η γνωστή ως «κώδικας, codex»), όπως τη γνωρίζουμε σήμερα, δηλαδή ως συσσωμάτωση διαδοχικών γραμμένων σελίδων, συραμμένων στη μία πλευρά, σε φορητό σχήμα διαφόρων διαστάσεων. Η τομή αυτή θέτει επιπλέον ερωτήματα: τί μορφή είχε το βιβλίο πριν από τη συγκεκριμένη περίοδο; Επίσης, ποιες ήταν οι εξελίξεις που μας οδήγησαν από το βιβλίο των πρώτων χριστιανικών αιώνων στο ηλεκτρονικό βιβλίο του σήμερα;

Ο μόνος τρόπος να απαντήσουμε σε παρόμοια ερωτήματα είναι να κατανοήσουμε ότι η ιστορία του βιβλίου είναι συνδεδεμένη με την ιστορία της γραφής. Η γραφή προκάλεσε την εμφάνιση του βιβλίου. Αν δεχτούμε αυτή τη σχηματική παρουσίαση, τότε αναδύεται ένα άλλο ερώτημα: γιατί το βιβλίο υπήρξε τόσο ανθεκτικό; Μήπως συνδέεται με το γεγονός ότι έως τα μέσα του 19ου αιώνα το μοναδικό μέσο για την καταγραφή, επεξεργασία, αποθήκευση και μεταβίβαση πληροφοριών πάσης φύσεως ήταν η γραφή; Και αν όντως είναι έτσι, πόσο άλλαξε τα πράγματα η δυνατότητα του ήχου και της εικόνας να επιτελούν λειτουργίες που έως τότε μόνο η γραφή μπορούσε να διεκπεραιώσει;

Με το βιβλίο ως πυρήνα του ερωτήματος μπορούμε επί της ουσίας να θέσουμε παράλληλα ερωτήματα για την εξέλιξη του ανθρώπινου πολιτισμού. Μια εντελώς συμβατική, από την προοπτική του σήμερα, μεταβολή στο σχήμα του γραπτού κειμένου σηματοδοτεί, συνεπώς, βαθύτερες κοινωνικές και πολιτισμικές αλλαγές. Το σχήμα φαίνεται ταπεινό, η επίδρασή του όμως υπήρξε καθοριστική.

Βιβλίο και πολιτισμός

Το βιβλίο στον πολιτισμό του ανθρώπου

Ο σοφός συγγραφέας Χόρχε Λουίς Μπόρχες σε μια διάλεξή του με θέμα «το βιβλίο» τόνιζε τη σημασία ενός υλικού μέσου στην ιστορία του ανθρώπινου πολιτισμού λέγοντας τα εξής:

Από όλα τα εργαλεία του ανθρώπου, το πιο εκπληκτικό είναι, χωρίς καμιά αμφιβολία, το βιβλίο. Τα άλλα είναι προεκτάσεις του κορμιού του. Το μικροσκόπιο και το τηλεσκόπιο είναι προεκτάσεις της όρασής του· το τηλέφωνο είναι προέκταση της φωνής του· έχουμε επίσης το αλέτρι και το σπαθί, προεκτάσεις του χεριού του. Το βιβλίο όμως είναι άλλο πράγμα: το βιβλίο είναι μια προέκταση της μνήμης του και της φαντασίας του.

Borges 1987, 782

 

Συμπληρώνοντας τον Μπόρχες θα μπορούσαμε στη «μνήμη» και στη «φαντασία» να προσθέσουμε και τη λέξη «σκέψη», για να καλύψουμε το ευρύτερο πεδίο της δραστικής παρουσίας του βιβλίου στην ιστορία. Κάτι τέτοιο είναι αναγκαίο, γιατί με το βιβλίο διακινήθηκαν τα έργα του ανθρώπου που εντάσσονται στην επιστήμη, στη λογοτεχνία, στην τέχνη, στη φιλοσοφία και στη θρησκεία, όχι ως απλά θεωρητικά κείμενα αλλά ως καίριες παρεμβάσεις τόσο στον ατομικό όσο και στον συλλογικό βίο.

Το βιβλίο είναι ένα από τα σημαντικότερα επιτεύγματα του ανθρώπινου πολιτισμού. Η σημασία του εντοπίζεται στην εξέλιξη του ανθρώπινου πνεύματος και της ζωής του ανά τους αιώνες. Μέσω των βιβλίων μεταφέρεται γνώση, ψυχαγωγία δύο συστατικά που οδηγούν σε προσωπική αυτοβελτίωση.

Πάμε λοιπόν σήμερα να γνωρίσουμε καλύτερα αυτούς τους υπέροχους  φίλους…
Αυτούς τους φίλους που μας ταξιδεύουν σε κόσμους μαγικούς, μας μαθαίνουν, μας δίνουν χαρά, μας ηρεμούν και μας κρατάνε συντροφιά όσες μέρες  καθόμαστε στο σπίτι!!!!
Ας ακούσουμε αρχικά  το τραγούδι της συναδέλφου Νίκης Κάντζου για τη βιβλιοφιλία!!!!

 

«Τι είναι τα βιβλία;» Απόλαυσε  το παρακάτω τραγουδάκι.
Τι συναισθήματα σου δημιούργησε;

Οι αναγνώστες πολλών βιβλίων με πολλή αγάπη γι’ αυτά … λέγονται Βιβλιοφάγοι.

Όχι δεν τρώνε βιβλία …..

Διαβάζουν πάρα πολλά !!!!!!!!!!!

Γιατί όμως οι περισσότεροι αγαπούν τα βιβλία ;
Ας δούμε μια πολύ όμορφω παρουσίαση από την Ελένη Φωτεινού παρακάτω:

Δείτε μια όμορφη Δημιουργία για το Παιδικό βιβλίο
που φτιάχτηκε με την εφαρμογή  στο  readbookcreator, από την συνάδελφο Μαρία Γραμματικοπούλου.
Πατήστε στην παρακάτω εικόνα:

Αν ήμουν βιβλίο τι θα ήθελα….Πατήστε στην εικόνα.

 Η ιστορία του βιβλίου από το καλλιτεχνικό προσωπικό του  ΠΑΚΠΠΑ Δ. Ελευσίνας

 

Αξίζει να επισημάνουμε πως,  παρότι η ψηφιακή εποχή που διανύουμε έχει αλλάξει άρδην τη σχέση μας με το βιβλίο και το διάβασμα γενικότερα, οι νέες συνθήκες που έφερε η πανδημία στην καθημερινότητά μας,  ίσως αποτελούν μία καλή αφορμή για να προβληματιστούμε εκ νέου πάνω σε αυτή τη σχέση.

«Κατά τη διάρκεια των 2-3 τελευταίων χρόνων, όπου οι περισσότερες χώρες βίωσαν περιόδους περιορισμού και οι άνθρωποι έπρεπε να περιορίσουν τον χρόνο τους εκτός σπιτιού, τα βιβλία αποδείχθηκαν παντοδύναμα όπλα για την καταπολέμηση της απομόνωσης, την ενίσχυση των ανθρώπινων δεσμών, τη διεύρυνση των οριζόντων μας και τη διέγερση του μυαλού και της δημιουργικότητας μας.

