Τα χωριά της Τήνου

Τα χωριά της Τήνου παρουσιάζουν εξαιρετικό ενδιαφέρον. Ένας περίπατος στα σοκάκια τους θα σας αφήσει άφωνους. Είναι περισσότερα από 45 κι όλα διατηρούν τα αυθεντικά παραδοσιακά χαρακτηριστικά των Κυκλάδων. Το ρολόι του χρόνου φαίνεται να έχει σταματήσει σε περισσότερα από αυτά κι έτσι θα μπορέσετε να γνωρίσετε τις αληθινές Κυκλάδες, γεμάτες φως, μπλε, χρώματα και ήλιο.Εκεί θα συναντήσετε τους αληθινούς Τήνιους χωρικούς που θα σας υποδεχθούν με ένα πλούσιο χαμόγελο, θα σας ανοίξουν το απλό σπιτικό τους και την καρδιά τους.

Ο Αρνάδος

Είναι χτισμένος στην πλαγιά του Κεχροβουνίου, σε μεγαλύτερο υψόμετρο σε σχέση με τα υπόλοιπα χωριά, που του χαρίζει εντυπωσιακή θέα σε όλες τις νότιες Κυκλάδες. Είναι ιδιαίτερα γραφικό χωριό, με κύρια χαρακτηριστικά τις μεσαιωνικές καμάρεςκαι τα πλακόστρωτα καλντερίμια.Είναι απαραίτητη η στάση στη μεγάλη πλατεία του, με το ναό της Ανάληψης του Χριστού που χτίστηκε το 1908.Αξιοθέατα αποτελούν τα δύο παλιά πηγάδια και η κρήνη στην πάνω πλατεία.Το “Παναϊδάκι”, είναι ένα μικρό ιδιωτικό εκκλησάκι όπου σύμφωνα με την παράδοση στεγαζόταν κρυφό σχολειό κατά την Τουρκοκρατία.Στον Αρνάδο λειτουργεί Λαογραφικό Μουσείο και Μουσείο Λαογραφικών Κειμηλίων  Στην ευρύτερη περιοχή θα συναντήσετε τη μονή Αγίου Νικολάου (Βάνη).Στον Αρνάδο λειτουργούσε σχολείο από το 1829 που εφάρμοζε την αλληλοδιδακτική μέθοδο (οι μεγαλύτεροι μαθητές βοηθούσαν τον δάσκαλο στην καθοδήγηση των μικρότερων) που διατηρήθηκε άτυπα μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του ΄40.

Ο Κτικάδος

Είναι παραδοσιακό και ιδιαίτερα γραφικό χωριό, κοντά στη Χώρα με μοναδική θέα στα Κιόνια.Η ακμή του Κτικάδου κορυφώθηκε τον 18ο αι., από ευρήματα όμως της περιοχής φαίνεται ότι κατοικήθηκε ήδη από τους γεωμετρικούς χρόνους. Περπατώντας στο χωριό, θα συναντήσετε τα περισσότερα από τα τυπικά στοιχεία της τηνιακής αρχιτεκτονικής (παραδοσιακά σπίτια και εκκλησίες, λιθόστρωτα σοκάκια, καμάρες, υπέρθυρα, κρήνες, πλυσταριά).Το χωριό είναι μεικτό και ο πληθυσμός μοιρασμένος, με το Καθολικό και το Ορθόδοξο στοιχείο να συνυπάρχουν αρμονικά.Αξίζει να επισκεφτείτε τον καθολικό ναό του Τιμίου Σταυρού, από τους αρχαιότερους στο νησί και τον ορθόδοξο ναό της Υπαπαντής (ή της Μεγαλομάτας) με την εικόνα της Παναγίας της Μεγαλομάτας. Τα δύο μεγάλα πανηγύρια του χωριού είναι η Ύψωση του Τιμίου Σταυρού (14 Σεπτεμβρίου) και της Υπαπαντής (2 Φεβρουαρίου).Στον Κτικάδο αναβιώνει τη Δευτέρα του Πάσχα, το έθιμο της αγάπης.Για πεζοπορία προσφέρεται το μονοπάτι που ξεκινάει από τον Κτικάδο και οδηγεί στη Χώρα.

