Τμήμα ένταξης
Ιδέες & υλικό από την εκπαιδευτική εμπειρία !
Αξιοποίηση δημοφιλών παιχνιδιών στην ειδική αγωγή
Τα εκπαιδευτικά παιχνίδια ολοένα και εντάσσονται στη διδακτική πράξη. Η δυνατότητα εξέλιξής τους, η αποτελεσματικότητά τους αλλά και η υψηλή παρακίνηση των μαθητών, ώθησε στην αξιοποίησή τους στο μάθημα. Η διδακτικής τεχνική της παιχνιδοποίησης (Gamification) αναπτύσσεται όλο και περισσότερο.
Ας δούμε ορισμένα παιχνίδια
Kahoot! (https://kahoot.com). Το παρόν ψηφιακό εργαλείο ελεύθερης πρόσβασης είναι εύχρηστο, με ελκυστικό σχεδιασμό, με σκοπό τη δημιουργία κουίζ γνώσεων σε όλα τα μαθήματα. Επιπλέον, μπορεί να χρησιμοποιηθεί με εξαιρετικά αποτελέσματα για επανάληψη και εμπέδωση πληροφοριών.
Το Scrubble είναι ένα παιχνίδι δημιουργίας λέξεων με δοσμένα γράμματα τυχαίας επιλογής.Στόχος του παιχνιδιού είναι να συγκεντρώσει ο παίκτης τη μεγαλύτερη δυνατή βαθμολογία σχηματίζοντας λέξεις. Ένας αποδοτικός τρόπος είναι η επανάληψη συγκεκριμένης θεματικής λεξιλογίου ή εκμάθηση ορθογραφίας επιλεγμένων κατηγοριών λέξεων. Τέλος, το επίπεδο δυσκολίας μπορεί να αυξηθεί σταδιακά με τη χρήση πόντων.
Το Μάντεψε ποιος; αποτελεί εξαιρετικό διδακτικό εργαλείο αφού εξασκείται η δυνατότητα περιγραφής προσώπου μέσω συγκεκριμένων ερωτήσεων. Για παράδειγμα, μπορεί να εφαρμοστεί για την επανάληψη ιστορικών προσώπων σε κεφάλαια που ήταν αρκετά δύσκολη η απομνημόνευση και η διάκριση αυτών. Επίσης, η αντικατάσταση των προσώπων από λέξεις ήταν εποικοδομητική για την εμπέδωση γραμματικών κανόνων και γλωσσικής.
Τα επιτραπέζια όπως το φιδάκι, ο γκρινιάρης ή η τόμπολα μπορούν να λειτουργήσουν ως έμπνευση για τη δημιουργία εξατομικευμένων παιχνιδιών με ποικίλους μαθησιακούς στόχους. Η ευκολία χρήσης τους έγκειται στην απλότητα των κανόνων και την εξοικείωση των μαθητών με τον τρόπο παιξίματος.
Τα παιχνίδια με κάρτες είναι χρήσιμα γιατί μέσω των καρτών λαμβάνει χώρα η οπτικοποίηση του μαθησιακού υλικού αλλά και η συντομία απόδοσης σύνθετων εννοιών.
Βιβλιογραφία
Gooch, D., Vasalou, A., Benton, L. & Khaled, R. (2016) Using Gamification toMotivate Students with Dyslexia.
Lee, J., & Hammer, J. (2011). Gamification in Education: What, How, Why Bother? Academic Exchange Quarterly, 15(2).
Hamari, J., Koivisto, J., and Sarsa, H. (2014). Does Gamification Work? –A Literature Review of Empirical Studies on gamification. In proceedings of the 47th Hawaii International Conference on System Sciences, Hawaii, USA, January 6-9, 2014.
Επιτραπέζια παιχνίδια για μαθητές με ΔΕΠ-Υ
Η χρήση γνωστών παιχνιδιών βοηθάει τα παιδιά με ΔΕΠ-Υ να κατακτήσουν γνωστικές προκλήσεις χτίζοντας την ικανότητά τους να μένουν συγκεντρωμένοι σε ένα παιχνίδι, να ακολουθούν κανόνες και να διαχειρίζονται τα συναισθήματά τους. Τα κλασσικά επιτραπέζια παιχνίδια μπορούν να βοηθήσουν τις κοινωνικές και γνωστικές τους ικανότητες.