Η κρίση του βιβλίου

 

Η τυπογραφία διεύρυνε το κοινό των αναγνωστών και έφερε το βιβλίο στο κέντρο της ανάπτυξης των κοινωνιών και του πολιτισμού τους. Στους αιώνες που ακολούθησαν οι εξελίξεις στον χώρο του βιβλίου υπήρξαν ραγδαίες με κορύφωση τον 19ο αιώνα, όταν η μείωση της τιμής του χαρτιού, οι νέες τυπογραφικές τεχνικές και η υποχρεωτική βασική εκπαίδευση στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες συνέβαλαν στη δημιουργία μιας τεράστιας αγοράς στην οποία συγγραφείς, εκδότες και αναγνώστες αναζητούσαν τον καινούριο ρόλο τους. Η κατάσταση αυτή συνεχίστηκε λίγο πολύ (και παρά τον συναγωνισμό από το ραδιόφωνο, τον κινηματογράφο και την τηλεόραση) έως τα τέλη του 20ου αιώνα, όταν τα ηλεκτρονικά μέσα συνδυάζονται με την παγκόσμια δικτύωση των χρηστών και την ψηφιοποίηση των δεδομένων.

Στις αρχές του 21ου αιώνα η ανθρωπότητα είναι οριστικά πια εξαρτημένη από τα καινούρια μέσα και η επικοινωνία αναπτύσσεται με τεράστιες ταχύτητες μέσα σε συνθήκες οικονομικής και πολιτισμικής παγκοσμιοποίησης. Η κατάσταση αυτή ευνόησε την εμφάνιση του ηλεκτρονικού κειμένου και, κατά συνέπεια, του ηλεκτρονικού βιβλίου. Η εξάπλωση του διαδικτύου μετέβαλε ριζικά τις συνήθειες και δημιούργησε καινούριες «φυλές» εγγράμματων και αναλφάβητων με κριτήριο τη γνώση και τη χρήση των νέων μέσων (Δημηρούλης 2013). Το γεγονός αυτό έχει πείσει πολλούς ότι είναι ζήτημα χρόνου έως ότου οι άυλες μορφές γραφής περιθωριοποιήσουν (ή ακόμη και αντικαταστήσουν) τον έντυπο λόγο (Δημηρούλης 2013).

Για την ώρα κάτι τέτοιο δεν έχει συμβεί. Το βιβλίο αντιστέκεται μένοντας στο χαρτί. Ο ηλεκτρονικός λόγος, όμως, διεκδικεί όλο και περισσότερο χώρο στη ζωή των ανθρώπων. Κανείς δεν μπορεί με βεβαιότητα να προβλέψει τί θα σημαίνουν τα λόγια του Ζαν Πωλ Σαρτρ στο μέλλον:

Η βιβλιοθήκη μου ήταν ο κόσμος κλεισμένος σ’ έναν καθρέφτη· είχε την απέραντη πυκνότητα, την ποικιλία και το απρόοπτο του κόσμου.

Sartre 1965, 49

Το βιβλίο εξακολουθεί να υπάρχει και να ευημερεί εμπορικά· η ανάγνωση όμως ασφυκτιά: ικανότητες και δεξιότητες ταυτισμένες με την πολιτισμική του ισχύ περιθωριοποιούνται, πρότυπα και αξίες διαμορφωμένα από την παράδοσή του χάνονται. Οι «γενιές του βιβλίου», όσες έχουν απομείνει, θλίβονται και νοσταλγούν, γιατί το βιβλίο συμβολίζει τον κόσμο που έζησαν. Καθώς βλέπουν τα πράγματα να αλλάζουν μπροστά στα μάτια τους, κυριεύονται από τον φόβο του μέλλοντος. Τρέμουν στην ιδέα μιας εποχής χωρίς βιβλίο, προσπαθούν να φανταστούν με δέος το πρότυπο του ανθρώπου που θα προέλθει από τις «γενιές της εικόνας». Κι ενώ η φορά των αλλαγών, σε παγκόσμια κλίμακα, είναι σαρωτική και μοιάζει αναπότρεπτη, οι εραστές του βιβλίου (του πολιτισμού του βιβλίου) μιλούν προφητικά για την καινούρια βαρβαρότητα που ανατέλλει.

Ίσως, όμως, τα πράγματα να μην είναι τόσο τραγικά. Μπορεί μέσα από τις «οθόνες» της ηλεκτρονικής εποχής, να ξεπηδήσει ένα καινούριο πρότυπο αναγνώστη, που δεν θα είναι υποχρεωτικά εχθρικό προς το βιβλίο, που δεν θα απαρνηθεί εξ ορισμού την παράδοση του ανθρωπισμού, που δεν θα δεχτεί αδιαμαρτύρητα το πρόσωπο της βαρβαρότητας. Το «δίκτυο», που σκεπάζει τον κόσμο, δεν μπορεί να είναι για πάντα μονοπαγές και μονότροπο. H ίδια η έννοια του δικτύου υπαινίσσεται απειρία διαδρομών και ενδεχομένων, σε ένα σύστημα που βρίσκεται σε διαρκή αναπροσαρμογή. Κανείς δεν μπορεί να προβλέψει τους κόμβους, τα σταυροδρόμια, τις υπόγειες διαβάσεις που αναδύονται σε αυτό το δίκτυο.

Κάθε σύστημα έχει τους αιρετικούς του. Τίποτε, επομένως, δεν αποκλείει στο μέλλον την εμφάνιση μεγάλων αιρετικών της ανάγνωσης· όπως τίποτε δεν αποκλείει την εμφάνιση μεγάλων αιρετικών της γραφής. Με τη διαφορά ότι τα όρια του κειμένου δεν θα κυριαρχούνται από την οικεία υλικότητα του βιβλίου, αλλά θα υπόκεινται στην απροσδιοριστία της ψηφιακής εποχής. O καινούριος πολιτισμός δεν θα είναι πια ο πολιτισμός του βιβλίου αλλά ο πολιτισμός του δικτύου. Δεν είναι βέβαιο ότι έχει κάποιο νόημα να επιλέξει κανείς ανάμεσα στην απελπισμένη εξιδανίκευση της παράδοσης του βιβλίου και στην ανέμελη αισιοδοξία για το λαμπρό μέλλον του ψηφιακού κόσμου.

Το βιβλίο στην ψηφιακή εποχή

Σήμερα, στην εποχή του διαδικτύου, της τηλεματικής, της τεχνητής νοημοσύνης, του ηλεκτρονικού λόγου, και στο περιβάλλον της παγκοσμιοποιημένης επικοινωνίας, το ερώτημα για το «μέλλον του βιβλίου» δεν εντάσσεται στις συλλήψεις της επιστημονικής φαντασίας αλλά στις προβλέψεις ενός πολιτισμού που αντιμετωπίζει την πρόκληση μιας ριζικής μετάλλαξης, η οποία θα συμπαρασύρει και τη μορφή του βιβλίου όπως τη γνωρίζαμε έως τώρα.

Είναι φανερό ότι το ερώτημα για το μέλλον του βιβλίου δεν είναι ένα τεχνικό αλλά ένα ουσιαστικό ερώτημα. Έχει να κάνει με την τελική έκβαση που θα έχει η αναμέτρηση της κοινωνίας που αναδύεται μετά τη ραγδαία επικράτηση των νέων μέσων επικοινωνίας και των νέων μηχανισμών ρύθμισης της οικονομίας (Δημηρούλης 2002), δηλαδή με την πολιτική κατάσταση που θα καθορίσει το μέλλον του πλανήτη. Ποια θα είναι η θέση του βιβλίου στον κόσμο που διαμορφώνεται ενώπιό μας; Θα ήταν λάθος να υποτιμήσουμε το ερώτημα, γιατί έχει να κάνει με την ουσία του πολιτισμού, με αυτό που καθορίζει τον τρόπο που θα εννοήσουμε το «ανθρώπινο» στο μέλλον.