O Χατζηράδος

OLYMPUS DIGITAL CAMERA

Είναι μικρό παραδοσιακό χωριό χτισμένο κοντά στον Κτικάδο.Πιθανολογείται ότι ο οικισμός υπήρχε ήδη από τον 15ο αιώνα.Διαθέτει ωραία θέα στη θάλασσα.Η καθέδρα του Χατζηράδου είναι η Αγία Τριάδα που χτίστηκε το 1850.Στη γιορτή της Αγίας Τριάδας πραγματοποιείται στο χωριό πανηγύρι. Στην πλατεία συναντάτε και το δεύτερο ναό του χωριού τη Μεταμόρφωση του Σωτήρος.

Ο Τριπόταμος

Πήρε το όνομα του από τη θέση του, αφού είναι χτισμένος ανάμεσα σε τρεις ποταµούς.Είναι από τα αρχαιότερα χωριά του νησιού. Στο Εξώμβουργο και σε κοντινή απόσταση από το χωριό υπάρχουν ερείπα της Μεσαιωνικής πόλης της Τήνου αλλά και ευρήματατων Προϊστορικών και Γεωμετρικών χρόνων. Στην πλαγιά του Εξωμβούργου, λίγο πάνω από το χωριό υπήρχε το ιερό της Δήμητρας. Αρχαιολογικά ευρήματα που βρέθηκαν στην περιοχή φιλοξενούνται στο Αρχαιολογικό Μουσείο. Παρουσιάζει ιδιαίτερο αρχιτεκτονικό ενδιαφέρον. Μοιάζει με κάστρο αποτελούμενο από σπίτια χτισμένα το ένα πολύ κοντά στο άλλο, τα οποία διατηρούν στο ακέραιο τον παραδοσιακό χαρακτήρα. Χαθείτε στο “λαβύρινθο” που σχηματίζουν τα γραφικά καλντερίμια. Περπατώντας στο χωριό, θα συναντήσετε τον ενοριακό ναό των Εισοδίων της Θεοτόκου. Στις 21 Νοεμβρίου που γιορτάζει, πραγματοποιείται μεγάλο πανηγύρι και τα σπίτια του χωριού είναι “ανοιχτά” για τους επισκέπτες. Από τον Τριπόταμο ξεκινάνε σηματοδοτημένα και καλοσυντηρημένα  πεζοπορικά μονοπάτια προς τη Χώρα και την Ενδοχώρα. Την ημέρα των Χριστουγέννων αναβιώνει το  έθιμο του κάβου. Στο χωριό λειτουργεί το Λαογραφικό Μουσείο Τριποτάμου. Στον Τριπόταμο διατηρούσε σπίτι και έζησε ο φιλόσοφος Κορνήλιος Καστοριάδης. Το γειτονικό χωριό που διακρίνεται σαν συνέχεια του Τριποτάμου είναι ο Σπεράδος.

