Την Τετάρτη 20 Μαρτίου, στο πλαίσιο του πιλοτικού προγράμματος ROLEMODELS (Θετικά Πρότυπα), που επικεντρώνεται στην πρόωρη σχολική εγκατάλειψη, 45 μαθητές της Α΄ Γυμνασίου και 3 συνοδοί εκπαιδευτικοί επισκεφτήκαμε το μουσείο Σύγχρονης Τέχνης του Θεόδωρου Παπαγιάννη στο Ελληνικό Ιωαννίνων.
Καθώς πλησιάζουμε στο χωριό, τα γλυπτά στο δρόμο μας οδηγούν στο μουσείο, που φιλοξενείται στο πετρόχτιστο σχολείο του χωριού, σε ένα κτήριο αληθινό κόσμημα, με τον εξωτερικό του χώρο, να αποτελεί ένα πάρκο Γλυπτικής με γλυπτά διαφορετικών διαστάσεων, από μέταλλο, πέτρα και άλλα κατασκευασμένα με ανακυκλώσιμα υλικά, σε απόλυτη αρμονία με το μοναδικό φυσικό περιβάλλον της περιοχής.
Η γνωριμία με το μουσείο και η ξενάγηση από τον ίδιο το γλύπτη στάθηκε πραγματική αποκάλυψη για όλους μας, ιεροτελεστία, μύηση στα βιώματά του καλλιτέχνη που τα αποτύπωσε στις δημιουργίες του.
Πορτρέτα σημαντικών ανθρώπων, προτομές ευεργετών, μορφές απλών λαϊκών ανθρώπων εκτίθενται στις προθήκες του διαδρόμου μαζί με μια μοναδική σειρά από προπλάσματα μεταλλίων και νομισμάτων, εντυπωσιακά γλυπτά με υλικά που συνέλεξε ο κος Παπαγιάννης μετά τα βίαια επεισόδια και την καταστροφική φωτιά στο Πολυτεχνείο το 1991, συνιστούν ένα μοναδικό θέαμα.
Ιδιαίτερο θέμα και άρρηκτα δεμένο με τη θεματολογία του προγράμματος ROLEMODELS είναι «η τάξη της μάθησης» η τάξη με τους λευκούς” αγνούς ” μαθητές με την εξιδανικευμένη μορφή, τα παλιά θρανία που ο καλλιτέχνης τα έβαψε κάτασπρα , το δάσκαλο, το μαυροπίνακα με τη φράση «γνῶθι σαὐτόν» και τις μάσκες των ανθρώπων, πνευματικών και λαϊκών, στη μία πλευρά του τοίχου που μοιάζουν να είναι οι ακροατές του μαθήματος και παράλληλα οι κριτές του, ο κοινωνικός έλεγχος στην παιδεία, όπως μας είπε ο κος Παπαγιάννης . Η στάση μας σε αυτό το χώρο κράτησε πολύ γιατί είχαμε πολλές απορίες που με θέρμη μας τις έλυσε ο γλύπτης μέσα από τις αφηγήσεις του για τα μαθητικά του χρόνια και τη σχολική ζωή του σε τούτο εδώ το σχολείο.
Όμως και η αίθουσα με το μετανάστη αποτέλεσε αφετηρία για αναφορά στη σύγχρονη μετανάστευση ενώ ”το τζιβαέρι” και ”το ψωμί της ξενιτιάς” από δύο μαθητές μας σφράγισαν μουσικά τις δημιουργίες του καλλιτέχνη.