Ποιο θα είναι, όμως, το μέλλον του βιβλίου; Πώς μοιάζει σήμερα η εικόνα αυτού του μέλλοντος στον αναδυόμενο καθρέφτη των νέων τεχνολογιών, πάνω στον οποίο η υλικότητα του βιβλίου διαλύεται, η ιστορικότητά του αποσυντίθεται και η γραφή σκορπίζεται στο πέλαγος της άυλης υπόστασής της; Ακόμη και αν το βιβλίο διασωθεί ως οικείο πολιτισμικό σχήμα, πώς θα υπάρξει στο βλέμμα των καινούριων αναγνωστών, που γεννήθηκαν με την οθόνη και μεγάλωσαν με την εικόνα; Tί θα απογίνει το κουτί με τα μαγικά γράμματα, όταν πολιορκηθεί από τους μαγικούς αριθμούς της ηλεκτρονικής εποχής;

Είναι δύσκολο, σε έναν πολιτισμό εμποτισμένο, σε όλα τα επίπεδα της θεσμικής του οργάνωσης, από τις αλληγορίες, τα σύμβολα και τις μεταφορές του βιβλίου, να φανταστούμε ένα μέλλον χωρίς αυτό. H πολυσυζητημένη απειλή του ηλεκτρονικού κειμένου, και άλλων συναφών νεωτερισμών, δεν είναι παρά μια ακόμη μετάλλαξη των τεχνολογιών της γραφής, ένα ακόμη επεισόδιο στον λαβύρινθο του κειμένου, που αφήνει ανέγγιχτη την αρχέτυπη εικόνα του Bιβλίου, μολονότι φαίνεται να εκτοπίζει την υλικότητά του.

Το ηλεκτρονικό κείμενο δεν υπονομεύει την αυτονομία του βιβλίου, αντίθετα την καθιστά απεριόριστη. Είναι μια μεταφορά για τα κείμενα που ταξιδεύουν και αναζητούν τη μοίρα τους στον απέραντο ωκεανό του βιβλίου. Παραμένει, ωστόσο, το ερώτημα σε ποιο βαθμό η οθόνη θα εκτοπίσει το χαρτί. Όποια και αν είναι η απάντηση δεν μπορούμε να φανταστούμε το μέλλον του ανθρώπου χωρίς τη γραφή που μεταφέρει το βιβλίο (τυπωμένο ή ηλεκτρονικό).

Τα οφέλη της Φιλαναγνωσίας
σε μία τεχνοκρατούμενη εποχή

Με αφορμή τα νέα βιβλία που έχουν εκδοθεί, μεγάλοι και μικροί βρήκαν την αφορμή να εντρυφήσουν σε κάτι τόσο ενδιαφέρον και ποιοτικό. Πρόκειται για τη φιλαναγνωσία, που αποτελεί μία ελκυστική διέξοδο, η οποία μπορεί να ωθήσει τον άνθρωπο στη βαθύτερη ανακάλυψη πολλών πτυχών του χαρακτήρα του και οι ευεργετικές της επιδράσεις δεν γνωρίζουν ηλικία.

O καλύτερος τρόπος να περάσει μία οικογένεια ενωμένη την ημέρα της είναι η επίσκεψη σε ένα βιβλιοπωλείο. Η έξοδος σε ένα μεγάλο βιβλιοπωλείο ή σε μία κοντινή βιβλιοθήκη αποτελεί την ιδανική ευκαιρία ώστε να επιτρέψει κάποιος γονιός στα παιδιά του να επιλέξουν ελεύθερα, με δική τους πρωτοβουλία τι θα ήθελαν να διαβάσουν, χωρίς προτεινόμενους ηλικιακούς καταλόγους. Επιπλέον, πολλές φορές –ιδίως τα Χριστούγεννα– στους χώρους αυτούς πραγματοποιούνται συχνά παρουσιάσεις βιβλίων με διαδραστικό τρόπο, προσαρμοσμένο κατάλληλα για τους μικρούς μας φίλους. Άλλωστε, η ανάγνωση βιβλίου μπορεί να αναμιχθεί εύκολα με μία δραστηριότητα. Για παράδειγμα, η επίσκεψη σε ένα μουσείο, στο βουνό ή στη θάλασσα μπορεί να συνδυαστεί με φόντο την ανάγνωση ενός βιβλίου και να δημιουργηθεί μία αυτοσχέδια ομάδα ανάγνωσης με ανθρώπους που έχουν τα ίδια ενδιαφέροντα μεταξύ τους.

Αν και το μεγαλύτερο ποσοστό του πληθυσμού μπορεί να μην διαβάζει ούτε ένα βιβλίο τον χρόνο, υπάρχει και μία άλλη κατηγορία ανθρώπων, η οποία αντλεί ευχαρίστηση από αυτήν τη δραστηριότητα και προσπαθεί να κινητοποιήσει ακόμα και τους αρνητές. Η αγάπη για το βιβλίο, το διάβασμα ή τη λογοτεχνία αποτελεί ένα αναπόσπαστο, έμφυτο κομμάτι σε ορισμένους ανθρώπους, ενώ σε άλλους μπορεί να καλλιεργηθεί σταδιακά σε οποιαδήποτε ηλικιακή φάση και αν βρίσκονται. Η ανάγνωση βιβλίων αποτελεί μία ενασχόληση, η οποία μπορεί να προσκομίσει πολλαπλά οφέλη στον αναγνώστη. Στην πραγματικότητα, το διάβασμα δεν πρέπει να αντιλαμβάνεται ως μία σχολική ή εργασιακή υποχρέωση, αλλά ως μία ελεύθερη επιλογή, η οποία προσφέρει στον αναγνώστη απόλαυση και χαρά. Ουσιαστικά, το εγχειρίδιο αποτελεί τον καλύτερο δάσκαλο για τον άνθρωπο, αφού βελτιώνει τη μνήμη και την ικανότητα απομνημόνευσης και ο αναγνώστης αφουγκράζεται καλύτερα τα γεγονότα της πλοκής. Το κυριότερο, όμως, είναι ότι μπορεί καθένας μέσω των πρωταγωνιστών του βιβλίου να αναζητήσει τις δικές του προσωπικές αλήθειες και να ανακαλύψει νέα πράγματα, τα οποία έως τώρα δεν γνώριζε.

Ζούμε σε έναν κόσμο, ο οποίος κατακλύζεται από οθόνες, νέες τεχνολογίες, το διαδίκτυο και γενικότερα «εύπεπτες» μορφές διασκέδασης, όπου όλο και λιγότεροι άνθρωποι δαπανούν τον χρόνο τους στο διάβασμα ενός βιβλίου. Εντούτοις, στατιστικές μελέτες έχουν δείξει ότι τα οφέλη τα οποία προσκομίζει κανείς από το βιβλίο, δεν προκύπτουν από καμία διαδικτυακή πηγή, ούτε καν από μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Οτιδήποτε και να διαβάσει κάποιος σε ένα βιβλίο, προσθέτει πληροφορίες στο μυαλό, οι οποίες κάποια στιγμή στη ζωή του θα του φανούν χρήσιμες. Ας μην ξεχνάμε, άλλωστε, ότι η ανάγνωση βοηθάει στη διεύρυνση της κριτικής σκέψης και στην όξυνση του νου. Είναι γνωστό ότι στις μέρες που διανύουμε, η μελέτη ενός αναγνώσματος αποτελεί μία καλή αφορμή, ώστε να αφήσουμε για λίγο το κινητό μας στην άκρη. Έρευνες έχουν βρει πως η συχνή χρήση του κινητού δυσκολεύει τους ανθρώπους στο να κοιμηθούν και γενικότερα συμβάλλει σε μία χαμηλότερη ποιότητα ύπνου. Αντιθέτως, πολλοί ειδικοί ισχυρίζονται ότι το διάβασμα μπορεί να σε χαλαρώσει, δημιουργώντας τις κατάλληλες συνθήκες ύπνου.