Ο Πάνορμος

Στη ΒΑ πλευρά της Τήνου, είναι το επίνειο του Πύργου και το μοναδικό φυσικό λιμάνι. Το λιμάνι του Πανόρμου διαδραμάτισε καταλυτικό ρόλο στη ναυσιπλοΐα και στις εμπορικές συναλλαγές μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του ‘60. Υπήρξε σταθμός μεταφοράς για τα εξαγόμενα προϊόντα (με κύριο το μάρμαρο της Έξω Μεριάς) και τα εισαγόμενα προϊόντα (με κύριο το σιτάρι που τροφοδοτούσε τους ανεμόμυλους).Στα τέλη του 19ου αιώνα, ξεκίνησε η εξόρυξη ταλκ (γλυσόλιθου) και δημιουργήθηκε στον Πάνορμο ατμοκίνητο εργοστάσιο επεξεργασίας. Επίσης,εδώ κατασκευάζονταν και ναυπηγούνταν καΐκια και ξύλινα πλοία. Στην Κατοχή υπήρξε κέντρο πληροφοριών και σταθμός διαφυγής στρατιωτικών και πολιτικών προς τη Μέση Ανατολή. Βομβαρδίστηκε το 1941 και καταστράφηκε το σύνολο των ελλιμενισμένων σκαφών, αλλά τρία χρόνια αργότερα, αποτέλεσε την πρώτη περιοχή των Κυκλάδων που απελευθερώθηκε επίσημα. Το “Palermo”, όπως συναντάμε τον Πάνορμο σε ιστορικές αναφορές, αποτελούσε πάντα καταφύγιο από τους άγριους βοριάδες. Το νησάκι που βρίσκεται ακριβώς απέναντι, είναι η βραχονησίδα “Πλανήτης” με τον ερειπωμένο φάρο (που λειτούργησε πρώτη φορά το 1886 και αποτελεί διατηρητέο ιστορικό μνημείο) να διακρίνεται στην κορυφή της. Η Σημαντήρα, η μαρμάρινη στήλη στη θάλασσα, προειδοποιεί εδώ και 120 χρόνια τους ναυτικούς για τον ύφαλο που κρύβει από κάτω της. Κατά τη διάρκεια εξόρυξης μαρμάρων το 1859, αποκαλύφθηκε το Σπήλαιο Σταλακτιτών του Πανόρμου. Διαθέτει τέσσερις αίθουσες με δύο εισόδους. Η ροή σταγόνων είναι διαρκής και το σπήλαιο προσφέρεται για εξερεύνηση! Το ψαροχώρι του Πανόρμου αποτελεί έναν από τους δημοφιλέστερους προορισμούς των επισκεπτών της Τήνου.

Ο Πύργος

Είναι το μεγαλύτερο χωριό της Τήνου, ανακηρυγμένος παραδοσιακός οικισμός, και ένα από τα πιο γραφικά σημεία των Κυκλάδων. Το όνομα του οφείλεται στον βενετσιάνικο πύργο που χτίστηκε τον 16ο αι. για την άμυνα της περιοχής. Παλιότερα, το χωριό ονομαζόταν Πάνορμος, ονομασία που σήμερα προσδιορίζει τον ομώνυμο όρμο. Γνώρισε τη μεγάλη του ακμή κατά τον 18ο και 19ο αιώνα με την ανάπτυξη της ναυτιλίας και της μαρμαροτεχνίας. Από τότε ξεκινάει η εκμετάλλευση του μαρμάρου (λευκού και του χαρακτηριστικού πράσινου της Τήνου) και η μεγάλη παράδοση της μαρμαροτεχνίας. Εξελίχθηκε σε κορυφαίο καλλιτεχνικό κέντρο που ανέδειξε πολλούς από τους σημαντικότερους Έλληνες καλλιτέχνες. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται οι γλύπτες Γιαννούλης Χαλεπάς, Δημήτριος Φιλιππότης, Γιάννης Βούλγαρης, Λουκάς Δούκας και ο ζωγράφος, Νικηφόρος Λύτρας. Σήμερα λειτουργούν στον Πύργο εργαστήρια μαρμαροτεχνίας, γκαλερί αλλά και η Σχολή Καλών Τεχνών του Πύργου που συνεχίζει την παράδοση του μαρμάρου. Τα μουσεία του Πύργου είναι ιδιαίτερα αξιόλογα. Στο Μουσείο Μαρμαροτεχνίας παρουσιάζεται η τεχνολογία και η πορεία του μαρμάρου από την εξόρυξή του μέχρι και τη δημιουργία του έργου τέχνης. Το σπίτι του Γιαννούλη Χαλεπά  διατηρείται ανέπαφο, ακριβώς όπως το άφησε ο θρύλος της γλυπικής. Το Μουσείο Πανορμιτών Καλλιτεχνών συγκεντρώνει έργα των μεγάλων καλλιτεχνών της περιοχής. Κάθε γωνιά του Πύργου είναι έργο τέχνης. Περιπλανηθείτε στα γραφικά καλντερίμια του και θαυμάστε την αρχιτεκτονική του χωριού και την τέχνη του μαρμάρου σε κάθε της έκφανση. Η πλατεία του Πύργου είναι μοναδική. Μαρμαροστρωμένη, με τον χαρακτηριστικό πλάτανο
και την παραδοσιακή μαρμάρινη κρήνη, μεταφέρει τον επισκέπτη σε άλλη εποχή. Από το σημείο αυτό, ξεκίνησε η Επανάσταση στο νησί (31 Μαρτίου 1821). Οι ναοί του χωριού, ο Άγιος Νικόλαος (1874) και ο Άγιος Δημήτριος, διαθέτουν εξαιρετική μαρμάρινη διακόσμηση. Υπερβαίνοντας τους όποιους ενδοιασμούς, αν επισκεφθείτε το νεκροταφείο δίπλα στην εκκλησία του Σωτήρα, θα συναντήσετε ένα από τα σημαντικότερα αξιοθέατα του νησιού με γνήσια και αντιπροσωπευτικά δείγματα του υψηλού επιπέδου μαρμαρογλυπτικής στην Τήνο. Στην ευρύτερη περιοχή, στις παλιές μονές, Κυρά Ξένη,, και Κάτω Μοναστήρι, ήρθαν στην επιφάνεια ευρήματα από την προϊστορική ήδη εποχή, ένας θολωτός τάφος των Μυκηναϊκών και ένας τάφος των Γεωμετρικών χρόνων.

