Διαχείριση αρχείων και φακέλων

Τι ονομάζουμε φάκελο και γιατί χρειαζόμαστε φακέλους στον υπολογιστή μας; Δες το σχετικό βίντεο και την παρουσίαση για τα Αρχεία και τους Φακέλους

Τι είναι αρχείο;

Αρχείο (File) ονομάζουμε μια οργανωμένη συλλογή από δεδομένα, που είναι αποθηκευμένα σε κάποιο αποθηκευτικό μέσο του υπολογιστή (συνήθως στον σκληρό δίσκο του Η/Υ). Αυτά τα δεδομένα μπορούν να είναι κείμενο, εικόνες, ήχοι, μουσική, βίντεο (εικόνα και ήχος μαζί).

Στον υπολογιστή υπάρχει πλήθος από αρχεία και συνεχώς προστίθενται νέα. Πολλά από αυτά τα έχουμε δημιουργήσει εμείς, ενώ άλλα είναι αρχεία που αφορούν το Λειτουργικό Σύστημα (αρχείο συστήματος) ή τη λειτουργία των υπόλοιπών προγραμμάτων (εκτελέσιμα αρχεία).

Τα χαρακτηριστικά των αρχείων

Τα αρχεία έχουν κάποια χαρακτηριστικά όπως το όνομα, την επέκταση (κατάληξη), το μέγεθος και το εικονίδιο τους. Ας δούμε κάποια στοιχεία για το καθένα απ’ αυτά:

Όνομα και επέκταση

Κάθε αρχείο πρέπει να έχει ένα όνομα. Το όνομα του αρχείου στην πραγματικότητα αποτελείται από 2 μέρη: το κυρίως όνομα και την επέκταση ή κατάληξη (extension). Τα δυο μέρη χωρίζονται μεταξύ τους με τον χαρακτήρα τελεία (.). Π.χ.

Το κυρίως όνομα το δίνουμε εμείς, όταν δημιουργούμε το αρχείο και μπορεί να είναι μία φράση με γράμματα, αριθμούς και άλλα σύμβολα στα ελληνικά ή αγγλικά. Η επέκταση, όμως, προστίθεται αυτόματα στο όνομα του αρχείου από το λογισμικό που χρησιμοποιούμε. Το όνομα της επέκτασης μας δίνει πληροφορίες για το είδος των δεδομένων που περιέχει το αρχείο (π.χ. κείμενο, εικόνα, βίντεο, ήχος) καθώς και για το λογισμικό με το οποίο μπορούμε να το «ανοίξουμε».

Εικονίδιο

Κάθε αρχείο έχει μία μικρή εικόνα που το αντιπροσωπεύει μέσα στον Η/Υ. Κάτω από το εικονίδιο φαίνεται το όνομα και η επέκταση του αρχείου. Το εικονίδιο μας βοηθάει να καταλάβουμε τον τύπο και το περιεχόμενο του αρχείου.

Μέγεθος

Το μέγεθος ενός αρχείου κάθε τύπου το μετράμε σε Byte καθώς και στα πολλαπλάσιά του (KB, MB, GB).

Τύποι αρχείων

Δες κι εδώ ποιοι είναι οι Τύποι και οι επεκτάσεις των αρχείων με τα εικονίδια τους

Τι είναι φάκελος;

Φάκελο ονομάζουμε μία ειδική ηλεκτρονική δομή, θα μπορούσαμε να πούμε ένα ειδικό αρχείο, το οποίο χρησιμοποιούμε στις αποθηκευτικές συσκευές του Η/Υ για να έχουμε μέσα αρχεία και άλλους φακέλους ως περιεχόμενο. Αντίθετα σ’ ένα απλό αρχείο π.χ. δεδομένων δεν μπορούμε να βάλουμε μέσα άλλα αρχεία ή φακέλους.

Οι φάκελοι έχουν όνομα και εικονίδιο που μας δείχνουν το περιεχόμενο τους, αλλά δεν έχουν επέκταση. Το μέγεθος ενός φακέλου δείχνει το μέγεθος των αρχείων και φακέλων που περιέχει. Συνήθως το εικονίδιο ενός φακέλου είναι ένα κίτρινο χαρτονένιο φακελάκι.

Οργάνωση αρχείων και φακέλων στο σκληρό δίσκο

Στο γραφείο μας ο καθένας από εμάς έχουμε πολλές φωτοτυπίες, κείμενα, τετράδια, ασκήσεις τα οποία τα έχουμε μέσα σε διαφάνειες, χαρτονένιους φακέλους και πλαστικά ντοσιέ, ώστε να είναι οργανωμένα και τακτοποιημένα. Στον σκληρό δίσκο του Η/Υ μας, αλλά και σ’ όλες τις αποθηκευτικές έχουμε εκατοντάδες χιλιάδες αρχεία τα οποία πρέπει να βρίσκουμε για να τα χρησιμοποιήσουμε, όταν τα χρειαστούμε. Για να μην επικρατεί χάος μέσα στο σκληρό δίσκο χρησιμοποιούμε τη δομή των φακέλων και έχουμε πολλά επίπεδα φακέλων, δηλαδή βάζουμε τον έναν φάκελο μέσα στον άλλο, ώστε τα αρχεία του υπολογιστή να είναι οργανωμένα και ταξινομημένα.