Ας μην παραβλέψουμε, λοιπόν, ότι το διάβασμα πέρα από μία ποιοτική και ενδιαφέρουσα ενασχόληση είναι ωφέλιμο και για την ψυχική και φυσική μας υγεία. Με απλά λόγια, το βιβλίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως μία θεραπευτική μέθοδος, καθώς μπορεί να ταξιδέψει τον αναγνώστη σε ένα διαφορετικό μέρος, να τον χαλαρώσει από μία στρεσογόνα κατάσταση, ακόμα και να τον ψυχαγωγήσει. Επομένως, η λίστα των πλεονεκτημάτων της ανάγνωσης βιβλίων είναι ανεξάντλητη και δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι αποτελούν τα σημαντικότερα μέσα επίτευξης πνευματικής και ψυχικής ισορροπίας, σε μία εποχή στην οποία το διαδίκτυο μας έχει καταβάλλει.

---

Τραγούδια για το βιβλίο

Ακούμε μερικά τραγούδια για το βιβλίο…

Το βιβλίο

Τα παιδιά της χορωδίας του 4ου Πειραματικού Δημοτικού Σχολείου Ερμούπολης Σύρου, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Παιδικού Βιβλίου, ηχογράφησαν και παρουσιάζουν το τραγούδι «Το βιβλίο», σε στίχους του Κύπριου λογοτέχνη Αντρέα Κωνσταντινίδη και μουσική της Ευδοκίας Χατζηχάρου.
Διδασκαλία χορωδίας, ηχητική επεξεργασία, γενική επιμέλεια: Νίκος Ρούσσος – Εκπ/κός Μουσικής ΠΕ 79.01
Ενορχήστρωση: Ευδοκία Χατζηχάρου
Τις κιθάρες έπαιξε ο Ζαννής Μαραγκός
Mastering: Αντώνης Κονσολάκης
Σχεδίαση εξωφύλλου: Φίλιππος Αλατζόγλου
Τις εικόνες του εξωφύλλου και των στίχων, ζωγράφισαν οι μαθήτριες Μαρία Βρότσου και Κατερίνα Κονιτοπούλου.
Επεξεργασία video: Μαριθένα Ρούσσου

Στίχοι 

Γύρισα Κύπρο κι’ Ελλάδα Ρόδο Κρήτη και Λευκάδα
Την Ευρώπη την Ασία και τη μαγική Ινδία
Πήγα στ’ άστρα στο φεγγάρι κι’ έφτασα μέχρι τον Άρη
Κι’ είχα τρένο κι’ είχα πλοίο ταξιδιάρικο βιβλίο.

ΡΕΦΡΕΝ :Γνώρισα λαούς κι’ ανθρώπους, μ’ άλλη γλώσσα, μ’ άλλους τρόπους
Χάρηκα με τη χαρά τους κι’ έκλαψα στη συμφορά τους
Στήσαμ’ όνειρα κι’ ελπίδες για καλύτερες πατρίδες
|Κι’ είχα δάσκαλο σχολείο το σοφό μου το βιβλίο. (2)

Έζησα στ’αρχαία χρόνια και στα μαρμαρένια αλώνια
Είδα μάγισσες γοργόνες και της λευτεριάς αγώνες
Είδα κεραυνούς του Δία και μια Σταυρική Θυσία
Κι’ ήταν μάτια κι’ ήταν φως μου το βιβλίο σύντροφός μου

ΡΕΦΡΕΝ : Μέρα νύχτα νύχτα μέρα φίλο, δάσκαλο, πατέρα
Το’χω σε χαρά και λύπη κι’ όταν η ελπίδα λείπει
Πίστη, ζεστασιά, γαλήνη ομορφιά και καλοσύνη
Βρίσκω στ’ άξια τα βιβλία κι’ η ζωή μου παίρνει αξία. (2)

Μ’ ΕΝΑ ΒΙΒΛΙΟ ΑΓΚΑΛΙΑ (23 Απριλίου-Παγκόσμια Ημέρα Βιβλίου)

Μουσική: Δημήτρης Γεωργοπάλης
Στίχοι: Μαθητές Ε’ Τάξης Δημοτικό Σχολείο Δροσιάς Κ.Β
Ερμηνεία: Πάνος Γαληνός

Στίχοι

Βιβλίο κόσμος μαγικός χάνομαι σε ιστορίες
Ήρωας η περαστικός, σε χίλιες εμπειρίες
Τους φόβους διώχνει μακριά, όνειρα ζωντανεύει
Αγάπη γεμίζει η καρδιά κι ο νους μας ταξιδεύει
Με ένα βιβλίο αγκαλιά, τα άστρα αγγίζω πιο ψηλά
Άνοιξε τέρμα τα φτερά για ταξίδια μακρινά
Κανείς δεν νιώθει μοναξιά σελίδες αν ανοίγει
Το βιβλίο μια συντροφιά στην αγκαλιά του σε τυλίγει
Μες στις σελίδες τις πολλές γνώσεις και παραμύθια
Φαντάζουν όλα αληθινά, το ψέμα κι η αλήθεια

---

Σαν διαβάζω ένα βιβλίο, λες και μπαίνω σ’ ένα πλοίο, για ταξίδι μακρινό.
Μαγεμένος αντικρίζω κάθε τι που δε γνωρίζω και που τόσο λαχταρώ.
Σαν διαβάζω ένα βιβλίο, οι φτερούγες μου είναι δύο και πετώ στον ουρανό.
Πιο ψηλά κι από τον Άρη, απ’ τον ήλιο, απ’ το φεγγάρι, απ’ τα αστέρια τα πολλά.
Δύτης γίνομαι και πάω, μες τις θάλασσες βουτάω, στο γαλάζιο το βυθό.
Αχ! βιβλίο αγαπημένο, είσαι η πόρτα συ που μπαίνω σ’ ένα κόσμο μαγικό.

---

---

Είπαν για το βιβλίο ……

—- Τι όμορφο που είναι ένα βιβλίο, που επινοήθηκε για να πιάνεται στο χέρι, ακόμη και στο κρεβάτι, ακόμη και μέσα σε μία βάρκα, ακόμη και εκεί όπου δεν υπάρχουν ηλεκτρικές πρίζες, ακόμη κι αν έχει αποφορτιστεί κάθε μπαταρία και αντέχει τα σημάδια και τα τσαλακώματα, μπορεί να αφεθεί να πέσει καταγής ή να αφεθεί ανοιγμένο στο στήθος ή στα γόνατα όταν μας παίρνει ο ύπνος, μπαίνει στην τσέπη, φθείρεται, καταγράφει την ένταση, την επιμονή ή τον ρυθμό των αναγνώσεών μας, μας υπενθυμίζει (αν φαίνεται πολύ καινούργιο ή άκοπο) ότι δεν το διαβάσαμε ακόμη.