Τα Υστέρνια

Είναι από τα μεγαλύτερα χωριά της Τήνου και βρίσκονται στο δυτικό τμήμα του νησιού (Έξω Μεριά). Ο οικισμός συναντάται από το 1600 και έφτασε στη μεγάλη του ακμή στις αρχές του 20ουαι. Το όνομα Υστέρνια (και όχι Ιστέρνια πλέον) προήλθε μάλλον από τη θέση του, αφού στο παρελθόν ήταν το τελευταίο χωριό στο οποίο κατέληγε ο αμαξωτός δρόμος. Σύμφωνα με άλλη εκδοχή, οφείλεται στον μεγάλο αριθμό στερνών του χωριού. Υπήρξαν ένα από τα σημαντικότερα κέντρα μαρμαροτεχνίας και ανέδειξαν αξιόλογους γλύπτες όπως οι Α. Σ.ωχος ,Λ. Λαμέρας, οι αδελφοί Φυτάλη. Η βόλτα σας στο χωριό και η επίσκεψη στο Μουσείο Υστερνιωτών Καλλιτεχνών θα σας πείσει για τη μεγάλη παράδοση των κατοίκων του χωριού στην τέχνη του μαρμάρου. Η μαρμάρινη πλατεία Γλύνη (1927), το παλιό δημοτικό σχολείο (1931) οι ναοί της Αγίας Παρασκευής  (1892), Αγίας Τριάδας (1816) και της Αγίας Άννας αποτελούν αντιπροσωπευτικά δείγματα. Βόρεια του χωριού, στην τοποθεσία των Μύλων, θα συναντήσετε συστάδα εξαιρετικών ανεμόμυλων του 19ου αι., που έχουν χαρακτηριστεί διατηρητέα μνημεία, καθώς και το ναό του Αγίου Αθανασίου, από τους παλαιότερους στο νησί. Στην ευρύτερη περιοχή των Υστερνίων, βρίσκεται η Μονή Καταπολιανής, και ο ναός της Δεύτερης Εύρεσης  (στο σημείο αυτό βρέθηκε η ιερή εικόνα της Ευαγγελιστρίας Τήνου μετά την κλοπή της). Η περιήγησή σας στα Υστέρνια θα πρέπει να συμπεριλάβει και τον Όρμο Υστερνίων  στον οποίο οδηγεί δρόμος που ξεκινάει από το χωριό.