Μνήμη και διατήρηση προσοχής – Παιχνίδια με κάρτες
Οι παίχτες πρέπει να ταιριάξουν τις κάρτες τους με άλλες που είναι γυρισμένες ανάποδα. Η πρόκληση είναι να θυμούνται τις κάρτες που γυρίζουν. Στην αρχή είναι απαραίτητο να παρατηρήσουμε πόση ώρα μπορεί να παίξει το παιδί συγκεντρωμένο. Σταδιακά, αυξάνουμε τον αριθμό των καρτών και απομακρύνουμε τα ζευγάρια.
Πρόβλεψη επιτυχίας ή αποτυχίας – Φιδάκι
Τα παιδιά με ΔΕΠ-Υ αντιμετωπίζουν αυξημένο εκνευρισμό τόσο όσο προσδοκούν την επιτυχία όσο και όταν αποτυγχάνουν. Μέσα από το παιχνίδι συζητάμε τις επιτυχίες (ανέβασμα σκάλας) και τις αποτυχίες (κατέβασμα φιδιού) και γινόμαστε παράδειγμα με τη συμπεριφορά μας, ειδικά στις αποτυχίες.
Για να βοηθήσουμε το παιδί να συνδέσει τη συμπεριφορά του με τις συνέπειες που ακολουθούν, μεταβάλλουμε λίγο τους κανόνες του παιχνιδιού. Όταν το παιδί πρέπει να ανέβει τη σκάλα, ζητάμε να θυμηθεί να και να πει μια συμπεριφορά που οδήγησε σε θετικές συνέπειες (π.χ. “θύμωσα με τον αδερφό μου αλλά δεν τον χτύπησα”). Όταν πρέπει να κατέβει από το φίδι, ζητάμε να μας πει μια συμπεριφορά που είχε αρνητικές συνέπειες (π.χ. έδωσα την εργασία μου χωρίς να την ξανακοιτάξω και είχα κάνει πολλά λάθη).
Πρόβλεψη συνεπειών – Jenga
Ο σκοπός του παιχνιδιού είναι να τραβούν οι παίκτες τουβλάκια και να τα τοποθετούν στην κορυφή χωρίς να πέσει ο πύργος. Οι μαθητές θα πρέπει να μελετούν τις κινήσεις τους, να προσέχουν ποια κομμάτια μπορούν να μετακινηθούν χωρίς συνέπειες και να είναι προσεχτικά.
Επίλυση προβλημάτων – Cluedo ή Μυστήρια στο Πεκίνο
Και στα δύο αυτά παιχνίδια οι παίκτες καλούνται να λύσουν μυστήρια και εγκλήματα5 χρησιμοποιώντας πληροφορίες και στοιχεία. Αναγκάζονται να σκεφτούν και να αξιολογήσουν τις πληροφορίες που έχουν ή δεν έχουν. Μαθαίνουν επίσης να χρησιμοποιούν πληροφορίες για να λύσουν προβλήματα και να μη δρουν παρορμητικά χωρίς σκέψη για τις συνέπειες και βασισμένα σε συναισθήματα. Επίσης, πρέπει να οργανώσουν τις πληροφορίες και να βάλουν προτεραιότητες.
Τρόποι ενίσχυσης ενός μαθητή με δυσλεξία στο σχολείο και στο σπίτι
Αν έχει γίνει η διάγνωση δυσλεξίας απαιτείται η κατανόηση και οι κατάλληλες παρεμβάσεις από την οικογένεια και τους εκπαιδευτικούς, αλλά και η στενή συνεργασία μεταξύ τους.
Στην τάξη
- Η διδασκαλία πρέπει να γίνεται μέσω πολύ-αισθητηριακή προσέγγισης, η οποία θα περιλαμβάνει ταυτόχρονα την αφή, την όραση, την κίνηση και τον ήχο.
- Φροντίστε το παιδί να κάθεται κοντά στον εκπαιδευτικό δάσκαλο.