– Umberto Eco 

—- Τι εκπληκτικό πράγμα είναι ένα βιβλίο. Είναι ένα επίπεδο αντικείμενο που έχει φτιαχτεί με υλικά κάποιου δέντρου και έχει εύκαμπτα μέρη πάνω στα οποία είναι τυπωμένα πολλά περίεργα μαύρα σχεδιάκια.

Αλλά αρκεί μία γρήγορη ματιά και αμέσως βρίσκεσαι στο μυαλό ενός άλλου ανθρώπου, ίσως κάποιου που έχει πεθάνει εδώ και χιλιάδες χρόνια. Από τα βάθη των χιλιετιών κάποιος συγγραφέας μιλάει σιωπηλά αλλά καθαρά μέσα στο μυαλό σου, άμεσα απευθυνόμενος σε σένα.

Η γραφή αποτελεί ίσως τη σπουδαιότερη ανθρώπινη εφεύρεση, ενώνοντας ανθρώπους που δεν γνωρίστηκαν ποτέ, πολίτες μακρινών εποχών.

Τα βιβλία σπάνε τα δεσμά του χρόνου. To βιβλίο είναι απόδειξη πως οι άνθρωποι είναι ικανοί να κάνουν μαγικά πράγματα.

–Carl Sagan

• Άριστο βιβλίο είναι εκείνο που ανοίγουμε με λαχτάρα και κλείνουμε με κέρδος. Άμος Άλκοτ
• Ένα καλό βιβλίο είναι ένας καλός φίλος. Ζακ – Ανρί Μπερναρντέν ντε Σεν Πιερ
• Η ανάγνωση των καλών βιβλίων είναι σαν τη συνομιλία με τους τελειότερους ανθρώπους του παρελθόντος. Ρενέ Ντεκάρτ
•  Καθετί που έκανε, σκέφτηκε, κέρδισε ή δημιούργησε η ανθρωπότητα, όλα αυτά βρίσκονται, σαν μια μαγική παρακαταθήκη, στις σελίδες των βιβλίων. Αποτελούν εκλεκτό κτήμα των ανθρώπων. Τόμας Καρλάιλ
• Όπου καίνε βιβλία, στο τέλος θα κάψουν και ανθρώπους. Κρίστιαν Χάινριχ Χάινε
• Στα βιβλία βρίσκουμε την ψυχή του χρόνου που πέρασε. Τη διατυπωμένη ηχώ του παρελθόντος, όταν το σώμα και τα υλικά στοιχεία που το αποτελούν έχουν τελείως χαθεί σαν ένα όνειρο. Τόμας Καρλάιλ
• Τα βιβλία είναι αθάνατα τέκνα που θεοποιούν τους πατέρες τους. Πλάτων
• Τα βιβλία που έχουμε ανάγκη είναι εκείνα που πέφτουν σαν το τσεκούρι στην παγωμένη θάλασσα της ψυχής μας. Franz Kafka
• Μου φτάνει που ξέρω να διαβάζω, γιατί έτσι μαθαίνω αυτά που δεν ξέρω, ενώ όταν γράφεις, γράφεις μόνο αυτά που ξέρεις ήδη. Umberto Eco
• Ίσως να είχαν δίκιο που έβαλαν την αγάπη στα βιβλία. Ίσως επειδή δεν θα μπορούσε να ζει πουθενά αλλού. William Faulkner
• Πάντα φανταζόμουν τον παράδεισο σαν ένα είδος βιβλιοθήκης. Jorge Luis Borges
• Τα βιβλία είναι καθρέφτες. Βλέπεις μέσα τους μόνο αυτά που ήδη έχεις μέσα σου. Carlos Ruiz Zafón
• Διάβαζε για να ζήσεις. Gustave Flaubert

«Ας μεγαλώσουμε με το βιβλίο…»

του  Sergey Makhotin (Ρωσία)
– Μετάφραση: Λότη Πέτροβιτς-Ανδρουτσοπούλου

Όταν ήμουν μικρό παιδί, μου άρεσε να χτίζω σπίτια με κύβους και να παίζω παιχνίδια όλων των ειδών. Για στέγη χρησιμοποιούσα συχνά ένα βιβλίο με εικόνες. Στα όνειρά μου τρύπωνα στο σπίτι, ξάπλωνα σ’ ένα κρεβάτι καμωμένο από σπιρτόκουτο και κοιτούσα τα σύννεφα ή τον έναστρο ουρανό – ανάλογα με την εικόνα που προτιμούσα.

Ακολουθούσα από διαίσθηση τον κανόνα της ζωής κάθε παιδιού, που προσπαθεί να δημιουργήσει για τον εαυτό του ένα άνετο και ασφαλές περιβάλλον. Κι ένα παιδικό βιβλίο με βοήθησε στ’ αλήθεια να τα καταφέρω.

Έπειτα μεγάλωσα, έμαθα να διαβάζω, κι ένα βιβλίο στη φαντασία μου άρχισε να φαίνεται περισσότερο σαν μια πεταλούδα ή ακόμα σαν ένα πουλί παρά σαν μια στέγη σπιτιού. Οι σελίδες του έμοιαζαν με φτερά που θρόιζαν. Θαρρείς και το βιβλίο έστεκε στο περβάζι έτοιμο να πετάξει έξω από το ανοιχτό παράθυρο σε άγνωστους τόπους. Το έπαιρνα στα χέρια μου, άρχιζα να το διαβάζω κι εκείνο ησύχαζε. Τότε ορμούσα εγώ σε άλλες χώρες και κόσμους, ξανοίγοντας τον χώρο της φαντασίας μου.

Τι χαρά να κρατάει κανείς ένα νέο βιβλίο στα χέρια του! Στην αρχή δεν ξέρεις τι λέει το βιβλίο. Αντιστέκεσαι στον πειρασμό να κοιτάξεις την τελευταία σελίδα. Και τι όμορφα που μυρίζει! Αδύνατον να αναλύσεις τη μυρωδιά στα συστατικά της: το τυπογραφικό μελάνι, την κόλλα… όχι, δε γίνεται! Η μυρωδιά του βιβλίου είναι ιδιαίτερη, συναρπαστική και μοναδική. Οι άκρες από μερικές σελίδες μπορεί να έχουν κολλήσει, λες και το βιβλίο δεν έχει ξυπνήσει ακόμα. Ξυπνάει όταν αρχίζεις να το διαβάζεις.

Μεγαλώνεις και ο κόσμος ολόγυρα γίνεται περισσότερο σύνθετος. Αντιμετωπίζεις ερωτήματα που ακόμα και οι μεγάλοι δεν μπορούν να τα απαντήσουν. Ωστόσο είναι πολύ σημαντικό να μοιραστείς τις αμφιβολίες και τα μυστικά σου με κάποιον. Και να που ένα βιβλίο έρχεται πάλι να σε βοηθήσει. Πολλοί από μας έχουν πιάσει τον εαυτό τους να συλλογίζεται: για μένα γράφτηκε αυτό το βιβλίο! Και ο ήρωας που προτιμάς φαίνεται ξαφνικά να σου μοιάζει. Συναντά τα ίδια προβλήματα και τ’ αντιμετωπίζει με σύνεση. Κάποιος άλλος από τους χαρακτήρες δε σου μοιάζει καθόλου, αλλά θέλεις να δοκιμάσεις τον ρόλο του, να νιώσεις γενναίος και πολυμήχανος σαν εκείνον.

