ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ (08-05-2020)

Με αφορμή την ημέρα της μητέρας  ένα μικρό λεξιλογικό αφιέρωμα στις απανταχού μητέρεςμανούλες ή μαμάδες.

 
 
μήτηρμητρός ήταν ο αρχικός λεκτικός τύπος, αν και ο δωρικός ήταν μάτερ. Λέξη τόσο παλιά όσο και ο κόσμος που μας περιβάλλει, μια που χωρίς αυτήν δε θα υπήρχε ούτε κόσμος ούτε φως και ομορφιά. Την συναντάμε ήδη στα ομηρικά κείμενα, για να δηλώσει εκείνην που γεννά ανθρώπους, αλλά και όντα του ζωικού βασιλείου.

Ο χαρακτηρισμός μήτηρ δινόταν και σε πόλεις, ενώ η γη καλούνταν πάντων μήτηρ.

Μήτηρ ήταν η θεά Δημήτηρ, επειδή προστάτευε την καρποφορία που προερχόταν από τη μητέρα γη.

Μήτηρ και η πατρίδα και μητρόπολις, η μητέρα πόλη που έστελνε μια ομάδα ανθρώπων, για να αποικίσουν μια καινούργια περιοχή.

Η σημασία της μητέρας φαίνεται από το πλήθος των λέξεων που υπήρχαν στην αρχαιότητα και έχουν ως βάση τους την ινδοευρωπαϊκή ρίζα ma-ter. Μα, μα, μα φώναζαν τα παιδιά τις μανούλες ανά τον κόσμο και έτσι προέκυψε η μήτηρ, η μάμμη, ακόμα και η μαμμή, που βοηθά τη γυναίκα να γίνει μητέρα. Η ινδοευρωπαϊκή ρίζα αποτέλεσε τη βάση για τις μαμάδες και άλλων γλωσσών, την mother, mere, Μutter κ.λ.π. Όσο για παράγωγες και σύνθετες λέξεις, αυτές είναι τόσες πολλές, που θα αναφέρουμε μερικές μόνο που έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον και κάποιες χρησιμοποιούνται αυτούσιες και στα νέα ελληνικά.

Στην Αττική, όμως, το Μητρώον ήταν αφιερωμένο στην Κυβέλη, βρισκόταν δίπλα στο Βουλευτήριο και εκεί φυλάσσονταν τα έγγραφα της πόλης. Λειτουργούσε συνεπώς ως αρχείο. Γι” αυτό κατέληξε η λέξη μητρώο να δηλώνει το αρχείο.

Ας έλθουμε στα δικά μας, για να πούμε ότι η μητέρα μας κυνηγά σε όλη μας τη ζωή με πολλές εκφράσεις. Αργία μήτηρ πάσης κακίας, όταν τεμπελιάζουμε και αποκτάμε κακές συνήθειες. Η μαμά, όμως, έχει το νου της να διαβάσουμε πολλές φορές το μάθημα, για να είμαστε καλοί μαθητές και μας λέει συχνά επανάληψις μήτηρ πάσης μαθήσεως. Επειδή εξάλλου είναι περίοδος εξετάσεων, θα διαβάσουν στην Ιστορία μερικοί για μητέρες μαχών, καθοριστικές δηλαδή για την έκβαση των γεγονότων, όπως η μάχη του Μαραθώνα (490 π.Χ.) ή η μάχη στο Ματζικέρτ (1071).
!!
 Σας παραθέτω συγγενικές,συνώνυμες και σύνθετες λέξεις με τη λέξη μητέρα:

 Συγγενικές λέξεις

Συνώνυμα

Εκφράσεις

  • η γιορτή της μητέρας

Σύνθετα

Να την αγαπάς και να της το λες,γιατί ΜΑΝΑ ΕΙΝΑΙ ΜΟΝΟ ΜΙΑ!
Μην ξεχάσετε να της ευχηθείτε και να της προσφέρετε την πιο μεγάλη αγκαλιά!Emoji
Καλό σαββατοκύριακο!
Η κυρία Μαρία!Emoji

4 σχόλια στο “ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ (08-05-2020)

Τα σχόλια είναι κλειστά.