- Ο εκπαιδευτικός μπορεί να ζητά από το μαθητή με δυσλεξία προφορικές αντί για γραπτές περιγραφές.
- Στο τέλος του μαθήματος, ο εκπαιδευτικός θα πρέπει να κάνει μια ανακεφαλαίωση. Η περίληψη είναι χρήσιμη.
- Όταν δίνεται η εργασία για το σπίτι, είναι σημαντικό ο εκπαιδευτικός να ελέγχει ότι το παιδί έχει σημειώσει σωστά τις οδηγίες.
- Η αξιολόγηση και τα σχόλια θα πρέπει να σημειώνονται και με μολυβί και όχι μόνο με κόκκινο στυλό.
Τρόποι διδασκαλίας σε παιδιά με δυσλεξία
Στον πίνακα
- Ο εκπαιδευτικός θα πρέπει να χρησιμοποιεί κιμωλίες/μαρκαδόρους διαφορετικού χρώματος για κάθε γραμμή ή να υπογραμμίζει κάθε δεύτερη γραμμή με διαφορετικό χρώμα. Χρώματος. Επίσης, θα πρέπει να αφήνει όσα γράφει στον πίνακα αρκετή ώρα, για να προλάβει ο μαθητής να κάνει την αντιγραφή.
Ανάγνωση
- Ο εκπαιδευτικός μπορεί να ενημερώσει τον μαθητή μία ημέρα πριν, δίνοντάς του την ύλη, ώστε να προετοιμαστεί και να εξασκηθεί στο σπίτι.
Γραφή
- Η χρήση ενός είδους γραμματοσειράς είναι περισσότερο βοηθητική. Ενθαρρύνετε τον μαθητή να διαβάζει ξανά τις εργασίες του, αναζητώντας τα λάθη του και κάνοντας την αυτοκριτική του.
Ορθογραφία
- Ξεκινήστε με 2-3 λέξεις κάθε φορά, τις οποίες το παιδί θα επαναλαμβάνει συχνά.
- Χρησιμοποιήστε χρώματα για να τονίσετε τις βασικές καταλήξεις των λέξεων.
- Εξασκήστε την ορθογραφία μέσα από παιχνίδια, όπως κρεμάλα, scrabble, σταυρόλεξα, κ.λ.π.
- Χρησιμοποιήστε έναν πίνακα όπου θα μπορεί να γράφει με χρωματιστούς μαρκαδόρους και να σβήνει εύκολα τις λέξεις όταν κάνει λάθος ή έναν μαγνητικό πίνακα για να κολλάει εκεί τις λέξεις.
Στο σπίτι
- Φτιάξτε μία λίστα με τις καθημερινές υποχρεώσεις του παιδιού.
- Χωρίστε τα καθήκοντά του ώστε να είναι πιο εύκολο να τα θυμάται.
- Οργανώστε τη δουλειά του χωρίζοντας τις εργασίες σε φακέλους ή ντοσιέ.
- Ορίστε ένα χρονικό όριο για την εργασία για το σπίτι.
- Φροντίστε να υπάρχουν διαθέσιμα βιβλία, τα οποία το παιδί μπορεί να διαβάσει με έναν ενήλικα, ώστε να ενθαρρύνετε την αγάπη του για τα βιβλία.
Όταν η ανάγνωση γίνεται παιχνιδάκι
Πώς μπορούν οι εκπαιδευτικοί και οι γονείς να βοηθήσουν τους μαθητές που αγωνίζονται με την ανάγνωση στην τάξη;
- Προτείνετε τα ηχητικά βιβλία (audiobooks) ή εντοπίστε έναν ενήλικα πρόθυμο να διαβάσει το βιβλίο που έχει ανατεθεί στον μαθητή. Διαβάστε μαζί με την έκδοση του ηχητικού βιβλίου.
- Προτείνετε τη χρήση βοηθητικών τεχνολογιών που είναι διαθέσιμες αυτήν τη στιγμή που διαβάζουν το υλικό δυνατά στον μαθητή. Το Kindle, το iPad ή το tablet είναι χρήσιμα.