Όταν ένα αγόρι ή ένα κορίτσι λέει «Δε μ’ αρέσει να διαβάζω!», με κάνει και γελάω! Δεν τα πιστεύω αυτά τα παιδιά. Σίγουρα τρώνε παγωτά, παίζουν παιχνίδια, παρακολουθούν ενδιαφέρουσες ταινίες. Με άλλα λόγια, τους αρέσει να περνούν καλά. Και το διάβασμα δεν είναι μόνο μια επίπονη δουλειά που οδηγεί στην ανάπτυξη των συναισθημάτων και της προσωπικότητάς μας, αλλά πρώτ’ απ’ όλα είναι ευχαρίστηση.

Γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο γράφουν τα έργα τους οι συγγραφείς παιδικών βιβλίων.

Πηγή:http://www.greekibby.gr/products5.php?wh=1&lang=1&the1id=90&theid=90&open1=90&open2=

-Κωστής Παλαμάς, «Η απολογία του βιβλίου»…

Γράφει ο Παλαμάς στα «Σύντομα σημειώματά» του (Άπαντα, τ. 6^ος):

«“Αδέρφια είναι τα δύο: Το λουλούδι το ολόχαρο,/ το θλιβερό βιβλίο.”…

Η απολογία του βιβλίου: Είμαι κι εγώ ζωή. Μέσα μου κλειώ τη φωτιά του Προμηθέα. Μέσα στη ζωή είναι κι ο νους, υπέρτατη ζωή. Αυτό το νου κρατώ και τον παρουσιάζω. Μια συγκίνηση. Βοηθάω τα μάτια. Είμαι κι εγώ φύσις κι ομορφιά και ζωή κι αλήθεια. Όποιος δεν έχει μάτια και δεν ξέρει να κοιτάζει μέσα στα μεγάλα τα βιβλία, όμοια δε θα ‘χει φαντασία και δε θα ‘χει καρδιά. Και μήπως τάχα θα μπορέσει να δει τίποτε, όσο αμέσως κι αν τα στυλώσει τα μάτια του προς τον κόσμο γύρω του και μέσα του, και χωρίς τη συντροφιά του βιβλίου;».

-Επιπλέον, ο Κωστής Παλαμάς στο «Πεζοί δρόμοι Α’» (Άπαντα, τ. 10^ος) γράφει για το βιβλίο:

«Διάβασα κάποιο βιβλίο και πίστεψα πως είμαι σοφός. Διαβάζω τώρα πιο πολλά, κι όσο διαβάζω τόσο πιο πολύ καταλαβαίνω την ασοφία μου. Αν το είπε άλλος δεν πειράζει, να το ξαναπώ κι εγώ. Εγώ δεν κυνηγώ τη λεγόμενη πρωτοτυπία».

Και αλλού πάλι  σημειώνει:

«Διαβάζω θα πει ταξιδεύω. Όποιος τα καταφρονά τα βιβλία, καταφρονά τα ταξίδια. Ταξιδευτές και περιηγητές μπορεί να είναι του κάκου και για γέλια. Τα ταξίδια, ποτέ».

Οδυσσέας Ελύτης: Το  «ιδανικό βιβλίο» που δε έγραψε ποτέ:

Ο Ελύτης, ενώ οι Γερμανοί κατακτητές είναι έτοιμοι να μπουν στην Ελλάδα, βρέθηκε νοσηλευόμενος, βαριά ασθενής από τύφο, σ’ ένα νοσοκομείο των Ιωαννίνων. Γράφει, λοιπόν, στο βιβλίο του «Ανοιχτά χαρτιά- Το χρονικό μιας δεκαετίας» τα παρακάτω:

«…Βρέθηκα στο κρεβάτι ενός νοσοκομείου των Ιωαννίνων, με όλες τις ενδείξεις τις επιστημονικές ότι δεν πρόκειται να ξανασηκωθώ, εξαιτίας του τύφου, ο οποίος πριν την ανακάλυψη των αντιβιοτικών δεν είχε άλλη σωτηρία από την αντοχή του οργανισμού σου… Έτυχε να περάσω τη μεγάλη κρίση από την αρρώστια τις ημέρες που άρχισε η επίθεση των Γερμανών… Το κρεβάτι μου βρισκόταν πλάι στο παράθυρο και κάθε φορά θυμάμαι, που σήμανε συναγερμός όλοι οι άλλοι άρρωστοι μαζί με τις νοσοκόμες και τους γιατρούς τρεχοκοπούσανε στα καταφύγια… Κι εγώ ασάλευτος, με την πληγιασμένη ράχη και το κομμάτι του ουρανού απ’ το ανοιχτό παράθυρο. Ένα αίσθημα που δεν είχα δοκιμάσει ποτέ όσο ήμουν τριγυρισμένος από τους στρατιώτες μου αναπηδούσε τώρα μέσα μου, πολλαπλασιαζότανε, με χίλιες φωνές μου έκρενε: ”πρέπει, πρέπει, πρέπει να ζήσεις, να νικήσεις, να τα βγάλεις πέρα”.

Θα ‘ναι, φαίνεται, στη μοναξιά και στον άνισο αγώνα που ξυπνάει όλος ο άντρας. Και ο ποιητής. Η ιδέα ενός βιβλίου με κρατούσε- όπως άλλους ένα εικόνισμα. Το έβλεπα, το φυλλομετρούσα, τα ποιήματα που δεν είχα γράψει, και που θα ήθελα να είχα γράψει, γεμίζανε με το εξωτερικό τους σχήμα τις σελίδες του, δεν απόμεινε παρά να τα “γεμίσω”, όπως γεμίζεις μια σειρά από άδεια ποτήρια, και αμέσως τι δύναμη, τι ελευθερία, τι αψηφισιά στις βόμβες και στο θάνατο….

Γάντζωνα τα νύχια μου στο σεντόνι. Παραληρούσα. Ύστερα ήρθανε, φαίνεται, μέρες που έχασα τη μιλιά μου εντελώς… Τη συνείδησή μου την ξαναβρήκα μια νύχτα που ήρθανε να με πάρουν για να με πάνε στο διπλανό καμαράκι…, όπου απομονώνανε τους μελλοθανάτους. Α όχι. Αυτό ποτέ. Μεμιάς η γλώσσα μου λύθηκε. Βρήκα τη δύναμη να διαμαρτυρηθώ, ν’ αρνηθώ, να φωνάξω, ακόμα και να χτυπήσω τις νοσοκόμες… Την άλλη μέρα, όταν είδα να με πλησιάζει ένας παπάς με το δισκοπότηρο στο χέρι, μόνο που δε γάβγισα. Το ‘βαλε στα πόδια, κι οι άλλοι άρρωστοι. Θαρρώ, γελούσανε. Όμως εγώ δε βάσταξα πια κι έβαλα τα κλάματα… ύστερα βυθίστηκα στον ύπνο για ώρες πολλές. Και την άλλη μέρα- κάτι απίστευτο- ξύπνησα σχεδόν απύρετος. Είχα περάσει τη μεγάλη κρίση. Το βιβλίο που ονειρευόμουνα θα μπορούσε ίσως να γίνει.

Και τώρα, βέβαια, που γράφω, ύστερα από τόσα χρόνια, το ιδανικό αυτό βιβλίο δεν έγινε. Αλλά τι σημαίνει; Η ελπίδα του με κράτησε στη ζωή, και τότε που δεν ήξερα και τώρα που κατάλαβα ότι τα ιδανικά βιβλία δε γίνονται ποτέ. “Η Ιθάκη σ’ έδωσε το ωραίο ταξίδι”. Να πάλι το passe- partout Καβάφη. Και άλλο ένα:

“Εδώ που έφθασες, λίγο δεν είναι,/ τόσο που έκαμες, μεγάλη δόξα.”…».

