ΟΡΙΣΜΟΣ
Η τύρφη ή ποάνθραξ είναι οργανικό καύσιμο, ορυκτός άνθρακας ο οποίος σχηματίζεται στο υπέδαφος κυρίως εύκρατου και υγρού περιβάλλοντος, από την αργή μερική αποσύνθεση φυτικών υπολειμμάτων που συγκεντρώνονται υπό συνθήκες ελλιπούς αποστράγγισης, σε τεράστιες μάζες (ποανθρακωρυχεία). Είναι νεότατος γαιάνθρακας, σχηματίζεται και σήμερα ακόμα με περιεκτικότητα σε άνθρακα μέχρι 50%. Η τύρφη έχει μορφή σπογγώδη και ινώδη και χρώμα καφέ σκούρο. Είναι ελαφρό και μαλακό υλικό. Άφθονα είναι τα κοιτάσματα τύρφης στη θάλασσα, τα έλη, τις λίμνες, τα χέρσα εδάφη και στις δασικές περιοχές, ιδιαίτερα στην Ευρώπη, Β. Αμερική και Β. Ασία.
ΧΡΗΣΗ
Η εκμετάλλευση τύρφης σημειώνεται κυρίως στις περιοχές που υφίστανται μεν πλην όμως στερούνται κοιτασμάτων γαιανθράκων. Η Τύρφη χρησιμοποιείται ως καύσιμο υλικό, είναι όμως κατώτερης ποιότητας, γιατί δεν έχει μεγάλη θερμαντική αξία. Χρησιμοποιείται ως μέσο οικιακής θέρμανσης σε μερικές φτωχές χώρες. Χρησιμοποιείται επίσης ως λίπασμα, για τη παρασκευή νίτρου, ως μονωτικό υλικό. Μεγάλα κοιτάσματα τύρφης βρίσκονται στη Γερμανία, Ιρλανδία κ.α. Στην Ελλάδα αξιόλογα εκμεταλλεύσιμα κοιτάσματα τύρφης βρίσκονται στους Φιλίππους, στην Κωπαΐδα, στη λίμνη Χειμαδίτιδα κ.α..
ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΣ ΤΥΡΦΗΣ
Η τύρφη διαμορφώνει όταν φυτικός ιστός, συνήθως στις ελώδεις περιοχές, εμποδίζεται από να αποσυντεθεί πλήρως από τους όξινους όρους. Αποτελείται κυρίως από το βρύο τύρφης ή sphagnum, αλλά μπορεί επίσης να περιλάβει άλλη βλάστηση ελωδών περιοχών: δέντρα, χλόες, μύκητες, όπως και άλλους τύπους οργανικών υπολειμμάτων, όπως έντομα, και ζώο (συμπεριλαμβανομένου του ανθρώπου) corpses. Υπό ορισμένους όρους η αποσύνθεση των τελευταίων ελλείψει του οξυγόνου είναι εμποδισμένη, και αρχαιολογία συχνά αξιοποιεί αυτού.
Αύξηση στρώματος τύρφης και βαθμός αποσύνθεσης (ή humification) εξαρτάται κυρίως από τη σύνθεσή του και από το βαθμό πλημυρίσματος. Η τύρφη που διαμορφώνεται στους πολύ υγρούς όρους θα αυξηθεί αρκετά γρηγορότερα, και να είστε λιγότερο αποσυντεθειμένος, από αυτός στις ξηρότερες θέσεις. Η σύνθεση της τύρφης μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί για να αναδημιουργήσει τις αρχαίες οικολογίες με την εξέταση των τύπων και των ποσοτήτων οργανικών στοιχείων της.
Υπό τους σωστούς όρους, τα περισσότερα σύγχρονα έλη τύρφης που διαμορφώνονται στα υψηλά γεωγραφικά πλάτη μετά από την υποχώρηση των παγετώνων στο τέλος του τελευταίου ηλικία πάγου περίπου 9.000 έτη πριν. Αυξάνονται συνήθως αργά, στο ποσοστό περίπου ενός χιλιοστόμετρου ετησίως.
ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΤΥΡΦΗΣ
Ιρλανδία, η μεγάλης κλίμακας εσωτερική και βιομηχανική χρήση τύρφης είναι ακόμα διαδεδομένη. Μια κρατική επιχείρηση αποκαλούμενη NA Mσna Bord είναι αρμόδιος για τη διαχείριση της παραγωγής τύρφης. Πωλεί τα επεξεργασμένα καύσιμα τύρφης υπό μορφή τύρφης ανθρακόπλινθοι όποιοι χρησιμοποιούνται για την οικιακή θέρμανση. Αυτοί είναι στενόμακροι φραγμοί πυκνά συμπιεσμένος, ξηρά και τεμαχισμένη τύρφη. Βρύο τύρφης είναι ένα κατασκευασμένο προϊόν για τη χρήση στην καλλιέργεια κήπων. Τύρφη (ξηρά έξω τύρφη γρασίδια) τόσο συνήθως δεν χρησιμοποιείται στη σύγχρονη Ιρλανδία.
ΠΥΡΚΑΓΙΕΣ ΤΥΡΦΗΣ
Πρόσφατο κάψιμο των ελών τύρφης στην Ινδονησία, με τις μεγάλες και βαθιές αυξήσεις τους που περιέχουν περισσότερους από 50 δισεκατομμύριο τόνους του άνθρακα, έχει συμβάλει στις αυξήσεις στον κόσμο διοξείδιο του άνθρακα επίπεδα. Οι καταθέσεις τύρφης στη Νοτιοανατολική Ασία θα μπορούσαν να καταστραφούν μέχρι το 2040. Η τύρφη στην περιοχή περιέχει μέχρι 21% των καταθέσεων άνθρακα παγκόσμιου εδάφους.
Το 1997, υπολογίζεται ότι τύρφη και δασικές πυρκαγιές στην Ινδονησία που απελευθερώνονται μεταξύ 0,81 και 2,57 GT του άνθρακα αντίτιμο με 13-40 τοις εκατό του ποσού που αποδεσμεύεται με το σφαιρικό κάψιμο απολιθωμένων καυσίμων, και μεγαλύτερος από τη λήψη άνθρακα της παγκόσμιας βιόσφαιρας. το 1997 ήταν κατ’ασυνήθιστο τρόπο υψηλό, εντούτοις. Αυτές οι πυρκαγιές πιθανές είναι αρμόδιες για την ώθηση στην αύξηση στα επίπεδα διοξειδίου του άνθρακα από την παρατήρηση το 1997 .