- Εάν το βιβλίο/το περιεχόμενο έχει μετατραπεί σε ταινία προτείνετε στον μαθητή να το παρακολουθήσει.
- Προσφέρετε επιπλέον χρόνο για να ολοκληρώσετε τις εργασίες ανάγνωσης. Οι αναγνώστες με δυσλεξία χρειάζονται περισσότερο χρόνο για να διαβάσουν το υλικό που τους έχει ανατεθεί.
- Προτείνετε την ανάγνωση βιβλίων με μεγαλύτερες γραμματοσειρές. Οι εκδόσεις με σκληρό εξώφυλλο από τη βιβλιοθήκη είναι οπτικά ευκολότερες και οι E-readers προσφέρουν τη δυνατότητα προσαρμογής του μεγέθους γραμματοσειράς επίσης.
- Προτείνετε τα graphic novels. Τα εικονογραφημένα μυθιστορήματα παρέχουν στους αναγνώστες που αγωνίζονται έναν τρόπο να ενισχύσουν το λεξιλόγιό τους, να χτίσουν την αναγνωστική τους εμπιστοσύνη και να τονώσουν την εκτίμησή τους για την ιστορία.
Σχετικές ιστοσελίδες:
https://www.ebooks4greeks.gr/vivlia-pou-akougontai-audiobooks
Με ένα “κλικ” το ταξίδι στον μαγικό κόσμο της λογοτεχνίας αρχίζει
Πηγή
https://dyslexia.yale.edu/resources/educators/instruction/kids-cant-wait-strategies-to-support-struggling-readers/
Πώς να γράψω σωστά μια έκθεση;
Η διδασκαλία στρατηγικών για την παραγωγή γραπτού λόγου μπορεί να βελτιώσει τη συγγραφική ικανότητα των μαθητών με Μ.Δ.
Ποιες είναι στρατηγικές παραγωγής γραπτού λόγου;
Στρατηγική σχεδιασμού: PLAN
Pay attention – Πρόσεξε το θέμα και αποφάσισε: α) τι θα γράψεις και β) πώς θα το αναπτύξεις
List main ideas – Δημιούργησε μια λίστα με τις βασικές σου ιδέες
Add supporting ideas – Σκέψου για εξηγήσεις, παραδείγματα
Number your ideas – Αρίθμησε τις βασικές ιδέες με τη σειρά που θα τις χρησιμοποιήσεις
Στρατηγική σχεδιασμού: POWER
Prepare – Διάβασε το θέμα και σκέψου ιδέες
Organize – Διάλεξε τις καλύτερες ιδέες και φτιάξε σχεδιάγραμμα
Write – Γράψε
Edit – Δες τα λάθη και τις επαναλήψεις σου
Review and Reflect – Ζήτησε από ένα συμμαθητή σου να το διαβάσει και σκέψου τι μπορείς να βελτιώσεις Διαβάστε όλο το άρθρο »
Πώς κάνω την περίληψη ενός κειμένου;
Ανάγνωση και κατανόηση ενός κειμένου από μαθητές με Μαθησιακές Δυσκολίες, ΔΕΠΥ και Δυσλεξία
Τα περισσότερα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες – δυσλεξία, παρουσιάζουν δυσκολία στην κατανόηση κειμένου. Συνήθως διαβάζουν κάτι αλλά αν ερωτηθούν για αυτό που διάβασαν δεν μπορούν να απαντήσουν, απλά γιατί διαβάζουν μηχανικά.
Όπως, για την ανάγνωση και κατανόηση κειμένων, που από μόνα τους αποτελούν μεγάλη πρόκληση, αν χρησιμοποιηθεί το σωστό υλικό, σχεδιασμένο και προσαρμοσμένο για τις μαθησιακές ανάγκες του κάθε μαθητή, ο μαθητής μπορεί να εκπαιδευτεί με επιτυχία.