(Ο. Ελύτης, «Ανοιχτά χαρτιά- Το χρονικό μιας δεκαετίας, Ίκαρος)

Πού μπορώ να προμηθευτώ βιβλία εκτός από τα βιβλιοπωλεία;
Από τις δανειστικές βιβλιοθήκες που μπορούν να γίνουν και χαριστικές. Άκουσε γιατί:

 

Ο Κικέρωνας είχε πει πως
«Αν έχεις ένα κήπο και μία βιβλιοθήκη, τότε έχεις όλα όσα σου χρειάζονται!!

Οι 8 διασημότερες Βιβλιοθήκες του κόσμου

Πατήστε στην εικόνα

Πώς φτιάχνεται ένα βιβλίο; Αναρωτηθήκατε  ποτέ;

Για να φτάσει ένα βιβλίο από τον συγγραφέα στα χέρια μας χρειάζεται πολλή δουλειά!!!

Στην αρχή είναι  ο/η συγγραφέας, ο κύριος ή η κυρία που γράφουν τα λόγια της ιστορίας, έχει μια ιδέα την οποία αρχίζει να γράφει στο χαρτί ή τον ηλεκτρονικό υπολογιστή. Αφού ολοκληρώσει τα λόγια, βρίσκει τίτλο δηλαδή όνομα στο βιβλίο του και το στέλνει σε μια ομαδούλα ανθρώπων, τον εκδοτικό οίκο,  η οποία διαβάζει το κείμενο και αν της αρέσει, αποφασίζει να το κάνει βιβλίο. Το βιβλίο όμως δεν έχει μόνο λόγια, έχει και εικόνες. Την δουλειά αυτή την αναλαμβάνει ο εικονογράφος, ο οποίος ζωγραφίζει με ωραία χρώματα το εξώφυλλο και τις εικόνες της ιστορίας, οι οποίες πρέπει να ταιριάζουν με το κείμενο!!!
Στο τυπογραφείο τυπώνεται το βιβλίο σε πολλά αντίτυπα δηλαδή πολλά ίδια βιβλία και το βιβλίο είναι έτοιμο!!! Από το τυπογραφείο μοιράζεται σε διάφορα βιβλιοπωλεία, μαγαζιά που πουλούν βιβλία, και εμείς μπορούμε να πάμε να το ξεφυλλίσουμε, να το αγοράσουμε και να το διαβάσουμε!!

Μεγάλη η διαδρομή του βιβλίου. Δεν συμφωνείτε;

Ας τη μάθουμε πατώντας εδώ

Η μαγική αληθινή ιστορία για το Πως Φτιάχνεται Ένα Βιβλίο !

Μπορείτε ακόμα να δείτε πώς φτιάχνετε
ο πάπυρος , η περγαμηνή,  και  το χαρτί.

Βιβλίο & Επαγγέλματα …… Ποια σχετίζονται με την έκδοση του βιβλίου;

Μάθετε περισσότερα πατώντας στην παρακάτω εικόνα

 

ΤΑ ΜΕΡΗ ΕΝΟΣ βιβλίου

 

ΠΑΙΞΤΕ ΤΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ
Πατήστε στην εικόνα

 Τα 5 δικαιώματα του Βιβλίου

Πατήστε στην εικόνα

 

ΤΑ ΜΕΡΗ ΕΝΟΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ

Τα δικαιώματα του μικρού αναγνώστη όπως τα αναγνώρισε η πρώτη Αναγνωστική σύνοδος  που πραγματοποιήθηκε στη Βιβλιοχώρα το Φεβρουάριο του 2007 και μοιάζουν πάρα πολύ με τον  δεκάλογο που πρότεινε το  1992, ο Γάλλος συγγραφέας Ντανιέλ Πενάκ  είναι τα εξής:

Ο μικρός αναγνώστης έχει:

1. Το δικαίωμα να μη διαβάζει!

2. Το δικαίωμα να ξεφυλλίζει απλώς ένα βιβλίο!

3. Το δικαίωμα να αφήνει στη μέση ένα βιβλίο!

4. Το δικαίωμα να διαβάζει όσες φορές θέλει το ίδιο βιβλίο!

5. Το δικαίωμα να διαβάζει ό,τι του αρέσει!

6. Το δικαίωμα να νοιώθει ο ήρωας του βιβλίου!

7. Το δικαίωμα να διαβάζει οπουδήποτε!

8. Το δικαίωμα να ψάχνει πληροφορίες στα βιβλία που διαβάζει!

9. Το δικαίωμα να διαβάζει δυνατά, χωρίς να ενοχλεί!

10. Το δικαίωμα να απαιτεί ησυχία όταν διαβάζει!

Τέλος υπάρχουν τα δικαιώματα του μικρού αναγνώστη όπως τα έθεσε ο Βαγγέλης Ηλιόπουλος (συγγραφέας).

 

Κάθε παιδί είναι ένας μικρός αναγνώστης που έχει δικαίωμα:

Να έχει πρόσβαση σε βιβλία, βιβλιοθήκες, βιβλιοπωλεία.

Να έχει γύρω του βιβλία πριν ακόμα μάθει να διαβάζει και να μεγαλώνει με αυτά.

Να διαβάζει όσες φορές θέλει τα δικά του βιβλία, και να τα παίρνει μαζί του όπου θέλει, όπως κάνει με τα παιχνίδια του.

Να έχει βιβλία όλων των ειδών, που έχουν όλες τις απόψεις, και σε αυτά να αναζητά την αλήθεια.

Να έχει τα εφόδια να επιλέγει τα βιβλία που διαβάζει, να μπορεί να τα κρίνει, να τα αξιολογεί, χωρίς να τον εξαναγκάζει κανείς να διαβάσει κάποιο που δεν θέλει.

Να μεταφέρεται μέσα από τα βιβλία σε όποιον τόπο και σε όποια εποχή θέλει: στο παρελθόν, στο παρόν ή στο μέλλον.

Να συζητά με τους γονείς, τους δασκάλους και τους φίλους του για τα βιβλία του, και να τα διαβάζει δυνατά σε όποιον θέλει.

Να έχει βιβλία με εικόνες που του αρέσουν και τον ταξιδεύουν πέρα από το κείμενο.

Ν’ απολαμβάνει το βιβλίο του σ’ έναν χώρο χωρίς τηλεόραση ή οποιοδήποτε άλλο μέσο τού αποσπά την προσοχή.

Να παίζει με τους ήρωες των βιβλίων, να φτιάχνει με τη φαντασία του νέες περιπέτειες, να γράφει τα δικά του βιβλία.

Πώς λειτουργεί ένα βιβλίο;

Οδηγίες χρήσης από τον… Μεσαίωνα!

Δεν κουνιέται τίποτα!

Αποστολή 1η

Ψάξε τα βιβλία που έχεις στο σπίτι, κοίταξε προσεχτικά…..

