“ Οι ρίζες της jazz “

Η jazz γεννήθηκε από σκλάβους. Και η ιστορία της είναι γραμμένη από το πάθος για το χορό και την ανάγκη έκφρασης μέσω του ρυθμού.

Αναζητώντας την αφετηρία της jazz ερχόμαστε σ΄επαφή με εικόνες ζωής που θα μπορούσαν να ονομαστούν παρακμιακές. Καταρχάς, η jazz ήταν η ανάγκη έκφρασης ανθρώπων αφρικανικής κυρίως καταγωγής που στις αρχές του 1800 έφτασαν σε μια νέα πατρίδα – τις ΗΠΑ –  χωρίς, κυριολεκτικά, τύχη. Σήμερα λατρεύουμε καλλιτέχνες όπως ο τρομπετίστας Miles Davis. Θεωρούμε πως η Blue Note είναι μια σοφιστικέ δισκογραφική εταιρία. Πως η υπέρλαμπρη χωρίστρα και τα πληθωρικά κοστούμια του Cab Calloway είναι δηλώσεις στυλ. Όσα πιστεύουμε για τη jazz σήμερα απέχουν κατά πολύ από τα βάσανα που πέρασε ναι ολόκληρη γενιά μεταναστών, που θέληση μέσω της μουσικής να λειάνει τον πόνο της ζωής στο περιθώριο.

Το 1808 περίπου μισό εκατομμύριο Αφρικανοί έφτασαν στη Νέα Υόρκη. Όλοι ήταν παιδιά της πάμπτωχης δυτικής Αφρικής. Μία από τις αξίες πολιτισμού που μετέφεραν στην ψυχή τους ήταν η ιδιαίτερη αφρικανική παράδοση στην ερμηνεία κρουστών. Ένα γεγονός, μια αξία, που αργότερα, με την προσθήκη δυτικών οργάνων, ονομάστηκε jazz.

Η πρώτη καταγραφή οργανωμένης ζωντανής ερμηνείας jazz μουσικής υπολογίζεται το 1830 στις κυριακάτικες βραδιές που οργανώνονταν στο κλαμπ Place Congo της Νέας Ορλεάνης. Στις αρχές του 19^ου αιώνα εμφανίστηκαν οι πρώτοι έγχρωμοι μουσικοί που είχαν μάθει να παίζουν δυτικά όργανα. Βιολί αρχικά. Αργότερα ήρθε το πιάνο. Μετά η κιθάρα. Ο συνδυασμός των οργάνων με τους μονότονους αφρικανικούς ρυθμούς ήταν μαγευτικά πρωτόγονος. Και ήταν εκείνος που οδήγησε στην παραγωγή της jazz. Σήμερα η jazz θεωρείται πολύτιμη. Έχει μπει στα πανεπιστήμια.

Τα πρώτα χρόνια της ζωής της οι χώροι όπου μπορούσε κάποιος να την ακούσει ήταν τρεις: τα κακόφημα μπαρ, τα «κλειστά» κλαμπ και οι -δημοφιλέστεροι για τους λευκούς- οίκοι ανοχής. Ιδιαίτερα στη Νέα Ορλεάνη, στις αρχές του 1900 οι τζαζίστες έπαιζαν τη μουσική τους στην «κόκκινη» συνοικία, που ονομαζόταν «Storyville». Ένας από τους ικανότερους μουσικούς της jazz, ο Jelly Roll Morton, ξεκίνησε την καριέρα του από εκεί. Από το 1904 έπαιζε μουσική στους πιο κακόφημους χώρους του αμερικάνικου Νότου, κατάφερε όμως να γίνει γνωστός και σε πολιτείες όπως το Σικάγο και η Νέα Υόρκη. Το “Jelly Roll Blues” κυκλοφόρησε το 1915. Ήταν το πρώτο jazz τραγούδι που τυπώθηκε σε δίσκο και κατάφερε να μεταφέρει το στυλ της Νέας Ορλεάνης σ΄ολόκληρες τις ΗΠΑ. Το πρώτο μαύρο συγκρότημα που κατάφερε να κυκλοφορήσει τα τραγούδια του σε δίσκο ήταν ο James Reese και η μπάντα του, Society Orchestra. Ο James Reese ζούσε στη Νέα Υόρκη. Ήταν από τους πρώτους μουσικούς της jazz που κατάφερε να μπει στο φημισμένο Carnegie Hall για να δώσει κονσέρτο. Το 1913, χρονιά που οι  μαύροι μουσικοί μπήκαν σε στούντιο για να ηχογραφήσουν τα τραγούδια τους, η jazz είχε ανακηρυχθεί μουσικό φαινόμενο και κέρδιζε οπαδούς σ΄ολόκληρες τις Ηνωμένες Πολιτείες. Η jazz μεγάλωνε επειδή μεγάλωνε το ακροατήριο που ήθελε να διασκεδάσει μ΄αυτήν. Έως σήμερα, η jazz παραμένει μια μαγική υπόθεση.

Σ΄αυτό το άρθρο παρουσιάσουμε μερικούς από τους σπουδαιότερους μουσικούς, αθάνατους θρύλους της jazz, που αντιπροσωπεύουν με το όνομά τους την πιο ιδιαίτερη μουσική του κόσμου.

MILES DAVIS (1926-1991) Από τους σπουδαιότερους τρομπετίστες όλων των εποχών και κυριότερα ένας ολοκληρωμένος μουσικός με απόλυτα προσωπικό ύφος.Εφεύρε ένα πιο χαμηλότονο στυλ, που γνώρισε στον κόσμο σαν ήρεμη τζαζ (cool jazz). Αυτό το στυλ επηρέασε μεγάλο αριθμό γκρουπ που έπαιζαν στη δυτική ακτή. Οι ηχογραφήσεις στη Capitol records που βγήκαν με τον τίτλο “The Birth of the Cool” το 1949 προκάλεσαν μεγάλη αίσθηση.

LOUIS ARMSTRONG (1901-1971) Αρχικά ο Amstrong διακρίθηκε ως βιρτουόζος του κορνέτου και της τρομπέτας. Οι πιο σημαντικές από τις πρώτες ηχογραφήσεις αναδείχθηκαν μέσα από τα μουσικά σχήματα των Hot Five και Hot Seven και οι αυτοσχεδιασμοί του σε αυτές αποτελούν μέχρι σήμερα σημείο αναφοράς για τη μελωδικότητα, τις καινοτομίες και τον εκλεπτυσμό τους.

JOHN COLTRANE (1926-1991) Tο έργο του σημάδεψε την αφροαμερικανική μουσική παράδοση στο δεύτερο μισό του 20ού αιώνα. Ο Κολτρέιν θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους τζαζ συνθέτες και σαξοφωνίστες μαζί με τον Κόλμαν Χώκινς, τον Λέστερ Γιανγκ ή τον Σόνι Ρόλινς που επίσης καινοτόμησαν με το παίξιμό τους.