”Οι καλύτερες στιγμές, από τη δημιουργία του μουσείου”, σύμφωνα με τον κο Παπαγιάννη, εκτυλίχθηκαν στην αίθουσα του ψωμιού, που στα χρόνια λειτουργίας του σχολείου χρησιμοποιούνταν ως χώρος που οι μαθητές παρουσίαζαν τις σχολικές γιορτές τους και όλο το χωριό τους παρακολουθούσε. Εκεί οι μαθητές μας έστησαν μια μικρή γιορτή, τραγούδησαν το ”Θούριο”, τον ”Τσάμικο” και απόσπασμα από τους ”Ελεύθερους Πολιορκημένους”, με το γλύπτη φανερά συγκινημένο να σιγοτραγουδά και τους 7 μαθητές του δημοτικού σχολείου του Ελληνικού να παρακολουθούν. Ο γλύπτης αναπολώντας τα μαθητικά του χρόνια περιέγραψε τις δυσκολίες που έζησε, την απόφασή του να μη συνεχίσει στο Γυμνάσιο μετά το δημοτικό, την αντίδραση του πατέρα του που του ανάθεσε τη φύλαξη προβάτων και την πρώτη του επαφή με τη γλυπτική καθώς ολημερίς σκάλιζε πέτρες με αυτοσχέδια εργαλεία και τις έδινε μορφές ανθρώπων. Μας μίλησε για τη μεταστροφή της σκέψης του μετά την εμπειρία του βοσκού, και τη μαθητεία του στο Γυμνάσιο και στη συνέχεια στη Σχολή Καλών Τεχνών, για τους εξαίρετους δασκάλους του που καθόρισαν σε μεγάλο βαθμό τη λαμπρή του πορεία στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.
Η επίσκεψη στο μουσείο Σύγχρονης Τέχνης του Θεόδωρου Παπαγιάννη ήταν μια μοναδική εμπειρία για όλους μας. Τον ευχαριστούμε ολόψυχα για την ευγένειά του, τη θέρμη του για την τέχνη του και τον τόπο μας, την αυθεντικότητά του και τους δρόμους της σκέψης που μας ενέπνευσε με τα έργα του και με το λόγο του. Ευχαριστούμε το ΙΚΥ που μας πρόσφερε αυτή την εκπαιδευτική επίσκεψη στο πλαίσιο του προγράμματος ROLEMODELS και συγχαίρουμε την επιστημονική ομάδα του προγράμματος για την επιλογή του κου Θεόδωρου Παπαγιάννη ως ”role model”.
Κι επειδή η τέχνη μας μάγεψε, θελήσαμε να συνεχίσουμε με μια επίσκεψη στη Σχολή Καλών Τεχνών του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων,που την είχε οργανώσει η καθηγήτρια καλλιτεχνικών του σχολείου μας κα Αγαθή Σιόλου. Στο εργαστήριο χαρακτικής μας υποδέχτηκε η καθηγήτρια κα Ράνια Σταθοπούλου που μας ενημέρωσε για τις τεχνικές και τα υλικά που χρησιμοποιούν και παράλληλα με τη βοήθεια φοιτητών της μας έκανε επίδειξη έγχρωμης ξυλογραφίας στο στάδιο του μελανώματος και στη διαδικασία του τυπώματος, ενώ μαθητές μας χάραξαν ξύλινες μήτρες και στη συνέχεια ξεναγήθηκαν στο εργαστήριο ζωγραφικής της σχολής. Ευχαριστούμε την κα Σταθοπούλου και τους φοιτητές της που μας έδωσαν τη δυνατότητα να παρακολουθήσουμε εργαστήριο τριτοβάθμιου ιδρύματος και να οραματιστούμε ,ίσως, και το μέλλον μας στο Πανεπιστήμιο.
Η μέρα μας έκλεισε με την επίσκεψή μας στο Κάστρο των Ιωαννίνων, στο μουσείο αργυροτεχνίας , το οποίο αναφέρεται στην ιστορία και την τεχνολογία της αργυροτεχνίας στην Ήπειρο. Ενημερωθήκαμε για τις τεχνικές μορφοποίησης και διακόσμησης αργυρών αντικειμένων, για τα στάδια κάθε τεχνικής ως τη δημιουργία του τελικού προϊόντος και απολαύσαμε τη συλλογή ηπειρώτικων αργυρών αντικειμένων στον καλαίσθητο χώρο της έκθεσης.
Θερμά συγχαρητήρια στους μαθητές μας για την άψογη συνεργασία, τη σοβαρή και υπεύθυνη στάση τους και το ενδιαφέρον που επέδειξαν και στους τρεις σταθμούς της επίσκεψής μας.
Ευχαριστώ πολύ τους συνοδούς εκπαιδευτικούς Σιόλου Αγαθή και Κοτσαρίνη Αλέξανδρο για τη συμβολή τους στην οργάνωση και επιτυχία της εκπαιδευτικής επίσκεψης.
Η Διευθύντρια
Ανθούλα Ζιώρη