Ακολουθεί η παρακάτω άσκηση (στην τάξη ή στο σπίτι)
Λογισμικό: Google doc / Υλικά : χαρτάκια τύπου post it ή πλαστικοποιημένες κάρτες
Προετοιμασία της άσκησης
Χωρίζουμε τις ερωτήσεις του κειμένου σε δύο κατηγορίες και τις γράφουμε στο Google doc ή σε χαρτάκια τύπου post it ή σε πλαστικοποιημένες κάρτες. Οι ερωτήσεις είναι χωρισμένες ανά επίπεδο δυσκολίας και είναι χρωματισμενες σε 2 χρώματα όσες και οι κατηγορίες.
Οι ερωτήσεις της πρώτης κατηγορίας μπορεί να είναι:
Τι; (Τι βλέπεις στην πρώτη παράγραφο που διάβασες;)
Πότε; (Ποια χρονική στιγμή βλέπεις να συνέβη;)
Πού; (Πού έγινε;)
Οι ερωτήσεις της δεύτερης κατηγορίας μπορεί να είναι:
Ποιοι είναι οι ήρωες του κειμένου;
Ποιο είναι το βασικό θέμα ή πρόβλημα της ιστορίας;
Ποια λύση δόθηκε;
Ποιο είναι το μήνυμα της ιστορίας;
Υλοποίηση της άσκησης
- Πριν την ανάγνωση του κειμένου, πείτε σύντομα που αναφέρεται το κείμενο.
- Πείτε στο παιδί να προσέχει στο κείμενο γιατί μετά θα κάνετε ερωτήσεις.
- Αν το κείμενο είναι μεγάλο, χωρίστε το σε παραγράφους και αναλύστε το κείμενο σταδιακά.
- Ο μαθητής διαβάζει ακολουθώντας με τον δείχτη του χεριού του ή με ένα στιλό το κείμενο και εμείς στο δικό μας κείμενο σημειώνοντας τα λάθη.
- Δουλεύουμε με τον μαθητή τις λέξεις που διάβασε λάθος, όπως, να γράφει πάνω από τη λέξη, το κάθε γράμμα της μέσα σε καμπύλες, προφέροντας τον κάθε ήχο και μετά ολόκληρη τη λέξη.
- Ο μαθητής ξεκινάει με τις ερωτήσεις της πρώτης κατηγορίας. Τις διαβάζει από το Google doc ή τοποθετεί μπροστά του τα χαρτάκια τύπου post it ή τις πλαστικοποιημένες κάρτες.
- Γράφει τις απαντήσεις, αφού πρώτα τις πει προφορικά.
Η ίδια διαδικασία ακολουθείται και στις ερωτήσεις της δεύτερης κατηγορίας.
Οι νέες τεχνολογίες στο μάθημα της Ιστορίας
Είναι αρκετά απαιτητικό για ένα μαθητή με μαθησιακές δυσκολίες να θυμάται δεκάδες ημερομηνίες, ονόματα και σημαντικά γεγονότα, που μονοπωλούν την Ιστορία. Μέσω των νέων τεχνολογιών οι μαθητές μαθαίνουν να ερευνούν και να χρησιμοποιούν σωστά τις πηγές μάθησης ανακαλύπτοντας τη γνώση με βιωματικό τρόπο και έχοντας ενεργό ρόλο στη μάθησης.
Μέσω της αξιοποίησης ιστοσελίδων, λογισμικών και παιχνιδιών οι μαθητές μαθαίνουν εφαρμόζουν δημιουργικά τις γνώσεις τους στη ζωή τους και αναπτύσσουν την κριτική τους σκέψη.
Ας δούμε μερικές εφαρμογές:
- «Εξερευνώντας τον κόσμο του Βυζαντίου» – Ένα μαγευτικό ψηφιακό ταξίδι στο Βυζάντιο, μέσω της ηλεκτρονική πλατφόρμας του Ευρωπαϊκού Κέντρου Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μελετών (ΕΚΒΜΜ).
- “Η Ελληνική Ιστορία στο Διαδίκτυο” – Στην κάθε περίοδο υπάρχει ένα εκπληκτικό timeline από το Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού
- Ψηφιακή αφήγηση – PhotoStory 3, Book Creator, Storybird, StoryboardThat.