 Καρδιανή

Ένα από τα ομορφότερα χωριά της Τήνου που δεν πρέπει να χάσετε. Απέχει από την Χώρα 16 χλμ. και είναι το πρώτο χωριό της Έξω Μεριάς. Είναι σκαρφαλωμένο στην πλαγιά του βουνού “Πατέλες” με πολύ καλή θέα προς τη θάλασσα. Καταπράσινο, με γάργαρα νερά, πανύψηλα πλατάνια, ωραία δίπατα σπίτια με γραφικά σκαλοπάτια, λουλουδιασμένες αυλές, ασβεστωμένους πλακόστρωτους δρόμους, καμάρες, σοκάκια, θα προκαλέσει σίγουρα τον θαυμασμό σας. Ξεχωρίζουν 3 μεγάλες εκκλησιές: Στην άκρη του χωριού η Αγία Τριάδα , στο κέντρο η Κοίμηση της Θεοτόκου, και στο άλλο άκρο η Κιουρά που από τα θεμέλιά της αναυρίζει δροσερή πηγή. Ένας δρόμος πριν φτάσουμε στο χωριό οδηγεί στις παραλίες: Άγιος Πέτρος, Καλύβια και Όρμος Γιαννάκη, που τελευταία αποκτούν τουριστικό ενδιαφέρον.

O Φαλατάδος

Είναι το δεύτερο μεγαλύτερο (μετά τον Πύργο) χωριό της Τήνου. Από σχετικές ιστορικές αναφορές, φαίνεται ότι το χωριό υπήρχε ήδη από το 1400 µ.Χ. και το όνομά του προέρχεται από κυριώνυμο (οικογένεια Βαλατά) ή από τη λέξη φάλακα (= οχύρωμα, παρατηρητήριο). Στη γραφική πλατεία του χωριού, θα συναντήσετε τον επιβλητικό ναό του Αγίου Ιωάννη-Αγίας Τριάδας (1901) με τρούλο 18μ και εικόνες του 17ου αιώνα. Βασικές ασχολίες των κατοίκων του Φαλατάδου υπήρξαν η βυρσοδεψία και η παραγωγή και επεξεργασία του μεταξιού. Τα ερειπωμένα πια κτίρια των βιοτεχνιών βρίσκονται, ανατολικά του χωριού, στην περιοχή “Γναφάρια”. Ο Φαλατάδος είναι ξακουστός για το ρακί του. Στο χωριό λειτουργούν πολλά πατητήρια και αποστακτήρια, ενώ τον Σεπτέμβριο, το Ρακιζιό είναι μεγάλη τοπική γιορτή. Γνωστά και καλής ποιότητας είναι και τα φαλαταδιανά κρασιά. Στο παλιό δημοτικό σχολείο στεγάζεται το σπίτι του Σκίτσου. Ο Φαλατάδος διαθέτει και Εκκλησιαστικό Μουσείο. Οι γύρω περιοχές “Ψαλίδι” και “Κακιά Σκάλα” ξεχωρίζουν για την άγρια φυσική ομορφιά τους και προσφέρονται για εξερεύνηση.