Στο παράδειγμα της παρακάτω εικόνας βλέπουμε το φάκελο «ΑΡΧΙΚΟΣ ΦΑΚΕΛΟΣ» να περιέχει τους φακέλους «ΜΟΥΣΙΚΗ», «ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ», «ΒΙΒΛΙΑ». Επίσης ο φάκελος «ΒΙΒΛΙΑ» περιέχει με τη σειρά του τους φακέλους «ΜΕΛΕΤΕΣ», «ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ» και «ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ».

Η δομή αυτή, επειδή μοιάζει με ένα ανάποδο δέντρο που απλώνει τα κλαδιά του, ονομάζεται «δενδροειδής δομή». Ένα από τα πλεονεκτήματά της είναι ότι μπορούμε να τη διαμορφώσουμε, όπως μας διευκολύνει, δημιουργώντας φακέλους μέσα σε όποιο φάκελο επιθυμούμε. Στο δέντρο αυτό θεωρούμε ότι ρίζα είναι συνήθως το όνομα του σκληρού δίσκου C:, κορμός και κλαδιά οι διάφοροι φάκελοι και φύλλα τα αρχεία.

Ο Η/Υ αναθέτει σε κάθε αποθηκευτική συσκευή ένα γράμμα του αγγλικού αλφαβήτου ως όνομα για να τις ξεχωρίζει Για παράδειγμα C: τον σκληρό δίσκο, D: για ένα USB στικάκι μνήμης, E: για το DVDRW, όπως στην παρακάτω εικόνα. Αυτές είναι και οι ρίζες των δέντρων φακέλων για κάθε συσκευή.

Διαδρομές φακέλων μέσα στον σκληρό δίσκο

Κάθε φορά που θέλουμε να πάμε σ’ έναν συγκεκριμένο φάκελο μέσα στον σκληρό δίσκο πρέπει να περάσουμε μέσα από κάποιους άλλους φακέλους. Αυτό το μονοπάτι που διανύουμε το ονομάζουμε Διαδρομή. Στην παρακάτω εικόνα φαίνεται το σημείο που μας δείχνει το Λειτουργικό Σύστημα κάθε φορά αυτή τη διαδρομή και η ίδια η διαδρομή.

Στην παραπάνω εικόνα βλέπουμε στο ειδικό πλαίσιο τη διαδρομή για να φτάσουμε στον φάκελο δεδομένων Εργασίες μαθημάτων. Στη διαδρομή αυτή η ρίζα του δέντρου είναι το C: και το Desktop είναι η Επιφάνεια εργασίας μας. Το σύμβολο \ διαχωρίζει τους φακέλους μεταξύ τους.

Μπορείς να δεις μερικά παραδείγματα διαδρομών παρακάτω:

C:\ Τα έγγραφα μου\Τα παιχνίδια μου\Racing

C:\ Τα έγγραφα μου\Τα παιχνίδια μου\Αθλητικά\Μπάσκετ

C:\ Τα έγγραφα μου\ Τα Μαθήματα μου\ΤΠΕ\Υλικό του Η/Υ

C:\ Τα έγγραφα μου\ Τα Μαθήματα μου\Γλώσσα

C:\ Τα έγγραφα μου\Η Μουσική μου\Ελληνικά

Ενέργειες για διαχείριση αρχείων και φακέλων

Για πιο αναλυτικά δες:

α) τη Διαχείριση αρχείων και φακέλων από το Φωτόδεντρο

β) τις διαδραστικές παρουσιάσεις:

• Αποθήκευση αρχείου εικόνας στη ζωγραφική
• Διαχείριση φακέλων
• Προβολή αρχείων και φακέλων

γ) καθώς και τα παρακάτω βίντεο:

• Δημιουργία αρχείων και φακέλων
• Μετονομασία αρχείων και φακέλων
• Ιδιότητες και βασικά χαρακτηριστικά αρχείων και φακέλων
• Επιλογή αρχείων και φακέλων
• Οργάνωση αρχείων και φακέλων στο σκληρό δίσκο
• Προβολή αρχείων και φακέλων
• Αντιγραφή και επικόλληση αρχείων και φακέλων
• Αποκοπή και επικόλληση αρχείων και φακέλων
• Διαγραφή αρχείων, φακέλων και χειρισμός του Κάδου Ανακύκλωσης
• Αντιγραφή αρχείων και φακέλων σε στικάκι μνήμης USB και αφαίρεση του με ασφάλεια

Δραστηριότητες:

1. Κάνε το κουίζ για τα αρχεία και τους φακέλους
2. Φύλλο εργασίας Δημιουργία φακέλων
3. Φύλλο εργασίας Αρχεία και Φάκελοι
4. Συμπληρώνω τους φακέλους
5. Κάνε το κουίζ για τους φακέλους
6. Δημιουργία φακέλου τμήματος – Δες και τις οδηγίες
7. Δραστηριότητα Φακέλων
8. Άσκηση στη δημιουργία και διαχείριση αρχείων και φακέλων
9. Πειραματίσου με τα εικονίδια, τα μενού και την αλλαγή μεγέθους ενός παραθύρου
10. Ταίριαξε τον τύπο του αρχείου με το εικονίδιο και την επέκταση του
11. Δημιουργία φακέλων και αποθήκευση αρχείων
12. Δημιουργία φακέλων – Αντιγραφή – Μετακίνηση