- Κόμικς – Pixton
- Αφίσες – PosterMyWall, Glogster
- Εννοιολογικοί χάρτες και σχεδιαγράμματα – Popplet, Bubbl.us
- Διαδραστικές ασκήσεις – LearningApps.org, CrosswordLabs, Kahoot, WordWall
Η διδασκαλία της ιστορίας σε μαθητές με μαθησιακές δυσκολίες
Η εκμάθηση της ιστορίας είναι ένα απαιτητικά γνωστικό μάθημα. Η ιστορία απαιτεί από το παιδί να συγκρατήσει στην μνήμη του μεγάλο όγκο πληροφοριών όπως ονόματα ημερομηνίες ή σειρά γεγονότων. Οι μαθητές πρέπει και να εξετάσουν με κριτικό τρόπο γεγονότα, ονόματα και ημερομηνίες. Πολύ συχνά όμως παρατηρείται οι μαθητές με μαθησιακές δυσκολίες και ΔΕΠΥ να δυσκολεύονται πολύ να πουν από μνήμης το κείμενο που την προηγούμενη μέρα ή ακόμα και πριν από λίγο διάβασαν.
Μερικές συμβουλές και οδηγίες για τους εκπαιδευτικούς:
- Επικέντρωση στα βασικά σημεία του κειμένου (όχι ημερομηνίες και ονόματα).
- Εντοπισμός και υπογράμμιση αυτών των βασικών σημείων στο κείμενο.
- Εντοπισμός των βασικών ενοτήτων στο κείμενο πλαίσια του. Σε κάθε νοηματική ενότητα χρήση post it για τις βασικές πληροφορίες (λέξεις-κλειδιά)
- Υποβολη σχετικών ερωτήσεων.
- Χρήση σχεδιαγράμματος με τις κεντρικές ιδέες (πού, πότε, πρόσωπα, γεγονότα, σκοπός και συνέπειες).
- Περιληπτική απόδοση του περιεχομένου.
- Χρήση εννοιολογικών χαρτών, εικόνων, σκίτσων, ιστοριογραμμής και ιδεοθύελλας.
- Χρήση φύλλων εργασίας, χαρτών.
- Αξιοποίηση νέων τεχνολογιών (προβολή video, kahoot).
- Βιωματική μάθηση μέσω των επισκέψεων σε μουσεία ή σε αρχαιολογικούς χώρους.
- Χρήση κρεμάλας, σταυρόλεξων και ακρωνύμιων για την εκμάθηση δύσκολων ονομάτων.
- Μη ζητάτε πολλές λεπτομέρειες στη εξέταση.
Βιβλιογραφία
Δημητριάδου Ι., (2017) «Η δυσκολία στην αποστήθιση είναι ένδειξη μαθησιακής δυσκολίας?» https://www.liberal.gr/news/i-duskolia-stin-apostithisi-einai-endeixi-mathisiakis-duskolias/170287
Κώστα Ζώτου Μ.,( 2019) « 9 τρόποι για να μάθει το παιδί σας πιο εύκολα το μάθημα της Ιστορίας» https://www.infokids.gr/9-tropoi-gia-na-mathei-to-paidi-sas-pio-ey/
“Sunderland M., (2019) Choosing a Homeschool History Curriculum”
http://homescoolingwitdylexia.com/choosing-homeschool-history-currculum/
- Αρχαία ελληνική γλώσσα
- Αρχαία ελληνική γλώσσα
- Αρχαία ελληνική γλώσσα
- Εκπαίδευση Παιδιών με Ειδικές Μαθησιακές Δυσκολίες
- Εκπαιδευτικό υλικό_Κύπρου
- Επιμορφωτικό υλικό
- Ευριπίδη Ελένη
- Ιστορία
- Ιστορία
- Ιστορία
- Κ.Ε.Σ.Υ. ΔΡΑΜΑΣ
- Κείμενα Ν. Λογοτεχνίας
- Κείμενα Ν. Λογοτεχνίας
- Κείμενα Ν. Λογοτεχνίας
- Κοινωνικές ιστορίες
- Ν. Γλώσσα
- Ν. Γλώσσα
- Ν. Γλώσσα
- Ομήρου Ιλιάδα
- Ομήρου Οδύσσεια
- Συλλογή υλικού
- Συχνές ερωτήσεις