• Έχουν όλα τα βιβλία τα ίδια Εξώφυλλα- Εσώφυλλα- Οπισθόφυλλα;
• Ποιες διαφορές έχουν;
• Ποιες ομοιότητες;

Αποστολή 2η

Αποστολή 2η

Διάλεξε το αγαπημένο σου βιβλίο και……:

• Ζωγράφισε ένα διαφορετικό εξώφυλλο
• Σκέψου ένα δικό σου τίτλο
• Ζωγράφισε ένα διαφορετικό οπισθόφυλλο
• Μήπως θα μπορούσες να αλλάξεις κάτι στην ιστορία;

Μαθαίνουμε περισσότερα για τα βιβλία και ιδιαίτερα για τα παιδικά, πατώντας στον παρακάτω σύνδεσμο

Με ένα βιβλίο ταξιδεύω…

Με ένα βιβλίο ταξιδεύω…

Στις 2 Απριλίου γιορτάζεται η Παγκόσμια μέρα Παιδικού βιβλίου. Διάλεξαν την ημερομηνία αυτή γιατί τότε γεννήθηκε ένας μεγάλος παραμυθάς ο Χανς Κρίστιαν Άντερσεν. Κάθε χρόνο μια διαφορετική …

Μετάβαση σε αυτό το Sway

Κάθε χρόνο λοιπόν,  στις 2 Απριλίου, την ημέρα που γεννήθηκε ο μεγάλος Δανός παραμυθάς Χανς Κρίστιαν Άντερσεν γιορτάζεται  η Παγκόσμια Ημέρα Παιδικού Βιβλίου.  Την καθιέρωσε η Διεθνής Οργάνωση Βιβλίων για τη Νεότητα (International Board on Books for Young People- IBBY) το 1966. Από τότε, κάθε χρόνο, ένα διαφορετικό εθνικό τμήμα της οργάνωσης αυτής ετοιμάζει ένα μήνυμα και μια αφίσα, που διανέμονται σε όλο τον κόσμο, για να τονίσουν την αξία των βιβλίων  και τη  ανάγκη διάδοση της παιδικής λογοτεχνίας.

Ελάτε να γνωρίσουμε έναν  αγαπημένο συγγραφέα τον Βαγγέλη Ηλιόπουλο, τον συγγραφέα του Τριγωνοψαρούλη, και να ακούσουμε τι έχει να μας πει για αυτή τη μέρα.

Ώρα για παιχνίδι…..

Μυστήριο… στην Παραμυθοχώρα!

Online παιχνίδια για το βιβλίο

1.Για να δούμε τι θυμάσαι….  παίξε το παιχνίδι
Δημιουργός :Μαρίνα Μπασδέκη

2.Κι άλλο ένα παιχνίδι!

3.Γνωρίζεις τους κανόνες μιας Βιβλιοθήκης; Παίξε το παιχνίδι ΚΑΝΟΝΕΣ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗΣ

4.Πόσο καλά γνωρίζεις τα παραμύθια;

Βρες τον τίτλο του παραμυθιού από την εικόνα

Μικροί συγγραφείς σε δράση!!!!

Τι θα λέγατε λοιπόν  να γίνουμε κι εμείς για λίγο συγγραφείς και εικονογράφοι και να φτιάξουμε τα δικά μας βιβλιαράκια;;;;; Είναι πολύ εύκολο και τα υλικά που θα χρειαστούμε ελάχιστα!!!
Θα χρειαστούμε για το δικό μας βιβλίο:

• Φαντασία
• Καλή διάθεση
• Ένα χαρτί Α4
• Μαρκαδόρους
   Με το τρόπο που μας δείχνει το σκίτσο, προκύπτει ένα βιβλιαράκι με 4 σελίδες. (Ο τρόπος είναι ενδεικτικός, μπορούμε να το κάνουμε με απλά διπλωμένα χαρτιά Α4 και κόλλα).

Αφού ετοιμάσουμε το βιβλιαράκι μας είναι ώρα να διαλέξουμε το θέμα και τους βασικούς ήρωες της ιστορίας. Γράφουμε στις λευκές σελίδες την υπόθεση που φανταστήκαμε. Με τους μαρκαδόρους ζωγραφίζουμε τις εικόνες, τελειοποιούμε  το εξώφυλλο και το βιβλίο μας είναι έτοιμο για ανάγνωση!!! Τι θα έλεγες να το αφηγηθείς ή να το ηχογραφήσεις και να μας το στείλεις να το ακούσουμε; Θέλουμε πολύ!!!!

Ένα βιβλίο μας δίνει χαρά, γνώσεις, μας κάνει να γελάμε, μας ηρεμεί γι’ αυτό και εμείς δε θα πρέπει να ξεχνάμε να το ΠΡΟΣΕΧΟΥΜΕ!!!

Θα πιάσεις πάλι δουλειά! Δε πιστεύω να κουράστηκες!!!

Κατασκευές και  Πρωτότυποι σελιδοδείκτες :

Για να μην τσακίζουμε τα βιβλία όταν σταματάμε στη μέση την ανάγνωσή τους, χρησιμοποιούμε σελιδοδείκτη. Είναι πολύ εύκολο με αυτό το τρόπο να βρούμε τη σελίδα που είχαμε σταματήσει την ανάγνωση.
Αγαπάμε τα βιβλία και όσο διαβάζουμε γινόμαστε έξυπνοι και σοφοί όπως μία κουκουβάγια! Δεν συμφωνείτε; Οι φετινοί μου λοιπόν σελιδοδείκτες είναι εμπνευσμένοι από αυτό και είναι κουκουβάγιες!!

Κάντε κλικ στις επόμενες εικόνες για όμορφες κατασκευές 
για την Παγκόσμια ημέτα του βιβλίου

                    

Οι δικοί σας;; Θέλω να χρησιμοποιήσετε για ακόμη μια φορά τη φαντασία σας και ό,τι υλικά έχετε στο σπίτι και να φτιάξετε τους δικούς σας πρωτότυπους σελιδοδείκτες εμπνευσμένους από  κάτι που αγαπάτε πολύ! Κάποιες ενδεικτικές προτάσεις είναι οι ακόλουθες.

Έξυπνη βιβλιοθήκη:

Και για όσους  μπορεί να μην έχουν βιβλιοθήκη στο σπίτι τους υπάρχει μια πολύ εύκολη και ανέξοδη πρόταση! Βιβλιοθήκη από χαρτόκουτα τα οποία θα τα περάσετε ένα χέρι με αραιωμένη ατλακόλ, θα τα αφήσετε να στεγνώσουν και στη συνέχεια θα τα βάψετε με τέμπερα ή πλαστικό χρώμα.:

 

Κατεβάστε δωρεάν βιβλία σε ηλεκτρονική μορφή

Κατεβάστε δωρεάν βιβλία σε ηλεκτρονική μορφή από τη βιβλιοθήκη του schooltime.gr:

• Δωρεάν e-books
• 150+ σχολικά βοηθήματα
• Εκδόσεις schooltime.gr 
• E-βιβλιοθήκη
• Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης, 21 Μαρτίου 2021 – Κατεβάστε ελεύθερα 15 ποιητικές συλλογές
• Παγκόσμια Ημέρα Θεάτρου 2021 – Κατεβάστε ελεύθερα 10 θεατρικά έργα

Διαβάστε περισσότερα στα παρακάτω άρθρα:

Το Βιβλίο και η  ιστορία της γραφής

Αν θέλετε να μάθετε περισσότερα για το παιδικό βιβλίο επισκεφθείτε ένα άρθρο γι’ αυτά:

 

2 Απριλίου – Παγκόσμια Ημέρα Παιδικού Βιβλίου/
Τα φανταστικά ιπτάμενα βιβλία του κου Μόρις Λέσμορ

Πατήστε στην παρακάτω εικόνα:

 

Αυτή η εργασία έχει άδεια χρήσης Creative Commons Αναφορά δημιουργού4.0.