Τριαντάρος

Μέχρι και τη δεκαετία του ’60,ήταν ένα από τα κεφαλοχώρια της Τήνου με πάνω από 300 μόνιμους κατοίκους. Υπάρχουν ενδείξεις ότι το χωριό υφίσταται από τους Μεσαιωνικούς χρόνους (γύρω στο 1000 μ.Χ.). Η μοναδική θέα της Τήνου και των γύρω νησιών, αλλά και ο σεβασμός στα παραδοσιακά αρχιτεκτονικά στοιχεία, είναι τα δύο βασικά χαρακτηριστικά του χωριού. Από τον Τριαντάρο ξεκινάνε οι δύο χείμαρροι που καταλήγουν στη Γύρλα και την Αγία Παρασκευή, δημιουργώντας καταπράσινες ρεματιές. Στην ευρύτερη περιοχή λειτουργούσαν ανεμόμυλοι και νερόμυλοι που σταδιακά εγκαταλείφθηκαν ή μετατράπηκαν σε κατοικίες. Η Βρύση (στο πάνω χωριό) και το Ξυνάρι (στο κάτω χωριό) είναι τα δύο παραδοσιακά πηγάδια του Τριαντάρου, ενώ οι πηγές με τις λεύκες αποτελούν σημείο αναφοράς. Στην πλατεία του ξυναριού, σώζεται τμήμα από το παλιό παραδοσιακό λιοτρίβι. Στο Ηρώων, έργο του Ιωάννη Φιλιππότη, θα βρείτε ονόματα ηρωικά πεσόντων κατοίκων του χωριού. Ο ενοριακός ναός του Τριαντάρου, ο Ι.Ναός Αγίων Αποστόλων, κτίστηκε το 1861, είναι από τους μεγαλύτερους του νησιού και ξεχωρίζει για τη μαρμάρινη και ξυλόγλυπτη εσωτερική του διακόσμηση. Το ξωκλήσι της Γριάς-Παναγιάς (το όνομα δείχνει την οικειότητα των κατοίκων με το Θείο, αφού “γριά” αποκαλούσαν τη μητέρα τους) διέθετε δύο ιερά: ένα για τους ορθόδοξους και ένα για τους καθολικούς που συστεγάζονταν.Ο ζωόμορφος βράχος, το “Βαγιό”, αποτελούσε σημείο αποφυγής για τα παιδιά, αφού είχε λάβει θρυλικές διαστάσεις.

Δύο Χωριά

Μαζί με τον “Τριαντάρο” και τον “Μπερδεμιάρο”, θεωρούνται σε θέα τα μπαλκόνια της Τήνου. Η ονομασία του προκύπτει από δυο κοντινούς οικισμούς που στην συνέχεια ενώθηκαν και σχημάτισαν ένα πανέμορφο χωριό. Χτισμένο σε μια καταπράσινη και εύφορη, από τα τρεχούμενα νερά, πλαγιά. Αξίζει να περπατήσετε στα στενά δρομάκια του και να θαυμάσετε την απλή κυκλαδική αρχιτεκτονική του. Από την μεγάλη πλατεία του με τα πλατάνια και τις μπουκαμβίλιες βλέπει κανείς στο μακρινό ορίζοντα μια σειρά από Κυκλαδονήσια διάσπαρτα στην θάλασσα του κεντρικού Αιγαίου. Είναι κτισμένο σε υψόμετρο 450 μ. πάνω από την θάλασσα και παρουσιάζει πολλά ενδιαφέροντα για τον επισκέπτη όπως πηγές με γάργαρο νερό, μια κατάφυτη ρεματιά, στενά πλακόστρωτα μονοπάτια και γραφικές καμάρες τις μεσαιωνικής εποχής.

Βωλάξ

Πρόκειται για μοναδικό στον κόσμο τοπίο-φαινόμενο, ένα διεθνώς αναγνωρισμένο εδαφολογικό παράδοξο: Ανάμεσα σε άγονο έδαφος βρίσκονται διάσπαρτοι στρογγυλοί(!) βράχοι. Αυτό το παράδοξο φαινόμενο συνθέτει ένα μοναδικό σεληνιακό τοπίο, πρωτόγνωρο για τον επισκέπτη. Αυτή τη μοναδική εμπειρία αξίζει να τη ζήσετε από κοντά. Ακόμα αξίζει να επισκεφθείτε τον παρακείμενο ομώνυμο οικισμό με τους λιγοστούς κατοίκους, που ασχολούνται αποκλειστικά με την τέχνη της χειροποίητης καλαθοπλεκτικής. Μπορείτε να επισκεφθείτε τα παραδοσιακά τους εργαστήρια και να ψωνίσετε καλάθι που θα σας φτιάξουν επί τόπου. Στο χωριό ακόμα υπάρχει ένα μικρό υπαίθριο θεατράκι.

Αγάπη

Σκαρφαλωμένο στο βουνό είναι το χωριό Αγάπη με την ιδιαίτερη αρχιτεκτονική ομορφιά του. Πλακόστρωτοι δρόμοι, σοκάκια, καταπληκτικές καμάρες, παραδοσιακά σπίτια με μοναδικά υπέρθυρα και το παραδοσιακό πηγάδι με τις πλύστρες του χαρακτηρίζουν το χωριό. Αξίζει να επισκεφθείτε την εκκλησία του Άγιου Αγαπητού, την περιοχή Γρίζα με τα τρεχούμενα νερά και την καταπράσινη ρεματιά με τους περιστεριώνες.

Αετοφωλιά

Στο χωριό Αετοφωλιά που έχει κτιστεί πάνω στο λόφο του Βοριά το Βουνί, πνέουν μόνιμα βόρειοι άνεμοι. Η Αετοφωλιά στην θέση “Κανναβά”, παρουσιάζει ένα από τα ωραιότερα φυσικά τοπία. Λίγο μακρύτερα συναντάμε τον μεσαιωνικό οικισμό “Της Κόρης ο Πύργος”. Ένας μύθος λέει ότι εδώ κατοικούσε η Περσεφόνη, η κόρη της θεάς Δήμητρας. Η λαϊκή παράδοση όμως θέλει ο Πύργος να ανήκει σε μια βασιλοπούλα. Οι υποτακτικοί της χρυσοχόοι, έφτιαξαν την χρυσή γουρούνα και τα δώδεκα γουρουνάκια, που σύμφωνα με το μύθο θα τα βρει μια νέα κόρη που θα γεννηθεί στον τόπο αυτό. Οι γύρω τοποθεσίες: “Καμμένη Σπηλιά”, “Ελληνικάρια” και “Πολέμου ο Κάμπος” παρουσιάζουν μεγάλο φυσικό και ιστορικό ενδιαφέρον.

Καλλονή ή (Κελιά)

Είναι ένα καταπράσινο χωριό στην άκρη του Λιβαδιού. Η ονομασία του οφείλεται στα κελιά των ερημιτών που υπάρχουν στο παλιό αντρικό μοναστήρι Αγ. Υπακοή. Στην είσοδο έχει ανεγερθεί μνημείο πεσόντων υπέρ πατρίδας. Η εκκλησία του Αγ. Ζαχαρία είναι η μεγαλύτερη της Τήνου και περιβάλλεται από μια υπέροχη βοτσαλωτή αυλή. Στο παραδοσιακό αυτό χωριό με τους δρόμους να μοσχοβολάνε από τα λουλούδια των νοικοκυρών, λειτουργούν η σχολή ταπητουργίας, μικρές ταβέρνες, και καφενεία.

Κάμπος

Το χωριό Κάμπος βρίσκεται στο κέντρο του νησιού, στην πλούσια κοιλάδα που μοιράζεται με τη Κώμη και τη Καλλονή. Είναι χτισμένο στα παραδοσιακά αρχιτεκτονικά πρότυπα και διακρίνεται για την καθαρότητα και την ομορφιά του. Το χωριό έχει δύο εκκλησίες της Αγίας Τριάδος με την αξιόλογη βοτσαλωτή αυλή και της Αγ. Αικατερίνης με το πανέμορφο ξυλόγλυπτο τέμπλο, που χτίστηκε το 1770 επί Ρωσοκρατίας προς τιμήν της αυτοκράτειρας της Ρωσίας Αικατερίνης Α’. Επισκεφθείτε ακόμα το παραδοσιακό πλυσταριό του χωριού που συντηρείται αναλλοίωτο μέχρι σήμερα.